Στενές επαφές τρίτου τύπου

Οι Στενές επαφές τρίτου τύπου (αγγλικά: Close Encounters of the Third Kind‎‎) είναι αμερικανική ταινία επιστημονικής φαντασίας του 1977 σε σενάριο και σκηνοθεσία του Στίβεν Σπίλμπεργκ, με πρωταγωνιστές τους Ρίτσαρντ Ντρέιφους, Μελίντα Ντίλον, Τέρι Γκαρ, Μπομπ Μπαλαμπάν, Κάρι Γκάφι και Φρανσουά Τρυφώ. Αφηγείται την ιστορία του Ρόι Νίρι, ενός καθημερινού εργάτη στην Ιντιάνα, του οποίου η ζωή αλλάζει μετά από μια συνάντηση με ένα UFO.

Στενές επαφές τρίτου τύπου (Close Encounters of the Third Kind)
Κινηματογραφική αφίσα
Σκηνοθεσία	Στίβεν Σπίλμπεργκ
Παραγωγή	Τζούλια Φίλιπς Μάικλ Φίλιπς
Σενάριο	Στίβεν Σπίλμπεργκ
Πρωταγωνιστές	Ρίτσαρντ Ντρέιφους[1][2][3], Melinda Dillon[1][3][4], Φρανσουά Τρυφό[2][3][4], Τέρι Γκαρ[1][2][3], Μπομπ Μπάλαμπαν[1][3], Cary Guffey[1][3], Ρόμπερτς Μπλόσομ[1][3], Λανς Χένρικσεν[1][3], Καρλ Γουέδερς[3], Cy Young[3], David Anderson[3], Τζορτζ Ντιτσένζο[3], Γιόζεφ Άλλεν Χάινεκ[3], Τζόζεφ Σόμερ[3], Matthew Robbins[3], Warren J. Kemmerling[1][3], Eugene Dynarski[5], Τζέιμς Κιν[5], Τζον Ντένις Τζόνστον[5] και Μπάζιλ Χόφμαν[5]
Μουσική	Τζον Γουίλιαμς
Φωτογραφία	Βίλμος Ζίγκμοντ
Μοντάζ	Μάικλ Καν
Εταιρεία παραγωγής	EMI Films και Columbia Pictures
Διανομή	Columbia Pictures και Netflix
Πρώτη προβολή	16  Νοεμβρίου 1977 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[6], 24  Φεβρουαρίου 1978 (Σουηδία)[7], 6  Μαρτίου 1978 (Γερμανία)[8] και 1977
Διάρκεια	134 λεπτά[9]
Προέλευση	Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής[9]
Γλώσσα	Αγγλικά
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η ταινία ήταν ένα πολυαγαπημένο έργο για τον Σπίλμπεργκ. Στα τέλη του 1973, σύναψε συμφωνία με την Columbia Pictures για μια ταινία επιστημονικής φαντασίας. Αν και ο Σπίλμπεργκ έλαβε αποκλειστικά τα εύσημα για το σενάριο, βοηθήθηκε από τους Πολ Σρέιντερ, Τζον Χιλ, Ντέιβιντ Γκίλερ, Χαλ Μπάργουντ, Μάθιου Ρόμπινς και Τζέρι Μπέλσον, οι οποίοι συνέβαλαν στο σενάριο σε διάφορους βαθμούς. Ο τίτλος προέρχεται από την ταξινόμηση των στενών επαφών με εξωγήινους του Ουφολόγου Γιόζεφ Άλλεν Χάινεκ, στην οποία η τρίτη επαφή υποδηλώνει ανθρώπινες παρατηρήσεις εξωγήινων ή «ζωών όντων». Ο Ντάγκλας Τράμπουλ ανέλαβε την εποπτεία των οπτικών εφέ, ενώ ο Κάρλο Ραμπάλντι σχεδίασε τους εξωγήινους.

Με προϋπολογισμό παραγωγής 19,4 εκατομμυρίων δολαρίων, η ταινία κυκλοφόρησε σε περιορισμένο αριθμό πόλεων στις 16 Νοεμβρίου ^[10] και στις 23 Νοεμβρίου 1977, ^[11] πριν επεκταθεί σε ευρεία κυκλοφορία τον επόμενο μήνα. Ήταν μια κρίσιμη και οικονομική επιτυχία, έχοντας τελικά εισπράξεις πάνω από 300 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως. Η ταινία έλαβε πολυάριθμα βραβεία και υποψηφιότητες στα 50α Βραβεία Όσκαρ, στα 32α Βραβεία Κινηματογράφου της Βρετανικής Ακαδημίας, στην 35η Χρυσή Σφαίρα και στα 5α Βραβεία Κρόνου και έχει αναγνωριστεί ευρέως από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου.

Τον Δεκέμβριο του 2007, κρίθηκε "πολιτιστικά, ιστορικά ή αισθητικά σημαντική" από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών και επιλέχθηκε για διατήρηση στο Εθνικό Μητρώο Ταινιών . ^{[12] [13]} Μια Ειδική Έκδοση της ταινίας, που περιλαμβάνει συντομευμένες και νέες σκηνές, κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1980. Ο Σπίλμπεργκ συμφώνησε να κάνει την ειδική έκδοση για να προσθέσει περισσότερες σκηνές που δεν μπόρεσαν να συμπεριλάβουν στην αρχική κυκλοφορία, με το στούντιο να απαιτεί μια αμφιλεγόμενη σκηνή που απεικονίζει το εσωτερικό του εξωγήινου μητρικού πλοίου. ^[14] Η δυσαρέσκεια του Σπίλμπεργκ με την αλλαγμένη σκηνή τέλους οδήγησε σε μια τρίτη εκδοχή της ταινίας, που αναφέρεται ως το Director's Cut, που κυκλοφόρησε σε VHS και LaserDisc το 1998 (και αργότερα σε DVD και Blu-ray ). Το σκηνοθετικό κομμάτι είναι η μεγαλύτερη εκδοχή της ταινίας, συνδυάζοντας τα αγαπημένα στοιχεία του Σπίλμπεργκ και από τις δύο προηγούμενες εκδόσεις, αλλά αφαιρώντας τις σκηνές μέσα στο εξωγήινο μητρικό πλοίο. ^[15] Η ταινία αργότερα έγινε remaster σε 4K και επανακυκλοφόρησε στους κινηματογράφους την 1η Σεπτεμβρίου 2017 για την 40η επέτειό της. ^[16]

Πλοκή

Στην έρημο Σονόρα, ο Γάλλος επιστήμονας Κλοντ Λακόμπ, ο Αμερικανός διερμηνέας του, ο χαρτογράφος Ντέιβιντ Λάγκλιν και άλλοι ερευνητές ανακαλύπτουν μια πτήση Grumman TBM Avengers που χάθηκε λίγο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο . Το αεροπλάνο είναι σε άριστη κατάσταση, αλλά χωρίς επιβάτες. Ένας ηλικιωμένος μάρτυρας που βρίσκεται κοντά ισχυρίζεται ότι «ο ήλιος βγήκε τη νύχτα και του τραγούδησε». Οι ερευνητές είναι παρομοίως μπερδεμένοι για να βρουν το διαστημόπλοιο στη μέση της ερήμου Γκόμπι, άθικτο και εντελώς άδειο. Εν τω μεταξύ κοντά στην Ινδιανάπολη, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας παρακολουθούν δύο πτήσεις αεροπορικών εταιρειών που αποφεύγουν μια σύγκρουση στον αέρα με ένα αγνώστου ταυτότητας ιπτάμενο αντικείμενο ( UFO ).

Σε ένα αγροτικό σπίτι, ο τρίχρονος Μπάρι Γκίλερ ξυπνά για να βρει τα παιχνίδια του να λειτουργούν μόνα τους. Αρχίζει να ακολουθεί κάτι έξω, αναγκάζοντας τη μητέρα του, Τζίλιαν, να τον κυνηγήσει. Μεγάλης κλίμακας διακοπές ρεύματος αρχίζουν να γίνονται στην περιοχή, αναγκάζοντας τον ηλεκτρολόγο Ρόι Νίρι να ερευνήσει. Ενώ βρίσκει τον προσανατολισμό του, ο Ρόι βιώνει μια στενή επαφή με ένα UFO και όταν αυτό πετά πάνω από το φορτηγό του, καίει ελαφρά την πλευρά του προσώπου του με τα φώτα του. Το UFO απογειώνεται με άλλα τρία στον ουρανό, καθώς ο Ρόι και τρία αυτοκίνητα της αστυνομίας τα καταδιώκουν. Το διαστημόπλοιο εξαφανίζεται στον νυχτερινό ουρανό, αλλά η μεταφυσική εμπειρία αφήνει τον Ρόι γοητευμένο. Γοητεύεται από τα UFO προς απογοήτευση της συζύγου του, Ρόνι, αρχίζει να έχει εμμονή με υποσυνείδητες εικόνες ενός σχήματος που μοιάζει με βουνό, φτιάχνοντας συχνά μοντέλα του. Η Τζίλιαν εν τω μεταξύ αποκτά εμμονή, σκιαγραφώντας τη μοναδική εικόνα του βουνού. Αμέσως μετά, τρομοκρατείται στο σπίτι της από ένα UFO που κατεβαίνει από τα σύννεφα. Καταπολεμά τις βίαιες προσπάθειες από τα UFO και αόρατα όντα να μπουν στο σπίτι, αλλά μέσα στο χάος, ο Μπάρι απαγάγεται.

Ο Λακόμπ και ο Λάγκλιν —μαζί με μια ομάδα εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών— συνεχίζουν να ερευνούν την αυξανόμενη δραστηριότητα των UFO και περίεργα, σχετικά περιστατικά. Μάρτυρες στη Νταραμσάλα της Βόρειας Ινδίας αναφέρουν ότι τα UFO παράγουν διακριτικούς ήχους: μια πεντάφωνη μουσική φράση σε μεγάλη κλίμακα. Οι επιστήμονες αναμεταδίδουν τον ήχο στο διάστημα, αλλά απορρίπτονται από την απάντηση: μια φαινομενικά ανούσια σειρά αριθμών (104 44 30 40 36 10) που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά έως ότου ο Λάγκλιν, με το ιστορικό του στη χαρτογραφία, την αναγνωρίζει ως ένα σύνολο γεωγραφικών συντεταγμένων, τα οποία δείχνουν προς τον Πύργο των Διαβόλων κοντά στο Μούρκροφτ του Ουαϊόμινγκ . Ο Λακόμπ και ο αμερικανικός στρατός συγκλίνουν προς το Ουαϊόμινγκ. Ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών εκκενώνει την περιοχή, δημοσιεύοντας ψευδείς αναφορές στα μέσα ενημέρωσης για ένα σιδηροδρομικό ατύχημα, από το οποίο έχει χυθεί ένα τοξικό νευρικό αέριο, ενώ προετοιμάζει μια μυστική ζώνη προσγείωσης για τα UFO και τους επιβαίνοντες τους.

Εν τω μεταξύ, ο Ρόι γίνεται όλο και πιο ασταθής και αναγκάζει την Ρόνι να τον εγκαταλείψει, παίρνοντας μαζί της τα τρία παιδιά τους. Όταν ένα ειδησεογραφικό πρόγραμμα για το ατύχημα του τρένου κοντά στον Πύργο των διαβόλων μεταδίδεται στην τηλεόραση, ο Ρόι και η Τζίλιαν βλέπουν την ίδια εκπομπή, αναγνωρίζοντας το ίδιο βουνό που έβλεπαν. Αυτοί, μαζί με άλλους ταξιδιώτες που βιώνουν τα ίδια οράματα, ξεκίνησαν για τον Πύργο των Διαβόλων, παρά τις δημόσιες προειδοποιήσεις για τα τοξικά αέρια.

Ενώ οι περισσότεροι από τους ταξιδιώτες συλλαμβάνονται από τον στρατό, ο Ρόι και η Τζίλιαν κατορθώνουν και φτάνουν στην τοποθεσία ακριβώς καθώς τα UFO εμφανίζονται στον νυχτερινό ουρανό. Οι ειδικοί επιστήμονες της κυβέρνησης στο χώρο αρχίζουν να επικοινωνούν με τα UFO, που σταδιακά εμφανίζονται κατά δεκάδες, με τη χρήση φωτός και ήχου σε μια μεγάλη ηλεκτρική λάμψη. Μετά από αυτό, ένα τεράστιο μητρικό διαστημόπλοιο προσγειώνεται στην τοποθεσία, απελευθερώνοντας τους αγνοούμενους πιλότους του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και τους ναύτες του Cotopaxi, καθώς και πάνω από δώδεκα άλλους απαχθέντες από ενήλικες μέχρι παιδιά (ακόμα και μερικά ζώα), όλοι από διαφορετικές εποχές και όλοι τους παραδόξως δεν έχουν γεράσει ηλικιακά από την μέρα των απαγωγών τους. Ο Μπάρι επιστρέφει επίσης και ξανασμίγει με μια ανακουφισμένη Τζίλιαν. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι αποφασίζουν να συμπεριλάβουν τον Ρόι σε μια ομάδα ανθρώπων που είχαν επιλέξει για πιθανούς επισκέπτες του μητρικού διαστημόπλοιου, προετοιμάζοντάς τον βιαστικά.

Καθώς οι εξωγήινοι αναδύονται τελικά από το μητρικό διαστημόπλοιο, επιλέγουν τον Ρόι για να τους συνοδεύει στα ταξίδια τους. Καθώς ο Ρόι μπαίνει στο μητρικό σκάφος, ένας από τους εξωγήινους σταματά για λίγες στιγμές με τους ανθρώπους. Ο Λακόμπ χρησιμοποιεί τα σημάδια του Curwen που αντιστοιχούν στην εξωγήινη τονική φράση με πέντε νότες. Ο εξωγήινος απαντά με τις ίδιες χειρονομίες, χαμογελάει και επιστρέφει στο σκάφος του, το οποίο ανεβαίνει στο διάστημα.

Διανομή ρόλων

• Ρίτσαρντ Ντρέιφους ως Roy Neary, ένας ηλεκτρολόγος στην Ιντιάνα που συναντά και σχηματίζει εμμονή με άγνωστα ιπτάμενα αντικείμενα . Ο Στηβ ΜακΚουήν ήταν η πρώτη επιλογή του Σπίλμπεργκ. Παρόλο που ο Μακουήν εντυπωσιάστηκε με το σενάριο, ένιωσε ότι δεν ήταν κατάλληλος για τον ρόλο, καθώς δεν μπορούσε να κλάψει. Οι Τζέιμς Κάαν, Ντάστιν Χόφμαν, Αλ Πατσίνο και Τζιν Χάκμαν απέρριψαν επίσης τον ρόλο. ^{[17] [18]} Ο Τζακ Νίκολσον το απέρριψε λόγω διενέξεων στον προγραμματισμό. Ο Σπίλμπεργκ εξήγησε όταν γύριζε το Τα σαγόνια του καρχαρία, «Ο Ντρέιφους με παρότρυνε να του κάνω οντισιόν. Άκουσε τις Στενές επαφές διάρκειας περίπου 155 ημερών. Συνέβαλε ακόμη και με ιδέες.» ^[19] Ο Ντρέιφους σκέφτηκε, «υπέβαλα τον εαυτό μου σε μια εκστρατεία για να πάρω το ρόλο. Περνούσα από το γραφείο του Στιβ και έλεγα πράγματα όπως «Ο Αλ Πατσίνο δεν έχει αίσθηση του χιούμορ» ή «Ο Τζακ Νίκολσον είναι πολύ τρελός». Τελικά τον έπεισα να με προσλάβει» ^[17]
• Φρανσουά Τρυφώ ως Κλοντ Λακόμπ,
• Τέρι Γκαρ ως Ρόνι Νίρι.
• Μελίντα Ντίλον ως Τζίλιαν Γκίλερ. Η Τέρι Γκαρ ήθελε να υποδυθεί την Τζίλιαν, αλλά επιλέχτηκε ως Ρόνι. Ο Χαλ Άσμπι, ο οποίος συνεργάστηκε με την Ντίλον στο Bound for Glory (1976), την πρότεινε για τον ρόλο στον Σπίλμπεργκ. Η Ντίλον πήρε τον ρόλο τρεις μέρες πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα. ^[17]
• Μπομπ Μπάλαμπαν ως Ντλειβιντ Λάγκλιν, βοηθός του Λακόμπ και διερμηνέας Αγγλο-γαλλικών
• J. Patrick McNamara ως Project Leader
• Warren Kemmerling ως Major "Wild Bill" Walsh
• Ρόμπερτς Μπλόσομ ως αγρότης
• Φίλιπ Ντοντς ως Ζαν Κλοντ
• Κάρι Γκάφι ως Μπάρι γιος της Τζίλιαν. Ο Σπίλμπεργκ διεξήγαγε μια σειρά από τεχνικές μεθοδικής υποκριτικής για να βοηθήσει τον Γκάφι, ο οποίος πήρε τον ρόλο όταν ήταν μόλις τριών ετών. ^[17]
• Λανς Χένρικσεν ως Ρόμπερτ
• Merrill Connally ως Team Leader
• George DiCenzo ως Major Benchley
• Τζιν Ντινάρσκι ως Άικ
• Josef Sommer ως Larry Butler
• Καρλ Γουέδερς ως Στρατονόμος
• David Abraham Cheulkar ως διερμηνέας Αγγλο-Χίντι

Παραπομπές

1. www.siamzone.com/movie/m/2505. Ανακτήθηκε στις 13  Απριλίου 2016.
2. www.metacritic.com/movie/close-encounters-of-the-third-kind. Ανακτήθηκε στις 13  Απριλίου 2016.
3. www.imdb.com/title/tt0075860/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 13  Απριλίου 2016.
4. www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=881.html. Ανακτήθηκε στις 13  Απριλίου 2016.
5. (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
6. www.boxofficemojo.com/movies/?id=closeencountersofthethirdkind.htm.
7. www.sfi.se/sv/svensk-filmdatabas/Item/?itemid=5301&type=MOVIE&iv=Basic.
8. (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0075860/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2017.
9. close-encounters-third-kind.
10. McBride 1997, σελ. 204.
11. Morton, Ray (2007). Close Encounters of the Third Kind: The Making of Steven Spielberg's Classic Film. Applause Theatre & Cinema Books. σελ. 298. ISBN 978-1-55783-710-3.
12. Library of Congress (December 27, 2007). Librarian of Congress Announces National Film Registry Selections for 2007. Δελτίο τύπου.
13. «Complete National Film Registry Listing». Library of Congress. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2020.
14. Saporito, Jeff (3 Ιουνίου 2015). «Was the original theatrical ending of "Close Encounters" different than later cuts | ScreenPrism». ScreenPrism. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2019.
15. Singer, Matt (10 Ιουνίου 2011). «Match Cuts: "Close Encounters of the Third Kind"». IFC. AMC Networks Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2019.
16. Timothy J. Seppala (26 Ιουλίου 2017). «'Close Encounters' returns to theaters with a 4K remaster September 1st». finance.yahoo.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2017.
17. Steven Spielberg, Richard Dreyfuss, Joe Alves, Melinda Dillon, Douglas Trumbull, The Making of Close Encounters of the Third Kind, 1997, Columbia Pictures
18. Morton, Ray (2007). Close Encounters of the Third Kind: The Making of Steven Spielberg's Classic Film. ISBN 9781557837103.
19. McBride 1997, σελ. 260–269.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Στενές επαφές τρίτου τύπου

• Close Encounters of the Third Kind essay by [/w/index.php?title=Matt_Zoller_Seitz&action=edit&redlink=1 Matt Zoller Seitz] at National Film Registry [1]
• Close Encounters of the Third Kind essay by Daniel Eagan in America's Film Legacy: The Authoritative Guide to the Landmark Movies in the National Film Registry, A&C Black, 2010 (ISBN 0826429777), pages 743-745
• Στενές επαφές τρίτου τύπου  στην IMDb
• Στενές επαφές τρίτου τύπου στην TCM Movie Database
• Στενές επαφές τρίτου τύπου στο AllMovie
• Στενές επαφές τρίτου τύπου στο Box Office Mojo
• Στενές επαφές τρίτου τύπου στο Rotten Tomatoes
• Close Encounters of the Third Kind στο Metacritic
• Στενες επαφες τριτου τυπου στο Filmsite.org