Κόκκινος κατάλογος της IUCN

Η Κόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ειδών της Διεθνής Ένωσης Προστασίας της Φύσης / IUCN (IUCN Red List of Threatened Species) καθιερώθηκε το 1948, και είναι το πλέον περιεκτικό ευρετήριο για την παγκόσμια κατάσταση φυσικής προστασίας ειδών φυτών και ζώων. Ο οργανισμός είναι η κύρια αρχή ως προς την καταγραφή και αξιολόγηση της φυσικής προστασίας των ειδών. Επιπλέον παράγεται μία σειρά από περιφερειακούς κόκκινους καταλόγους οι οποίοι εκδίδονται από κράτη ή οργανισμούς, και αποτιμούν τον κίνδυνο εξαφάνισης των ειδών εντός των ορίων της πολιτικής τους διαχείρισης.

Ο κατάλογος καταρτίζεται με βάση ακριβή κριτήρια, τα οποία αποτιμούν τον κίνδυνο εξαφάνισης χιλιάδων ειδών και υποειδών. Αυτά τα κριτήρια είναι σχετικά με όλα τα είδη και τις περιοχές του κόσμου. Ο σκοπός είναι να εκφραστεί η άμεση προτεραιότητα των ζητημάτων διατήρησης στο κοινό και την πολιτική ηγεσία, καθώς και η βοήθεια της διεθνούς κοινότητας στην προσπάθεια μείωσης της εξαφάνισης ειδών.

Οι κύριοι εκτιμητές της κατάστασης φυσικής προστασίας των ειδών περιλαμβάνουν την BirdLife International, το Ινστιτούτο Ζωολογίας (το τμήμα έρευνας της Ζωολογικής Εταιρείας του Λονδίνου), το Κέντρο Παρακολούθησης της Παγκόσμιας Διατήρησης (World Conservation Monitoring Centre) και πολλές ομάδες ειδικών εντός της Επιτροπής Επιβίωσης των Ειδών της IUCN (Species Survival Commission, SSC). Οι αποτιμήσεις από αυτούς τους οργανισμούς και τις ομάδες συνολικά αντιστοιχούν περίπου στα μισά από τα είδη της Κόκκινης Λίστας.

Η IUCN στοχεύει να επανεκτιμά την κατηγορία κάθε είδους ανά 5 χρόνια αν είναι δυνατόν, ή τουλάχιστον ανά δέκα χρόνια. Αυτό γίνεται με τρόπο αξιολόγησης από ομοίους (peer review) μέσω των Ομάδων Ειδικών των Επιτροπών Επιβίωσης των Ειδών (SSC), οι οποίοι είναι οι αυθεντίες υπεύθυνες για ένα είδος, ομάδα ειδών ή συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, ή στην περίπτωση της BirdLife International μίας ολόκληρης τάξης (πτηνά).^[1]

Κατηγορίες

Τα είδη ταξινομούνται σε εννέα ομάδες, που ορίζονται με βάση κριτήρια όπως ο ρυθμός παρακμής, μέγεθος πληθυσμού, επιφάνεια γεωγραφικής κατανομής και βαθμός κερματισμού του πληθυσμού και της κατανομής.

Το ποσοστό των ειδών διαφόρων ομάδων τα οποία είναι καταχωρημένα ως:      κρισίμως κινδυνεύοντα (CE),      κινδυνεύοντα (E), or      εύτρωτα (V) στην Κόκκινη Λίστα της IUCN του 2007.

• Εξαφανισθέντα (Extinct, ΕΧ) - Δεν υπάρχουν πλέον άτομα του είδους
• Εξαφανισθέντα στη Φύση (Extinct in the Wild, EW) - Επιβιώνουν μόνο στην αιχμαλωσία, ή ως εισηγμένος στη φύση πληθυσμός έξω από την ιστορική τους κατανομή
• Κρισίμως Κινδυνεύοντα (Critically Endangered, CR) - Πολύ μεγάλος κίνδυνος εξαφάνισης στη φύση
• Κινδυνεύοντα (Endangered, EN) - Μεγάλος κίνδυνος εξαφάνισης στη φύση
• Εύτρωτα (Vulnerable, VU) - Μεγάλη πιθανότητα κινδύνου
• Εγγύς Απειλούμενα (Near Threatened, NT) - Είναι πιθανό να γίνουν Κινδυνεύοντα στο άμεσο μέλλον
• Ελάχιστα Ανησυχητικά (Least Concern, LC) - Ελάχιστος κίνδυνος
• Ανεπαρκώς Γνωστά (Data Deficient, DD) - Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα ώστε να γίνει αποτίμηση του κινδύνου εξαφάνισης
• Μη Αξιολογημένα (Not Evaluated, NE) - Δεν έχουν ακόμη αποτιμηθεί με βάση τα κριτήρια.^[2]

Στα πλαίσια της Κόκκινης Λίστας της IUCN, ο επίσημος όρος «Απειλούμενα» αναφέρεται στις κατηγορίες: Κρισίμως Κινδυνεύοντα, Κινδυνεύοντα και Εύτρωτα.

Παραπομπές

1. «Establishment of Red List Authorities». The IUCN SSC Red List Programme. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2006.
2. «IUCN About the IUCN Red List». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2010.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Η Κόκκινη Λίστα