From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Κομήτης Ικέγια-Σέκι (Ikeya–Seki), με τα επίσημα διακριτικά C/1965 S1, 1965 VIII και 1965f, είναι μακράς περιόδου κομήτης, ο οποίος ανακαλύφθηκε ανεξάρτητα από τους Ιάπωνες αστρονόμους Καόρου Ικέγια και Τσουτόμου Σέκι. Ο κομήτης είναι γνωστός ως ο πιο λαμπρός του 20ού αιώνα, καθώς όταν έφτασε στο περιήλιό του, στις 21 Οκτωβρίου 1965, είχε φαινόμενο μέγεθος περίπου −10 και ήταν εύκολα ορατός κατά τη διάρκεια της ημέρας κοντά στον Ήλιο. Η απόσταση του κομήτη από την επιφάνεια του Ήλιου στο περιήλιό του ήταν μόλις 450.000 χιλιόμετρα. Ο κομήτης παρατηρήθηκε να διασπάται σε δύο, τρία ή και περισσότερα κομμάτια.
Ο κομήτης ανακαλύφθηκε ανεξάρτητα από τους Καόρου Ικέγια και Τσουτόμου Σέκι τις 18 Σεπτεμβρίου 1965 (ξημερώματα τις 19 Σεπτεμβρίου στην ώρα Ιαπωνίας), με διαφορά περίπου 15 λεπτών ο ένας από τον άλλο. Ο κομήτης τότε βρισκόταν τότε κοντά στον Αλφάρντ, το λαμπρότερο αστέρι στην Ύδρα, και είχε φαινόμενο μέγεθος περίπου +8. Η ύπαρξη του κομήτη επιβεβαιώθηκε την επόμενη ημέρα από το Αστροφυσικό Αστεροσκοπείο Σμιθσόνιαν στην Αυστραλία.[1] Ο κομήτης απείχε τότε από τον Ήλιο περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα (δηλαδή μία Αστρονομική Μονάδα)[2].
Ύστερα από κάποιες μετέπειτα παρατηρήσεις, την 1η Οκτωβρίου 1965 ανακοινώθηκε ότι ο κομήτης θα περάσει πολύ κοντά από την επιφάνεια του Ήλιου. Τότε ο κομήτης είχε μέγεθος +5,5. Τις 15 Οκτωβρίου, ο κομήτης είχε φαινόμενο μέγεθος +2, ενώ η ουρά του είχε μήκος περίπου 5 μοίρες.[1] Επειδή και άλλοι κομήτες με παρόμοιες τροχιές είχαν γίνει πολύ λαμπροί, ορατοί ακόμη και στο φως της ημέρας, ο κομήτης σύντομα έγινε είδηση.[2]
Όταν έφτασε στο περιήλιό του, τις 21 Οκτωβρίου 1965, το φαινόμενο μέγεθος του κομήτη ήταν περίπου −10 με −11, και ήταν εύκολα ορατός να κάποιος μπλόκαρε το φως του Ήλιου με το χέρι του. Οι Ιάπωνες αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι ο κομήτης απείχε από τον Ήλιο μόλις μισή μοίρα και ήταν μέχρι 10 φορές λαμπρότερος από την πανσέληνο. Παρατήρησαν επίσης με ένα στεμματογράφο ότι ο κομήτης διασπάστηκε σε τρία μέρη μόλις 30 λεπτά πριν το περιήλιο.[1] Η ταχύτητα του κομήτη κοντά στο περιήλιο ξεπέρασε το 1,5 εκατομμύριο χιλιόμετρα την ώρα.[2]
Αν και μετά το περιήλιο το ενδιαφέρον για τον κομήτη μειώθηκε, ο κομήτης ανέπτυξε μια μακριά και λεπτή ουρά που κάλυπτε στον ουρανό μέχρι και 20 με 25 μοίρες, η οποία ήταν ορατή μία με δύο ώρες πριν την ανατολή του Ηλίου. Υπολογίζεται ότι το μήκος ήταν περίπου 110 εκατομμύρια χιλιόμετρα, μια από τις μακρύτερες γνωστές ουρές κομήτων. Η ουρά συνέχισε να είναι ορατή τον Νοέμβριο, ακόμη και όταν ο πυρήνας του κομήτη είχε γίνει πολύ αχνός.[2] Σε μια φωτογραφία τις 4 Νοεμβρίου 1965, ο πυρήνας του κομήτη φαίνεται να έχει διασπαστεί σίγουρα σε δύο και μπορεί και τρία κομμάτια. Η τελευταία επιβεβαιωμένη φωτογραφία του κομήτη ήταν τις 14 Ιανουαρίου 1966.[1]
Ο Ικέγια-Σέκι ανήκει στην οικογένεια κομητών Κρόιτζ, η οποία περιλαμβάνει επίσης τους μεγάλους κομήτες του 1843 και του 1882 και τον κομήτη C/2011 W3[3]. Οι κομήτες αυτοί έχουν περιήλιο πολύ κοντά στον Ήλιο - το περιήλιο του Ικέγια-Σέκι ήταν 450.000 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια του Ήλιου - και περισσότεροι εξάχνουνται. Παρόλα αυτά, αν ο κομήτης είναι μεγάλος, τότε μπορεί να επιζήσει και τελικά να γίνει εντυπωσιακός. Ο Ικέγια-Σέκι, με διάμετρο πυρήνα περίπου 5 χιλιόμετρα, ήταν αρκετά μεγάλος, αλλά οι περισσότεροι κομήτες της οικογένειας έχουν διάμετρο της τάξεως των λίγων μέτρων.[4]
Η οικογένεια κομητών Κρόιτζ πήρε το όνομά της από τον Χάιντριχτ Κρόιτζ, ο οποίος μελέτησε με κάποια λεπτομέρεια της τροχιές των κομητών C/1843 D1 (Μέγας Κομήτης του 1843), C/1880 C1 και C/1882 R1 (Μέγας Κομήτης του 1882), οι οποίοι όλοι είχαν περιήλιο πολύ κοντά στον Ήλιο. Όλοι αυτοί οι κομήτες, παρατήρησε ο Κρόιτζ, ότι είχαν την ίδια τροχιά, με τροχιακές περιόδους μεταξύ 600 και 800 ετών. Ο Μπράιαν Μάρσντεν πρότεινε ότι όλοι αυτοί οι κομήτες προέρχονται από ένα κοινό προγονικό κομήτη, ο οποίος διασπάστηκε κατά το πέρασμά του κοντά από τον Ήλιο.[5] Το γεγονός ότι τόσο ο C/1882 R1 όσο και ο Ικέγια-Σέκι διασπάστηκαν δείχνει ότι αυτό είναι πιθανόν.
Η περίοδος περιφοράς του Ικέγια-Σέκι υπολογίστηκε σε περίπου 880 χρόνια, οπότε είναι πιθανό να είναι ένα από τα θραύσματα του μεγάλου κομήτη του 1106, όπως και ο C/1882 R1.[6] Συχνά θεωρείται ότι ο κομήτης του 1106 ήταν αυτός με τη σειρά του ένα από τα θραύσματα του κομήτη που παρατήρησε ο Έφορος το 372 π.Χ., ο οποίος παρατήρησε ένα κομήτη ο οποίος διασπάστηκε σε δύο κομμάτια.[4] Παρόλα αυτά, δεν αναφέρεται κάποιος κομήτης στα αρχεία της Κίνας εκείνη τη περίοδο. Άλλοι κομήτες που πιθανόν είναι οι πρόγονοι των κομητών της οικογένειας Κρόιτζ είναι ο κομήτης του Φεβρουαρίου του 423 ή του Φεβρουαρίου του 467, με περίοδο περίπου 700 χρόνια.[6]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
