Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Λυκείων Ελλάδας – Κύπρου

Το Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Λυκείων Ελλάδας – Κύπρου είναι διοργάνωση η οποία διεξάγεται ετησίως και αποτελεί μερος των Σχολικών Αγώνων ΓΕΛ-ΕΠΑΛ Ελλάδας – Κύπρου. Διοργανώνεται από το Υπουργείο Παιδείας μέσω της Οργανωτικής Επιτροπής Σχολικών και Αθλητικών Δραστηριοτήτων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.^[1] Ο τελικός νικητής αναδεικνύεται μέσω ενός τουρνουά (τεσσάρων ή οκτω ομάδων) στο οποίο προκρίνονται μέσω νοκ αουτ αγώνων οι πρωταθλήτριες των νομών της Ελλάδας και των επαρχιών της Κύπρου.^[2]
Σε τελικους είτε νομών είτε πανελλήνιους έχουν αγωνιστεί ποδοσφαιριστές ^[3] όπως οι Λεωνίδας Καμπάνταης (1998-99), Βασίλης Φωτεινάκης (1993-94),^[4] Μηνάς Πίτσος (1996-97),^[5] Δημήτρης Μπαρκονίκος (1985-86), Στέφανος Ιωαννίδης (1998-99),^[6] Ντίνος Ποντίκας (1996-97), Γιάννης Τσάγκος (1999-00),^[7] Βασίλης Καρατζάς (1999-00), Δημήτρης Καλαπόδης (2000-01),^[8] Ορέστης Καρνέζης (2002-03), Δημήτρης Πλιάγκας (2002-03), Γιώργος Μανούσος (2004-05), Θανάσης Παντελιάδης (2004-05), Κώστας Γιαννούλης (2004-05), Κώστας Μανωλάς (2006-07), Απόστολος Βέλλιος (2008-09), Σάκης Κύπρου (2008-09), Σωκράτης Διούδης (2008-09), Κώστας Σταφυλίδης (2008-09), Νίκος Καρέλης (2008-09), Ανδρέας Μπουχαλάκης (2008-09), Γιώργος Κατίδης (2008-09), Κώστας Ταβλαδωράκης (2002-03),^[9] Αλέξανδρος Γκαλίτσιος (2009-10), Αλέκος Παγκαρλιώτας (1996-97), Μανώλης Σάλιακας (2011-12), Επαμεινώνδας Παντελάκης (2011-12), Πέτρος Ορφανίδης (2013-14), Αλέξης Κακαζούκης (1996-97), Δημήτρης Πινακάς (2018-19), Γιώργος Γιακουμάκης (2010-11) και πολλοί άλλοι. Τους περισσότερους τίτλους εχει κατακτήσει το 7ο ΕΤΑΔ Λυκειο Ηρακλείου, πανελλήνιους (8), αλλα και σε επίπεδο νομών (14).

Ιστορία του θεσμού

Το 1906 το ποδόσφαιρο ως άθλημα στην Ελλάδα εισήχθη σε σχολικό και πανεπιστημιακό επίπεδο, ^[10] μια κρατική αποφαση που είχε προκαλέσει αντιδράσεις εκείνη την εποχή. Αυτή ηταν και η πρώτη επαφή μαθητών στο σχολείο με το αθλημα το οποίο καλλιεργήθηκε και απέκτησε τεραστια απήχηση σε όλα τα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Το 1949 διεξήχθησαν οι πρωτοι πανελλήνιοι σχολικοί αγώνες στο Παναθηναϊκό Στάδιο, αλλά αφορούσαν μονο αθληματα στίβου.^[11] Η διοργάνωση επανήλθε μετά απο απουσία 8 ετων, το 1957. Μερικά χρόνια αργότερα προστέθηκαν και τα ομαδικά αθληματα συμπεριλαμβανομένου και του ποδοσφαίρου και αφού είχε ήδη δοθεί από το 1967 δικαίωμα συμμετοχής και στις μαθήτριες. Τη μερίδα του λέοντος στις επιτυχίες και διακρισεις ειχαν τα αθλητικά σχολεια της Ελλάδας εως και το 2010, οταν και καταργήθηκαν απο την Πολιτεία,^[12] αναδεικνύοντας πολλούς ποδοσφαιριστές οι οποίοι στη συνέχεια έκαναν αξιόλογη καριέρα. Μέχρι και το 2010 στους σχολικους αγωνες αγωνίζονταν και τα Γυμνάσια.^[13] Η κατακτηση του πανελλήνιου πρωταθλήματος συνοδεύονταν από μόρια για την είσοδο των μαθητών σε σχολες ΤΕΦΑΑ.

Mια απο τις πρώτες σχολικές ποδοσφαιρικές διοργανώσεις σε Ελλάδα ή Κυπρο θεωρείται το κυπριακό σχολικό πρωτάθλημα του 1937, το οποίο κατέκτησε το Αρμενικό Ορφανοτροφείο νικώντας στον τελικό το Εμπορικό Λύκειο Λάρνακος με 1-0.^[14] Ενώ στην Ελλάδα έχει καταγραφεί ο αγώνας του 4ου Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης με το Γυμνάσιο Αρρένων Κιλκίς (2-1) το 1960.^[15] Aπό το 1972 η Διεθνής Ομοσπονδία Σχολικού Αθλητισμού (ISF) άρχισε να διοργανώνει το παγκόσμιο ποδοσφαιρικό σχολικό πρωτάθλημα Λυκείων σε ετήσια βάση και πλέον σε διετή. Ένα πρωτάθλημα στο οποίο συμμετείχαν οι εθνικές πρωταθλήτριες ομάδες Λυκείων με τα αθλητικά σχολεία να κυριαρχούν.

Στις αρχές της δεκαετίας του '80 πραγματοποιούνταν φιλικοί σχολικοί αγώνες Ποδοσφαίρου σε επίπεδο Νομού, με την ανάγκη για τη δημιουργία επισημης διοργάνωσης να γίνεται πιο εντονη. Ένας από αυτούς είναι το καταγεγραμμένο φιλικό ΓEΛ Αιγινίου με το ΤEΛ Κατερίνης (1-3), 27 Οκτωβρίου 1981, στο Δημοτικό γήπεδο Αιγινίου.^[16] Tον Φεβρουάριο του 1986 σημειώθηκε το μεγαλυτερο ρεκόρ σε γκολ από ποδοσφαιριστή σε τελικό νομού, στην Αιτωλοακαρνανία, ΓΕΛ Αμφιλοχίας - ΤEΛ Μεσολογγίου (6-1) με τον Δημήτρη Μπαρκονίκο να σκοράρει 5 φορες. Το ΓΕΛ Αμφιλοχίας είχε κατακτήσει το πρωτάθλημα στην Αιτωλοακαρνανία και το 1984-85.

Κατά τη δεκαετία του '90 το σχολικό ποδόσφαιρο αναπτύχθηκε με τους τελικούς των νομων να αποτελούν τοπικά ντέρμπι με τεράστιο ενδιαφέρον, συνθήματα και εντυπωσιακή ατμόσφαιρα. Χαρακτηριστικός είναι ο τελικός του νομού Μεσσηνίας 1993-94 ανάμεσα στο ΕΠΛ Καλαμάτας και το 2ο TΕΛ Καλαμάτας (0-1, Β.Φωτεινάκης με πέναλτι) στο γήπεδο του Μεσσηνιακού, ο οποίος μάλιστα μεταδόθηκε ολόκληρος τηλεοπτικά από το κανάλι ΝΕΤ Μεσσηνίας.^[17] Oπως και τα εκτενή στιγμιότυπα της ΕΡΤ1 από τον τελικό Αττικής του 1998-99 όπου είχε σκοράρει ο 17χρονος Λεωνίδας Καμπάνταης.

Mε δεδομένο ότι μετά από τους αγώνες δεν υπήρχε παράταση αλλά απευθείας πέναλτι οι αμυντικές τακτικές των ομάδων ηταν αρκετά συνηθισμένες. Στο πρωτάθλημα της Εύβοιας το 1999-00, τo 1ο Λύκειο Χαλκίδας με 3 νίκες στα πέναλτι έφτασε στον τελικό, όπου όμως αυτή τη φορά ηττήθηκε απο το 1ο Λύκειο Αλιβερίου των Βασίλη Καρατζά και Γιάννη Τσαγκού, στο ξερό στάδιο Αρτάκης στα πέναλτι 5-3 (κανονικός αγώνας είχε λήξει 0-0).^[18]

Tη δεκαετία του 2000 το 7ο αθλητικό ΕΤΑΔ Ηρακλείου έφτασε 8 φορές στον πανελληνιο τελικό. Tο 2001 η τελική διοργάνωση πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο (final-8): στην πρωτη τετράδα τερμάτισαν 3 αθλητικά λυκεια (ένα από την Κύπρο) και το 2ο ΓΕΛ Χολαργού (4o) του Δημήτρη Καλαπόδη, δειγμα της δυναμικότητας των αθλητικών σχολείων. Εκτός από τα αθλητικα λυκεια πρωταγωνίστησαν και ιδιωτικά εκπαιδευτήρια όπως το ΤEΛ της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής που έφτασε στον τελικό Θεσσαλονικης το 1992 (εχασε στα πέναλτι από λύκειο της Καλαμαριάς), το Αριστοτέλειο Κολλέγιο (5 πανελλήνιοι τελικοί), τα Εκπαιδευτήρια Ζηρίδη Αττικής (ένας πανελλήνιος τελικός), και το Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης (ένας πανελλήνιος τελικός). Η αναμέτρηση της 11ης Μαρτίου 2005 στο Παγκρήτιο Στάδιο ανάμεσα στο 7ο Λύκειο ΕΤΑΔ Ηρακλείου και το 2ο EΛ Κατερίνης έμεινε στην ιστορία για την παρουσία 5.000 θεατών αριθμός ρεκόρ για αγώνα σχολικού πρωταθλήματος.

Πάντως έχουν υπάρξει και διάφορες αλλαγές στις ονομασίες των σχολείων, με τα ΤEΛ της δεκαετίας '80, '90, μετονομάζονται σε ΤΕΕ (Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια) τη Σχολική χρονιά 1998-1999, και πλέον έχουν γίνει ΕΠΑΛ. Κάποια που έχουν διακριθεί είναι: το ΤΕΕ Λαμίας (πρωταθλητής Φθιωτιδας 2000-01), τo 2o ΤΕΕ/ΕΠΑΛ Τρικάλων (3 τελικοί Τρικάλων 2002-03, 2015-16, 2016-17)^[19], 2ο ΕΠΑΛ Καρδίτσας (τελικοί Καρδίτσας 2022-23, 2023-24), 2ο ΕΠΑΛ Δράμας (πρωταθλητης Δράμας 2012-13, 2019-20, 2021-22).^[20]

Τρόπος διεξαγωγής

Α΄ Φάση

Αρχικά διεξάγονται οι αγώνες μεταξύ των Λυκείων των κατά τόπου επαρχιών/νομών με τελικό στόχο την ανάδειξη του πρωταθλητή του νομού (διοργανώνονται από το Γραφείο Φυσικής Αγωγής της Νομαρχίας), αλλά και κάθε επαρχίας στην Κύπρο. Οι νομοί Αττικής και Θεσσαλονίκης λόγω αυξημένου πληθυσμού χωρίζονται σε υπο-περιφέρειες. Οι αγώνες διεξάγονται με το σύστημα του απλού αποκλεισμού (νοκ-άουτ) είναι μονοί σε ουδετερη έδρα (συνήθως τοπικών ερασιτεχνικών ομαδων) και διοργανώνονται από το Γραφειο Φυσικής Αγωγής της κάθε Νομαρχίας. H Α' Φάση θεωρείται εξίσου σημαντική. Η σπουδαιότητα των πρωταθλημάτων της συγκεκριμένης φάσης πηγάζει από τον τοπικό της χαρακτήρα και φυσικά από την υψηλή προσέλευση των θεατών-μαθητών λόγω της εγγύτητας των σχολείων.

Β΄ Φάση

Στη Β΄ φάση διεξάγονται οι αγώνες μεταξύ των πρωταθλητριών ομάδων Λυκείων σε επίπεδο Περιφερειών/ζωνών, οπως Κρήτη, Μακεδονια-Θράκη, Πειραιάς, Θεσσαλία, Αιγαίο κτλ.^[21] Οι νικητες προχωρουν στον επόμενο γύρο ^[22] (όλα τα παιχνιδια νοκ αουτ) με στόχο την ανάδειξη των τριών/ή εφτα κορυφαίων ομάδων στην Ελλαδα. Το ίδιο ισχύει και στην Κύπρο, από όπου προκρίνεται όμως μόνο ενα Λύκειο στην επόμενη φαση.

Γ΄Φάση

Ο Ανδρέας Μπουχαλάκης αγωνίστηκε στο παγκόσμιο του 2009 στην Αττάλεια

H Γ΄Φάση είναι η τελική με τις 3 (ή 7) νικήτριες ομάδες των προημιτελικών αγώνων και την εκπρόσωπο ομάδα της Κύπρου να αγωνιζονται στο final-4 ή final-8 που διεξάγεται σε μια πολη και ολοκληρώνεται εντός διημερου. Η νικήτρια ομάδα αποκτά δικαιωμα συμμετοχής στο παγκόσμιο σχολικό πρωτάθλημα Λυκείων που πραγματοποιειται κάθε χρόνο.^{[23] [24] [25]}
Δικαιωμα συμμετοχης στο πρωτάθλημα έχουν μαθητές και μαθήτριες που φοιτούν σε Δημόσιο ή Ιδιωτικό Γενικό (ΓΕ.Λ.), Επαγγελματικό (ΕΠΑ.Λ.) Λύκειο Ελλάδας και Κύπρου.

Τελικοί

Περίοδος	Κυπελλούχος	Σκορ	Φιναλίστ	Γήπεδο
2001-02	7ο Λύκειο ΕΤΑΔ Ηρακλείου	(το 7ο ΕΤΑΔ νίκησε στα πέναλτι)	Αριστοτέλειο Κολλέγιο Θεσσαλονίκης	Δημοτικό Στάδιο Κορίνθου
2002-03	Λύκειο Κορωπίου	1-0 [26] [27]	7ο Λύκειο ΕΤΑΔ Ηρακλείου	Δημοτικό Στάδιο Καρδίτσας
2003-04	7ο Λύκειο ΕΤΑΔ Ηρακλείου	1-0	5ο Ε.Λ. Αγρινίου	Δημοτικό Στάδιο Γιαννιτσών
2004-05	7ο Λύκειο ΕΤΑΔ Ηρακλείου	1-1, πέναλτι 3-5 [28] [29] [30] [31]	2ο EΛ Κατερίνης	Παγκρήτιο Στάδιο
2005-06	7ο Λύκειο ΕΤΑΔ Ηρακλείου	1-0 [32]	Λύκειο Αγρινίου	Δημοτικό Στάδιο Σπάρτης
2007-08	7ο Λύκειο ΕΤΑΔ Ηρακλείου	2-2, παράταση 3-2 [33] [34]	2ο Γ.Λ. Άρτας	Εθνικό Στάδιο Τρίπολης
2008-09	7ο Λύκειο ΕΤΑΔ Ηρακλείου	3-0 [35] [36]	Αριστοτέλειο Κολλέγιο Θεσσαλονίκης	Δημοτικό Στάδιο Κομοτηνής
2009-10	Αριστοτέλειο Κολλέγιο Θεσσαλονίκης	1-0 [37]	1ο ΓΕΛ Ν. Ιωνίας Βόλου	Γήπεδο Δόξας Δράμας
2010-11	Δεν διεξήχθη
2011-12	7ο Λύκειο ΕΤΑΔ Ηρακλείου	5-1 [38]	2ο Λύκειο Σκύδρας	Γήπεδο Παναιτωλικού
2012-13	1ο ΕΠΑΛ Καλαμαριάς	1-0 [39] [40]	ΕΠΑΛ Ορεστιάδας	Δημοτικό Στάδιο Φυλής
2013-14	2ο ΕΠΑΛ Ξάνθης	1-0 [41]	Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης	Εθνικό Καυτανζόγλειο Στάδιο
2014-15	1ο ΕΠΑΛ Αγρινίου	2-1 [42] [43]	1ο ΕΠΑΛ Τρίπολης	Σκάλα Λακωνίας
2015-16	7ο ΕΠΑΛ Πάτρας	3-0 [44] [45]	ΕΠΑΛ Ιεράπετρας	Δημοτικό Στάδιο Βέροιας
2016-17	Αριστοτέλειο Κολλέγιο Θεσσαλονίκης	4-2 [46]	Εκπαιδευτήρια Ζηρίδη Αττικής	Εθνικό Στάδιο Ιωαννίνων
2017-18	2ο ΓΕΛ Ξάνθης	1-0 [47]	1ο ΓΕΛ Αγρινίου	Ξάνθη Αρένα
2018-19	7ο ΓΕΛ Αχαρνών	1-0 [48]	4ο ΓΕΛ Σταυρούπολης	Δημοτικό Στάδιο Πύργου
2019–21	Δεν διεξήχθη
2021-22	8ο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης	2-0 [49] [50]	7ο ΕΠΑΛ Λάρισας	Γήπεδο Νέας Ιωνίας
2022-23	ΓΕΛ Γαζίου	4-1 [51][52]	Αριστοτέλειο Κολλέγιο Θεσσαλονίκης	Γήπεδο Νίκαιας
2023-24	Αριστοτέλειο Κολλέγιο Θεσσαλονίκης	4-0[53]	1ο ΓΕΛ Πετρούπολης	Δημοτικό Στάδιο Κορυδαλλού

Ρεκόρ

Παρακάτω παρατίθενται ορισμένα ρεκόρ από την ιστορία της διοργάνωσης (από το 1995 και μετά).

• Το 7ο ΕΤΑΔ Ηρακλείου, με έτος ίδρυσης το 1988,^[54] έχει κατακτήσει τους περισσότερους πανελλήνιους τίτλους, 8 (1997, 2001, 2002, 2004, 2006, 2008, 2009, 2012), ενώ είναι το μόνο Λύκειο που έχει συμμετάσχει σε 5 συνεχόμενους τελικούς.
• Ο Γιάννης Πετράκης είναι ο μοναδικός προπονητής ο οποίος έχει κατακτήσει το τρόπαιο (ως καθηγητής Φυσικής Αγωγής), αλλά και έχει εργαστεί σε ομάδες Α' Εθνικής της Ελλάδας και της Κύπρου.
• Ο Νίκος Καρέλης είναι ο μοναδικός που έχει αγωνιστεί αλλά και σκοράρει σε τρεις συνεχόμενους τελικούς νομού (2007-08, 2008-09, 2009-10).
• O Δημήτρης Μπαρκονίκος εχει σκοράρει 5 γκολ σε τελικο νομού (1985-86), ένα ρεκόρ που παραμενει μεχρι σημερα. Είχε αγωνιστεί και στον τελικο νομού του 1984-85.
• Ο Κώστας Σταφυλίδης είναι ο νεότερος ποδοσφαιριστής που έχει αγωνιστεί σε πανελλήνιο τελικό, σε ηλικία 15 ετών και 2 μηνών (2008-09).
• Ο Ντίνος Ποντίκας είναι ο νεότερος ποδοσφαιριστής που έχει αγωνιστεί σε τελικό νομού, σε ηλικία 14 ετών και 10 μηνών (1996-97).
• Οι Περικλής Βασιλάκης (2003), Κώστας Παπασταμάτης (2009) και Βασίλης Παμπορίδης (2009) είναι οι Έλληνες διεθνείς διαιτητές που εχουν σφυρίξει σε αγώνες του τελικού τουρνουά.
• Το 7ο ΕΤΑΔ Ηρακλείου έχει κατακτήσει τους περισσότερους τίτλους σε επίπεδο νομών (1997, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013).
• Ο Αθανάσιος Λαΐνης είναι ο μοναδικός ποδοσφαιριστής που πέτυχε 4 γκολ σε πανελλήνιο τελικό (έχοντας περάσει ως αλλαγή στο 80ό λεπτό).

Οι θέσεις στο Παγκόσμιο σχολικό πρωτάθλημα

• 7ο Λύκειο ΕΤΑΔ Ηρακλείου: 6η στο Περού το 1997, 15η στο Κάλιαρι το 2001, 16η στη Δανία το 2005, 13η στην Αττάλεια το 2009.
• 2ο ΓΕΛ Ευόσμου: 13η στο Κάλιαρι το 1999.
• 1ο ΕΠΑΛ Καλαμαριάς: 23η στο Μπορντό το 2013.
• Λύκειο Κορωπίου: 6η στη Σαγκάη το 2003.
• 7ο ΓΕΛ Αχαρνών: 6η στο Βελιγράδι το 2019.
• Αριστοτέλειο Κολλέγιο Θεσσαλονίκης: 13η στην Πράγας το 2017.
• 1ο ΕΠΑΛ Αγρινίου:(δεν ταξίδεψε στη Γουατεμαλα το 2015, καθώς το Yπουργείο Παιδείας αδυνατούσε να καλύψει τα έξοδα).
• Το Αθλητικό Λύκειο Λευκωσίας αφού κατέκτησε το πρωτάθλημα Κύπρου το 2009 (δεν συμμετείχε στο πανελλήνιο), κέρδισε το παγκόσμιο στην Αττάλεια της Τουρκίας, με πρωταγωνιστή τον 17χρονο Σάκη Κύπρου,^[55] επιθετικό της Ομόνοιας. Η πρώτη θέση του 2009 αποτελεί την μεγαλύτερη διάκριση για ελληνική σχολική ομάδα ποδοσφαίρου.

Δείτε επίσης

• Πανελλήνιοι Σχολικοί Αγώνες Λυκείων Ελλάδας – Κύπρου

Παραπομπές

1. «Προκήρυξη Πανελληνίων Σχολικών Αγώνων ΓΕΛ - ΕΠΑΛ 2021 2022». edu.klimaka.gr.
2. Προκήρυξη Έναρξης Πανελληνίων Σχολικών Αγώνων ΓΕΛ - ΕΠΑΛ 2023-24
3. «Η ιστορία του πρωταθλήματος ποδοσφαίρου Λυκείων: Πληθώρα γνωστών ποδοσφαιριστών σε τελικούς». sportcyclades.gr.
4. Vasilis Fotinakis profile
5. «ΜΗΝΑΣ ΠΙΤΣΟΣ: "Το μετάνοιωσα που δεν πήγα στο εξωτερικό"». MVP Magazine. 15 Νοεμβρίου 2014.
6. stefanos ioannidis profile
7. O Γιάννης Τσάγκος στα ΄΄κιτρινόμαυρα΄΄
8. Dimitrios Kalapodis profile
9. Kostas Tavladorakis profile
10. Ανδρέας Μπόμης, Γκολ 2000 • Ένας αιώνας ποδόσφαιρο: αλμανάκ, ιστορία, σχόλια, Εκδ. Πελεκάνος, Αθήνα 2000, ISBN 978-000-4000-05-3, σελ. 39
11. «Ιστορική αναδρομή 1948-2020». stoviz.gr.
12. «Η ΟΛΜΕ για την κατάργηση των Αθλητικών Σχολείων». esos.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2010.
13. «H μεγάλη σχολική επιτυχία του Γυμνασίου Βαμβακοφύτου την περίοδο 1984-1985 η οποία είχε κατακτήσει το πανελλήνιο πρωτάθλημα τη Λάρισα». sertharros.gr.
14. «Ποδοσφαιρική ομοσπονδία στην Κύπρο». polignosi.com.
15. «4ου Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης». Μακεδονία, σελ. 7. 18 Οκτωβρίου 1960.
16. Το ποδόσφαιρο… αλλιώς: ΓΕΛ Αιγινίου – ΤΕΛ Κατερίνης 1-3 (1981) - katerinisport.gr
17. ΤΕΛΙΚΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΛΥΚΕΙΩΝ 1993-1994 Ε.Π.Λ. - Β' Τ.Ε.Λ. - Youtube
18. 20 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ: Ο Βασίλης Καρατζάς 1ου Λυκείου Αλιβερίου στην Εθνική Νέων - egnomi.gr
19. 2o Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑΛ) Τρικάλων
20. 2ο ΕΠΑ.Λ. Δράμας - Σχολικός Αθλητισμός - 2epal-dramas.gr
21. «Πρωταθλητής Θεσσαλίας το 2ο ΕΠΑΛ Τρικάλων». trikalasportiva.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2016.
22. «Σχολικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου. Κυπελλούχος το 1ο ΕΠΑΛ Λιβαδειάς». viotianet.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαΐου 2022.
23. «Τα παιδιά από το Μενίδι κατακτούν τον κόσμο». true.gr.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
24. «Θέλει να γράψει ιστορία στη Δανία». patris.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2004.
25. «ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΤΟ 7ο ΕΤΑΔ ΑΝΑΧΩΡΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ». patris.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2004.
26. «ΣΤΟΝ ΤΕΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΡΙΤΗ ΣΥΝΕΧΗ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟ 7ο ΕΤΑΔ ΣΗΜΕΡΑ ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΟ ΚΟΡΩΠΙ». patris.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2003.
27. «Το 7ο ΕΤΑΔ ΕΧΑΣΕ 1-0 ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΡΩΠΙ». patris.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2003.
28. «2ο EΛ Κατερίνης 2005». enoramathimatos.blogspot. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2005.
29. «ΤΟ ΡΟΣΤΕΡ: ΤΟ 7ο ΕΤΑΔ ΑΝΑΧΩΡΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ». patris.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2004.
30. «Για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά, η ομάδα του 7ου ΕΤΑΔ Ηρακλείου, θα δώσει το "παρών" στον τελικό του Πανελληνίου πρωταθλήματος». patris.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2005.
31. «ΣΤΑ ΠΕΝΑΛΤΙ Η ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΗΡΕ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ - ΓΙΟΡΤΗ ΜΕ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΟ ΠΑΓΚΡΗΤΙΟ». patris.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2005.
32. «Κατέκτησε για 6η φορά το ΕΤΑΔ». patris.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2006.
33. «Στην κορυφή της Ελλάδας το 7ο ΕΤΑΔ». athleticradio.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2008.
34. «Κατέκτησε την κορυφή για 7η φορά το ΕΤΑΔ». patris.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2008.
35. «Όταν το 7ο Λύκειο ΕΤΑΔ Ηρακλείου κατέκτησε το Πανελλήνιο πρωτάθλημα». top-highlights.gr.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
36. «13ο στο Παγκόσμιο σχολικό το ΕΤΑΔ». patris.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2009.
37. «2ο ΓΕΛ Γέρακα: τελική φάση του πανελλήνιου σχολικού πρωταθλήματος». 2lyk-gerak.
38. «To 7o ETAΔ Ηρακλείου πρωταθλητής Ελλάδος». cretalive.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2012.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
39. «Στον τελικό το ΕΠΑΛ Ορεστιάδας». aokfc.blogspot.com.
40. «"Σήκωσε την κούπα" το 1ο ΕΠΑΛ Καλαμαριάς». taxalia.blogspot.com. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2013.
41. ««Χρυσή»… ποδοσφαιρική εβδομάδα για το ποδόσφαιρο της πόλης». empros.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2014.
42. «1ο ΕΠΑΛ Αγρινίου 2015». patrisnews. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2015.
43. «'Να ζήσουμε το όνειρό μας'». sport24.gr.
44. «Σημαντικά «κέρδη» από την 2η θέση κορυφής για το ΕΠΑΛ Ιεράπετρας». planet-radio.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2016.
45. «Πρωταθλητές Ελλάδας η ομάδα ποδοσφαίρου του 7ου ΕΠΑΛ Πάτρας». tempo24.news. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2016.
46. «Αριστοτέλειο Κολλέγιο Θεσσαλονίκης 2017». football academies. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2017.
47. «Πρωταθλητές Ελλάδος οι μαθητές του 2ου ΓΕΛ Ξάνθης». empros.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2018.
48. «Τέταρτο στην Ελλάδα το 3ο ΓΕΛ Τρίπολης». contraepithesi.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2019.
49. «To 8ο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης επικράτησε με 1-0 στον τελικό του Πανελληνίου». athlitiko.gr.
50. «Τρίτη θέση το ΕΠΑΛ Μεγάρων. Τέταρτη θέση στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα για το 2ο ΕΠΑΛ». top-highlights.gr.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
51. «Πρωταθλητής Ελλάδας με ΓΕΛ Γαζίου ο Γ. Βιδιαδάκης». top-rethymnosports.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2023.
52. «Θρίαμβος του ΓΕΛ Γαζίου στον τελικό του Πανελλήνιου σχολικού». top-maleviziotis.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2023.
53. Γκαμπράνης, Παναγιώτης (21 Μαΐου 2024). «Σάρωσε στο σχολικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου το Αριστοτέλειο Κολλέγιο σε αγόρια και κορίτσια - SKG Sports». Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2024.
54. Αθλητικό... “Πανεπιστήμιο” - patris.gr
55. Γιώργος Κυριακίδης (6 Μαρτίου 2024). «Σάκης Κύπρου: το μεγάλο αστέρι στο Παγκόσμιο της Αττάλειας». limassoltoday.com.cy.

Πηγές

• «Η ιστορία του πρωταθλήματος ποδοσφαίρου Λυκείων». sportcyclades.gr.
• ertnews.gr. «Πανελλήνιοι Σχολικοί Αγώνες 2021-22».
• Θανάσης Σακελλαρίου. «Όταν το ΕΤΑΔ Ηρακλείου σάρωνε τους τίτλους». ΠΑΤΡΙΣ - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΩIΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ.
• dide.eyr.sch.gr. «Πανελλήνιοι Σχολικοί Αγώνες» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2022.