Εκλογές στην Ιρλανδία

Στην Ιρλανδική Δημοκρατία διεξάγονται γενικές εκλογές, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού συστήματος διακυβέρνησης. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.

Γενικές εκλογές

Χρονολόγιο γενικών εκλογών

Οι εκλογές για την Dáil Éireann απαιτούνται τουλάχιστον κάθε επτά έτη με βάση το σύνταγμα. Ο σημερινός εκλογικός νόμος ψηφίστηκε και τέθηκε σε ισχύ το 1992.

Εκλογές	Ημερομηνία	Πρόεδρος	Κόμμα		Ημέρες
1923	27 Αυγούστου 1923	Γ. Τ. Κοσγκρέιβ		Cumann na nGaedheal	1.382
Ιούνιος 1927	9 Ιουνίου 1927				98
Σεπτέμβριος 1927	15 Σεπτεμβρίου 1927				1.615
1932	16 Φεβρουαρίου 1932	Έιμαν ντε Βαλέρα		Fianna Fáil	343
1933	24 Ιανουαρίου 1933				1.619
Εκλογές	Ημερομηνία	Taoiseach	Κόμμα		Ημέρες
1937	1 Ιουλίου 1937	Έιμαν ντε Βαλέρα		Fianna Fáil	351
1938	17 Ιουνίου 1938				1.832
1943	23 Ιουνίου 1943				342
1944	30 Μαΐου 1944				1.345
1948	4 Φεβρουαρίου 1948	Τζον Α. Κοστέλο		Fine Gael	1.211
				Εργατικό Κόμμα
				Clann na Poblachta
				Clann na Talmhan
				Εθνικό Εργατικό Κόμμα
1951	30 Μαΐου 1951	Έιμαν ντε Βαλέρα		Fianna Fáil	1.084
1954	18 Μαΐου 1954	Τζον Α. Κοστέλο		Fine Gael	1.022
				Εργατικό Κόμμα
				Clann na Talmhan
1957	5 Μαρτίου 1957	Έιμαν ντε Βαλέρα		Fianna Fáil	1.674
1961	4 Οκτωβρίου 1961	Σιν Λέμας			1.281
1965	7 Απριλίου 1965				1.533
1969	18 Ιουνίου 1969	Τζακ Λιντς			1.351
1973	28 Φεβρουαρίου 1973	Λίαμ Κοσγκρέιβ		Fine Gael	1.569
				Εργατικό Κόμμα
1977	16 Ιουνίου 1977	Τζακ Λιντς		Fianna Fáil	1.456
1981	11 Ιουνίου 1981	Γκάρετ Φιτζέραλντ		Fine Gael	252
				Εργατικό Κόμμα
Φεβρουάριος 1982	18 Φεβρουαρίου 1982	Τσαρλς Χόχεϊ		Fianna Fáil	279
Νοέμβριος 1982	24 Νοεμβρίου 1982	Γκάρετ Φιτζέραλντ		Fine Gael	1.546
				Εργατικό Κόμμα
1987	17 Φεβρουαρίου 1987	Τσαρλς Χόχεϊ		Fianna Fáil	849
1989	15 Ιουνίου 1989			Fianna Fáil	1.259
				Προοδευτικοί Δημοκράτες
1992	25 Νοεμβρίου 1992	Άλμπερτ Ρέινολντς		Fianna Fáil	1.654
				Εργατικό Κόμμα
	15 Δεκεμβρίου 1994	Τζον Μπρούτον		Fine Gael
				Εργατικό Κόμμα
				Δημοκρατική Αριστερά
1997	6 Ιουνίου 1997	Μπέρτι Αχέρν		Fianna Fáil	1.806
				Προοδευτικοί Δημοκράτες
2002	17 Μαΐου 2002			Fianna Fáil	1.833
				Προοδευτικοί Δημοκράτες
2007	24 Μαΐου 2007			Fianna Fáil	1.343
				Κόμμα Πρασίνων
				Προοδευτικοί Δημοκράτες
	7 Μαΐου 2008	Μπράιαν Κάουεν		Fianna Fáil
				Κόμμα Πρασίνων
2011	25 Φεβρουαρίου 2011	Έντα Κένι		Fine Gael	1.803
				Εργατικό Κόμμα
2016	26 Φεβρουαρίου 2016			Fine Gael	1.405
				Ανεξάρτητος
	14 Ιουνίου 2017	Λίο Βαράντκαρ		Fine Gael
				Ανεξάρτητος
2020	8 Φεβρουαρίου 2020	Μιχόλ Μάρτιν		Fine Gael, Κόμμα Πρασίνων	20 Φεβρουαρίου 2020 (2020-02-20) (4 ετών)
				Fianna Fáil

Πρόσφατες γενικές εκλογές

2020

Κύριο λήμμα: Ιρλανδικές γενικές εκλογές (2020)

2011

Στις βουλευτικές εκλογές, που διεξήχθησαν στις 25 Φεβρουαρίου 2011 το κυβερνών κόμμα Φίανα Φαλ υπέστη δεινή ήττα και αποχώρησε από την εξουσία έπειτα από 14 χρόνια συνεχούς διακυβέρνησης.^[1] Νέος πρωθυπουργός εξελέγη ο Έντα Κένι στις 9 Μαρτίου 2011.

Κάτω Βουλή, 25 Φεβρουαρίου 2011

ε • σ 

Κόμμα	Ηγέτης	Ψήφοι πρώτης προτίμησης	% FPv	Μεταβολή %	Teachta Dála (TDs)	Μεταβολή	% επί των εδρών
Φάιν Γκαέλ	Έντα Κένι	801.637	36,1	8,8	76	25	45.8
Εργατικό Κόμμα	Ίμον Γκίλμορ	431.798	19,4	9,3	37	17	22.3
Φιάνα Φέιλ	Μιχόλ Μάρτιν	387.362	17,4	24,2	20	57	12,0
Σιν Φέιν	Τζέρι Άνταμς	220.660	9,9	3,0	14	10	8,4
Συνασπισμός Ενωτική Αριστερά	Κανείς	57.139	2,6	2,6	5	5	3.0
Νέο Όραμα	Κανείς	25.422	1.1	1.1	1	1	0,6
Κόμμα Πρασίνων	Τζον Γκόρμλεϊ	41.039	1.8	2,9	0	6	0
Κόμμα των Εργατών της Ιρλανδίας	Μικ Φίνεγκαν	3.056	0,1	0	0		0
Χριστιανικό Κόμμα Αλληλεγγύης	Ρίτσαρντ Γκριν	2.102	0,1	0	0		0
Fís Nua	Κανείς	938	0		0		0
Ανεξάρτητοι	—	261.749	11.8		13	8	7,8
Σύνολο						166	Συμμετοχή

2016

Κύριο λήμμα: Ιρλανδικές γενικές εκλογές (2016)

Στις εκλογές που διενεργήθηκαν στις 26 Φεβρουαρίου 2016 η απερχόμενη κυβερνητική συμμαχία του πρωθυπουργού Έντα Κένι παραδέχθηκε την ήττα της.^[2]

Εκλογές Γερουσίας

2020

Κύριο λήμμα: Ιρλανδικές εκλογές Γερουσίας (2020)

Οι πιο πρόσφατες εκλογές για Γερουσία διεξήχθησαν στις 30-31 Μαρτίου 2020.

Εκλογές Γερουσίας (1922-2020)

Οι πρώτες εκλογές Γερουσίας (Seanad) διεξήχθησαν το 1922. Εκλογές διενεργήθηκαν και τα έτη 1925, 1928, 1931, 1934, 1938, 1943, 1944, 1948, 1951, 1954, 1957, 1961, 1965, 1969, 1973, 1977, 1981, 1982, 1983, 1987, 1989, 1993, 1997, 2002, 2007, 2011, 2016 και 2020.

Δημοψηφίσματα

Δημοψηφίσματα για τη συνθήκη της Λισαβόνας

Πρώτο δημοψήφισμα, 2008

Στις 12 Ιουνίου του 2008 η χώρα έγινε η μόνη από τις 27 στην ΕΕ που έθεσε σε δημοψήφισμα την πρόταση για έγκριση ή μη της μεταρρυθμιστικής συνθήκης της ΕΕ. Τα επίσημα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 53,4% των ψηφισάντων τάχθηκε κατά της συνθήκης έναντι 46,6% που τάχθηκαν υπέρ.

Συνολικά αποτελέσματα

Με καταμετρημένες και τις 43 εκλογικές περιφέρειες:^[3]

Εγγεγραμμένοι	Άκυρα ψηφοδέλτια	Σύνολο (%)	Υπέρ (%)	Κατά (%)
3.051.278	6.171	1.621.037 (53,1%)	752,451 (46,6%)	862.415 (53,4%)

Δεύτερο δημοψήφισμα, 2 Οκτωβρίου 2009

Τελικά η συνθήκη εγκρίθηκε με ποσοστό 67,13% σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα, που διεξήχθη στις 2 Οκτωβρίου 2009 έναντι 32,87% που ψήφισαν αρνητικά ^[4][5]. Ειδικότερα, υπέρ ψήφισαν 1.214.268 και κατά 594.606, βρέθηκαν 7.224 άκυρα (0,4%) επί συνόλου 1.816.098. Οι εγγεγραμμένοι ήταν συνολικά 3.078.132 και η συμμετοχή της τάξης του 59%^[6].

Δημοψήφισμα για αναθεώρηση του Συντάγματος, 2012

Το Κοινοβούλιο πρότεινε νομοσχέδιο για την αναθεώρηση του Συντάγματος, με σκοπό την προστασία των παιδιών.^[7]. Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε και από τα δύο σώματα του Κοινοβουλίου (Oireachtas) στις 10 Οκτωβρίου 2012 και επικυρώθηκε με δημοψήφισμα στις 10 Νοεμβρίου 2012, με 58% υπέρ και συμμετοχή 33,5%.^[8]

Συνταγματικά δημοψηφίσματα 2013

Δύο ταυτόχρονα συνταγματικά δημοψηφίσματα διεξήχθησαν στις 4 Οκτωβρίου 2013.^[9] Με βάση την 32η αναθεώρηση του Συντάγματος τέθηκε σε δημοψήφισμα η πρόταση να καταργηθεί η Γερουσία (Seanad Éireann), η Άνω βουλή (Oireachtas), πρόταση που απορρίφθηκε από τους ψηφοφόρους με 51,7% όχι και 48,2 ναι^[10]. Αντίθετα, οι πολίτες υπερψήφισαν (με ποσοστό 65,1% έναντι 34,8% που ψήφισαν αρνητικά) τη δεύτερη πρόταση ίδρυσης ενός εφετείου.

Δημοψήφισμα για γάμους ομοφύλων και όριο ηλικίας για υποψηφιότητα προέδρου 2015

To 2015 στις 22 Μαΐου διεξήχθη δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του συντάγματος, για δύο ερωτήματα. Οι ψηφοφόροι ενέκριναν την πρόταση (υποστηρίχθηκε και από την κυβέρνηση) να επιτραπεί η τέλεση γάμων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Έτσι, η καθολική Ιρλανδία έγινε η πρώτη χώρα όπου οι πολίτες ενέκριναν το γάμο μεταξύ ομοφύλων.^[11] Συνολικά, περισσότεροι από 3,2 εκατομμύρια ψηφοφόροι κλήθηκαν στις κάλπες. Ειδικότερα, το 62,07% των πολιτών υπερψήφισε την πρόταση για τους γάμους μεταξύ ομοφύλων.^[12] Το δεύτερο ερώτημα είχε να κάνει με την μείωση του ορίου ηλικίας για να είναι κάποιος υποψήφιος πρόεδρος από τα 35 στα 21 χρόνια. Οι ψηφοφόροι καταψήφισαν την πρόταση για μείωση με ποσοστό 73% έναντι 27% που την υποστήριξαν.^[13]

Δημοψηφίσματα 2018

Νομιμοποίηση αμβλώσεων

Στο πρώτο δημοψήφισμα του 2018, εγκρίθηκε η 36η τροποποίηση του Συντάγματος της Ιρλανδίας, με την οποία νομιμοποιήθηκαν οι αμβλώσεις στη χώρα. Η ψηφοφορία έγινε στις 25 Μαΐου 2018.^[14] Το "ναι" των ψηφοφόρων ήταν σε ποσοστό 66,4% έναντι 33,6% που καταψήφισαν την πρόταση. Η νέα νομοθεσία τέθηκε σε ισχύ στις 18 Σεπτεμβρίου 2018.^[15] Το ποσοστό συμμετοχής ήταν 64,13%.

Κατάργηση βλασφημίας

Το δεύτερο δημοψήφισμα διεξήχθη στις 26 Οκτωβρίου 2018 και οι πολίτες σε ποσοστό 64,85% (έναντι 35,15% που καταψήφισαν) τάχθηκαν υπέρ της τροποποίησης του συντάγματος, ώστε να αρθεί επίσημα η απαγόρευση της βλασφημίας.^[16] Η συμμετοχή ήταν 43,79%.

Παραπομπές

1. «Οι Ιρλανδοί τιμώρησαν την κυβέρνηση του ΔΝΤ». Ελευθεροτυπία. 27 Φεβρουαρίου 2011.
2. «Ιρλανδία: Ο πρωθυπουργός Εντα Κένι παραδέχθηκε την ήττα στις βουλευτικές εκλογές». iefimerida.gr. 28 Φεβρουαρίου 2016.
3. «The Lisbon Treaty». ireland.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2008.
4. Bloomberg
5. The Irish Times^{[νεκρός σύνδεσμος]}
6. «Referendum: Current Referendum». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2009.
7. «Thirty-First Amendment of the Constitution (Children) Bill 2012». Houses of the Oireachtas. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2012.
8. «Children's Referendum amendment passed by 58% of voters». RTÉ News. 2012-11-11. http://www.rte.ie/news/2012/1111/counting-of-childrens-referendum-votes-begins.html.
9. «Referendum date set for October 4th». The Irish Times. 25 Ιουλίου 2013.
10. «Thirty-second Amendment of the Constitution (Abolition of Seanad Éireann) Bill 2013». Referendum Ireland. 5 Οκτωβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2015.
11. «Με λαϊκή ψήφο εγκρίθηκαν στην καθολική Ιρλανδία οι γκέι γάμοι». in.gr. 23 Μαΐου 2015.
12. «Results received at the Central Count Centre for the referendum on the Thirty-fourth Amendment of the Constitution (Marriage Equality) Bill 2015.». Referendum Ireland. 2015-05-23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-08-09. https://web.archive.org/web/20150809115721/http://www.referendum.ie/results.php?ref=10. Ανακτήθηκε στις 2015-05-24.
13. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2015.
14. Clarke, Vivienne (2018-03-09). «Government can meet timeline to hold abortion referendum - Donohoe». The Irish Times. https://www.irishtimes.com/news/politics/abortion-referendum/government-can-meet-timeline-to-hold-abortion-referendum-donohoe-1.3420911. Ανακτήθηκε στις 2018-03-09.
15. Fitzgerald, Martina (2018-09-18). «Eighth Amendment repealed after bill is signed into law». RTÉ News. https://www.rte.ie/news/ireland/2018/0918/994438-cabinet/. Ανακτήθηκε στις 2018-09-18.
16. «Η Ιρλανδία αίρει την απαγόρευση της βλασφημίας και επίσημα». huffingtonpost.gr,. 28 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2019.