Ποτενσιόμετρο

Το ποτενσιόμετρο είναι αναλογικό ηλεκτρονικό εξάρτημα, με τρεις ακροδέκτες. Το ποτενσιόμετρο είναι ένας μεταβλητός αντιστάτης που χρησιμοποιείται συνήθως ως διαιρέτης τάσης, για τη μεταβολή δηλαδή του ηλεκτρικού δυναμικού. Μπορεί να λειτουργήσει και ως ροοστάτης αν χρησιμοποιηθούν μόνο οι δύο ακροδέκτες, ο μεσαίος και ένας από τους δύο άλλους ακροδέκτες του.

Ποτενσιόμετρο

Κατασκευή και λειτουργία

Σύμβολο για το ποτενσιόμετρο

Το ποτενσιόμετρο αποτελείται από μία αγώγιμη πλάκα πάνω στην οποία κινείται μία επαφή. Ανάλογα με την απόσταση της επαφής από την είσοδο του ρεύματος μεταβάλλεται και η αντίσταση που εμφανίζεται σε αυτήν την επαφή.^[1]

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται συνήθως για την αγώγιμη πλάκα είναι η χρωμονικελίνη και η κωνσταντάνη.^[2] Πολλά φτηνά ποτενσιόμετρα χρησιμοποιούν γραφίτη.

Αναλόγως της θέσης της μεταβαλλόμενης επαφής μεταβάλλεται η αντίσταση ανάμεσα σε αυτήν και τα δύο άκρα. Έτσι έχουμε έναν μεταβαλλόμενο διαιρέτη τάσης.

Τύποι

Περιστροφικά ή Συρόμενα

Στα περιστροφικά ποτενσιόμετρα η αγώγιμη πλάκα είναι σχήματος Ω και η επαφή κινείται με τη χρήση ενός στροφέα. Στα συρόμενα είναι μία ευθεία πλάκα ή σύρμα στο οποίο "σέρνουμε" την επαφή.

Τα περιστροφικά ποτενσιόμετρα μπορεί να έχουν μηχανισμό ο οποίος να μετατρέπει την κίνηση ώστε να χρειάζεται πάνω από μία στροφή για να ολοκληρωθεί η μετατόπιση της επαφής-δρομέα από τη μία άκρη μέχρι την άλλη.

Γραμμικά (απλά) ή Λογαριθμικά

Στα γραμμικά ποτενσιόμετρα η πλάκα έχει την ίδια ωμική αντίσταση οπότε η μεταβολή της αντίστασης γίνεται με γραμμικό τρόπο. Στα λογαριθμικά η πλάκα ή το σύρμα έχουν διαφορετική ωμική αντίσταση ώστε η μεταβολή της αντίστασης να γίνεται λογαριθμικά.

Διακόπτης

Τα ποτενσιόμετρα μπορεί να έχουν ενσωματωμένο διακόπτη ώστε όταν η μεταβαλλόμενη επαφή φτάσει σε προκαθορισμένο άκρο να διακόπτεται τελείως η παροχή ρεύματος.

Τιμές

Τα ποτενσιόμετρα χαρακτηρίζονται από τη μέγιστη αντίσταση και τη μέγιστη ισχύ. Στα λογαριθμικά ποτενσιόμετρα συνήθως αναφέρεται και η τιμή που παίρνει η αντίσταση όταν βρίσκεται στο κέντρο, σαν ποσοστό επί της τελικής τιμής.

Χρήσεις

Τα γραμμικά ποτενσιόμετρα χρησιμοποιούνται συνήθως όταν χρειάζεται οπτικός έλεγχος της θέσης της αντίστασης όπως στα εκουαλάιζερ μιας κονσόλας ήχου.

Λογαριθμικά ποτενσιόμετρα χρησιμοποιούνται συνήθως σε κυκλώματα σχετικά με τον ήχο επειδή ο τρόπος που αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος την ένταση του ήχου είναι λογαριθμικός.

Παραπομπές

1. «Μεταβλητή Αντίσταση». Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2017.
2. «Υλοποίηση κύκλωματος απεικόνισης μεταβολής γραμμικού ποτενσιομέτρου» (PDF). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2017.^{[νεκρός σύνδεσμος]}