Το όνομα Μαυρομιχάλης αναφέρεται στα μέλη σπουδαίας ηγεμονικής οικογένειας της Μάνης, που διακρίθηκε στον απελευθερωτικό αγώνα του '21 καθώς και στην πολιτική ζωή της Ελλάδας. Περισσότερα από τέσσερις δεκάδες μέλη της πέθαναν, από την εποχή του Ορλώφ (1769) μέχρι τους Βαλκανικούς πολέμους, πολεμώντας στους απελευθερωτικούς αγώνες των Ελλήνων.
|
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Για την καταγωγή των Μαυρομιχαλαίων πολλά κατά καιρούς έχουν γραφεί, αλλά τίποτε δεν είναι ιστορικά εξακριβωμένο. Εν πρώτοις γίνεται μνεία για την οικογένεια αυτή σε επιστολή του Βενιέρου, Γενικού Προβλεπτού της Θαλάσσης της Ενετικής Πολιτείας, ο οποίος είχε αναλάβει το 1700 τη διοίκηση των περιοχών της Πελοποννήσου. Στην επιστολή εκείνη, που γράφτηκε στην Πάτρα με ημερομηνία 27 Απριλίου του 1690, αναφέρεται το όνομα της οικογενείας των Μαυρομιχαλαίων, από τις ήδη εξέχουσες οικογένειες της Μάνης, περί το φρούριο Κελεφά.
Επίσης κατά τη εντόπια λαϊκή παράδοση, όταν οι Τούρκοι διάβηκαν στην αρχή την Ευρώπη από τον Ελλήσποντο το 1340 και κατέκτησαν τη Θράκη, κάποιες οικογένειες, μεταξύ των οποίων και οι Μαυρομιχαλαίοι, κατέφυγαν στο χωριό της Μάνης Άλικα. Εκδιωχθέντες όμως από εκεί από ισχυρότερες τότε οικογένειες, μετοίκησαν στην Τσίπα (Οίτυλο). Κατ΄ άλλη εκδοχή, του καθηγητή Ν. Σαριπόλου, σε επικήδειο λόγο του στον γιο του Πετρόμπεη, Αναστάσιο (3 Μαΐου του 1870), επί Ενετών -πριν δύο αιώνες- στο χωριό Άλικα βρέθηκε ένα ορφανό παιδί που λεγόταν Μιχάλης. Κατά συνήθεια δε της Μάνης τα ορφανά παιδιά ονομαζόταν μαύρα. Τούτο προστέθηκε στο όνομα και έγινε Μαυρομιχάλης. Ο Μαυρομιχάλης αυτός όταν μεγάλωσε εγκαταστάθηκε στο Οίτυλο, όπου και νυμφεύθηκε και απέκτησε πολλά παιδιά, ένα από τα οποία έγινε κληρικός και προχειρίσθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη σε Έξαρχο της Μάνης.
Ο πρωτότοκος δε γιος του Εξάρχου, ο Γεωργάκης (αποκαλούμενος και αυτός Έξαρχος λόγω του πατρικού αξιώματος), πήγε στην Κορώνη όπου και γνωρίσθηκε με έναν Οθωμανό επίσημο, που αργότερα έγινε βεζύρης και που όταν ανέλαβε το αξίωμα κάλεσε τον Γεωργάκη στην Κωνσταντινούπολη για έμπιστο βοηθό του. Εκεί τον περιέβαλε με τιμές δίνοντάς του την άδεια να εξοπλίζει και πλοία κατά των πειρατών της Μεσογείου. Έτσι, όταν επέστρεψε στη Μάνη με το αξίωμα το καπετάνιου της Μάνης με ευρωπαϊκό πλοίο, νυμφεύθηκε μια ονομαστή σε ομορφιά γυναίκα, εξ ου και οι απόγονοί του ονομάσθηκαν "νεραϊδογέννητοι". Ήταν μία (Ενετή μάλλον) πριγκίπισσα που αποβιβάστηκε στις ακτές της Μάνης. Του Γεωργάκη εκείνου παιδιά ήταν ο Ιωάννης ο Σκυλογιάννης, που ονομάστηκε έτσι από τις φωνές και τους καυγάδες που έστηνε, ο Πέτρος και ο Ηλίας.
- Μιχάλης Μαυρομιχάλης, γενάρχης της οικογένειας Μαυρομιχάλη
- Πιέρρος Μαυρομιχάλης, ιδρυτής του κλάδου των Πιερράκων και γιος του Μιχάλη
- Ιωάννης Μαυρομιχάλης, ιδρυτής του κλάδου των Γιαννάκων και γιος του Μιχάλη
- Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης, ιδρυτής του κλάδου των Βοϊδήδων και γιος του Μιχάλη
- Βοϊδής Μαυρομιχάλης, γιος του Κωνσταντίνου
- Γεωργάκης Μαυρομιχάλης, πρόκριτος, αρχηγός του Πρεσβύτερου κλάδου και γιος του [1]
- Έξαρχος Μαυρομιχάλης, ιερέας και γιος του Γεωργάκη
- Γεωργάκης Μαυρομιχάλης, πρόκριτος και γιος του Έξαρχου
- Ιωάννης Μαυρομιχάλης (Σκυλογιάννης), αγωνιστής στα Ορλωφικά και γιος του Γεωργάκη[2]
- Γεωργάκης Μαυρομιχάλης, γιος του Ιωάννη
- Αντώνιος Μαυρομιχάλης, γενάρχης του κλάδου των Αντωνάκου
- Παναγιώτης Μαυρομιχάλης, γενάρχης του κλάδου των Παναγιωτάκου
- Ανδρέας Κουρής Μαυρομιχάλης, γενάρχης του κλάδου των Κουράκου
- Σιουκούρ Μαυρομιχάλης, εξισλαμισμένος, υποστράτηγος του τουρκικού πεζικού και γιος του Ιωάννη[2]
- Ηλίας Μαυρομιχάλης, γιος του Γεωργάκη[2]
- Πιέρρος (Ηλίας) Μαυρομιχάλης, αγωνιστής στα Ορλωφικά και γιος του Γεωργάκη[2]
- Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ηγεμόνας της Μάνης, οπλαρχηγός, πρωθυπουργός και γιος του Πιέρρου[2]
- Ηλίας Μαυρομιχάλης, αγωνιστής του '21 και πρωτότοκος γιος του Πετρόμπεη[1]
- Παναγιωτίτσα Μαυρομιχάλη, σύζυγος του Δημητρίου Σαχίνη και κόρη του Πετρόμπεη
- Σταματίνα Σαχίνη, σύζυγος του Ανδρέα Μιαούλη και κόρη της Παναγιωτίτσας
- Αναστάσιος Μαυρομιχάλης, αγωνιστής του '21, υποναύαρχος, γερουσιαστής, βουλευτής και δευτερότοκος γιος του Πετρόμπεη[1]
- Ιωάννης Μαυρομιχάλης (1835- 1879), νομικός, λόγιος και γιος του Αναστασίου[1]
- Αντώνης Α. Μαυρομιχάλης, αντιναύαρχος, υπουργός, σύζυγος Πολυξένης Παπούδωφ και γιος του Αναστασίου[1]
- Πέτρος Μαυρομιχάλης, δικηγόρος, βουλευτής, σύζυγος της Στεφανίας Νικολάου Καλογεροπούλου και γιος του Αντώνη[1]
- Φωτεινή-Ναντίν Μαυρομιχάλη, σύζυγος του Αχιλλέα Θεόφραστου Χαιρέτη και κόρη του Πέτρου
- Πέτρος Α. Μαυρομιχάλης, βουλευτής, υπουργός και γιος του Αναστασίου[1]
- Ελένη Μαυρομιχάλη, σύζυγος[3] Κωνσταντίνου Μουρούζη και κόρη[3] του Αναστασίου
- Γεώργιος Μαυρομιχάλης, στρατιωτικός, πληρεξούσιος, σύζυγος Ελένης Σπυρίδωνος Ρώμα και γιος του Αναστασίου
- Φωτεινή Μαυρομιχάλη, δεσποινίς επί των τιμών και κόρη του Αναστασίου
- Ιωάννης Τζανής Μαυρομιχάλης (Κάτσης), αγωνιστής του '21, αρχηγός της ανταρσίας του 1830 και γιος του Πιέρρου[2]
- Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, αγωνιστής του '21, σύζυγος της Μπενάκη, κόρης του Παναγιώτη Μπενάκη και γιος του Πιέρρου[2]
- Λεωνίδας Κ. Μαυρομιχάλης, βουλευτής, σύζυγος Αθηνάς Κολοβού και γιος του Κυριακούλη[1]
- Πέτρος Μαυρομιχάλης, στρατιωτικός, βουλευτής, σύζυγος Ευφροσύνης Σούτσου και γιος του Κυριακούλη[1]
- Αντωνία Μαυρομιχάλη, σύζυγος Ιωάννη Μπόταση και κόρη του Πέτρου
- Σοφία Μαυρομιχάλη, σύζυγος Δημητρίου Αργυρόπουλου και κόρη του Πέτρου
- Ιάκωβος Αργυρόπουλος, γιος της Σοφίας
- Γρηγόριος Αργυρόπουλος, σύζυγος Αλεξάνδρας Ιωάννη Τρικούπη και γιος της Σοφίας
- Μαρία Αργυροπούλου σύζυγος Εμμανουήλ Ζάννη και κόρη Γρηγορίου
- Γεώργιος Ζάννης, υιός της Μαρίας
- Σοφία Αργυροπούλου σύζυγος Κωνσταντίνου Στράφτη και κόρη Γρηγορίου
- Μαρίνα Κυριακή Στράφτη σύζυγος Σπυρίδωνος Αζαρία και κόρη της Σοφίας
- Γεώργιος Ιωάννης Στράφτης σύζυγος Ευγενίας Κομνηνού και υιός της Σοφίας
- Ειρήνη Αργυροπούλου, σύζυγος Γεωργίου Δούμα και κόρη της Σοφίας
- Ρωξάννη Μαυρομιχάλη, σύζυγος Θρασύβουλου Μάνου και κόρη του Πέτρου
- Πέτρος Μάνος, αξιωματικός του στρατού, σύζυγος της Ελένης Ιακώβου Αργυροπούλου & της Σοφίας Τομπάζη και γιος της Ρωξάννης
- Κωνσταντίνος Μάνος, ποιητής, πολιτικός, σύζυγος Ερριέτας Merlin και γιος της Ρωξάννης
- Κυριακούλης Π. Μαυρομιχάλης (1850-1916) , πρωθυπουργός της Ελλάδας, σύζυγος Όρσολας Σπυρίδωνος Ρώμα και γιος του Πέτρου[2]
- Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης, αγωνιστής του '21, δολοφόνος του Καποδίστρια και γιος του Πιέρρου
- Νικόλαος Πιεράκος Μαυρομιχάλης, αγωνιστής του '21, βουλευτής και γιος του Πιέρρου
- Δημήτριος Μαυρομιχάλης, αγωνιστής του '21 και γιος του Πιέρρου[2]
- Αντώνης Μαυρομιχάλης, αγωνιστής του '21, στρατηγός, γερουσιαστής, πληρεξούσιος, σύζυγος της Μαρίτσας Τζαμπλάκου-Μπενάκη, εγγονής του Παναγιώτη Μπενάκη και γιος του Πιέρρου[2]
Ζήσιος, Κωνσταντίνος (1904). Οι Μαυρομιχάλαι, συλλογή περί των γραφέντων αυτών. Αθήνα: Τυπογραφείον Ανέστη Κωνσταντινίδου. σελ. 255.
Μαρινέσκου, Φλορίν; Παπαναστασίου-Τσιγκρήλα, Μαρία (1996). «Κωνσταντίνος Μουρούζης (1821 - 1867), ένας απόγονος των Φαναριωτών». Δελτίο Εραλδικής και Γενεαλογικής Εταιρείας Ελλάδας (Αθήνα): 17-18.