Τζάκοπο Ποντόρμο

Ο Τζάκοπο Καρούτσι (ιταλ.:Jacopo Carucci, 24 Μαΐου 1494 – 2 Ιανουαρίου 1557), γνωστός και ως Τζάκοπο (του) Ποντόρμο, ή απλά Ποντόρμο, ήταν Ιταλός ζωγράφος, από τους κυριότερους εκπρόσωπους του Μανιερισμού.

Τζάκοπο Ποντόρμο
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Jacopo da Pontormo (Ιταλικά)
Γέννηση	24 Μαΐου 1494 Ποντόρμε, Έμπολι (Τοσκάνη), Ιταλία
Θάνατος	2 Ιανουαρίου 1557 (61 ετών) Φλωρεντία. Ιταλία
Εθνικότητα	Ιταλός
Ιδιότητα	ζωγράφος[1] και σκιτσογράφος[1]
Γονείς	Bartolommeo di Jacopo di Martino
Κίνημα	Μανιερισμός
Είδος τέχνης	Ζωγραφική
Καλλιτεχνικά ρεύματα	Μανιερισμός
Σημαντικά έργα	Η Αποκαθήλωση
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το έργο του αποτελεί μία βαθιά υφολογική μετατόπιση από την ήρεμη κανονικότητα της προοπτικής που χαρακτήριζε την τέχνη της Αναγέννησης.

Είναι διάσημος για τις συστρεφόμενες πόζες, σε συνδυασμό με την ασαφή προοπτική. Οι φιγούρες του συχνά φαίνονται να αιωρούνται σ' ένα απροσδιόριστο περιβάλλον, σαν να μην επηρεάζονται από τους νόμους της βαρύτητας.

Πρώτα χρόνια

Γεννήθηκε στις 24 του Μάη του 1494 μ.Χ., στο Ποντόρμε της περιφέρειας της Τοσκάνης από τον Φλωρεντινό Μπαρτολομέο ντι Τζάκοπο Καρούτσι Μαρτίνο (Bartolomeo di Jacopo Carucci Martino) και την Αλεσσάνδρα Πασκουάλε Ζανόμπι (Alessandra Pasquale Zanobi).^[2]

Ο πατέρας του ήταν και ο ίδιος ζωγράφος και εργαζόταν στο εργαστήριο του Ντομένικο Γκιρλαντάιο. Μένει ορφανός, σε πολύ νεαρή ηλικία και από τους δύο γονείς με αποτέλεσμα να αναλάβει την κηδεμονία του η γιαγιά του Μπριτζίντα (Brigida), η οποία τον στέλνει στην Φλωρεντία για να μαθητεύσει στα εργαστήρια των μεγάλων ζωγράφων της εποχής.

Σύμφωνα πάντα με τα αρχεία του Βαζάρι, μαθητεύει με επιτυχία κοντά στους Πιέρο ντι Κόζιμο, Λεονάρντο ντα Βίντσι, Μαριόττο Αλμπερτινέλλι και ντελ Σάρτο στο εργαστήριο του οποίου κάνει τα πρώτα του έργα.^[3]

Κατοπινά χρόνια

Γρήγορα ο καλλιτέχνης αναδεικνύεται και το 1519 προσλαμβάνεται από τον οίκο των Μεδίκων για να διακοσμήσει την βίλα τους με διάφορα μυθολογικά θέματα. Με την εμφάνιση επιδημίας πανώλης στη Φλωρεντία αποσύρεται στο μοναστήρι του Τάγματος των Καρθουσιανών και διακοσμεί την μονή.

Μετά από μερικά χρόνια επιστρέφει στη Φλωρεντία όπου φιλοτεχνεί στο παρεκκλήσι της Σάντα Φελιτσιτά (Santa Felicita) το κατά πολλούς χαρακτηριζόμενο αριστούργημα, την Αποκαθήλωση. Συνέχισε να φιλοτεχνεί στην Φλωρεντία μέχρι το τέλος της ζωής του.

Τα έργα του

Πολλά από τα έργα του καλλιτέχνη έχουν καταστραφεί ή χαθεί. Εκτός από τις σωζόμενες αγιογραφίες του στις διάφορες μονές και εκκλησίες αρκετά έργα του εκτίθενται σε μουσεία και πινακοθήκες.

Ενδεικτικά:

• Στην Εθνική Πινακοθήκη στο Λονδίνο βρίσκονται έργα του καλλιτέχνη με θέματα από την Βίβλο, τα οποία αναφέρονται στις περιπέτειες του Ιωσήφ.^[4]

• Στην πινακοθήκη Ουφίτσι, στην αίθουσα 61, εκτίθενται αποκλειστικά έργα του καλλιτέχνη.^[5]

• Επιλογή έργων
• 
  Η Λήδα και ο Κύκνος, 1513, Φλωρεντία, Ουφίτσι.
• 
  Η Επίσκεψη (τοιχογρ.), 1514-1516, Φλωρεντία, Βασιλική του Υπεραγίου Ευαγγελισμού, Μοναστήρι των Όρκων.
• 
  Ο Ιωσήφ Πουλήθηκε στον Πετεφρή, 1515, Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη.
• 
  Ο Φαραώ με τον Μπάτλερ και τον Αρτοποιό του, 1515, Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη.
• 
  Ο Ιωσήφ στην Αίγυπτο, 1518, Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη.
• 
  Πορτρέτο του Κόζιμου του Πρεσβύτερου, 1518-1519, Φλωρεντία, Ουφίτσι.
• 
  Η Προσκύνηση των Μάγων, 1520, Φλωρεντία, Παλατινή Πινακοθήκη.
• 
  Δείπνος εις Εμμαούς, 1525, Φλωρεντία, Ουφίτσι.
• 
  Η Παναγία και το Παιδί με τον Άγιο Ιωσήφ και τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, μεταξύ 1521-1527, Αγία Πετρούπολη, Ερμιτάζ.
• 
  Αποκαθήλωση, 1528, Φλωρεντία, Παρεκκλήσι Καπόνι, Σάντα Φελιτσιτά (Santa Felicita).
• 
  Ο Μετανοημένος Άγιος Ιερώνυμος, 1528, Αννόβερο, Κρατικό Μουσείο της Κάτω Σαξονίας.
• 
  Λογχοφόρος, 1528-1530, Λος Άντζελες, Μουσείο Γκέτι.
• 
  Η Παναγία και το Βρέφος με την Αγία Άννα και τέσσερις αγίους, 1528-1529, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου. (Απεικονίζονται, στον θρόνο: η Παρθένος και το Βρέφος με την Αγία Άννα· αριστερά: Άγιος Σεβαστιανός και Άγιος Πέτρος· δεξιά: Άγιος Φίλιππος και Άγιος Βενέδικτος.)
• 
  Οι Δέκα Χιλιάδες Μάρτυρες,^[6] 1529-1530, Φλωρεντία, Παλατινή Πινακοθήκη.
• 
  Αφροδίτη και Κούπιντο, περ. 1533, Φλωρεντία, Γκαλλερία ντελλ’ Ακκαντέμια.
• 
  Η Παναγία και το Βρέφος με τον νεαρό Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, 1534-36, Φλωρεντία, Ουφίτσι.
• 
  Αλέξανδρος των Μεδίκων, 1535, Σικάγο, Ινστιτούτο Τέχνης.
• 
  Τζοβάνι ντέλα Κάζα (Giovanni della Casa), μεταξύ 1541-1544, Ουάσινγκτον, Εθνική Πινακοθήκη.

Παραπομπές

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Τζάκοπο Ποντόρμο

1. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/58691. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
2. Υδρία Cambridge Ήλιος (1992). «Τόμος 10, σελίδα 3284». Αθήνα: Εκδόσεις Τέσσερα Έψιλον. σελ. 3504. ISBN 960-7190-10-6. Missing or empty |title= (βοήθεια)
3. ENCYCLOPÆDIA BRITANNICA. «Jacopo da Pontormo».
4. Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνο. «Ποντόρμο».
5. Γκαλερί Ουφίτσι. «Ποντόρμο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2016.
6. «Pontormo and Rosso» (PDF). www.palazzostrozzi.org. Palazzo Strozzi. σελ. 45.