Σύστημα ποδοσφαιρικών πρωταθλημάτων Κύπρου

Το Σύστημα ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος Κύπρου είναι μια σειρά αλληλοσυνδεόμενων πρωταθλημάτων για τις ποδοσφαιρικές ομάδες στην Κύπρο. Το σύστημα έχει ιεραρχική δομή με προβιβασμό και υποβιβασμό μεταξύ των πρωταθλημάτων διαφορετικών επιπέδων. Τα τρία κορυφαία πρωταθλήματα διοργανώνονται από την Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (ΚΟΠ), το τέταρτο από την Συνομοσπονδία Τοπικών Ομοσπονδιών Κύπρου (ΣΤΟΚ) και τα υπόλοιπα από τοπικές ομοσπονδίες.

Κορυφαίο πρωτάθλημα είναι η Α΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου, στην οποία συμμετέχουν 14 ομάδες. Ακολουθούν, κατά επίπεδο, η Β΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου και η Γ΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου στις οποίες συμμετέχουν 16 και 14 ομάδες αντίστοιχα.

Ακολουθεί η Επίλεκτη κατηγορία ΣΤΟΚ στην οποία συμμετέχουν 24 ομάδες σε δύο ομίλους των 12 ομάδων, η οποία διοργανώνεται από την ΣΤΟΚ και ελέγχεται ταυτόχρονα από την ΚΟΠ, αφού τα σωματεία που συμμετέχουν σε αυτή την κατηγορία είναι μέλη της ΚΟΠ. Στη συνέχεια ακολουθούν τα αγροτικά πρωταθλήματα, τα οποία διοργανώνονται από κάθε τοπική ομοσπονδία αγροτικού ποδοσφαίρου και ελέγχονται από τη ΣΤΟΚ. Κάθε πρωτάθλημα αφορά μια γεωγραφική περιοχή και μπορεί να χωρίζεται σε επιμέρους κατηγορίες. Κάθε επαρχία μπορεί να έχει περισσότερες από μία τοπικές ομοσπονδίες και περισσότερα από ένα αγροτικά πρωταθλήματα.

Κάθε πρωτάθλημα καθορίζει τους δικούς του κανόνες, αλλά σε όλα τα πρωταθλήματα κάθε ομάδα έρχεται αντιμέτωπη με όλες τις υπόλοιπες ομάδες, με τη νίκη να επιβραβεύεται με 3 βαθμούς, η ισοπαλία με 1 και η ήττα με 0. Στον πίνακα βαθμολογίας οι ομάδες κατατάσσονται με βάση τους βαθμούς που συγκεντρώνουν (πρώτη η ομάδα με τους περισσότερους βαθμούς και τελευταία η ομάδα με τους λιγότερους). Σε περίπτωση ισοβαθμίας, κάθε πρωτάθλημα καθορίζει τους δικού του κανόνες.

Στο τέλος κάθε ποδοσφαιρικής περιόδου, οι πρώτες ομάδες κάθε πρωταθλήματος προβιβάζονται σε ανώτερη κατηγορία και οι τελευταίες υποβιβάζονται σε χαμηλότερη κατηγορία. Ο προβιβασμός στην Επίλεκτη κατηγορία ΣΤΟΚ προκύπτει από το πρωτάθλημα ένταξης που διοργανώνει η ΚΟΠ. Οι ομάδες που συμμετέχουν στο πρωτάθλημα ένταξης είναι οι πρώτες ομάδες κάθε πρωταθλήματος Α΄ κατηγορίας που διεξάγουν οι τοπικές ομοσπονδίες. Επιπρόσθετα, η ΣΤΟΚ διοργανώνει πρωτάθλημα πρωταθλητριών στο οποίο συμμετέχουν οι πρωταθλήτριες ομάδες κάθε περιόδου των τοπικών ομοσπονδιών και κύπελλο κυπελλούχων στο οποίο συμμετέχουν οι κυπελλούχες ομάδες κάθε περιόδου των τοπικών ομοσπονδιών. Οι διοργανώσεις αυτές πραγματοποιούνται μετά την ολοκλήρωση των πρωταθλημάτων και των κυπέλλων των τοπικών ομοσπονδιών.

Α΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου (επίπεδο 1, 14 ομάδες): Η πρώτη ομάδα ανακηρύσσεται πρωταθλήτρια (δεν υπάρχει προβιβασμός). Οι τελευταίες τρεις ομάδες υποβιβάζονται.
Β΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου (επίπεδο 2, 16 ομάδες): Οι πρώτες τρεις ομάδες προβιβάζονται. Οι τελευταίες δύο υποβιβάζονται.
Γ΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου (επίπεδο 3, 16 ομάδες): Οι πρώτες τρεις ομάδες προβιβάζονται. Οι τελευταίες τρεις υποβιβάζονται.
Επίλεκτη κατηγορία ΣΤΟΚ (επίπεδο 4, 16 ομάδες) . Οι πρώτες τρεις ομάδες προβιβάζονται. Οι τελευταίες τρεις ομάδες υποβιβάζονται.
Αγροτικό ποδόσφαιρο (επίπεδα 5 και 6): Με τον όρο «αγροτικό ποδόσφαιρο» στο κυπριακό ποδόσφαιρο ονομάζονται οι διοργανώσεις που διεξάγονται από τις δώδεκα τοπικές ομοσπονδίες οι οποίες είναι μέλη της Συνομοσπονδία Τοπικών Ομοσπονδιών Κύπρου (ΣΤΟΚ). Κάθε τοπική ομοσπονδία διεξάγει δικά της πρωταθλήματα (από 1 έως 2 επίπεδα). Οι πρώτες ομάδες κάθε πρωταθλήματος συμμετέχουν στο Πρωτάθλημα Ένταξης ΚΟΠ το οποίο διεξάγεται μετά τη λήξη των πρωταθλημάτων αυτών με το σύστημα νοκ-άουτ. Οι τέσσερις νικητές των αγώνων ένταξης της ΣΤΟΚ προβιβάζονται στην Επίλεκτη κατηγορία ΣΤΟΚ και οι υπόλοιπες συμμετέχουν στα πρωταθλήματα των τοπικών ομοσπονδιών από τις οποίες προέρχονται. Επιπλέον, κάθε χρόνο, μετά τη λήξη των πρωταθλημάτων και των κυπέλλων των τοπικών ομοσπονδιών η ΣΤΟΚ διοργανώνει το πρωτάθλημα πρωταθλητριών ΣΤΟΚ στο οποίο συμμετέχουν οι πρωταθλήτριες ομάδες κάθε τοπικής ομοσπονδίας και το κύπελλο κυπελλούχων ΣΤΟΚ στο οποίο συμμετέχουν οι κυπελλούχες ομάδες κάθε τοπικής ομοσπονδίας. Η νικήτρια ομάδα κάθε διοργάνωσης δεν αποκομίζει κάποιο όφελος πέρα από το τρόπαιο και τον τίτλο του νικητή της κάθε διοργάνωσης.

Η συμμετοχή σε κάθε πρωτάθλημα επηρεάζει τη διοργάνωση κυπέλλου στην οποία συμμετέχει κάθε ομάδα.

Κύπελλο Κύπρου: Ομάδες Α΄ και Β΄ κατηγορίας.
Κύπελλο Γ΄ κατηγορίας και Επίλεκτης κατηγορίας ΣΤΟΚ: Ομάδες Γ΄ κατηγορίας και Επίλεκτης κατηγορίας ΣΤΟΚ.
Αγροτικό ποδόσφαιρο: Κάθε τοπική ομοσπονδία διεξάγει δική της διοργάνωση κυπέλλου. Οι κυπελλούχες ομάδες κάθε τοπικής ομοσπονδίας συμμετέχουν στο κύπελλο κυπελλούχων ΣΤΟΚ. Η διοργάνωση αυτή πραγματοποιείται αμέσως μετά την ολοκλήρωση των κυπέλλων των τοπικών ομοσπονδιών.

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει την τρέχουσα δομή του συστήματος. Για κάθε κατηγορία αναφέρεται η επίσημη ονομασία της και ο αριθμός των ομάδων που συμμετέχουν. Οι ομάδες κάθε κατηγορίας μπορούν να προβιβαστούν στην κατηγορία που βρίσκεται από πάνω της και να υποβιβαστούν στην κατηγορία που βρίσκεται από κάτω της.

Περισσότερες πληροφορίες Επίπεδο, Πρωτάθλημα/Κατηγορία ...

Επίπεδο	Πρωτάθλημα/Κατηγορία
1	Α΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου (Πρώτη κατηγορία) 12 ομάδες – 2 υποβιβασμοί
2	Β΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου (Δεύτερη κατηγορία) 16 ομάδες – 4 προβιβασμοί, 2 υποβιβασμοί
3	Γ΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου (Τρίτη κατηγορία) 14 ομάδες – 4 προβιβασμοί, 2 υποβιβασμοί
4	Επίλεκτη κατηγορία ΣΤΟΚ 24 ομάδες διαχωρισμένες σε 2 ομίλους
	Α΄ Όμιλος: 12 ομάδες – 3 προβιβασμοί, 4 υποβιβασμοί
	Β΄ Όμιλος: 12 ομάδες – 3 προβιβασμοί, 4 υποβιβασμοί
5	Α΄ ΑΟΚΝΕΛ 10 ομάδες	ΑΠΟΕΣΠ 11 ομάδες	ΕΠΕΛ 10 ομάδες	Α΄ ΕΠΟΛ 10 ομάδες	Α΄ ΕΠΟΠΛ 9 ομάδες	ΟΠΝ ΣΕΚ 11 ομάδες	Α΄ ΠΑΑΟΚ 21 ομάδες (2 όμιλοι)	ΠΑΟ 9 ομάδες	ΠΟΑΛ 12 ομάδες	Α΄ ΠΟΕΛ 12 ομάδες	ΠΟΑΣΠ 12 ομάδες
6	Β΄ ΑΟΚΝΕΛ 6 ομάδες			Β΄ ΕΠΟΛ 10 ομάδες	Β΄ ΕΠΟΠΛ 10 ομάδες					Β΄ ΠΟΕΛ 19 ομάδες (2 όμιλοι)