Νύχτα Χριστουγέννων (Γκόγκολ)

Νύχτα Χριστουγέννων (ρωσικός τίτλος: Ночь перед Рождеством) είναι διήγημα του Ρώσου συγγραφέα Νικολάι Γκόγκολ, γράφτηκε το 1829-1831 και περιλαμβάνεται στη συλλογή Βραδιές σε ένα αγρόκτημα κοντά στη Ντικάνκα που εκδόθηκε το 1831.

Νύχτα Χριστουγέννων

Ο σιδεράς Βακούλα πηγαίνει στην Αγία Πετρούπολη, εικονογράφηση του 1887.
Συγγραφέας	Νικολάι Γκόγκολ
Τίτλος	Ночь перед Рождеством
Γλώσσα	Ρωσικά
Μορφή	νουβέλα
Προηγούμενο	Το χαμένο γράμμα
Επόμενο	Μια τρομερή εκδίκηση
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο σιδεράς Βακούλα, στην προσπάθειά του να κερδίσει την καρδιά της πανέμορφης Οξάνα, υποτάσσει τον διάβολο που τον βοηθάει να εκπληρώσει την επιθυμία της αγαπημένης του. Η ιστορία διαδραματίζεται στο ουκρανικό χωριό Ντικάνκα τη νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων. Έχει διασκευαστεί αρκετές φορές για την όπερα και τον κινηματογράφο.^[1]

Υπόθεση

Το φεγγάρι λάμπει έντονα, η μάγισσα Σολόχα πετάει στον ουρανό και ο διάβολος παίζει μαζί της. Είναι η τελευταία νύχτα που ο διάβολος είναι ελεύθερος να κάνει κακό πριν τα Χριστούγεννα, οπότε και θα επιστρέψει στην Κόλαση, και αποφασίζει να εκδικηθεί τον Βακούλα, τον σιδερά του χωριού. Ο Βακούλα είναι γιος της Σολόχα αλλά είναι πολύ διαφορετικός από τη μητέρα του. Εκκλησιάζεται τακτικά και ζωγραφίζει αγιογραφίες στην εκκλησία, ο διάβολος θύμωσε γιατί σε μια πρόσφατη εικόνα τον απεικόνισε πολύ άσχημο. Έτσι, ο διάβολος κλέβει το φεγγάρι που φωτίζει τους χιονισμένους δρόμους ώστε να εμποδίσει τους νεαρούς του χωριού να βγουν για τα κάλαντα, τους μεγαλύτερους να βγουν έξω και κυρίως τον σιδερά Βακούλα ο οποίος περίμενε εναγωνίως να φύγει από το σπίτι του ο πλούσιος Κοζάκος Τσουμπ για να συναντήσει την πανέμορφη αλλά ψηλομύτα κόρη του.^[2]

Κάλαντα την παραμονή των Χριστουγέννων, Κονσταντίν Τρουτόφσκι (1864)

Ο διάβολος πιστεύει ότι ο Τσουμπ δεν θα βγει έξω αν η νύχτα είναι σκοτεινή, ωστόσο αυτός με τον εξάδελφό του, παρά τη σκοτεινιά, αποφασίζουν να πάνε στο σπίτι του διάκου που τους έχει καλέσει για την Κουτιά. Ο Βακούλα πηγαίνει να επισκεφτεί την Οξάνα. Αποφασισμένος να κάνει τον Τσουμπ να επιστρέψει, ο διάβολος προκαλεί χιονοθύελλα, στην οποία οι δύο άνδρες χάνονται. Ο εξάδελφος βρίσκει το δρόμο για το καπηλειό αλλά ο Τσουμπ γυρίζει στο σπίτι του. Όταν όμως βλέπει τον Βακούλα στην πόρτα, πιστεύει ότι δεν είναι το σπίτι του, φεύγει και πηγαίνει να επισκεφτεί την ερωμένη του Σολόχα.^[3]

Η Οξάνα, εν τω μεταξύ, λέει στον Βακούλα ότι θα τον παντρευτεί μόνο αν της φέρει τα παπούτσια της ίδιας της Τσαρίνας. Θλιμμένος για το αδύνατο έργο που πρέπει να φέρει εις πέρας για να γίνει σύζυγος της Οξάνα, ο Βακούλα επιστρέφει σπίτι.

Ουκρανία (2009): Συλλεκτικό γραμματόσημο για την 200ή επέτειο από τη γέννηση του Γκόγκολ. Η Νύχτα Χριστουγέννων πάνω δεξιά.

Την ίδια ώρα, ο διάβολος μπαίνει στο σπίτι της Σολόχα από την καμινάδα. Καθώς γλιστράει, το φεγγάρι του ξεφεύγει, επιστρέφει στον ουρανό και η χιονοθύελλα σταματά. Σύντομα, φτάνουν διαδοχικά τρεις από τους εραστές της Σολόχα, ο δήμαρχος, ο διάκος και τελευταίος ο Τσουμπ και αυτή τους κρύβει, πρώτα τον διάβολο και έπειτα έναν-έναν τους άλλους σε σακιά, τελευταίο κρύβει τον Τσουμπ όταν άκουσε τον Βακούλα να επιστρέφει. Ο Βακούλα μεταφέρει έξω τα σακιά πιστεύοντας ότι έχουν κάρβουνα. Εκπλήσσεται που τα βρίσκει τόσο βαριά και σκέφτεται ότι αυτό συμβαίνει επειδή νιώθει αδύναμος αφού έχασε την αγάπη της Οξάνα.^[4]

Ρωσικό γραμματόσημο (1991)

Ο Βακούλα αποφασίζει ότι ο μόνος τρόπος για να πάρει τα αυτοκρατορικά παπούτσια είναι με τη βοήθεια του διαβόλου. Αφήνει τα βαριά σακιά στο δρόμο, που αργότερα τα βρίσκουν χωριανοί και οι άντρες απελευθερώνονται, και κρατώντας το μικρό σάκο στην πλάτη του, πηγαίνει να δει τον Κοζάκο Πατσιούκ, που όλοι πιστεύουν ότι έχει δοσοληψίες με τον διάβολο. Ο Βακούλα τον ρωτάει πώς να βρει τον διάβολο και αυτός του απαντά ότι τον έχει ήδη στην πλάτη του. Ο Βακούλα αιφνιδιάζει τον διάβολο, τον αρπάζει από την ουρά και τον απειλεί με το σημείο του σταυρού. Έπειτα τον διατάζει να τον πάει στην Αγία Πετρούπολη. Όταν φθάνουν, ο Βακούλα, μέσω γνωστών του, παρουσιάζεται το ίδιο βράδυ στη Μεγάλη Αικατερίνη και αρχίζει αμέσως να επαινεί τα όμορφα παπούτσια της. Η Τσαρίνα διασκεδάζει και του χαρίζει ένα ζευγάρι παπούτσια της. Ο διάβολος μεταφέρει τον Βακούλα πίσω στη Ντικάνκα.

Μια φήμη έχει διαδοθεί γύρω από στο χωριό ότι ο Βακούλα αυτοκτόνησε. Όταν η Οξάνα τον ξαναβλέπει, χαίρεται τόσο πολύ που τον βρίσκει ζωντανό που συμφωνεί να τον παντρευτεί ακόμη και πριν δει τα παπούτσια της Τσαρίνας.^[5]

Διασκευές

• Βακούλα ο σιδεράς, όπερα του 1874 του Πιοτρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι
• Παραμονή Χριστουγέννων, όπερα του 1872 του Μικόλα Λίσενκο, πρωτοπαρουσιάστηκε το 1874 στο Κίεβο.
• Cherevichki, όπερα του 1887 του Τσαϊκόφσκι, μια αναθεωρημένη έκδοση του έργου του 1874
• Παραμονή Χριστουγέννων, όπερα του 1895 του Νικολάι Ρίμσκι-Κόρσακοφ
• Νύχτα Χριστουγέννων, ταινία του 1913
• Νύχτα Χριστουγέννων , ταινία 1951
• Νύχτα Χριστουγέννων, ταινία κινουμένων σχεδίων του 1997
• Νύχτα Χριστουγέννων, ταινία 1961 σε σκηνοθεσία Αλεξάντερ Αρτούροβιτς Ρου.^[6]
• Βραδιές σε ένα αγρόκτημα κοντά στη Ντικάνκα, ρωσο-ουκρανική κωμωδία - μιούζικαλ 2001

Μεταφράσεις στα ελληνικά

• Νύχτα Χριστουγέννων, μετάφραση: Κίρα Σίνου, εκδόσεις Καστανιώτης, 1997
• Η νύχτα των Χριστουγέννων, μετάφραση: Παναγιώτης Λούτας, εκδόσεις Ερατώ, 2019. ^[7]

Παραπομπές

1. . «goodreads.com/book/show/the-night-before-christmas».
2. . «newsletterofnoimportance.wordpress.com/Νικολάι Γκόγκολ – Νύχτα Χριστουγέννων».
3. . «sevenov.com/the-night-before-christmas/».
4. . «literature.fandom.com/wiki/Christmas_Eve».
5. . «wikisource.org/wiki/The_Night_of_Christmas_Eve».
6. . «imdb.com/title/Vechera na khutore bliz Dikanki/1961».
7. . «politeianet.gr/books/gogol-nikolai-erato-i-nuchta-ton-christougennon».