Δίκαιοι των Εθνών

Οι Δίκαιοι των Εθνών (Εβραϊκά: חסידי אומות העולם, khassidey umot ha-olam- Righteous among the Nations) είναι τιμητικός τίτλος που απονέμεται από το Γιαντ Βασσέμ, το Ίδρυμα για τη Μνήμη των Μαρτύρων και των Ηρώων του Ολοκαυτώματος, εκ μέρους του Κράτους του Ισραήλ, σε μη-Εβραίους, που στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με κίνδυνο της ζωής τους, έσωσαν τις ζωές χιλιάδων Εβραίων.

Η Λεωφόρος των Δικαίων των Εθνών στο Γιαντ Βασσέμ, στην Ιερουσαλήμ.

Κριτήρια απονομής

Για να απονεμηθεί σε κάποιον ο συγκεκριμένος τίτλος πρέπει να πληροί κάποια κριτήρια. Καταρχάς η πρόταση για την απονομή του τίτλου σε συγκεκριμένο πρόσωπο γίνεται μόνο από Εβραίο. Δεν απονέμεται σε άτομα που βοήθησαν Εβραίους, που είχαν γίνει Χριστιανοί, καθώς και σε άτομα που βοήθησαν Εβραίους έναντι ανταλλάγματος. Πάντως η καταβολή κάποιου ποσού ως ενοικίου ή για το φαγητό δεν εμποδίζει την απονομή του τίτλου. Τέλος η βοήθεια πρέπει να είχε προσφερθεί επανειλημμένα ή διαφορετικά να ήταν ουσιώδης.

Αρμόδια να ελέγξει αν το προτεινόμενο πρόσωπο πληροί της προϋποθέσεις, αφού εξετάσει και τις μαρτυρίες επιζώντων, είναι μια επιτροπή, με επικεφαλής ένα μέλος του Ανώτερου Δικαστηρίου του Ισραήλ.

Στο τιμώμενο πρόσωπο δίνεται, σε ειδική τελετή που διεξάγεται ή στη χώρα καταγωγής του (μέσω των διπλωματικών αντιπροσωπειών του Ισραήλ εκεί) ή στο Ισραήλ, πιστοποιητικό του τιμητικού τίτλου και τιμητικό μετάλλιο και το όνομά του προστίθεται στον Τοίχο των Δικαίων, που βρίσκεται στον Κήπο των Δικαίων των Εθνών, στο Γιαντ Βασσέμ, στην Ιερουσαλήμ. Σε περίπτωση που ο τιμώμενος έχει αποβιώσει το πιστοποιητικό και το μετάλλιο το παραλαμβάνουν οι στενότεροι συγγενείς του.

Επιπλέον απονέμεται στα τιμώμενα πρόσωπα, εφόσον το επιθυμούν, τιμητικά η ισραηλινή ιθαγένεια. Αν πρόκειται για άτομα που έχουν ήδη αποβιώσει οι πιο στενοί συγγενείς τους μπορούν να ζητήσουν την απονομή αναμνηστικής ιθαγένειας (commemorative citizenship) στον τιμώμενο. Δίκαιοι των Εθνών που έχουν λάβει την ισραηλινή ιθαγένεια και επέλεξαν να ζήσουν στο Ισραήλ δικαιούνται σύνταξης ίση με τον μέσο εθνικό μισθό και δωρεάν ιατρική περίθαλψη καθώς και βοήθεια και ιατρική φροντίδα στο σπίτι.

Στοιχεία ανά χώρα

Μέχρι την 1η Ιανουαρίου του 2018 ο τίτλος του Δικαίου των Εθνών είχε απονεμηθεί ^[1] σε 6.863 Πολωνούς (μεταξύ των οποίων η Ιρένα Σέντλερ (Irena Sendler) ^[2] που έσωσε 2.500 Εβραιόπουλα), 5.669 Ολλανδούς (συμπεριλαμβανομένων ατόμων από την Ινδονησία), 4.056 Γάλλους, 2.619 Ουκρανούς (μεταξύ των οποίων ο αρχιμανδρίτης Klymentiy Sheptytsky), 1.742 Βέλγους (μεταξύ των οποίων η Βασίλισσα Ελισάβετ), 893 Λιθουανούς, 861 Ούγγρους, 650 Λευκορώσους, 592 Σλοβάκους, 694 Ιταλούς (μεταξύ των οποίων οι Laura and Constantino Bulgari και ο Γκουέλφο Ζαμπόνι), 616 Γερμανούς (μεταξύ των οποίων ο Όσκαρ Σίντλερ και τα αδέρφια Χανς και Σόφι Σολ, μέλη της αντιστασιακής οργάνωσης Λευκό Ρόδο, 355 Έλληνες ^[3] (μεταξύ των οποίων ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γεννάδιος Αλεξιάδης^[4], η Πριγκίπισσα Αλίκη^[5] και η Λέλα Καραγιάννη^[6]), 206 Ρώσους, 136 Λετονούς, 139 Σέρβους, 118 Τσέχους, 117 Κροάτες, 109 Αυστριακούς, 79 Μολδαβούς, 75 Αλβανούς, 65 Ρουμάνους, 67 Νορβηγούς, 49 Ελβετούς (μεταξύ των οποίων ο Καρλ Λουτς (Carl Lutz), υποπρόξενος της Ελβετίας στη Βουδαπέστη από το 1942 μέχρι το τέλος του πολέμου ο οποίος έσωσε δεκάδες χιλιάδες Εβραίους), 47 Βόσνιους, 22 Δανούς, 24 Αρμένιους, 20 Βούλγαρους, 22 Βρετανούς, 10 Σουηδούς, 10 Σλαβομακεδόνες, 15 Σλοβένους, 9 Ισπανούς, 5 Αμερικανούς, 3 Εσθονούς, 2 Βραζιλιάνους, 3 Πορτογάλους, σε 2 Χιλιανούς, 1 πολίτη του Ελ Σαλβαδόρ, έναν Ιάπωνα, έναν Ιρλανδό, ένα Γεωργιανό, ένα Κουβανό, έναν Λουξεμβουργιανό, έναν Μαυροβούνιο, ένα Τούρκο, τον πρόξενο της Τουρκίας στη Ρόδο Σελαχαττίν Ουλκιουμέν, έναν Αιγύπτιο, έναν Βιετναμέζο, δύο πολίτες του Περού και έναν πολίτη του Ισημερινού.

Δείτε επίσης

• Έλληνες Δίκαιοι των Εθνών

Παραπομπές

1. «Δίκαιοι των Εθνών». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2017.
2. «Ιρένα Σέντλερ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2012.
4. Τερζής, Σωτήριος (2017). Παρακολουθώντας τα τρένα της Τελικής Λύσης. Θεσσαλονίκη. σελ. 236-243. ISBN 978-9602672228.
5. https://www.yadvashem.org/righteous/stories/princess-alice.html
6. http://db.yadvashem.org/righteous/family.html?language=en&itemId=6425096

Βιβλιογραφία

• Οι Έλληνες Δίκαιοι των Εθνών (συλλογικό), επιμ. Φωτεινή Τομαή, Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, εκδόσεις Μίλητος, Αθήνα 2016, ISBN 978-960-464-700-2 .
• The Heart Has Reasons: Holocaust Rescuers and Their Stories of Courage, Mark Klempner, ISBN 0-8298-1699-2, The Pilgrim Press
• Righteous Gentiles of the Holocaust:Genocide and Moral Obligation, David P. Gushee, ISBN 1-55778-821-9, Paragon House Publishers
• The Lexicon of the Righteous Among the Nations, Yad Vashem, Jerusalem. (volumes: Poland, France, Netherlands, Belgium, Europe I, Europe II)
• To Save a Life:Stories of Holocaust Rescue, Land-Weber, Ellen, ISBN 0-252-02515-6, University of Illinois Press
• The Path of the Righteous: Gentile Rescuers of Jews During the Holocaust, Paldiel, Mordecai, ISBN 0-88125-376-6, KTAV Publishing House, Inc.
• Among the Righteous: Lost Stories from the Holocaust's Long Reach into Arab Lands, Robert Satloff, Washington Institute for Near East Policy, (PublicAffairs, 2006) ISBN 1-58648-399-4
• When Light Pierced the Darkness: Christian Rescue of Jews in Nazi-Occupied Poland, Tec, Nechama, ISBN 0-19-505194-7, Oxford University Press
• Rescue and Flight: American Relief Workers Who Defied the Nazis, Subak, Susan Elisabeth, University of Nebraska Press, 342 pp., 2010.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Δίκαιοι των Εθνών

• https://web.archive.org/web/20130114082503/http://www.hearthasreasons.com/rutexcerpt.php
• http://isurvived.org/TOC-II.html#Up
• http://kis.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=667:-a-q-q&catid=12:2009&Itemid=41 Αρχειοθετήθηκε 2012-01-24 στο Wayback Machine.