Πολιορκία της Βιέννης (1529)

Η πρώτη πολιορκία της Βιέννης ήταν σημαντικός σταθμός στη γεωπολιτική εξέλιξη της Ευρώπης. Η Βιέννη αντιστάθηκε γενναία, αντέχοντας την πολιορκία, και απέκρουσε τις επιθέσεις των Τούρκων. Τελικά οι Τούρκοι εγκατέλειψαν τις προσπάθειές τους και αποχώρησαν.

Πρώτη πολιορκία της Βιέννης
Εικόνα της πολιορκημένης Βιέννης. Η Βιέννη στη μέση, γύρω γύρω το στρατόπεδο των Τούρκων.
Χρονολογία	27 Σεπτ. - 14 Οκτ. 1529
Τόπος	Βιέννη
Έκβαση	ήττα και αποχώρηση των Τούρκων
Αντιμαχόμενοι
Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Οθωμανική αυτοκρατορία Πριγκηπάτο της Μολδαβίας
Ηγετικά πρόσωπα
Φίλιππος ο μαχητής, Βίλχελμ φον Ρόγγεντορφ, Νίκλας Γράφος Σαλμ Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής
Δυνάμεις
16.000 250.000
Απώλειες
800 νεκροί,700 αιχμάλωτοι θανατώθηκαν 30.000

Το προοίμιο

Μετά την πτώση του Βυζαντίου το 1453 ο δρόμος προς την Ευρώπη έμεινε ανοιχτός για την εξάπλωση των Τούρκων που προχώρησαν καταλαμβάνοντας σταδιακά την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα, την Αλβανία και την Ουγγαρία, προχωρώντας μέσα από τα Βαλκάνια, μέχρι που έφτασαν στη Βιέννη, μια από τις μεγαλουπόλεις της κεντρικής Ευρώπης. Μέσα στα φιλόδοξα επεκτατικά τους σχέδια την αποκαλούσαν «κόκκινο μήλο», όπως άλλοτε ονόμαζαν την Κωνσταντινούπολη. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1529, οι Τούρκοι βρέθηκαν έξω από τα τείχη της πόλης. Λόγω του ότι η άφιξή τους είχε προαναγγελθεί από χρόνια, πολλοί κάτοικοι είχαν ήδη εγκαταλείψει την πόλη. Οι στρατιωτικές δυνάμεις των Αψβούργων βρίσκονταν στην Ιταλία, όπου ο αυτοκράτορας Κάρολος Κουίντος ήταν απασχολημένος με τη δική του επεκτατική πολιτική.

Η πολιορκία

Ο Σουλεϊμάν ξεκίνησε με δέκα χιλιάδες στρατό από την Κωνσταντινούπολη. Πέρασε από τη νοτιοανατολική Ευρώπη, συγκεντρώνοντας επιπλέον στρατό. Η πορεία μέσα από την Ουγγαρία ήταν δύσκολη, λόγω αντίξοων καιρικών συνθηκών και λόγω του ότι δεν υπήρχε αξιόλογο οδικό σύστημα. Στη Βιέννη έφτασαν πρώτοι είκοσι χιλιάδες δελήδες, οι οποίοι λεηλάτησαν όλα τα μέρη και φόνευσαν τον άμαχο πληθυσμό με τον πλέον φρικιαστικό τρόπο. Έσφαξαν τους άμαχους, βίασαν τα ανήλικα κορίτσια, ξεκοίλιασαν τις εγκύους γυναίκες, παλούκωσαν τα έμβρυα που έβγαλαν από τις κοιλιές των μανάδων τους ή τα τρύπησαν με τα δόρατά τους και τα περιέφεραν εν είδη τροπαίου. Οι σκηνές αυτές σώθηκαν από αυτόπτες μάρτυρες και μεταφέρθηκαν σε όλη την Ευρώπη, ενώ επιβεβαιώνονται από τούρκικα χρονικά της εποχής.

Στη συνέχεια, έφτασε και ο Τούρκικος στρατός, ο οποίος στρατοπέδευσε γύρω από τη Βιέννη. Τόσο πολυάριθμος ήταν ο στρατός, που το στρατόπεδο των Τούρκων ήταν επταπλάσιο της πόλης. Ο Σουλεϊμάν διεμήνυσε στους πολιορκημένους ότι αν αλλαξοπιστήσουν δεν θα είχαν κάτι να φοβηθούν. Αν όμως αρνούνταν, θα τους σκότωνε όλους. Οι πολιορκημένοι απάντησαν ότι προτιμούν να πεθάνουν, αλλά δεν αλλάζουν πίστη. Ο Σουλεϊμάν δεν διέταξε την έφοδο, διότι σύμφωνα με την πολεμική τακτική των Μουσουλμάνων, οι στρατιώτες θα λεηλατούσαν την πόλη επί τρεις ημέρες και δεν θα άφηναν τίποτα. Αν όμως η πόλη παραδίδονταν, τότε όλα τα λάφυρα θα ήταν δικά του.

Άρχισε τότε την πολιορκία βάζοντας κανόνια να βομβαρδίζουν την πόλη. Τα βλήματα αρχικά έκαναν μεγάλες ζημιές, διότι έπεφταν στα πέτρινα σοκάκια της Βιέννης, αντανακλούσαν και χτυπούσαν τους τοίχους των σπιτιών. Οι πολιορκημένοι τότε γρήγορα ξέστρωσαν όλα τα σοκάκια, και έτσι τα βλήματα έπεφταν στο μαλακό χώμα και βούλιαζαν. Ο Σουλεϊμάν έβαλε το στρατό να σκάψει βαθιά χαντάκια, για να πλησιάζουν στα τείχη, χωρίς να τους πιάνουν τα βλήματα. Από εκεί έσκαβαν υπόγειες σήραγγες μέχρι κάτω από τα τείχη για να τα ανατινάξουν. Οι Ευρωπαίοι αρχικά δεν είχαν εμπειρία με αυτή την πολιορκητική δράση και δεν κατανοούσαν σε τι ωφελούσε το σκάψιμο των Τούρκων. Αποφάσισαν να κάνουν έξοδο, και αιφνιδίασαν τους Τούρκους, σκοτώνοντας πολλούς, και πιάνοντας έναν αιχμάλωτο. Με τα βασανιστήρια που του έκαναν έμαθαν ότι το σχέδιο ήταν να ανατινάξουν τα τείχη κάτω από τα θεμέλια. Οι πολιορκημένοι τότε έστησαν βάρδιες στα υπόγεια των σπιτιών κοντά στα τείχη και αφουγκράζονταν μέρα νύχτα. Έβαζαν και κουβάδες με νερό, διότι η επιφάνεια του νερού ήταν πιο ευαίσθητη από την ακοή. Έτσι κατόρθωσαν να ανακαλύψουν τα κοντινότερα λαγούμια και κάνοντας εξόδους άρχισαν να τα καταστρέφουν.

Μετά έπιασε μεγάλη βροχή και χειμώνιασε, και οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να σταματήσουν. Αλλά ο καιρός ξανάφτιαξε και οι Τούρκοι συνέχισαν, και τελικά στις 12 Οκτωβρίου κατόρθωσαν να ανατινάξουν ένα λαγούμι και να γκρεμίσουν τα τείχη κάνοντας άνοιγμα τριάντα μέτρων. Οι Τούρκοι ξεχύθηκαν στην πόλη, αλλά οι πολιορκημένοι άντεξαν με γενναιότητα. Οι Τούρκοι έπαθαν μεγάλη ζημιά, και υποχώρησαν άτακτα. Ο Σουλεϊμάν έκανε έκτακτο συμβούλιο και έταξε στους Γενίτσαρους πλούσια λάφυρα αν κατόρθωναν να πάρουν το «κόκκινο μήλο». Ακολούθησε νέα έκρηξη στα τείχη στις 14 Οκτωβρίου και νέα επίθεση των Τούρκων. Και πάλι οι πολιορκημένοι αμύνθηκαν γενναία, απωθώντας τους Τούρκους, μέχρι που υποχώρησαν με μεγάλες απώλειες. Οι Τούρκοι τελικά αποχώρησαν και δεν επέστρεψαν.

Αποτίμηση της μάχης

Οι φρικαλεότητες των Τούρκων έμειναν μέχρι σήμερα ανεξίτηλα στη μνήμη των Ευρωπαίων. Η νίκη των πολιορκημένων είχε ύψιστη σημασία για την Ευρώπη, διότι η επέκταση των Τούρκων αναχαιτίστηκε για ενάμιση αιώνα, μέχρι που ξαναεμφανίστηκαν. Αν η Βιέννη είχε καταρρεύσει, οι Τούρκοι στη συνέχεια θα είχαν καταλάβει όλη την Ευρώπη μέχρι τις όχθες του Ρήνου, και το θαύμα της αναγέννησης δεν θα είχε πραγματοποιηθεί, ούτε και η σημερινή πραγματικότητα θα είχε υπάρξει. Η αναχαίτιση της πρώτης πολιορκίας της Βιέννης έσωσε την Ευρώπη από τη δουλεία και τον μαρασμό. Η Τουρκοκρατία δεν έφτασε στη Δυτική Ευρώπη.

Πηγές

• Sylvia Mattl-Wurm u. a.: Zehn Berichte über die Wiener Türkenbelagerung des Jahres 1529. Promedia, Wien, 2005, ISBN 3-85371-245-2

Βιβλιογραφία

• Günter Düriegl (Redaktion), Historisches Museum der Stadt Wien (Herausgeber): Wien 1529. Die erste Türkenbelagerung. Textband der 62. Sonderausstellung des Historischen Museums der Stadt Wien, Verlag Hermann Böhlaus Nachf. GmbH, Wien–Köln–Graz 1979, ISBN 3-205-07148-4.
• Walter Hummelberger: Wiens erste Belagerung durch die Türken 1529 (= Militärhistorische Schriftenreihe, Heft 33). Österreichischer Bundesverlag Ges.m.b.H., Wien 1976, ISBN 3-215-02274-5.
• Jan N. Lorenzen: Die großen Schlachten. Mythen, Menschen, Schicksale. Campus Verlag, Frankfurt am Main–New York 2006, ISBN 3-593-38122-2, S. 17-54: 1529 - Die Belagerung Wiens.
• Klaus-Peter Matschke: Das Kreuz und der Halbmond. Die Geschichte der Türkenkriege, Artemis & Winkler, Düsseldorf–Zürich 2004, ISBN 3-538-07178-0, S. 243-249.

Ντοκιμαντέρ

• 1529 – Die Türken vor Wien. Deutschland (MDR) 2006, Regie: Hannes Schuler, 51 Minuten

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Πολιορκία της Βιέννης (1529)

• Historisches Museum der Stadt Wien zur Ersten Wiener Türkenbelagerung
• Jan von Flocken: 1529: Die Belagerung Wiens durch die Türken Die Welt vom 8. Juni 2007
• Belagerungsbeschreibung bei Google Bücher durch Karl August Schimmer, 1845
• Videos zur Ersten Wiener Türkenbelagerung
• Das Feldzugstagebuch Süleymans I. gegen Wien
• Illustration von Johan Sibmacher von 1665: Conterfactur Wie Die Hauptstadt Wien In Österreich Vom Turcken Ist Belegert Gewest, Anno 1529