Σάγκας Αρκαδίας

Ο Σάγκας (ή το Σάγκα) είναι ορεινό χωριό του νομού Αρκαδίας.^[2] Είναι κτισμένος στο τέλος του Άργον Πεδίου στους πρόποδες του Λύρκειου (Αρμενιάς) όρους σε υψόμετρο 740 μέτρων. Υπάγεται διοικητικά στην κοινότητα Σάγκα της δημοτικής ενότητας Μαντινείας του δήμου Τριπόλεως της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Στην απογραφή του 2021 είχε 85 μόνιμους κατοίκους. ^[3]

Σάγκας
Σάγκας Σάγκας
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα[1]
Περιφέρεια	Πελοποννήσου
Περιφερειακή Ενότητα	Αρκαδίας
Δημοτική Ενότητα	Μαντινείας
Γεωγραφία
Υψόμετρο	740 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος	85
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	221 00
Τηλ. κωδικός	271
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Γεωγραφία

Ο Σάγκας βρίσκεται προς τα όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας, στις νότιες πλαγιές του Λύρκειου σε υψόμετρο 740 μέτρα.^[4] Απέχει 21 χλμ. Β.-ΒΑ. από την Τρίπολη και 7 χλμ. Β. από τη Νεστάνη ενώ στα ανατολικά περνάει ο Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Πελοποννήσου στο ύψος της σήραγγας Αρτεμισίου. Το χωριό έχει θέα στα νότια προς τον Μαντινειακό κάμπο (το αρχαίο " Αργόν Πεδίον"), πετρόχτιστα σπίτια και είναι πλούσιο σε νερά με πολλές πηγές και βρύσες. Νοτιοδυτικά με κατεύθυνση προς τον Πικέρνη, υπάρχουν ίχνη της αρχαίας αμαξιτής οδού (Κλίμακα), που αναφέρεται από τον Παυσανία στα Αρκαδικά ως ένας από τους τρεις άξονες για την σύνδεση του αρχαίου Άργους με την Μαντίνεια Αρκαδία. Από το χωριό και προς τα ανατολικά ξεκινάει μονοπάτι που πηγαίνει στην κορυφογραμμή του βουνού Πόρτες (νοτιοανατολική κατάληξη του Λύρκειου - υψόμετρο 1.097 μέτρα) όπου πάνω ακριβώς από τη σήραγγα Αρτεμισίου βρίσκονται εμφανή ίχνη αρχαίας τεχνητής διάνοιξης καθώς και οι κάθετες αυλακώσεις δαπέδου για να μη γλιστρά ο δρόμος.^[5]

Ιστορία

Σύμφωνα με την παράδοση το χωριό δημιουργήθηκε την περίοδο της τουρκοκρατίας, μεταξύ 1650 και 1680, όταν ο Οθωμανός μπέης της περιοχής με το όνομα Σάγκας μετέφερε κατοίκους από τα γύρω χωριά σε αυτό.^[4] Την περίοδο της Επανάστασης του 1821 το χωριό καταγράφεται ως Σάγκα ή Ζάγγα να συμπεριλαμβάνεται στην τότε επαρχία Τριπολιτσάς.^[6] Μετά την απελευθέρωση, αναφέρεται επίσημα ως Σάγκα το 1835 στο ΦΕΚ 16Α - 24/05/1835 να προσαρτάται στον τότε δήμο Μαντινείας και το 1912 στο ΦΕΚ 252Α - 24/08/1912 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.^[7]

Πληθυσμός

Απο το 1879 μέχρι και το 1940 ο πληθυσμός του Σάγκα παρέμεινε σταθερός με μειωτική ωστόσο τάση. Μεταπολεμικά ο πληθυσμός του μειώθηκε δραματικά ενώ απο το 1971 μέχρι και το 2011 υπήρξε σταθερός. Το 2011 και το 2021 μειώθηκε πολύ σημαντικά.

Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού

Έτος	Πληθ.	±%
1879	756	—
1889	614	−18.8%
1896	821	+33.7%
1907	654	−20.3%
1920	536	−18.0%
1928	569	+6.2%
1940	638	+12.1%
1951	576	−9.7%
1961	448	−22.2%
1971	294	−34.4%
1981	252	−14.3%
1991	239	−5.2%
2001	245	+2.5%
2011	125	−49.0%
2021	85	−32.0%

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αρτεμίσιον Κλίμαξ Του Παυσανία Με ΕΠΟΣ Φυλής στο https://www.youtube.com/
• Η ιστορία του Σάγκα Μαντινείας και η μάχη κατά του Ιμπραήμ Πασά στις Πόρτες
• Μία νέα κρύπτη στην Αρκαδία από τον ιστότοπο https://forums.geocaching.com/

Παραπομπές

1. (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
2. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 154, τομ. 30.
3. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10751 (σελ. 277 του pdf)
4. «ΣΑΓΚΑ (Χωριό) ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ - GTP». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2021.
5. Καραπαναγιώτου, Άννα-Βασιλική (2005). Μαντίνεια - Αρχαιολογικός οδηγός. Τρίπολη: Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού - Εφορεία Αρχαιοτήτων Αρκαδίας. σελίδες 18–19.
6. «Το οικιστικό δίκτυο της Πελοποννήσου στα χρόνια της Επανάστασης». www.settlements-peloponnese1821.eu. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2021.
7. «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2021.