μόριο RNA που έχει καταλυτικές ιδιότητες From Wikipedia, the free encyclopedia
Το ριβόζυμο (επίσης ριβοένζυμο, ριβένζυμο από το διεθνή όρο ribozyme κατά το enzyme) είναι ένα είδος καταλυτικoύ RNA δηλαδή RNA που καταλύει μια χημική αντίδραση. Παρότι το RNA περιέχει μόνο τέσσερις αζωτούχες βάσεις σε σχέση με τα 20 αμινοξέα που απαντώνται στις πρωτεΐνες, ορισμένα είναι ικανά να καταλύουν[ασαφές] ειδικές χημικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα στο κύτταρο.
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Οι πιο συνηθισμένες λειτουργίες των φυσικών ή των εξελιγμένων in vitro (δηλ. τεχνητών) ριβοζύμων είναι το κόψιμο ή η σύνδεση RNA και DNA και η δημιουργία πεπτιδικών δεσμών. [2]
Μέσα στο ριβόσωμα, τα ριβόζυμα λειτουργούν ως μέρος της μεγάλης υπομονάδας του ριβοσωμικού RNA συνδέοντας αμινοξέα κατά τη διαδικασία της πρωτεϊνικής σύνθεσης. Επίσης συμμετέχουν σε μια ποικιλία αντιδράσεων επεξεργασίας του RNA, συμπεριλαμβανομένων της ωρίμανσης του RNA και του πολλαπλασιασμού των ιών.
Οι ερευνητές, μελετώντας την προέλευση της ζωής, έχουν παράγει ριβόζυμα στο εργαστήριο τα οποία έχουν την ικανότητα να καταλύουν την δικιά τους σύνθεση από ενεργοποιημένα μονομερή κάτω από πολύ συγκεκριμένες συνθήκες, όπως το ριβόζυμο της RNA πολυμεράσης. [3]
Προσπάθειες έχουν γίνει να αναπτυχθούν ριβόζυμα ως θεραπευτικοί παράγοντες, ως «ένζυμα» που στοχεύουν συγκεκριμένες αλληλουχίες RNA για κόψιμο, ως βιοαισθητήρες, και ως εφαρμογές στη λειτουργική γενομική και στην ανακάλυψη γονιδίων. [6]
Η δομή των ριβόζυμων περιλαμβάνει στελέχη (stems), δηλαδή περιοχές όπου σχηματίζονται δεσμοί υδρογόνου μεταξύ συμπληρωματικών περιοχών του RNA, θηλιές[ασαφές] (knots) όπου δεν υπάρχουν δεσμοί και ψευδοθηλιές[ασαφές] (pseudoknots) όπου σχηματίζεται μια θηλιά μεταξύ δύο στελεχών. Οι πιο σημαντικές αλληλεπιδράσεις είναι αυτές που σχηματίζονται μεταξύ διαφορετικών στελεχών, καθώς αυτές σταθεροποιούν τη μοριακή δομή του RNA.
Τα σημαντικότερα είδη των διάφορων ριβόζυμων, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν και ως λειτουργικές συσκευές (π.χ. σε aptazymes), είναι τα ακόλουθα:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.