Δόλιχος

Ο δόλιχος ήταν αγώνισμα δρόμου ημιαντοχής στην Αρχαία Ελλάδα, απόστασης μάλλον 4.800 μέτρων. Το 720 π.Χ. εισήχθηκε και στους Αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι διάφορες καταχωρήσεις για τον δόλιχο ως σήμερα έχουν αλληλοσυγκρουόμενα στοιχεία ως προς την πραγματική απόσταση της διαδρομής του αγωνίσματος. Ωστόσο, η μέση αναφερόμενη απόσταση του αγώνα ήταν περίπου 18-24 γύρους, ή περίπου 4.800 μέτρα. Η διοργάνωσή του διεξαγόταν παρόμοια με τους σύγχρονους μαραθώνιους - οι δρομείς εκκινούσαν και τερμάτιζαν τον αγώνα εντός του σταδίου, αλλά η διαδρομή του αγώνα εκτεινόταν στους δρόμους γύρω από την περιοχή του σταδίου της Αρχαίας Ολυμπίας. Στη διαδρομή αυτή συχνά πλεύριζαν σημαντικά αγάλματα και βωμούς του ιερού της Ολυμπίας, και πριν επιστρέψουν στο στάδιο περνούσαν και από το άγαλμα της Νίκης που βρισκόταν στον περίφημο ναό του Διός.^[1][2]

Δόλιχος σε Νομίσματα

Ο Δόλιχος έχει επιλεγεί ως θέμα σε πολλά συλλεκτικά και αναμνηστικά νομίσματα. Ένα από τα πρόσφατα δείγματα, είναι το ελληνικό αναμνηστικό ασημένιο νόμισμα των €10, που κόπηκε το 2003 για τον εορτασμό των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Στην πίσω όψη του νομίσματος τρεις σύγχρονοι αθλητές τρέχουν κρατώντας σκυτάλες, ενώ στο παρασκήνιο εμφανίζονται τρεις αρχαίοι αθλητές που τρέχουν στο αγώνισμα δόλιχος.^[3][4]

Ολυμπιονίκες

Δείτε επίσης: Κατάλογος αρχαίων ολυμπιονικών

Γνωστοί νικητές στο δόλιχο κατά τους αρχαίους ολυμπιακούς αγώνες:^[5]

Ολυμπιάδα	Έτος	Ολυμπιονίκης	Περιοδονίκης	Πόλη Ολυμπιονίκη
15η	720 π.Χ.	Άκανθος		Σπάρτη
24η	684 π.Χ.	Φάνας		Μεσσηνία
74η	484 π.Χ.	Δρομεύς	✓	Στύμφηλος
75η	480 π.Χ.	Δρομεύς	✓	Στύμφηλος
76η	476 π.Χ.	άγνωστος		Σπάρτη
77η	472 π.Χ.	Εργοτέλης		Ιμέρα
78η	468 π.Χ.	[...]μήδης		Σπάρτη
79η	464 π.Χ.	Εργοτέλης		Ιμέρα
80η	460 π.Χ.	Λάδας		Άργος
82η	452 π.Χ.	Ιππόβοτος		άγνωστη
83η	448 π.Χ.	Αιγείδας		Κρήτη
90η	420 π.Χ.	Αριστεύς		Άργος
94η	404 π.Χ.	Λασθένης		Θήβα
96η	396 π.Χ.	[...]ώνιος		Κρήτη
99η	384 π.Χ.	Σωτάδης		Κρήτη
100η	380 π.Χ.	Σωτάδης		Έφεσος
106η	356 π.Χ.	Πυριλάμπης		Έφεσος
113η	328 π.Χ.	Αγεύς		Άργος
121η	296 π.Χ.	Πασίχορος		Βοιωτία
145η	200 π.Χ.	Δαμάτριος	✓	Τεγέα
170η	100 π.Χ.	Νικοκλής		Άκριον
177η	72 π.Χ.	Υψικλής		Σικυώνα
177η	72 π.Χ.	Γάιος		Ρώμη
212η	69 μ.Χ.	Πολίτης		Κέραμος Καρίας
216η	85 μ.Χ.	Τίτος Φλάβιος Μητρόβιος	✓	Ιασός Καρίας
223η	113 μ.Χ.	άγνωστος		Ρόδος
224η	117 μ.Χ.	άγνωστος		Ρόδος
248η	213 μ.Χ.	Γράος		Βιθυνία
249η	217 μ.Χ.	Γράος		Βιθυνία
250η	221 μ.Χ.	Γράος		Βιθυνία

Περαιτέρω ανάγνωση

• Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα

Παραπομπές

1. Golden (2003), σελ. 55. "Ο δόλιχος, ένας αγώνας μεγάλης απόστασης, ήταν μία από τις τακτικές εκδηλώσεις των ελληνικών αθλητικών διοργανώσεων. Ο δόλιχος κυμαίνεται σε απόσταση 7-24 μήκη του Σταδίου - από 1.400 ως 4.800 ελληνικά πόδια. Ο αγώνας στην Ολυμπία ήταν προφανώς μια από τις μεγαλύτερες διαδρομές. Μόνον άνδρες έτρεχαν στο αγώνισμα - ο πρώτος νικητής, το 720, ήταν ο Άκανθος από την Σπάρτη. Ωστόσο, ο δόλιχος ήταν στο αρχικό πρόγραμμα για παίδες, καθώς και για άντρες στα Πύθια και μαρτυρείται επίσης στα Νέμεα. Ο δόλιχος για τους νεότερους αθλητές μπορεί να είχε μικρότερο μήκος (όπως και όλα τα αγωνίσματα του δρόμου για τα αγόρια, επίσης, τους παίδες ο Πλάτων προγραμμάτισε για την κρητική πόλη του). Ένα άλογο (έλεγε ο Γαληνός) θα τρέξει τον δόλιχο καλύτερα από έναν άνδρα. Μεταξύ των ανδρών, ιδανικός ήταν αυτός που είχε έναν ισχυρό λαιμό και ώμους - για να κρατάει ψηλά τα χέρια κατά το μεγαλύτερο μέρος του αγώνα - και που επίσης είχε ελαφριά και λεπτά πόδια για να κάνει το τελικό σπριντ. Ένας Βιθύνιος με το παρατσούκλι Graus κέρδισε στους Ολυμπιακούς τον δόλιχο τρεις φορές στη σειρά (; 213-221 μ.Χ.) και ο Φλάβιο Metrobius έκανε 140 νίκες στα τέλη του πρώτου μ.Χ. αιώνα. Η επίτευξη του Πολίτη της Καρίας, ο οποίος κέρδισε το στάδιον, το δίαυλο και το δόλιχο την ίδια ημέρα στην Ολυμπία (το 69 π.Χ.), ήταν επίσης αξιοσημείωτη."
2. Miller (2004), σελ. 32. "Στην επόμενη Ολυμπιάδα, το 720, προστέθηκε στο πρόγραμμα ένας μεγάλης απόστασης αγώνας δρόμου που ονομάζεται δόλιχος. Στις πηγές δεν υπάρχει ομοφωνία σχετικά με τη διάρκεια αυτού του αγώνα: ορισμένοι ισχυρίζονται ότι ήταν είκοσι γύρους της πίστας του σταδίου, άλλοι ότι ήταν είκοσι τέσσερις. Μπορεί να διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, αλλά η απόσταση αυτή κυμαίνεται από 7,5 έως 9 χιλιόμετρα. Μπορούμε να προσδιορίσουμε τον δόλιχο σε πίνακες, όπου τα γόνατα των δρομέων είναι χαμηλά και μόλις λυγισμένα, ενώ τα χέρια τους είναι κοντά στα πλευρά τους."
3. «Greek Commemorative Coins 2003». euro-master.eu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2008.
4. «Athens 2004 - Olympic games coins - Third series». Fleur de Coin. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2008.
5. «Βάση αρχαίων Ολυμπιονικών - Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού».

Πηγές

• Golden, Mark. Sport in the Ancient World from A to Z. Routledge, 2003. ISBN 0-415-24881-7.
• Miller, Stephen G., Ben Schmidt, Ancient Greek Athletics: the events at Olympia, Delphi, Nemea, and Isthmia. Yale University Press, 2004. ISBN 0-300-11529-6.