Εξάχνωση

Εξάχνωση, τόσο στη φυσική όσο και στη χημεία, ονομάζεται η μετατροπή στερεού απ' ευθείας σε αέριο, χωρίς να περάσει από την ενδιάμεση υγρή κατάσταση. Αποτελεί μια από τις αλλαγές φάσεων της φυσικής μορφής της ύλης (κατάσταση της ύλης).

Παράδειγμα συσκευής εξάχνωσης. Συνήθως κρύο νερό κυκλοφορείται σε δοκιμαστικό σωλήνα ώστε να γίνει δυνατή η απόθεση του επιθυμητού μίγματος.
1 Είσοδος νερού ψύξης 2 Έξοδος νερού ψύξης 3 Κενό/Σωλήνας αερίου 4 Θάλαμος εξάχνωσης 5 Εξαχνωμένο μείγμα 6 Αργό υλικό 7 Εξωτερική θέρμανση

Κάτω από κανονικές συνθήκες πίεσης οι περισσότερες χημικές ενώσεις, και γενικά τα περισσότερα στερεά, σε διαφορετικές θερμοκρασίες βρίσκονται σε διαφορετική κατάσταση ύλης. Στα σώματα αυτά, η μετάβαση από την στερεά στην αέρια κατάσταση γίνεται αφού το σώμα ή η ουσία μεταβεί πρώτα στην υγρή κατάσταση.

Παραδείγματα

Υπάρχουν ορισμένες χημικές ενώσεις οι οποίες, σε κανονικές συνθήκες πίεσης, δεν μπορούν να υπάρξουν σε υγρή κατάσταση. Γνωστό παράδειγμα είναι η ναφθαλίνη που χρησιμοποιείται για την προστασία από τον σκώρο. Άλλο παράδειγμα είναι το στερεό διοξείδιο του άνθρακα, που είναι γνωστό και σαν ξηρός πάγος, το οποίο σε κανονικές συνθήκες πίεσης μετατρέπεται κατ' ευθείαν σε αέριο στους -78,5 °C.

Μέθοδοι

Για κάθε ουσία η εξάχνωση μπορεί να επιτευχθεί σε συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας στις οποίες η συγκεκριμένη ουσία δεν μπορεί να βρεθεί σε υγρή κατάσταση. Οι συνθήκες αυτές καθορίζονται από το τριπλό σημείο της. Η εξάχνωση χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό χημικών ενώσεων οι οποίες έχουν υψηλή θερμοκρασία βρασμού, με αποτέλεσμα να είναι ασύμφορη η απόσταξή τους. Στον καθαρισμό των οργανικών ενώσεων συνήθως χρησιμοποιείται αντλία κενού, καθώς το τριπλό σημείο της πλειονότητας των οργανικών ενώσεων βρίσκεται σε πίεση μικρότερη από την ατμοσφαιρική.

Αντίστροφη διαδικασία

Η αντίστροφη διαδικασία της εξάχνωσης, όπου ένα αέριο υποβάλλεται σε μια αλλαγή φάσης σε στερεά μορφή, ονομάζεται εναπόθεση.

Δείτε επίσης

• Εξάτμιση
• Τάση ατμών
• Διάγραμμα φάσεων καθαρής ουσίας

Βιβλιογραφία

• Caroll, J. (2014). Natural Gas Hydrates. p. 16. ISBN 9780128005750.
• Staff writer(s) (2015). «what solid go through sublimation?». National Science Foundation and UCSB School-University partnership.
• Pavia, D. (2005). Introduction to organic laboratory technique. pp. 781–782. ISBN 978-0534408336.
• Girard, James (2011). Criminalistics: Forensic Science, Crime and Terrorism. Jones & Bartlett Learning. pp. 143–144. ISBN 978-0-7637-7731-9.
• R. B. King Organometallic Syntheses. Volume 1 Transition-Metal Compounds; Academic Press: New York, 1965. ISBN 0-444-42607-8.
• Harwood, Laurence M.; Moody, Christopher J. (1989). Experimental organic chemistry: Principles and Practice (Illustrated ed.). WileyBlackwell. pp. 154–155. ISBN 978-0-632-02017-1.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

wiktionary logo

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:   εξάχνωση

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Εξάχνωση