Ο Μυστικός Δείπνος (Ντα Βίντσι)

Ο Μυστικός Δείπνος (ιταλ. Il Cenacolo ή L'Ultima Cena) είναι τοιχογραφία του 15ου αιώνα, δημιουργημένη από τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Βρίσκεται στο Μιλάνο της Ιταλίας, στην τραπεζαρία του μοναστηριού Σάντα Μαρία ντέλλε Γκράτσιε (Santa Maria delle Grazie - Παναγία της Χάριτος), αν και η δημιουργία του έγινε ως παραγγελία από τον δούκα Λουδοβίκο Σφόρτσα, που επιθυμούσε αρχικά το κτήριο να αποτελέσει το μαυσωλείο της οικογένειάς του. Αποτελεί, το μεγαλύτερο έργο του Λεονάρντο και τη μοναδική νωπογραφία του που μας έχει σωθεί.^[1] Ένα από τα σημαντικότερα και πολυτιμότερα έργα στην ιστορία της τέχνης και ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα και αναπαραχθέντα έργα ζωγραφικής.

Ο Μυστικός Δείπνος
Ονομασία	Ο Μυστικός Δείπνος
Δημιουργός	Q762
Έτος δημιουργίας	περίπου 1495-1498
Είδος	Τοιχογραφία, τέμπερα σε γύψο
Ύψος	460 εκ.
Πλάτος	880 εκ.
Πόλη	Μιλάνο
Μουσείο	Σάντα Μαρία ντέλλε Γκράτσιε
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Συνθήκες κατασκευής

Ο Λεονάρντο εργαζόταν με παρουσία θεατών με τους οποίους συζητούσε καθώς ζωγράφιζε. Ένας αυτόπτης μάρτυρας αναφέρει πως Μερικές φορές στεκόταν εκεί από τα χαράματα μέχρι τη δύση του ηλίου,χωρίς να αφήνει καθόλου το πινέλο, ξεχνώντας να φάει και να πιει, ζωγραφίζοντας ακατάπαυστα. Αλλες φορές πάλι είχε δύο, τρεις ή τέσσερις μέρες να αγγίξει το πινέλο, αν και περνούσε πολλές ώρες την ημέρα όρθιος μπροστά στο έργο του, με τα χέρια διπλωμένα,εξετάζοντας και σχολιάζοντας τις φιγούρες. Επίσης τον είδα μεσημεριάτικα να αφήνει την Κόρτε Βέκια, όπου εργαζόταν στο πήλινο άλογό του,και,σπρωγμένος από ακαταμάχητο οίστρο,να έρχεται κατευθείαν στη Σάντα Μαρία ντέλε Γκράτσιε,αγνοώντας το λιοπύρι, να ανεβαίνει στη σκαλωσιά, να παίρνει το πινέλο του, να βάζει μια δυο πινελιές και μετά να φεύγει^[2] Οι αργοί ρυθμοί δημιουργίας του έργου, που εξόργισαν τον ηγούμενο της μονής, οφείλονταν είτε στη μεθοδικότητα του καλλιτέχνη, είτε στην παράλληλη ενασχόλησή του με άλλες παραγγελίες, είτε στην επιθυμία του να χρησιμοποιήσει ως μοντέλα για την απεικόνιση των μαθητών του πρόσωπα πραγματικά και γι' αυτό αξιοποιούσε αρκετό χρόνο στους δρόμους του Μιλάνου για να βρει εκείνους, με τα πιο κατάλληλα χαρακτηριστικά.^[3] Το έργο ολοκληρώθηκε σε σημαντικό ποσοστό λόγω της πίεσης που άσκησε ο Λουντοβίκο Σφόρτσα.^[4]

Αιτίες φθοράς

Ο ντα Βίντσι ακολουθεί την τεχνοτροπία του buonfresco, της πολύ γρήγορης κάλυψης των τοίχων πριν ξεραθεί ο σοβάς. Όμως επειδή αφιέρωσε πιο πολύ χρόνο σε αυτό το έργο επειδή ήθελε να φτιάξει δικά του χρώματα και υλικά για να ζωγραφίσει στον τοίχο, άρχισε η νωπογραφία να φθείρεται.^[5] Επίσης ο τοίχος πάνω στον οποίο είχε ζωγραφιστεί ο Μυστικός Δείπνος ήταν εκτεθειμένος στη βροχή και τον άνεμο, ενώ ένα υπόγειο ρυάκι τον έκανε να είναι πάντα υγρός. Το 1620, επίσης, τα κατοχικά ισπανικά στρατεύματα προκάλεσαν φθορές στον τοίχο, ενώ διακόσια χρόνια μετά τα στρατεύματα του Ναπολέοντα έδεναν τα άλογά τους εκεί.^[6]

Παραπομπές

1. Michael White, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Ο πρώτος επιστήμονας, μτφρ. Ευθυμία Χασιώτου-Κουιμτζή, εκδ.Κάτοπτρο, Αθήνα, 2004, σελ.191
2. Michael White, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Ο πρώτος επιστήμονας, μτφρ. Ευθυμία Χασιώτου-Κουιμτζή, εκδ.Κάτοπτρο, Αθήνα, 2004, σελ.190
3. Michael White, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Ο πρώτος επιστήμονας, μτφρ. Ευθυμία Χασιώτου-Κουιμτζή, εκδ.Κάτοπτρο, Αθήνα, 2004, σελ.191-192
4. Michael White, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Ο πρώτος επιστήμονας, μτφρ. Ευθυμία Χασιώτου-Κουιμτζή, εκδ.Κάτοπτρο, Αθήνα, 2004, σελ.196
5. Michael White, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Ο πρώτος επιστήμονας, μτφρ. Ευθυμία Χασιώτου-Κουιμτζή, εκδ.Κάτοπτρο, Αθήνα, 2004, σελ.189
6. Michael White, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Ο πρώτος επιστήμονας, μτφρ. Ευθυμία Χασιώτου-Κουιμτζή, εκδ. Κάτοπτρο, Αθήνα, 2004, σελ.190

Πηγές

• Michael White, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Ο πρώτος επιστήμονας, μτφρ. Ευθυμία Χασιώτου-Κουιμτζή, εκδ.Κάτοπτρο, Αθήνα, 2004

Βιβλιογραφια

• Goethe, «Παρατηρήσεις για τον περίφημο πίνακα του Λεονάρντο ντα Βίντσι ΄΄Ο Μυστικός δείπνος΄΄», στο: Περί τέχνης, μτφρ. Βασίλης Τομανάς, εκδ.Printa, Αθήνα, 2006, σελ.225-269

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• The Last Supper in Detail Φωτογραφία υπερυψηλής ανάλυσης 2,5 Gigapixel