Ναυμαχία της Αλαλίας

Η ναυμαχία της Αλαλίας, περ. 540 ΠΚΕ έλαβε χώρα στη θάλασσα της Κορσικής μεταξύ των Φωκαέων της Αλαλίας και συμμαχίας Ετρούσκων και Φοινίκων^[1].

Ναυμαχία της Αλαλίας
Τόπος	Θάλασσα της Κορσικής
Έκβαση	Ελληνική «Κάδμειος Νίκη»
Αντιμαχόμενοι
Φωκαϊκή αποικία της Αλαλίας Συμμαχία Ετρούσκων και Καρχηδονίων
Δυνάμεις
60 διήρεις και πεντηκοντήρεις 120 πεντηκοντήρεις
Απολογισμός
Σταδιακή απόσυρση των Φωκαέων από την Κορσική Ανακατανομή εδαφών ως αποτέλεσμα της πρόσκαιρης συμμαχίας

Κατά τον Ηρόδοτο (Α.166.2) οι Φωκαείς με εξήντα πλοία πέτυχαν «κάδμειο νίκη» επί των συμμαχικών δυνάμεων. Αν και οι Φωκαείς φέρεται ότι επικράτησαν υπερδιπλάσιου αντιπάλου συμμαχικού στόλου, το μέγεθος των ζημιών που υπέστησαν ήταν τόσο μεγάλο που αναγκάστηκαν να αποσυρθούν από την Κορσική^[2]. Οι Φωκαείς στην παρούσα ναυμαχία εισήγαγαν τον χάλκινο κριό και ναυτικές τακτικές που περιελάμβαναν τον «διεμβολισμό» κατά τον αποκαλούμενο «διέκπλου»^[3].

Υπόβαθρο

Το υπόβαθρο της ναυμαχίας της Αλαλίας υπήρξε η φυγή με έξοδο από την πόλη και μετεγκατάστση των Φωκαέων από τη Φώκαια της Ιωνίας εξαιτίας εισβολής περί το 545 ΠΚΕ των δυνάμεων της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών. Οι Φωκαείς με τις οικογένειές τους έπλευσαν από τις ακτές της Ιωνίας έως τη Μεγάλη Ελλάδα. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (1.165) εγκαταστάθηκαν όλοι στην Αλαλία, αλλά σύμφωνα με τον Στράβωνα ορισμένοι μετέβησαν στην αποικία της Μασσαλίας. Ο αριθμός των πλοίων που χρησιμοποίησαν δεν αναφέρεται από κάποιον ιστορικό της περιόδου ή μεταγενέστερο. Ωστόσο, πέντε χρόνια αργότερα γνωρίζουμε ότι μπορούσαν να κινητοποιήσουν περί τις εξήντα (60) πεντηκοντήρεις^[4].

Οι πρώτοι Φωκαείς συμμετείχαν ειρηνικά στο ήδη υπάρχον εμπορικό δίκτυο, διαμορφωμένο από Ετρούσκους και Καρχηδόνιους. Το επόμενο κύμα αποίκων έκτισε ναούς και φαίνεται πως μεταμόρφωσε το αρχικό εμπορείο σε πόλη (Ηροδ. 1.166.1). δημογραφική αύξηση οδήγησε τους Φωκαείς να ξεπεράσουν το όριο της καλής γειτονίας και να αρχίσουν, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο και πάλι^[5] επιδρομές κατά των περιοίκων και πειρατικές επιδρομές σε τέτοιο βαθμό που, σύμφωνα με την αρχαιολογική μαρτυρία, τα προϊόντα των Ετρούσκων έπαψαν να φθάνουν πλέον έως τη Γαλατία^[6]. Οι Φοίνικες και οι Ετρούσκοι αναγκάστηκαν να συνάψουν ναυτική συμμαχία για να αντιμετωπίσουν τους Φωκαείς.

Η ναυμαχία

Παραπομπές-σημειώσεις

1. Papalas, Anthony J. (2013). «The Battle of Alalia». Syllecta Classica (Project MUSE) 24 (1): 1–28. doi:10.1353/syl.2013.0011.
2. «Αλαλία». ygeiaonline.gr. 23 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2016.
3. Wallinga, H. T. Ships and Sea-Power Before the Great Persian War: The Ancestry of the Ancient Trireme. New York: BRILL. σελ. 73. ISBN 9004096507.
4. Morel, J. P. (2008). «Phocaean Colonisation». Στο: G.R. Tsetskhladze, επιμ. Greek Colonisation: An Account of Greek Colonies and Other Settlements Overseas. Mnemosyne, Supplements. 2. Leiden: Brill. σελίδες 358–428 (370). ISBN 9789004155763.
5. 1.166.4: ἦγον γὰρ δὴ καὶ ἔφερον τοὺς περιοίκους ἅπαντας
6. Gras, M. (1972). «À propos de la bataille d’Alalia». Latomus (31): 698–716 (703).