Μίχαελ Χάνεκε

Ο Μίχαελ Χάνεκε (γερμ. Michael Haneke), γεννημένος στις 23 Μαρτίου 1942, είναι Αυστριακός σκηνοθέτης και σεναριογράφος, γνωστός για το θλιβερό ύφος και την αμφιλεγόμενη θεματολογία των ταινιών του, που πραγματεύονται συχνά τα προβλήματα των μοντέρνων κοινωνιών. Ο σκηνοθέτης έχει εργαστεί στην τηλεόραση, στον κινηματογράφο και στο θέατρο. Είναι επίσης γνωστός για το γεγονός ότι οι ταινίες του, που θίγουν καίρια κοινωνικά ζητήματα, δημιουργούν ερωτήματα στον θεατή^[3]. Εκτός από την ενασχόλησή του στον κινηματογράφο, διδάσκει σκηνοθεσία στην Ακαδημία Κινηματογράφου της Βιέννης.

Μίχαελ Χάνεκε
Ο Μίχαελ Χάνεκε στο Φεστιβάλ των Καννών του 2009
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Michael Haneke (Γερμανικά)
Ψευδώνυμο	Richard Binder[1]
Γέννηση	23 Μαρτίου 1942 (1942-03-23) (82 ετών) Μόναχο, Γερμανία
Εθνικότητα	Αυστριακός
Σπουδές	Πανεπιστήμιο της Βιέννης
Ιδιότητα	σκηνοθέτης κινηματογράφου, σεναριογράφος, συγγραφέας, διδάσκων πανεπιστημίου, κριτικός κινηματογράφου, θεατρικός σκηνοθέτης, ηθοποιός ταινιών και σκηνοθέτης[2]
Γονείς	Fritz Haneke και Beatrix von Degenschild
Συγγενείς	Franz-Josef Binder (θείος)
Είδος τέχνης	Σκηνοθέτης
Βραβεύσεις	Χρυσός Φοίνικας (2)
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Έχει βραβευτεί δυο φορές με Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών για τις ταινίες Η Λευκή Κορδέλα (Das weiße Band, Eine deutsche Kindergeschichte) το 2009 και Αγάπη το 2012^[4][5]. Η Λευκή Κορδέλα τιμήθηκε επίσης με Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας κι έλαβε δύο υποψηφιότητες για βραβείο Όσκαρ, ενώ η ταινία Αγάπη έλαβε 5 υποψηφιότητες για Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Α' Γυναικείου Ρόλου για την Εμμανουέλ Ριβά.

Βιογραφία

Ο Μίχαελ Χάνεκε γεννήθηκε στο Μόναχο της Γερμανίας το 1942. Οι γονείς του ήταν ο Γερμανός ηθοποιός και σκηνοθέτης Φριτς Χάνεκε και η Αυστριακή ηθοποιός Μπέατριξ φον Ντέγκενσιλντ. Μεγάλωσε στην πόλη Βίνερ Νόιστατ της Αυστρίας και σπούδασε φιλοσοφία, ψυχολογία και δράμα στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, αφού δεν κατάφερε να έχει επιτυχία στην πρώτη του απόπειρα να ασχοληθεί με τη μουσική και την υποκριτική. Μετά την αποφοίτησή του, έγινε κριτικός κινηματογράφου και από το 1967 έως και το 1970 εργάστηκε ως συντάκτης για τον τηλεοπτικό σταθμό Südwestfunk. Το 1974 έκανε το ντεμπούτο του ως σκηνοθέτης τηλεοπτικών παραγωγών.

Η πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα στο χώρο του κινηματογράφου ήρθε το 1989 με την ταινία 7η Ήπειρος (Der siebente Kontinent) στην οποία μπορεί κανείς να διακρίνει τα σπέρματα από το βίαιο και τολμηρό ύφος που επρόκειτο να ανθίσει τα χρόνια που ακολούθησαν. Η καθιέρωση έφτασε τρία χρόνια αργότερα με την ταινία Το Βίντεο του Μπένι (Benny's Video, 1992) με την οποία συμμετείχε για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ των Καννών. Ακολούθησαν οι ταινίες 71 Συμπτώσεις (71 Fragmente einer Chronologie des Zufalls, 1994), Παράξενα Παιχνίδια (Funny Games, 1997) και Άγνωστος Κώδικας (Code inconnu: Récit incomplet de divers voyages, 2000) κι το 2001 έλαβε τις καλύτερες κριτικές της καριέρας του για την ταινία Η Δασκάλα του Πιάνου (La Pianiste, 2001) με την Ιζαμπέλ Ιπέρ, για την οποία τιμήθηκε με το μεγάλο βραβείο της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών. Το 2005 συνεργάστηκε για δεύτερη φορά με την ηθοποιό Ζυλιέτ Μπινός (μετά την ταινία Άγνωστος Κώδικας του 2000), η οποία εξέφρασε την επιθυμία να ξανασυνεργαστεί μαζί του, για την ταινία Κρυμμένος (Caché)^[6].

Το 2009 η ταινία του Η Λευκή Κορδέλα (Das weiße Band, Eine deutsche Kindergeschichte) έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ των Καννών και απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα. Η ταινία μεταφέρει το θεατή σε μια μικρή γερμανική πόλη το 1913, όπου κυριαρχεί ένα δεσποτικό και φασιστικό κλίμα κι όπου τα παιδιά αναγκάζονται να υπακούουν σε αυστηρούς κανόνες, υπόκεινται σε σκληρές τιμωρίες κι όπου συμβαίνουν ανεξήγητοι θάνατοι. Τρία χρόνια αργότερα ο σκηνοθέτης επανέλαβε τη νίκη του στο Φεστιβάλ των Καννών με την ταινία Αγάπη (Amour). Η νίκη του αυτή τον κατέστησε ένα από τους εφτά σκηνοθέτες που έχουν τιμηθεί δυο φορές με Χρυσό Φοίνικα (οι άλλοι 6 είναι οι Φράνσις Φορντ Κόπολα, Σοέι Ιμαμούρα, Λυκ και Ζαν Πιερ Νταρντέν, Αλφ Σιόμπεργκ, Μπιλ Όγκαστ και Εμίρ Κουστουρίτσα^[7]. Η ταινία Αγάπη έλαβε επίσης 5 υποψηφιότητες για βραβείο Όσκαρ μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και Σκηνοθεσίας^[7].

Ο Χάνεκε πιστεύει ότι οι ταινίες πρέπει να προσφέρουν στο θεατή περισσότερο χώρο για φαντασία και εσωτερικές αναζητήσεις. Σύμφωνα με το σκηνοθέτη οι ταινίες με έντονη λεπτομέρεια και στοιχεία καθωσπρεπισμού υφίστανται μόνο για άσκοπη κατανάλωση από τους θεατές τους. Είναι συχνά δύσκολο για τους θεατές να κατανοήσουν τη φιλοσοφία του σκηνοθέτη και τα μηνύματα που επιθυμεί ο ίδιος να περάσουν μέσα από τη δουλειά του^[8]. Η σκηνοθετική του δράση στο θέατρο περιλαμβάνει έργα των: Αυγούστου Στρίντμπεργκ, Χάινριχ φον Κλάιστ και Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε, ενώ το 2006 έκανε το ντεμπούτο του στο Παρίσι ως σκηνοθέτης όπερας με τον Ντον Τζιοβάννι του Μότσαρτ. Επρόκειτο επίσης να σκηνοθετήσει την όπερα του Μότσαρντ Έτσι κάνουν όλες στη Νέα Υόρκη, αλλά αναγκάστηκε να αποσυρθεί από το εγχείρημα λόγω ασθενείας^[9]. Μερικές από τις επιρροές του σκηνοθέτη είναι το έργο των: Ρομπέρ Μπρεσόν, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, Αντρέι Ταρκόφσκι, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Αμπάς Κιαροστάμι και Κριστόφ Κισλόφσκι^[10]. Ο ίδιος αποκάλεσε τον Κιαροστάμι ως τον καλύτερο κινηματογραφιστή της δεκαετίας που πέρασε^[11].

Φιλμογραφία

• 1989 - 7η Ήπειρος (Der siebente Kontinent)
• 1992 - Το Βίντεο του Μπένι (Benny's Video)
• 1994 - 71 Συμπτώσεις (71 Fragmente einer Chronologie des Zufalls)
• 1997 - Παράξενα Παιχνίδια (Funny Games)
• 2000 - Άγνωστος Κώδικας (Code inconnu: Récit incomplet de divers voyages)
• 2001 - Η Δασκάλα του Πιάνου (La Pianiste)
• 2003 - Η Ώρα του Λύκου (Le Temps du Loup)
• 2005 - Κρυμμένος (Caché)
• 2007 - Funny Games US
• 2009 - Η Λευκή Κορδέλα (Das weiße Band, Eine deutsche Kindergeschichte)
• 2012 - Αγάπη (Amour)
• 2017 - Happy End

Μικρού μήκους

• 1995 - Lumière et compagnie

Παραπομπές

1. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2023.
2. (Αγγλικά) www.acmi.net.au. creators/52815.
3. Wray, John (September 23, 2007). «Minister of Fear.». New York Times Magazine. http://www.nytimes.com/2007/09/23/magazine/23haneke-t.html. Ανακτήθηκε στις 2007-08-21. «Making waves, however, is what Haneke has become famous for. Over the last two decades, the director has developed a reputation for stark, often brutal films that place the viewer — sometimes subtly, sometimes explicitly — in the uncomfortable role of accomplice to the crimes playing out on-screen. This approach has made Haneke one of contemporary cinema’s most reviled and revered figures, earning him everything from accusations of obscenity to a retrospective at the Museum of Modern Art. Funny Games, the movie Haneke was shooting in New York and Long Island, is the American remake of a highly controversial film by the same name that he directed in 1997.»
4. «2012 Official Selection». Cannes. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2012.
5. «Cannes Film Festival 2012 line-up announced». timeout. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2012.
6. «Sight & Sound | Code Unknown (2000)». BFI. 8 Ιουλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2011.
7. «Oscars: Hollywood announces 85th Academy Award nominations». BBC News. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2013.
8. «Michael Haneke Interviewed by Alexander Kluge - News und Stories (eng subtitles by dctp)». ProSiebenSat.1 Media. 23 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2012.
9. «Opera News > The Met Opera Guild». Metoperafamily.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2011.
10. «Michael Haneke by Lawrence Chua». bombsite.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2012.
11. Lewy, Ruth (November 7, 2009). «Michael Haneke Its super to be number one». The Times (London). http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/film/article6905956.ece. Ανακτήθηκε στις May 12, 2010.^{[νεκρός σύνδεσμος]}

Βιβλιογραφία

• Catherine Wheatley: Michael Haneke's Cinema: The Ethic of the Image, New York: Berghahn Books, 2009, ISBN 1-84545-722-6 review
• Michael Haneke. Special Issue of Modern Austrian Literature. 43.2, 2010.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Μίχαελ Χάνεκε

• Μίχαελ Χάνεκε στην IMDb(Αγγλικά)
• Μίχαελ Χάνεκε, σελίδα στον ιστότοπο Cine.gr (Ελληνικά).