From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Ούγκο Τσάβες (ορθή προφορά: Ούγο Τσάβες, πλήρες όνομα Ούγο Ραφαέλ Τσάβες Φρίας, ισπανικά: Hugo Rafael Chávez Frías, προφορά ΔΦΑ: [ˈuɣo rafaˈel ˈtʃaβes ˈfɾi.as] 1954–2013) ήταν στρατιωτικός και πολιτικός, Πρόεδρος της Βενεζουέλας. Εξελέγη πρόεδρος το 1998 και επανεξελέγη το 2006 και το 2012. Συνδυάζοντας την πολιτική ιδεολογία του «μπολιβαριανισμού» (απελευθερωτικό κίνημα βασισμένο στις αρχές του Σιμόν Μπολίβαρ) σε συνδυασμό με αυτό που ο ίδιος αποκαλούσε «σοσιαλισμό για τον 21ο αιώνα», ο Τσάβες επέβαλε νέο Σύνταγμα, περιφερειακά δημοκρατικά συμβούλια, την κρατικοποίηση σειράς στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων, και με τα έσοδά τους αύξησε τις κυβερνητικές δαπάνες στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης, ενώ μείωσε το ποσοστό του πληθυσμού που ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας. Απομάκρυνε επιτυχώς τη χώρα του από τη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ και συνεργάστηκε στενά με τις κυβερνήσεις της Κίνας, της Κούβας και της Ρωσίας. Ο Τσάβες κατάφερε να διατηρήσει την πολύ υψηλή δημοφιλία του χρηματοδοτώντας προγράμματα κρατικής πρόνοιας διαμέσου των εσόδων από την εκμετάλλευση των πετρελαϊκών κοιτασμάτων.
Γεννήθηκε στις 28 Ιουλίου 1954. Έλαβε στρατιωτική εκπαίδευση στους αλεξιπτωτιστές. Παντρεύτηκε 2 φορές και ήταν διαζευγμένος από τη Μαρισαμπέλ Ροδρίγκες. Είχε 4 παιδιά.
Το 1983 ίδρυσε το Μπολιβαριανό Επαναστατικό Κίνημα 200 (Movimiento Bolivariano Revolucionario 200, MBR-200). Στις 4 Φεβρουαρίου 1992, ο Τσάβες με το MBR-200 πραγματοποίησε απόπειρα πραξικοπήματος κατά του προέδρου Κάρλος Άντρες Πέρες. Η απόπειρα για την κατάληψη της εξουσίας απέτυχε, όπως και μια ακόμα προσπάθεια, τον Νοέμβριο του 1992. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης απόπειρας, ο Τσάβες βρισκόταν ήδη στη φυλακή. Έπειτα από δύο χρόνια, του έδωσε αμνηστία ο πρόεδρος Ραφαέλ Καλντέρα (Rafael Caldera). Αναδόμησε το MBR και το έκανε πολιτικό κόμμα με το όνομα «Κίνημα για την Πέμπτη Δημοκρατία» (MVR).
Ο Τσάβες εξελέγη πρόεδρος στις εκλογές της 6ης Δεκεμβρίου 1998 με τη μεγαλύτερη συμμετοχή των τελευταίων 4 δεκαετιών, της τάξεως του 56,2%. Ο Τσάβες εφάρμοσε το πολιτικό του πρόγραμμα που περιλάμβανε αναδιανομή της γης, προγράμματα στέγασης, μόρφωσης, περίθαλψης και παιδείας για τους φτωχούς. Στις 2 Φεβρουαρίου 1999, ορκίστηκε και διά δημοψηφίσματος δημιούργησε Συντακτική Εθνοσυνέλευση. Ακολούθησε η νίκη του στις βουλευτικές εκλογές, με το κόμμα του να καταλαμβάνει τις 120 επί συνόλου 131 εδρών. Στα επόμενα χρόνια, η χώρα μετονομάστηκε σε «Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας», για να τιμηθεί ο ήρωας της ανεξαρτησίας, Σιμόν Μπολίβαρ. Η θητεία του προέδρου καθιερώθηκε σε 6 χρόνια και επετράπη η δεύτερη θητεία των Προέδρων. Ο Τσάβες, βάσει του νέου Συντάγματος, ξαναεκλέχθηκε πρόεδρος και ορκίστηκε στις 10 Ιανουαρίου του 2001.
Στις 9 Απριλίου 2002, τα συνδικάτα κήρυξαν απεργία. Στις 11 Απριλίου, στη διάρκεια διαδηλώσεων κατά της απόλυσης του προέδρου μεγάλης εταιρείας πετρελαίου, ξέσπασε βία, με 17 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Γιατροί ανέφεραν ότι πολλά από τα θύματα είχαν πυροβοληθεί από ελεύθερους σκοπευτές. Οι υποστηρικτές του Τσάβες προκάλεσαν αντιπραξικόπημα και τη νύχτα του Σαββάτου, στις 13 Απριλίου 2002 ο Τσάβες επέστρεψε στην ηγεσία.
Τον Δεκέμβριο του 2002, η κυβέρνηση Τσάβες αντιμετώπισε την απεργία των συνδικάτων, η οποία κράτησε 2 μήνες. Τον Αύγουστο του 2003, η Αντιπολίτευση ξεκίνησε τη διαδικασία για την καθαίρεση του Τσάβες. Το αρμόδιο Συμβούλιο απέρριψε την πρόταση και η ψηφοφορία έγινε στις 15 Αυγούστου 2004. Το 59,25% ήταν κατά της ανατροπής της απόφασης για καθαίρεση του προέδρου. Τον Μάιο του 2004, συνελήφθησαν 126 Κολομβιανοί, προσκείμενοι στον Ρομπέρτο Αλόνσο, που θεωρείται αρχιτέκτονας του πραξικοπήματος του 2002. Οι συλληφθέντες κατηγορήθηκαν ως παραστρατιωτικοί. Οι σχέσεις της χώρας του με την Κούβα αναθερμάνθηκαν με την υπογραφή της Πρωτοβουλίας Μπολίβαρ για την Αμερική το Μάιο του 2005, από τους Τσάβες και Κάστρο. Αντίθετα, με τις ΗΠΑ ο Τσάβες ήταν έντονα επικριτικός στην εξωτερική τους πολιτική και κατηγόρησε την Αμερική ότι επιθυμεί τη δολοφονία του.
Στις προεδρικές εκλογές της 3ης Δεκεμβρίου 2006, ο Τσάβες επανεξελέγη από τον πρώτο γύρο για έξι ακόμα χρόνια και ο αντίπαλός του, κυβερνήτης της πετρελαιοπαραγωγού επαρχίας Σούλια, παραδέχτηκε αμέσως την ήττα του. Ο Τσάβες συγκέντρωσε περί το 63% των ψήφων. Οι διεθνείς παρατηρητές επιβεβαίωσαν ότι δεν υπήρξε ζήτημα νοθείας.
Η επανεκλογή του για τρίτη φορά ερμηνεύεται από τον Τσάβες ως ψήφος υπέρ του σοσιαλιστικού του σχεδίου. «Οι Βενεζουελάνοι δεν ψήφισαν εμένα, ψήφισαν για ένα σοσιαλιστικό σχέδιο»[15]. Τη βραδιά της επανεκλογής του φώναζε στους χιλιάδες οπαδούς του που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το προεδρικό μέγαρο Μιραφλόρες: «Ζήτω η σοσιαλιστική επανάσταση! Το πεπρωμένο έχει γραφτεί». «Μια νέα εποχή ξεκίνησε», συνέχιζε, «Δείξαμε ότι η Βενεζουέλα είναι κόκκινη! Κανείς δεν πρέπει να φοβάται τον σοσιαλισμό... Ο σοσιαλισμός είναι ανθρώπινος. Ο σοσιαλισμός είναι αγάπη... Κάτω ο ιμπεριαλισμός! Χρειαζόμαστε έναν καινούργιο κόσμο!».[16] Εξαπέλυσε, επίσης, νέα επίθεση στον Τζορτζ Μπους. Ο Τσάβες είχε εξαγγείλει προεκλογικά την επιτάχυνση της αγροτικής μεταρρύθμισης με τη διανομή σε ακτήμονες μεγάλων γεωργικών «τσιφλικιών» και την ενίσχυση του κρατικού ελέγχου στο πετρελαϊκό μονοπώλιο της χώρας.
Στις 10 Ιανουαρίου 2007, ο Τσάβες ορκίστηκε για μια ακόμα θητεία. Στις 2 Νοεμβρίου του 2007 η Εθνοσυνέλευση με 160 ψήφους υπέρ και 7 κατά ενέκρινε τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που είχε προτείνει η κυβέρνηση του Τσάβες.[17]
Το 2009, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τροπολογία του Συντάγματος με βάση την οποία καταργούνται οι περιορισμοί στην ανανέωση της θητείας προσώπων που εκλέγονται σε διάφορα αξιώματα απευθείας από το λαό, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου.[18] Συνακόλουθα, προκηρύχθηκε η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τον Φεβρουάριο της ίδιας χρονιάς, ώστε ο Τσάβες να διεκδικήσει και τέταρτη συνεχόμενη προεδρική θητεία, το 2012.
Στις 11 Φεβρουαρίου του 2009, σε τηλεοπτική του συνέντευξη, ο Τσάβες ανακοίνωσε ότι αποτράπηκε απόπειρα πραξικοπήματος. Σύμφωνα με ανακοίνωση, συνελήφθησαν εν ενεργεία στρατιωτικοί, που βρίσκονταν σε επαφές με στρατιωτικό στις ΗΠΑ. Διαβεβαίωσε επίσης ότι η κατάσταση τέθηκε υπό έλεγχο.[19]
Στο δημοψήφισμα, που διεξήχθη στις 15 Φεβρουαρίου του 2009, το 54% των ψηφοφόρων ψήφισε υπέρ της κατάργησης του συνταγματικού άρθρου το οποίο περιόριζε στις τρεις θητείες την παραμονή του ίδιου προσώπου στο ανώτατο αξίωμα της χώρας.[20] Αυτό σημαίνει ότι ο Τσάβες μπορούσε πλέον να διεκδικήσει και τέταρτη προεδρική θητεία. Στις βουλευτικές εκλογές που διενεργήθηκαν το 2010, το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα του προέδρου Τσάβες κέρδισε 94 έδρες.[21]
Στις προεδρικές εκλογές στις 7 Οκτωβρίου 2012, νίκησε τον αντίπαλό του, εξασφαλίζοντας και νέα προεδρική θητεία.[22]
Το 2011, ο Τσάβες ασθένησε σοβαρά από καρκίνο. Μετά από σθεναρή αντιμετώπιση, απεβίωσε στις 5 Μαρτίου 2013.[23]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
