σύστημα μεταφοράς με βαγόνια που κρέμονται από καλώδια From Wikipedia, the free encyclopedia
Το εναέριο Τελεφερίκ (όνομα που προκύπτει από τη γαλλική του ονομασία téléphérique) είναι ένα σύστημα μεταφοράς το οποίο χρησιμοποιεί βαγόνια τα οποία κρέμονται με τροχούς από ένα ή δύο σταθερά καλώδια στηριγμένα σε πυλώνες, ενώ ένα τρίτο καλώδιο τα κινεί. Τα σταθερά καλώδια λέγονται καλώδια τροχιάς, είναι συνδεδεμένα σταθερά με τους πυλώνες και προσφέρουν την στήριξη στη καμπίνα, ενώ το τρίτο καλώδιο, το οποίο είναι συνδεδεμένο σταθερά με την καμπίνα, προσφέρει την κίνηση, κινούμενο το ίδιο από έναν ηλεκτρικό κινητήρα. Τα τελεφερίκ είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε να κινούνται μπρος-πίσω ανάμεσα σε δύο τερματικούς σταθμούς ανάλογα με την φορά που κινείται το καλώδιο κίνησης.
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Υπάρχουν διάφοροι τύποι τελεφερίκ. Ένας τύπος είναι τα τελεφερίκ που αποτελούνται από αυτοκινούμενα βαγόνια, όπου κάθε βαγόνι έχει δικό του ηλεκτροκινητήρα. Άλλος τύπος είναι τα τελεφερίκ αποτελούμενα από βαγόνια που κινούνται αντίθετα, σε δυο κατευθύνσεις, έτσι ώστε όταν το ένα ανεβαίνει το άλλο κατεβαίνει. Σε αυτό τον τύπο, τα βαγόνια συναντιούνται πάντα στη μέση της διαδρομής.
Το τραμ είναι σύστημα μεταφοράς μικρών και μέσων αποστάσεων (μερικών χιλιομέτρων), με το οποίο όμως είναι δυνατή η υπερπήδηση μεγάλων εμποδίων, χαραδρών, ποταμών κ.τ.λ. όπως και η πρόσβαση σε απόκρημνες κορυφές και δύσβατες περιοχές.
Τα πρώτα πρωτόγονα τελεφερίκ γεφύρωναν χαράδρες ή ποταμούς κάνοντας χρήση σχοινιών πλεγμένων από φυτικές ίνες και απλών καλαθιών, και κινούνταν με τη χρήση της μυϊκής δύναμης των χεριών. Παρόμοια πρωτόγονα τελεφερίκ βρίσκονται ακόμα σε χρήση στην Ασία, την Αφρική και την Νότια Αμερική.
Κατά την διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης, η χρήση ατμομηχανών σαν κινητήρια δύναμη για τα τελεφερίκ μεταφοράς υλικών στα ορυχεία, ήταν το πρώτο μεγάλο βήμα για την δημιουργία δυνατών και μεγάλων τελεφερίκ. Η εξέλιξη των ατμομηχανών οδηγούσε για πάρα πολλά χρόνια και την εξέλιξη των τελεφερίκ. Το δεύτερο σημαντικό βήμα ήταν η δημιουργία και χρήση των πλεχτών συρματόσκοινων, τα οποία επέτρεψαν λόγω της μεγάλης τους αντοχής να γεφυρωθούν μεγάλες αποστάσεις, και έδωσαν στα τελεφερίκ τη δυνατότητα να ανυψώνουν και να μεταφέρουν μεγάλα φορτία.
Το πρώτο σύγχρονο τελεφερίκ κατασκευάστηκε το 1644 από τον Άνταμ Βίμπε και χρησιμοποιούταν για να μεταφέρει λάσπη σε αμυντικά έργα. Άλλα συστήματα κατασκευάστηκαν στα 1860 από τους Χόντζσον και Χάλιντεϊ (Hallidae) σε ορυχεία της Αμερικής. Χρησιμοποιήθηκαν πάρα πολύ και χρησιμοποιούνται και σήμερα για να μεταφέρουν ορυκτά από ορυχεία σε δυσπρόσιτες περιοχές σε μεγάλο υψόμετρο σε σταθμούς επεξεργασίας ή σταθμούς μεταφοράς. Κατασκευάστηκαν συνολικά περισσότερα από 1.000 συστήματα και κάποια λειτουργούν ακόμη. Μετά το 1920 και την άνοδο της μεσαίας τάξης, τα τελεφερίκ έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλή στα χιονοδρομικά κέντρα των Άλπεων. Σε σύγκριση με τον οδοντωτό σιδηρόδρομο ήταν φθηνότερο στην κατασκευή και λειτουργία και έδινε πρόσβαση σε απάτητες περιοχές. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο κατασκευάστηκαν εκατοντάδες συστήματα τελεφερίκ σε όλο τον κόσμο. Χαρακτηριστικό είναι το τελεφερίκ στην Κόστα Ρίκα το οποίο μεταφέρει τουρίστες πάνω από την ζούγκλα, και το τελεφερίκ του Μανχάταν στην Νέα Υόρκη το οποίο έχει μεταφέρει πάνω από 26.000.000 επιβάτες. Στην Ελλάδα γνωστό είναι το τελεφερίκ της Πάρνηθας, που αποτελεί τρόπο πρόσβασης στο καζίνο που βρίσκεται εκεί.
Η λειτουργία του τελεφερίκ βασίζεται σε πολύ απλές αρχές. Όλο το σύστημα έχει ένα σταθμό εκκίνησης και έναν προορισμού. Επειδή η λειτουργία του είναι κυκλική, σταθμός εκκίνησης ορίζεται ο σταθμός που βρίσκεται χαμηλότερα, και σταθμός προορισμού αυτός που βρίσκεται στην κορυφή της διαδρομής. Ενδιάμεσα είναι τοποθετημένοι πυλώνες, ανάλογα με την απόσταση και το υψόμετρο που πρέπει να καλύψει το τελεφερίκ. Στους δύο σταθμούς υπάρχουν αντίστοιχα μεγάλοι συγχρονισμένοι κινητήρες οι οποίοι προωθούν το συρματόσκοινο κίνησης. Ανάμεσα στους σταθμούς και επάνω στους πυλώνες υπάρχουν τα ράουλα – οδηγοί οι οποίοι φροντίζουν για τη σταθερότητα του καλωδίου κίνησης και στηρίζουν τα καλώδια τροχιάς.
Το Γαλλικό τελεφερίκ στο Εγκύγ ντυ Μιντί (Aiguille du Midi), που κρατάει το ρεκόρ κάθετης αναρρίχησης καθώς ανεβαίνει από τα 1.035 στα 3.842 μέτρα, έχει δύο σκέλη: Το πρώτο από το Σαμονί στο Πλαν ντε λ'Εγκύγ (Plan de l’Aiguille) στα 2.317 μέτρα και από εκεί κατευθείαν στην κορυφή χωρίς να παρεμβάλλεται άλλος Πυλώνας Στήριξης.
Οι κινητήρες για τα τελεφερίκ σήμερα είναι σχεδόν αποκλειστικά ηλεκτροκινητήρες, οι οποίοι αντικατέστησαν τους πετρελαιοκινητήρες των αρχών του αιώνα και τις ατμομηχανές της πρώτης εποχής.
Η ανακάλυψη του τελεφερίκ στους αρχαίους χρόνους έδωσε τη δυνατότητα στον άνθρωπο να μεταφέρει βαριά αντικείμενα σε μεγάλα ύψη, ανθρώπους πάνω από ποτάμια και μεγάλα εμπόδια. Μεγάλες δημιουργίες του ανθρώπου οφείλουν την κατασκευή τους στη χρήση του τελεφερίκ. Στη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης οι ατμομηχανές έκαναν το τελεφερίκ έναν από τους βασικούς μεταφορείς πρώτων υλών από και προς δύσβατα μέρη. Σήμερα εκτός από κάποια ορυχεία που χρησιμοποιούν ακόμα τελεφερίκ για να κατεβάζουν τα ορυκτά και υλοτομικές επιχειρήσεις που το χρησιμοποιούν για να κατεβάζουν κορμούς δέντρων από τις πλαγιές των βουνών, το τελεφερίκ χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά από την τουριστική βιομηχανία για τη μεταφορά τουριστών σε αξιοθέατα, σε ψηλά βουνά και χιονοδρομικά κέντρα.
Η οικονομική συνεισφορά του τελεφερίκ για τις μικρές ορεινές κοινότητες που χάρη σ’ αυτό γίνονται πόλος έλξης χιλιάδων τουριστών δημιουργώντας μια σημαντική τοπική αγορά με προϊόντα και υπηρεσίες είναι μεγάλη. Επίσης είναι σημαντική η οικονομική συνεισφορά του στη βιομηχανία εξόρυξης και υλοτομίας διότι καθιστά προσιτά σημεία τα οποία χωρίς αυτό θα ήταν απρόσιτα ή ασύμφορα για εκμετάλλευση.
Η οικολογική επιβάρυνση που προκαλεί το τελεφερίκ είναι μεγάλη στα τουριστικά κέντρα, καθώς καταστρέφει τη φυσική εικόνα των βουνών και επιτρέπει την πρόσβαση μεγάλων αριθμών τουριστών σε προηγουμένως απρόσιτες πλαγιές. Όμως σαν μέσο μεταφοράς είναι απόλυτα οικολογικό, γιατί δεν επιβαρύνει με ρύπους το περιβάλλον και είναι εντελώς αθόρυβο.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
