Τρίτη Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης From Wikipedia, the free encyclopedia
Η ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδος είναι η τρίτη Σύνοδος που έγινε στην Κωνσταντινούπολη. Το 680/681 καταδίκασε τον μονοθελητισμό και τον μονοενεργητισμό ως αιρέσεις και καθόρισε ότι ο Ιησούς Χριστός είχε δύο θελήσεις και δύο ενέργειες, θεϊκές και ανθρώπινες.
Η Σύνοδος διευθέτησε ένα σύνολο θεολογικών αντιπαραθέσεων, που είχαν ξεκινήσει από τον 6ο αι., αλλά είχαν ενταθεί κατά τις βασιλείες του Ηρακλείου (βασ. 610-641) και του εγγονού του Κώνστα Β' (βασ. 641-668). Ο Ηράκλειος είχε ανακτήσει ένα μεγάλο μέρος της Αυτοκρατορίας, που είχε καταληφθεί από τους Πέρσες και είχε προσπαθήσει να γεφυρώσει τη διαμάχη με τον Μονοφυσιτισμό, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα ισχυρός στη Συρία και την Αίγυπτο, προτείνοντας μία μετριοπαθή θεολογική θέση (Έκθεσις), που στηριζόταν καλά στην παράδοση, όπως όλες οι θέσεις. Το αποτέλεσμα ήταν πρώτα ο μονοενεργητισμός, ότι δηλ. ο Χριστός, αν και είχε δύο φύσεις, είχε μία ενέργεια (θεϊκή και ανθρώπινη) και επίσης ο μονοθελητισμός , δηλ. ο Χριστός είχε μία θέληση, καθώς δεν υπήρχε αντίθεση στον Χριστό μεταξύ της θεϊκής και της ανθρώπινης βούλησης. Το δόγμα αυτό έγινε αποδεκτό στο μεγαλύτερο μέρος του Ρωμαϊκού/Βυζαντινού κόσμου, αλλά δημιουργήθηκε αντίθεση στην Ιερουσαλήμ και στη Ρώμη και ξεκίνησε μία διαμάχη, που συνεχίστηκε ακόμη και μετά την απώλεια των ανακτηθέντων επαρχιών με το τέλος του Ηρακλείου. Όταν ο εγγονός του Κώνστας Β΄ ανέλαβε τον θρόνο, είδε την αντίθεση ως απειλή για τη σταθερότητα της Αυτοκρατορίας και προσπάθησε να σιωπήσει την αντιπαράθεση, απαγορεύοντας τη συζήτηση υπέρ ή κατά του δόγματος (Τύπος). Ο πάπας Μαρτίνος Α΄ και ο μοναχός Μάξιμος, οι πιο ακραίοι αντίπαλοι του μονοθελητισμού -που τον ερμήνευαν ως άρνηση της ανθρώπινης θέλησης του Χριστού- συγκρότησαν σύνοδο στη Ρώμη το 649, που καταδίκασε τον μονοενεργητισμό και τον μονοθελητισμό. Στην Κωνσταντινούπολη, περί το 653, μερικοί κατηγόρησαν τον πάπα ότι υποστήριζε εξέγερση, το οποίο εθεωρείτο μεγίστη προδοσία· έτσι ο Μαρτίνος Α΄ συνελήφθη, δικάστηκε, καταδικάστηκε και στάλθηκε σε εξορία, όπου σύντομα απεβίωσε. Ο Μάξιμος δικάστηκε και βασανίστηκε έως θανάτου. Η θέση του Μαρτίνου Α΄ και του Μαξίμου του Ομολογητή υποστηρίχθηκε από άλλους στη Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη που ακολούθησε.
Όταν ο γιος και διάδοχος του Κώνστα Β΄, ο Κωνσταντίνος Δ΄, κατέβαλε τους Μουσουλμάνους που πολιορκούσαν την Κωνσταντινούπολη το 678, αμέσως έστεψε την προσοχή του στην αποκατάσταση της επικοινωνίας με τη Ρώμη. Έγραψε στον πάπα Δόνο προτείνοντάς του μία Σύνοδο για το θέμα. Όταν η επιστολή έφθασε στη Ρώμη, ο Δόνος είχε αποβιώσει, αλλά ο διάδοχός του πάπας Αγάθων συμφώνησε με την πρόταση του Αυτοκράτορα και διέταξε συνεδριάσεις σε όλη τη Δύση, ώστε αντιπρόσωποι (legati) να παρουσιαστούν στη Σύνοδο, σύμφωνα με την Παράδοση της Εκκλησίας. Έγινε μία συνεδρίαση στο Μιλάνο, υπό τον αρχιεπίσκοπο Μαυσύετο· μία άλλη στο Χάτφιλντ το 680, στην οποία προήδρευσε ο Θεόδωρος αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι. Ο Αγάθων έκανε μία συνεδρίαση στη Ρώμη το Πάσχα του 680, με εκπροσώπους από τις τοπικές συνεδριάσεις.
Έπειτα έστειλε την αντιπροσωπεία στην Κωνσταντινούπολη, όπου έφθασε με δύο επιστολές, μία από τον πάπα για τον Αυτοκράτορα και μία από τους επισκόπους του συνεδρίου της Ρώμης προς αυτούς που συγκεντρώθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Εν τω μεταξύ ο Κωνσταντίνος Δ΄ κάλεσε τον Πατριάρχη Γεώργιο Α΄ της Κωνσταντινούπολης και όλους τους επισκόπους της δικαιοδοσίας του σε Σύνοδο. Επίσης κάλεσε τον Πατριάρχη Μακάριο της Αντιόχειας, που έμενε στην Κωνσταντινούπολη λόγω της μουσουλμανικής κατοχής της έδρας του.
Στις 7 Νοεμβρίου 680, αρχικά 37 επίσκοποι και ένας αριθμός πρεσβυτέρων συγκλήθηκαν στο Μέγα Παλάτιον στην αίθουσα τη λεγόμενη Τρούλος. Οι Πατριάρχες της Κωνσταντινουπόλεως και της Αντιόχειας συμμετείχαν προσωπικά, ενώ οι Πατριάρχες Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων εκπροσωπήθηκαν από διορισμένους (καθώς οι περιοχές των δύο αυτών εδρών είχαν καταληφθεί από Μουσουλμάνους). Ο πάπας Ρώμης και το συνέδριο που είχε συγκληθεί στη Ρώμη εκπροσωπούντο από μερικούς επισκόπους και ιερείς, σύμφωνα με την Παράδοση της Εκκλησίας. Ο Αυτοκράτορας συμμετείχε και προήδρευσε στις πρώτες 11 συνεδρίες, έλαβε μέρος στις συζητήσεις και επέστρεψε στην τελική συνεδρία στις 16 Σεπτεμβρίου 681, στην οποία παρευρέθησαν 151 επίσκοποι.
Κατά τη Σύνοδο αναγνώστηκε η επιστολή του πάπα Αγάθωνα, που αναφερόταν στην παραδοσιακή πίστη της Εκκλησίας, ότι ο Χριστός είχε δύο θελήσεις, θεία και ανθρώπινη και οι πιο πολύ παρεστώτες επίσκοποι αποδέχθηκαν την επιστολή. Ο Πατριάρχης Μακάριος υπερασπίστηκε τον μονοθελητισμό, αλλά καταδικάστηκε και καθαιρέθηκε, μαζί με δύο ομοϊδεάτες του. Η Σύνοδος αποφάνθηκε ότι ο Ιησούς Χριστός κατείχε δύο ενέργειες και δύο θελήσεις και πως η ανθρώπινη βούληση "ήταν υποταγμένη στη θεϊκή και παντοδύναμη βούλησή του". Η Σύνοδος απέφυγε προσεκτικά να αναφερθεί στον Μάξιμο τον Ομολογητή, που τον θεωρούσαν με υποψία. Η Σύνοδος καταδίκασε τον μονοενεργητισμό και τον μονοθελητισμό ως αιρέσεις και περιέλαβε σε αυτό όσους είχαν υποστηρίξει τη δοξασία αυτή: τον πάπα Ονώριο Α΄ και τέσσερις πρώην Πατριάρχες της Κωνσταντινούπολης. Όταν η Σύνοδος είχε ολοκληρωθεί, τα θεσπίσματα στάλθηκαν στη Ρώμη, όπου έγιναν δεκτά από τον πάπα Λέοντα Β΄. Στην επιστολή επιβεβαίωσης της Συνόδου, ο Λέων Β΄ κατηγορεί τον Ονώριο Α΄ για "βέβηλη προδοσία ..., που δεν προσπάθησε να αγιάσει την Εκκλησία με διδασκαλία της Αποστολικής Παράδοσης".
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της Συνόδου, κάποιος ιερέας του Μονοθελητισμού ισχυρίστηκε ότι μπορούσε να αναστήσει νεκρό, για να αποδείξει την υπεροχή της άποψής του. Έφερε ένα πτώμα και ψιθύρισε προσευχές στα αυτιά του, αλλά δεν μπόρεσε να το αναζωογονήσει.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
