Υποψήφιοι πλανήτες νάνοι

Μέχρι το 2011, η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (ΔΑΕ) έχει ταξινομήσει πέντε αντικείμενα ως πλανήτες νάνους: τη Δήμητρα, τον Πλούτωνα, τη Χαουμέια, το Μακεμάκε και την Έριδα. Ωστόσο, στο μέλλον δεκάδες άλλα αντικείμενα μπορεί να ανακηρυχθούν πλανήτες νάνοι. Το καθοριστικό στοιχείο των πλανητών νάνων είναι ότι πρέπει "να έχουν αρκετή μάζα για να αποκτήσουν υδροστατική ισορροπία (ελλειψοειδές σχήμα)."^[1][2][3] Οι πλανήτες νάνοι με τροχιά πέρα από αυτή του Ποσειδώνα ονομάζονται "Πλουτωνοειδή" από τον Πλούτωνα. Με εξαίρεση τον Πλούτωνα και τη Δήμητρα, οι παρατηρήσεις δεν είναι επαρκείς για άμεση ταξινόμηση. Όμως, βάσει των τωρινών δεδομένων σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα παγωμένα αντικείμενα αποκτούν υδροστατική ισορροπία, υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός πιθανών υποψηφίων μέσα στα μεταποσειδώνια αντικείμενα (TNOs).^[4] Το 2008 υπήρχαν περίπου 70 υποψήφιοι, και είναι πιθανό ότι ο αριθμός τους θα φτάσει τους 2.000.^[4]

Αλλαγές στις διαδικασίες ονοματολογίας στη ΔΑΕ

Η ΔΑΕ έχει τροποποιήσει τις διαδικασίες ταξινόμησης, έτσι ώστε ένα αντικείμενο που είναι πολύ πιθανό να είναι Πλουτωνοειδές να λαμβάνει διαφορετική αντιμετώπιση όταν έχει όνομα από άλλα ΤΝΟ. Αντικείμενα με απόλυτο μέγεθος μικρότερο από +1 (άρα και ελάχιστη διάμετρο 840 χιλιόμετρα) ^[5] θα παρακολουθούνται από δύο ονοματολογικές ομάδες αντί για μία. Μόλις ονομαστούν, αυτά τα αντικείμενα ανακοινώνονται πλανήτες νάνοι από τη ΔΑΕ, όπως έχει συμβεί μέχρι σήμερα με το Μακεμάκε και τη Χαουμέια.

Υποψήφιοι

Ο Μάικ Μπράουν υπολογίζει ότι σε μία διάμετρο μεταξύ 200 και 400 χιλιομέτρων, ένα παγωμένο αντικείμενο αποκτά υδροστατική ισορροπία. Συνεπώς, όλα τα μεταποσειδώνια αντικείμενα με διάμετρο πάνω από 400 χλμ. βρίσκονται στη λίστα.^[4] Όμως, οι εκτιμήσεις των διαμέτρων ποικίλουν πολύ και για το λόγο αυτό έχουν ταξινομηθεί με βάση το απόλυτο μέγεθός τους, H, παρά με τη διάμετρο. Οι θεωρητικές ελάχιστες διάμετροι αντιστοιχούν με τη μέγιστη λευκαύγεια (ή αλβέδο) 1. Όμως πολλά ΤΝΟ θεωρούνται σκοτεινά, και έτσι κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό το όριο, η Έρις έχει αλβέδο 0,8 – 0,9, και η οικογένεια της Χαουμέιας πρέπει να είναι επίσης λαμπρά.

Προς το παρόν, η Δήμητρα είναι ο μόνος πλανήτης νάνος στην Κυρίως Ζώνη Αστεροειδών. Όταν αποφασίστηκε ο όρος "Πλουτωνοειδής", η ΔΑΕ επισήμανε ότι "η παρούσα επιστημονική γνώση οδηγεί με σιγουριά στην απόφαση ότι η Δήμητρα είναι το μόνο αντικείμενο του είδους του. Εν τούτοις, μια ξεχωριστή κατηγορία για πλανήτες νάνους που μοιάζουν στη Δήμητρα δεν προταθεί για την ώρα."^[3] Η πιθανότερη εξαίρεση ίσως είναι η 4 Εστία, το δεύτερο βαρύτερο αντικείμενο της ζώνης των αστεροειδών, διότι έχει μάλλον διαφοροποιημένο εσωτερικό και μπορεί κάποτε να είχε αποκτήσει υδροστατική ισορροπία.^[6] Το τρίτο βαρύτερο αντικείμενο, η 2 Παλλάς, έχει ανώμαλη επιφάνεια, και πιστεύεται ότι είναι μόνο μερικώς διαφοροποιημένη στο εσωτερικό της. Ο Μάικλ Μπράουν υπολογίζει ότι το όριο υδροστατικής ισορροπίας στα βραχώδη σώματα είναι της τάξεως των 900 χιλιομέτρων σε διάμετρο.^[4]

Ταξινόμηση με βάση το απόλυτο μέγεθος (H)

Κάτω από 3

Αυτά τα μεταποσειδώνια αντικείμενα είναι πάνω από χίλια στις εκτιμήσεις του Μπράουν και έχουν θεωρητικά, ελάχιστες διαμέτρους πάνω από 333 χιλιόμετρα.

Όνομα	H	Κατηγορία	Διάμετρος (km)			Ελαχ. διαμ.[7]	Μάζα (1020 kg)	Μέση απόσταση από τον Ήλιο (ΑΜ)[4]
			από [4]	από [8]	άλλα
Σέντνα	1.56	ΑΔΔ	1800	1500	< 1600[9]	650	17–61	486.0
225088 Γκόνγκονγκ	1.9	ΑΔΔ			900–1400	550		67
90482 Όρκος	2.3	plutino	1100	909	875–1020 [9]	460	6.2–7.0	39.34
50000 Κουάοαρ	2.7	κλασσικό αντικείμενο της ζώνης του Κάιπερ	1290	1260	655–1050 [9]	400	10–26	43.58

Ανάμεσα 3 και 4

Αυτά τα σώματα έχουν θεωρητική ελάχιστη διάμετρο 210–330 km.

Όνομα	H	Κατηγορία	Διάμετρος (km)			Μάζα (1020 kg)	Μέση απόσταση από τον Ήλιο(ΑΜ)[4]
			από [4]	από [8]	άλλες
(55636) 2002 TX300	3.12	Χαουμεειδής	800	709	(min. 320)	1.6 - 3.7	43.11
Εστία	3.2	αστεροειδής			578×560×458 km[10]	2.67 ± 0.02[11]	2.361
Ιξίων	3.2	plutino	980	570	430–910 [9]; 900–1230 [12]	~5.8	39.65
(55565) 2002 AW197	3.27	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	940	793	625–850[9]; 770–1010 [12]	~5.2	47.30
2005 QU182	3.4	ΑΔΔ		801	925[5][13] (550-1240)[14]		113
(202421) 2005 UQ513	3.4	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ		838	925[5][13] (550-1240)[14]		43
2007 UK126	3.5	ΑΔΔ		878	530-1190[14]		73
(55637) 2002 UX25	3.6	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	810	649	570-795 [9]	~7.9	42.53
174567 Βάρντα	3.6	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	740	838			45.94
20000 Βαρούνα	3.7	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	780	874	755-1025 [15]; 480-800 [9]	~5.9	42.90
2002 MS4	3.79	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	740	726	600-850 [9]		41.90
2006 QH181	3.8	ημί αποκομμένο ΑΔΔ		765			67.3
(84522) 2002 TC302	3.8	ΑΔΔ με τροχιακή αντήχηση 2:5	710	1200	920-1480[9]	~.78	55.02
(145452) 2005 RN43	3.9	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	740	730			41.53
(90568) 2004 GV9	3.9	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	680	677	610-750 [9]		42.23
(42301) 2001 UR163	3.97	ΑΔΔ με τροχιακή αντήχηση 4:9	620	636			51.40

Ανάμεσα 4 και 5

Όνομα	H	Κατηγορία	Διάμετρος (km)			Μάζα (1020 kg)	Μέση απόσταση από τον Ήλιο (ΑΜ)[4]
			από [4]	από [8]	άλλες
(145453) 2005 RR43	4.0	χαουμεειδής		697
(84922) 2003 VS2	4.0	plutino	610	725	540-925 [9]		39.27
(208996) 2003 AZ84	4.0	plutino	710	686	590–785 km[9]		39.45
(230965) 2004 XA192	4.0	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ					46.98
(120178) 2003 OP32	4.1	χαουμεειδής	650	666			43.24
2 Παλλάς	4.13	αστεροειδής			582×556×500±9 km[16]	2.11±0.26[17]	2.772
120347 Σαλάσια	4.2	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	560	580			41.97
2003 UZ413	4.3	plutino		607
(120348) 2004 TY364	4.3	άλλο TNO	540	554			38.72
(145451) 2005 RM43	4.4	ΑΔΔ	560	580			89.73
2004 NT33	4.4	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ		554
2004 XR190	4.47	ΑΔΔ	540	554			57.36
(119951) 2002 KX14	4.5	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ ?	560	560	380-780 [9]		39.01
(144897) 2004 UX10	4.5	plutino		529			39.1
(19308) 1996 TO66	4.56	χαουμεειδής	540	900			43.19
2004 PR107	4.6	χαμένο	520	529			~45
2001 QF298	4.7	plutino	490	505			39.30
(26375) 1999 DE9	4.7	ΤΝΟ με τροχιακή αντήχηση 2:5	490	460			55.72
38628 Χούγια	4.7	plutino	480	506			39.76
(145480) 2005 TB190	4.7	αποκομμένο αντικείμενο		505			76.38
(175113) 2004 PF115	4.7	plutino		505			39.18
47171 Λέμπο	4.73	plutino	440	397			39.27
2007 JH43	4.7	plutino		505			39.56
2003 QX113	4.7	ΑΔΔ	450	461			49.9
(24835) 199555	4.8	χαουμεειδής	470	702			41.64
(120132) 2003 FY128	4.8	AΔΔ	430				49.77
(82075) 2000 YW134	4.8	ΑΔΔ με τροχιακή αντήχηση 3:8	430	431			57.77
19521 Χάος	4.9	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	450	745			45.56
2002 XV93	4.9	plutino	430				39.22
2002 CY248	4.9	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	410				46.18
2007 JJ43	4.9						48.32
2008 OG19	4.9	ΑΔΔ					67
2000 CN105	5.0	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	430				44.65

Πάνω από 5

Όνομα	H	Κατηγοριά	Διάμετρος (km)	Μέση απόσταση από τον Ήλιο (ΑΜ)[4]
79360 Σίλα-Νούναμ	5.1	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	410 [4]	43.87
(119979) 2002 WC19	5.1	twotino	410 [4]	47.67
1999 CD158	5.1	ΑΔΔ	410 [4]	43.69
2006 HH123	5.2	χαμένο	400[8]	~56
(15874) 1996 TL66	5.4	ΑΔΔ	632,[4] 460-690 [9]	83
2003 QW190	5.4	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	560,[4] 580[8]	43.65
Υγιεία	5.43	αστεροειδής	500×385×350[18]	3.139
2002 KW14	5.3	ΑΔΔ	510,[4] 529[8]	47.08
(35671) 1998 SN165	5.8	κλασσικό αντικείμενο Ζώνης Κάιπερ	460 [9]	37.93

Παραπομπές

1. «IAU 2006 General Assembly: Result of the IAU Resolution votes». International Astronomical Union. 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-02-05. https://web.archive.org/web/20080205210247/http://www.iau.org/iau0603.414.0.html. Ανακτήθηκε στις 2008-01-26.
2. «Dwarf Planets». NASA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2008.
3. Plutoid chosen as name for Solar System objects like Pluto. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 2009-12-07.
4. Mike Brown. «The Dwarf Planets». Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2008.
5. Dan Bruton. «Conversion of Absolute Magnitude to Diameter for Minor Planets». Department of Physics & Astronomy (Stephen F. Austin State University). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2008.
6. Savage, Don· Jones, Tammy· Villard, Ray (19 Απριλίου 1995). «Asteroid or Mini-Planet? Hubble Maps the Ancient Surface of Vesta». Hubble Site News Release STScI-1995-20. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2006.
7. Minimum diameter = 1329*10^(−H/5)
8. Robert Johnston. «List of Known Trans-Neptunian Objects». Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2008.
9. Barucci, M.A.; John Stansberry, Will Grundy, Mike Brown, Dale Cruikshank, John Spencer, David Trilling, Jean-Luc Margot (2007). «Physical Properties of Kuiper Belt and Centaur Objects: Constraints from Spitzer Space Telescope». Kuiper Belt. http://arxiv.org/abs/astro-ph/0702538v1. Ανακτήθηκε στις 2008-01-20.
10. Thomas, P. C.; et al. (1997). «Impact excavation on asteroid 4 Vesta: Hubble Space Telescope results». Science 277: 1492. doi:10.1126/science.277.5331.1492.
11. Baer, James; Chesley, Steven R. (2008). «Astrometric masses of 21 asteroids, and an integrated asteroid ephemeris» (PDF). Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy (Springer Science+Business Media B.V. 2007) 100 (2008): 27–42. doi:10.1007/s10569-007-9103-8. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-02-24. https://web.archive.org/web/20110224014158/http://www.springerlink.com/content/h747307j43863228/fulltext.pdf. Ανακτήθηκε στις 2008-11-11.
12. David C. Jewitt. «Kuiper Belt». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 1997. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2008.
13. Υποθέτοντας ένα αλβέδο 0.09.
14. «Absolute Magnitude (H)». NASA/JPL. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2008.
15. «Dave Jewitt: Size and Albedo of Kuiper Belt Object (20000) Varuna». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2002. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2002.
16. Schmidt, B. E., et al. (2008). «Hubble takes a look at Pallas: Shape, size, and surface» (PDF). 39th Lunar and Planetary Science Conference (Lunar and Planetary Science XXXIX). Held March 10–14, 2008, in League City, Texas. 1391: 2502. http://www.lpi.usra.edu/meetings/lpsc2008/pdf/2502.pdf. Ανακτήθηκε στις 2008-08-24.
17. Baer, James; Steven R. Chesley (2008). «Astrometric masses of 21 asteroids, and an integrated asteroid ephemeris» (PDF). Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy (Springer Science+Business Media B.V. 2007) 100 (2008): 27–42. doi:10.1007/s10569-007-9103-8. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-02-24. https://web.archive.org/web/20110224014158/http://www.springerlink.com/content/h747307j43863228/fulltext.pdf. Ανακτήθηκε στις 2008-11-11.
18. Baer, James; Steven R. Chesley (2008). «Astrometric masses of 21 asteroids, and an integrated asteroid ephemeris» (PDF). Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy (Springer Science+Business Media B.V. 2007) 100 (2008): 27–42. doi:10.1007/s10569-007-9103-8. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-02-24. https://web.archive.org/web/20110224014158/http://www.springerlink.com/content/h747307j43863228/fulltext.pdf. Ανακτήθηκε στις 2008-11-11.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Which are the Dwarfs in the Solar System? Tancredi,G; Favre,S. Icarus, Volume 195, Issue 2, p. 851-862.

Δείτε επίσης

• Κατάλογος μεταποσειδώνιων αντικειμένων