Μαρία Κυράτζα

Η Κυράτζα Μαρία (βουλγαρικά: Кераца-Мария, 1348 - 1404) ήταν κόρη του Βούλγαρου τσάρου Ιβάν Αλεξάνδρου από τον οίκο των Σισμάν και της δεύτερης συζύγου του Θεοδώρας. Γεννήθηκε το 1348 στην πατρίδα της και απεβίωσε το 1404 στη Θράκη. Υπήρξε σύζυγος του Ανδρονίκου Δ', Αυτοκράτορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Μαρία Κυράτζα Кераца-Мария
Πορτραίτο της Βουλγάρας πριγκίπισσας (Τετραεβαγγέλια του Ιβάν Αλεξάνταρ, Λονδίνο)
Γέννηση	1348 Βουλγαρία
Θάνατος	1404 Ανατολική Θράκη
Σύζυγος	Ανδρόνικος Δ΄ Παλαιολόγος
Επίγονοι	Ιωάννης Ζ΄ Παλαιολόγος
Οίκος	Οίκος του Σρατσιμίρ
Πατέρας	Ιβάν Αλεξάνταρ
Μητέρα	Σάρα (Θεοδώρα)
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Στο πλευρό του Ανδρονίκου Δ΄

Στις 17 Αυγούστου 1355 η μόλις επτάχρονη Μαρία αποφασίστηκε να νυμφευτεί το συνομήλικό της διάδοχο-συναυτοκράτορα, για πολιτικούς λόγους. Για να συναφθεί όμως ένας τέτοιος αρραβώνας και γάμος απαραίτητη ήταν η έγκριση από το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης, οπότε χρειάστηκε ειδική συνοδική απόφαση, ώστε να υπάρχει και η συγκατάθεση της Εκκλησίας. Έτσι, το Πατριαρχείο ευλόγησε το συνοικέσιο, αφού γίνεται προς κοινό όφελος των χριστιανών^[1]. Η επιχειρούμενη βέβαια βυζαντινοβουλγαρική συμμαχία δεν τελεσφόρησε, με αποτέλεσμα το 1364 να οδηγηθούν τα κράτη σε ένοπλη σύγκρουση. Αργότερα, το 1373, την εντοπίζουμε έγκλειστη σε φυλακή μαζί με τον επαναστατημένο Ανδρόνικο και το μικρό γιο τους, Ιωάννη, οι οποίοι τιμωρήθηκαν με -μερική, τελικά- τύφλωση εξαιτίας του αποτυχημένου πραξικοπήματος του Ανδρονίκου. Πρώτα φυλακίζονται στον Πύργο του Ανεμά και στη συνέχεια στη Μονή Καυλέως, συνολικά τρία έτη. Η απόδραση έρχεται ως επακόλουθο των καλών σχέσεων του σφετεριστή με τους Γενουάτες, αλλά επίσης είναι αξιομνημόνευτη η διαρκής φροντίδα της Μαρίας προς τους πάσχοντες οφθαλμολογικά άντρες, το σύζυγο και το γιο, που θεραπεύονται χάρη και σε κάποια αλοιφή από τους Γενοβέζους. Το 1376, λοιπόν, ακολουθεί τον Ανδρόνικο στο Παλάτιον, όντες οι δυο τους πλέον το αυτοκρατορικό ζεύγος (για τα επόμενα τρία χρόνια), μιας και ο σύζυγος της Μαρίας είχε καταλάβει την εξουσία εκδιώκοντας τον πατέρα και το μικρότερο αδελφό του.

Μετά το θάνατο του Ανδρονίκου Δ΄

Ο αιφνίδιος θάνατος του πρωτότοκου γιου του Ιωάννη αναγκάζει τη χήρα του, πλέον, να αναλάβει την προστασία του διαδόχου Ιωάννη. Όταν ο τελευταίος αποσύρεται εξαναγκαστικά στη Σηλυβρία, ως τιμωρία για την πραξικοπηματική κατάληψη της Κων/πολης για μερικούς μήνες το 1390, τον ακολουθεί εκεί, όμως την περίοδο 1399-1402 επανέρχεται στην Πόλη με το γιο της που αντικαθιστά προσωρινά το Μανουήλ. Τελικά κείρεται μοναχή και πεθαίνει λίγο μετά το 1404.

Παραπομπές

1. Miklosich-Müller, Acta et diplomata graeca medii aevi, τόμος 1, σ.433

Βιβλιογραφία

• Π.Κατσώνη, Μια επταετία κρίσιμων γεγονότων (1366-1373)