Τζούντιθ Μπάτλερ

Η Τζούντιθ Μπάτλερ (αγγλικά: Judith Butler‎‎, 24 Φεβρουαρίου 1956) είναι Αμερικανίδα μετα-στρουκτουραλίστρια φιλόσοφος, η οποία έχει συμβάλει στα πεδία του φεμινισμού, της θεωρίας Queer, της πολιτικής φιλοσοφίας και της ηθικής. Είναι καθηγήτρια στο τμήμα Ρητορικής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϊ.^[14]

Τζούντιθ Μπάτλερ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Judith Pamela Butler (Αγγλικά)
Προφορά
Γέννηση	24  Φεβρουαρίου 1956[1][2][3] Κλίβελαντ[4]
Εθνικότητα	Αμερικανοί και Εβραίοι
Χώρα πολιτογράφησης	Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά
Εκπαίδευση	πτυχίο Master of Arts διδάκτωρ φιλοσοφίας
Σπουδές	Bennington College[5] Πανεπιστήμιο Γέιλ Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	φιλόσοφος[6][4] συγγραφέας διδάσκων πανεπιστημίου[4] κοινωνιολόγος κριτικός λογοτεχνίας ακτιβιστής για τα δικαιώματα των γυναικών[6] δημοσιογράφος θεωρητικός της τέχνης[6] queer theorist κοινωνικός επιστήμονας[4] ψυχολόγος[7] ψυχαναλυτής[7]
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο Γουέσλιαν Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϋ European Graduate School
Αξιοσημείωτο έργο	Vulnerability in Resistance[8] Torture and the Ethics of Phiolosophy Η αναταραχή του φύλου
Επηρεάστηκε από	Μισέλ Φουκώ
Περίοδος ακμής	2024
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτική ιδεολογία	Αντισιωνισμός
Οικογένεια
Σύντροφος	Γουέντι Μπράουν
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	βραβείο Τζέιμς Μπράντνερ (2004) honorary doctorate of the Bordeaux Montaigne University (2011)[9] honorary doctorate from the University of Paris-VII (2011)[10] βραβείο Τέοντορ Βισενγκρούντ-Αντόρνο (2012)[11] επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου ΜακΓκιλ (2013) επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Σαιντ Άντριους (2013) επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Φρίμπουργκ (2014) επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Λιέγης (2015) βραβείο Αλβέρτος ο Μέγας (2016)[11] Διεθνές βραβείο της Καταλωνίας (2021)[12] Ιππότης του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων Υποτροφία Γκούγκενχαϊμ[13]
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Μπάτλερ πήρε το διδακτορικό της στη φιλοσοφία από το Πανεπιστήμιο Γέιλ το 1984, και η διατριβή της δημοσιεύθηκε με τον τίτλο Subjects of Desire: Hegelian Reflections in Twentieth Century France. Στα τέλη της δεκαετίας του 80, και ενώ κατείχε διάφορες θέσεις διδασκαλίας και έρευνας (όπως για παράδειγμα στο Κέντρο Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς), αναμείχθηκε στις «μετά-στρουκτουραλιστικές» προσπάθειες της Δυτικής φεμινιστικής θεωρίας να αμφισβητήσουν τους θεμελιώδεις όρους του φεμινισμού. Η πιο πρόσφατη δουλειά της επικεντρώνεται στην εβραϊκή φιλοσοφία, στην οποία την απασχολούν κυρίως οι «προ-Σιωνιστικές κριτικές της κρατικής βίας.»^[15][16]

Κυριότερα έργα

Αναταραχή Φύλου: Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας (1990)

Κύριο λήμμα: Η αναταραχή του φύλου

Το Gender Trouble εκδόθηκε το 1990 (ελληνική έκδοση 2009^[17]) και πουλήθηκε σε παραπάνω από 100.000 αντίτυπα παγκοσμίως σε διαφορετικές γλώσσες. Κάνοντας νύξη στην ταινία του Τζον Γουότερς, Female Trouble, στην οποία πρωταγωνιστεί η drag queen Divine, το Gender Trouble πραγματεύεται με κριτικό βλέμμα τα έργα των Σιμόν ντε Μποβουάρ, Τζούλια Κρίστεβα, Σίγκμουντ Φρόυντ, Ζακ Λακάν, Λυς Ιριγκαρέ, Μονίκ Βίτιγκ, Ζακ Ντεριντά, και κυρίως του Μισέλ Φουκώ. Το βιβλίο έγινε ευρέως διαδεδομένο και εκτός των αυστηρά ακαδημαϊκών κύκλων. Ο πυρήνας του επιχειρήματος της Μπάτλερ στο Gender Trouble είναι ότι η συνοχή των κατηγοριών του βιολογικού φύλου, του κοινωνικού φύλου (gender), και της σεξουαλικότητας – η κατά τα φαινόμενα φυσική συνοχή, για παράδειγμα, του ανδρικού φύλου και της ετεροφυλοφιλικής επιθυμίας στο ανδρικό σώμα – κατασκευάζεται πολιτισμικά κατά τη διαρκή επανάληψη διαμορφωτικών πρακτικών. Αυτές οι διαμορφωτικές σωματικές πρακτικές κατά την επανάληψή τους, παγιώνουν το φύλο (gender) ως μια έννοια που αναφέρεται σε κάτι ουσιαστικό και οντολογικό. Με αυτόν τον τρόπο η Μπάτλερ διατυπώνει τη θεωρία ότι το φύλο, όπως και η σεξουαλικότητα είναι επιτελεστικά (performative), δηλαδή δεν υπάρχουν στη «φύση», αλλά επιτελούνται προοδευτικά μέσα από συγκεκριμένες πρακτικές. Η επιτέλεση (performance) του κοινωνικού φύλου, του βιολογικού φύλου και της σεξουαλικότητας, δεν είναι, παραταύτα, μια ηθελημένη επιλογή κατά την Μπάτλερ, η οποία, όπως ο Φουκώ στο Επιτήρηση και τιμωρία, βλέπει το υποκείμενο ως προϊόν των «ρυθμιστικών κειμένων» (regulative discourses) (discours κατά τον Φουκώ είναι τα «συστήματα σκέψεων που συμπεριλαμβάνουν ιδέες, συμπεριφορές, πράξεις, πιστεύω, και πρακτικές που συστηματικά κατασκευάζουν τα υποκείμενα και τους κόσμους στους οποίους ζουν.») Αυτά, που η Μπάτλερ ονομάζει επίσης «πλαίσια καταληπτότητας» ή «πειθαρχικά καθεστώτα» καθορίζουν εκ των προτέρων ποιες μορφές φύλου (βιολογικού και κοινωνικού) και σεξουαλικότητας είναι κοινωνικά αποδεκτό να εμφανίζονται ως συνεκτικές ή «φυσικές».

Έργα στα ελληνικά

Βιβλία

• Σώματα με σημασία: Οριοθετήσεις του «φύλου» στο λόγο, μτφρ. Πελαγία Μαρκέτου, εισαγωγή και επιστημονική επιμέλεια Αθηνά Αθανασίου (Αθήνα: Εκκρεμές 2008).
• Ευάλωτη ζωή: Οι δυνάμεις του πένθους και της βίας, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης και Κώστας Αθανασίου, εισαγωγή Αθηνά Αθανασίου (Αθήνα: Νήσος 2008).
• Λογοδοτώντας για τον εαυτό, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, επίμετρο και επιστημονική επιμέλεια Αθηνά Αθανασίου (Αθήνα: Εκκρεμές 2009).
• Η ψυχική ζωή της εξουσίας, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος (Αθήνα: Πλέθρον 2009).
• Αναταραχή φύλου: Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας, μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, εισαγωγή και επιστημονική επιμέλεια Βενετία Καντσά, επίμετρο Αθηνά Αθανασίου, επιμέλεια κειμένου Χριστίνα Σπυροπούλου (Αθήνα: Αλεξάνδρεια 2009).
• Επιτελεστική πολιτική και κριτική της κρατικής βίας (Αθήνα: Νήσος 2010)
• Η διεκδίκηση της Αντιγόνης (Αθήνα: Αλεξάνδρεια 2014)
• Τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο (κείμενα των Τζούντιθ Μπάτλερ και Γκαγιάτρι Τσακραβόρτι Σπίβακ), (Αθήνα: Τόπος (Μοτίβο Εκδοτική) 2015)
• Απ-αλλοτρίωση. Η επιτελεστικότητα στο πολιτικό, (κείμενα των Τζούντιθ Μπάτλερ και Αθηνάς Αθανασίου), (Αθήνα: Τόπος (Μοτίβο Εκδοτική) 2016)
• Τι είναι κριτική; Ένα δοκίμιο για την αρετή στον Φουκώ (Αθήνα: Πλέθρον 2017)
• Σημειώσεις για μια επιτελεστική θεωρία της συνάθροισης (Αθήνα: Angelus Novus 2018)

Κείμενά της σε συλλογικούς τόμους

• Αθηνά Αθανασίου (επιμ.), Φεμινιστική θεωρία και πολιτισμική κριτική (Αθήνα: Νήσος 2006). ISBN 960-8392-20-9
• Κώστας Γιαννακόπουλος (επιμ.), Σεξουαλικότητα: Θεωρίες και πολιτικές της ανθρωπολογίας (Αθήνα: Αλεξάνδρεια 2006). ISBN 960-221-339-6
• Δήμητρα Μακρυνιώτη (επιμ.), Τα όρια του σώματος: Διεπιστημονικές προσεγγίσεις (Αθήνα: Νήσος 2004). ISBN 960-8392-04-7
• Δήμητρα Μακρυνιώτη (επιμ.), Περί θανάτου: Η πολιτική διαχείριση της θνητότητας (Αθήνα: Νήσος 2008). ISBN 960-8392-60-8

Δοκίμια

• Judith Butler, «Ο Μαρξισμός και το "απλώς Πολιτισμικό",» Θέσεις, τεύχος 93 (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2005), μετάφραση από το New Left Review, τεύχος 227 (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1998). Ανάκτηση 19 Ιουλίου 2010.

Παραπομπές

1. (Αγγλικά) SNAC. w6x18mcz. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
2. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Judith-Butler. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
3. (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. butler-judith. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
4. (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 119237873. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουλίου 2024.
5. Ανακτήθηκε στις 24  Δεκεμβρίου 2024.
6. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/116609. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
7. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola2009507994. Ανακτήθηκε στις 17  Νοεμβρίου 2024.
8. www.dukeupress.edu/vulnerability-in-resistance.
9. www.u-bordeaux-montaigne.fr/fr/universite/decouvrir-bordeaux-montaigne/les-docteurs-honoris-causa/judith-butler.html.
10. fr.u-paris.fr/actualites/judith-butler.
11. amp.phil-fak.uni-koeln.de/professorinnen/2016-judith-butler. Ανακτήθηκε στις 19  Ιουλίου 2021.
12. www.ccma.cat/324/la-filosofa-i-feminista-nord-americana-judith-butler-premi-internacional-catalunya/noticia/3141352/.
13. (Αγγλικά) Guggenheim Fellows database. judith-butler.
14. Judith Butler's Faculty Page Αρχειοθετήθηκε 2012-09-30 στο Wayback Machine. @ European Graduate School.
15. «Judith Butler's Faculty Biography, Department of Rhetoric, University of Berkley». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2008.
16. Butler, Judith. "The Charge of Anti-Semitism: Jews, Israel, and the Risks of Public Critique. Wrestling with Zionism: Progressive Jewish-American Responses to the Israeli-Palestinian Conflict. Ed. Tony Kushner and Alisa Solonmon. New York: Grove, 2003. pp. 249-265.
17. «Βιβλία της Τζούντιθ Μπάτλερ στα ελληνικά - Η Αυγή online». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2009.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Τζούντιθ Μπάτλερ

• Judith Butler's Faculty Page Αρχειοθετήθηκε 2012-09-30 στο Wayback Machine. @ European Graduate School