Κόλιν Ρένφριου

Ο βαρώνος Άντριου Κόλιν Ρένφριου (Στόκτον ον Τις, 25 Ιουλίου 1937 - Κέιμπριτζ, 24 Νοεμβρίου 2024) ήταν Βρετανός αρχαιολόγος και παλαιογλωσσολόγος. Διακρίθηκε για το ερευνητικό του έργο του σχετικά με τη ραδιοχρονολόγηση, την προϊστορία των γλωσσών, την αρχαιογενετική, καθώς και την πρόληψη της αρχαιοκλοπής σε αρχαιολογικούς χώρους^[14]. Ανέπτυξε την υπόθεση της Ανατολίας, μη καθολικά αποδεκτή^[15], η οποία υποστηρίζει ότι πρωτοϊνδοευρωπαϊκή, η ανακατασκευασμένη πρόγονος των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών, προήλθε περίπου πριν από 9.000 χρόνια από την Ανατολία και μετανάστευσε με την εξάπλωση της γεωργίας σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. Η υπόθεση αυτή αντιτίθεται φαινομενικά στην Υπόθεση Κούργκαν της Μαρίγια Γκιμπούτας, η οποία αναφέρει ότι οι Πρωτοϊνδοευρωπαίοι εξαπλώθηκαν μέσω μετανάστευσης των λαών από τη στέπα του Πόντου-Κασπίας περίπου πριν από 6.000 χρόνια^[16].

Κόλιν Ρένφριου Βρετανική Ακαδημία
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Colin Renfrew (Αγγλικά)
Γέννηση	25 Ιουλίου 1937 (1937-07-25) Στόκτον-ον-Τις[1][2]
Θάνατος	24 Νοεμβρίου 2024 (87 ετών) Κέιμπριτζ
Χώρα πολιτογράφησης	Ηνωμένο Βασίλειο
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά[3][4] Ελληνικά
Εκπαίδευση	διδακτορικό δίπλωμα
Σπουδές	Κολλέγιο του Αγίου Ιωάννη[1][5] St Albans School[1][5] Βρετανική Σχολή Αθηνών[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αρχαιολόγος[6] ανθρωπολόγος προϊστορικός πολιτικός[7] διδάσκων πανεπιστημίου
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ (1965–1972) Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον[6] Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Συντηρητικό Κόμμα
Οικογένεια
Σύζυγος	Jane Renfrew (1965–2024)[8][9]
Τέκνα	Helena M. Renfrew-Knight[10] Alban Renfrew[10] Magnus Renfrew[10]
Γονείς	Archibald Renfrew[10][5] και Helena Douglas Savage[10][5]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μέλος της Βουλής των Λόρδων του Ηνωμένου Βασιλείου (1991–2024)[11][12] Master (1986–2024)[1] ερευνητής ακαδημαϊκός (1965–1968)[6] Disney Professor of Archaeology (1981–2004)
Βραβεύσεις	βραβείο Μπάλζαν (2004) International Prize by Fyssen Foundation (1996) Μέλος της Εταιρείας Αρχαιοτήτων Εταίρος της Βρετανικής Ακαδημίας (1980)[5] Huxley Memorial Medal (1991)[13]
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Πρώην καθηγητής της αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και διευθυντής του Ινστιτούτου McDonald είναι πλέον μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας και μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών^[17].

Βίος

Ο Ρένφριου μαθήτευσε στο Σχολείο Σαιντ Άλμπανς, στο Χερτφορντσάιρ και από το 1956 έως το 1958 υπηρέτησε τη θητεία του στη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία. Κατόπιν πήγε στο Κολέγιο του Αγ. Ιωάννη στο Κέιμπριτζ όπου σπούδασε Αρχαιολογία και Ανθρωπολογία, αποφοιτώντας το 1962. Το 1965 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του με τίτλο "Νεολιθικό πολιτισμό και τον πολιτισμό της Χαλκοκρατίας στις Κυκλάδες και τις εξωτερικές τους σχέσεις".

Το 1965 διορίστηκε στη θέση του λέκτορα στο Τμήμα Προϊστορίας και Αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο του Σέφιλντ. Μεταξύ του 1968 και του 1970, Ο Ρένφριου διηύθυνε τις ανασκαφές στους Σιταγρούς της Μακεδονίας, στην Ελλάδα. Το 1968 ανεπιτυχώς διεκδίκησε την κοινοβουλευτική εκλογική περιφέρεια Σέφιλντ Μπράιτσάιντ για λογαριασμό του Συντηρητικού Κόμματος. Εκείνη τη χρονιά εξελέγη μέλος της Εταιρείας Αρχαιοδιφών του Λονδίνου, το 1970 εξελέγη μέλος της Εταιρείας Αρχαιοδιφών της Σκωτίας και το 2000 έγινε επίτιμο μέλος του Συλλόγου Αρχαιοδιφών της Σκωτίας.

Το 1972 ο Κόλιν Ρένφριου έγινε καθηγητής της αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, διαδεχόμενος τον Μπάρι Κάνλαϊφ. Κατά την παραμονή του στο Σαουθάμπτον διηύθυνε τις ανασκαφές στο Κουάντερνες στο Όρκνι και τη Φυλακωπή της Μήλου, στην Ελλάδα. Το 1973 δημοσίευσε το Πριν τον Πολιτισμό: Η Επανάσταση της Ραδιοχρονολόγησης και η Προϊστορική Ευρώπη, στην οποία αμφισβήτησε την παραδοχή ότι η προϊστορική πολιτιστική καινοτομία προήλθε από την Εγγύς Ανατολή και στη συνέχεια εξαπλώθηκε στην Ευρώπη. Επίσης ανέσκαψε μαζί με την Μαρίγια Γκιμπούτας τους Σιταγρούς στην Ελλάδα^[18].

Το 1980 ο Ρένφριου εξελέγη Μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας. Το 1981 εξελέγη καθηγητής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, θέση που κατείχε μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Το 1990 Renfrew διορίστηκε Διεθυντής του Ινστιτούτου Αρχαιολογικής Έρευνας McDonald^[17]. Το 1987 δημοσίευσε το Αρχαιολογία και γλώσσα: Το Παζλ των Ινδοευρωπαϊκών Πηγών, ένα βιβλίο για τους Πρωτοϊνδοευρωπαίους. Με την «Υπόθεση της Ανατολίας» θεώρησε ότι οι Πρωτοϊνδοευρωπαίοι έζησαν 2.000 χρόνια πριν από τους Κουργκάν, στην Ανατολία, αργότερα μετανάστευσαν στην Ελλάδα, στη συνέχεια στην Ιταλία, τη Σικελία, την Κορσική, στη μεσογειακή ακτή της Γαλλίας, της Ισπανίας και στην Πορτογαλία. Ένας άλλος κλάδος μετανάστευσε κατά μήκος των ποταμών στις εύφορες κοιλάδες του Δούναβη και του Ρήνου στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. Από το 1987-1991 ήταν συνδιευθυντής στις ανασκαφές της Μαρκιανής στην Αμοργό και στον κάβο του Δασκαλιού, στην Κέρο^[19].

Το 2004 αποσύρθηκε από την θέση του καθηγητή και από το 2006-2008 διηύθυνε νέες ανασκαφές στο κυκλαδίτικο νησί Κέρος. Σήμερα είναι συνδιευθυντής της αρχαιολογικής έρευνας στην Κέρο.

Απεβίωσε στις 24 Νοεμβρίου 2024, σε ηλικία 87 ετών .^[20]

Εργογραφία

• Renfrew, A.C., 1972, The Emergence of Civilisation: The Cyclades and the Aegean in The Third Millennium BC, London. (Η Ανάδυση του πολιτισμού, Αθήνα: ΜΙΕΤ^[21])
• Renfrew, A.C., 1973, Before Civilisation, the Radiocarbon Revolution and Prehistoric Europe, London: Pimlico. ISBN 0-7126-6593-5
• Renfrew, A.C., 1979. Cooke, Kenneth L. ed. Transformations: Mathematical Approaches to Culture Change. New York: Academic Press. ISBN 978-0-12-586050-5
• Renfrew, A.C. and Wagstaff, Malcolm (editors), 1982, An Island Polity, the Archaeology of Exploitation in Melos, Cambridge: Cambridge University Press.
• Renfrew, A.C., (editor), 1985, The Archaeology of Cult, the Sanctuary at Phylakopi, London: British School at Athens and Thames & Hudson.
• Renfrew, A.C., 1987, Archaeology and Language: The Puzzle of Indo-European Origins, London: Pimlico. ISBN 0-7126-6612-5
• Renfrew, A.C., Zubrow, Ezra B. W. (editors), 1994, The ancient mind: elements of cognitive archaeology. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-45620-3
• Renfrew, A.C. and Bahn, P., 1991, Archaeology: Theories, Methods and Practice, London: Thames and Hudson. ISBN 0-500-28147-5. (Αρχαιολογία^[22]:Θεωρίες, μεθοδολογία και πρακτικές εφαρμογές, Αθήνα:Καρδαμίτσας, 2001)
• Renfrew, A.C., 2000, Loot, Legitimacy and Ownership: The Ethical Crisis in Archaeology, London: Duckworth. ISBN 0-7156-3034-2
• Renfrew, A.C., 2003, Figuring It Out: The Parallel Visions of Artists and Archaeologists, London: Thames and Hudson. ISBN 0-500-05114-3
• Renfrew, A.C., 2008, Prehistory: The Making of the Human Mind, Modern Library. ISBN 0-679-64097-5
• Ernestine S. Elster and Colin Renfrew (eds), Prehistoric Sitagroi : excavations in northeast Greece, 1968–1970. Vol. 2, The final report. Los Angeles, CA : Cotsen Institute of Archaeology, University of California, Los Angeles, 2003. Monumenta archaeologica 20.
• Colin Renfrew, Marija Gimbutas and Ernestine S. Elster (eds.), Excavations at Sitagroi, a prehistoric village in northeast Greece. Vol. 1. Los Angeles : Institute of Archaeology, University of California, 1986.

Παραπομπές σημειώσεις

1. Magnus Magnusson: «Chambers Biographical Dictionary» (Αγγλικά) W & R Chambers. 1990. ISBN-13 978-0-550-16041-6. ISBN-10 0-550-16041-8.
2. «Colin Renfrew: Bio-bibliography». (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 25  Νοεμβρίου 2024.
3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12012880t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
4. CONOR.SI. 7246947.
5. «Who's who» (Βρετανικά αγγλικά, Αγγλικά) A & C Black. U32291.
6. Κόλιν Ρένφριου: Archaeology & Language.
7. (Αγγλικά) Hansard 1803–2005.
8. p19175.htm#i191749. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
9. «Lord Renfrew of Kaimsthorn, pre-eminent archaeologist of prehistoric civilisations». (Αγγλικά) The Daily Telegraph. Λονδίνο. 25  Νοεμβρίου 2024.
10. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
11. «Archaeology and Language» Pimlico. 1998. ISBN-10 0-7126-6612-5.
12. www.parliament.uk/biographies/lords/lord-renfrew-of-kaimsthorn/3234.
13. www.therai.org.uk/awards/honours-prior-recipients/huxley-memorial-medal-and-lecture-prior-recipients.
14. Πουρναρά, Μαργαρίτα (22 Μαΐου 2011). «Η αρχαιοκαπηλία αλλοιώνει την ιστορία». εφημ. Η Καθημερινή: Αρχείο Πολιτισμού, έντυπη έκδοση. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
15. Pereltsvaig, Asya· Lewis, Martin W. (2015). The Indo-European Controversy: Facts and Fallacies in Historical Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press. σελ. 205. ISBN 9781107054530.
16. Cavalli-Sforza, Luigi Luca· Menozzi, Paolo· Piazza, Alberto (1994). The History and Geography of Human Genes. Princeton: Princeton University Press. σελ. 265. ISBN 978-0691087504.
17. «Colin Renfrew». 2004 Balzan Prize for Prehistoric Archaeology. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
18. «Bryn Mawr Classical Review 2004.06.21». Bryn Mawr Classical Review. 21 Ιουνίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
19. Renfrew, C. et al (2009). «The early Cycladic settlement at Dhaskalio, Keros: preliminary report of the 2008 excavation season». Annual of the British School at Athens: 27–47. ISSN 0068-2454.
20. https://www.ekathimerini.com/news/1254364/colin-renfrew-renown-scholar-of-cycladic-civilisation-dies/. Missing or empty |title= (βοήθεια)
21. «Η Ανάδυση του πολιτισμού». BiblioNet. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
22. «Αρχαιολογία:Θεωρίες, μεθοδολογία και πρακτικές εφαρμογές». BiblioNet. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Renfrew's page at the McDonald Institute
• Biographical interviews from Web of Stories (video)
• Interview Αρχειοθετήθηκε 2017-03-14 στο Wayback Machine. with Alan Macfarlane (video)
• 'Before Silk: Unsolved Mysteries of the Silk Road' by Colin Renfrew στο YouTube, {video}
• Lecture on looting and illicit antiquities (MP3)