Γκιλοτίνα

Η γκιλοτίνα (guillotine), λαιμητόμος ή καρμανιόλα είναι μηχανικό όργανο που χρησιμοποιήθηκε σε πολλές χώρες για τον αποκεφαλισμό των καταδικασμένων σε θάνατο. Κατασκευάστηκε από το δρα Ζοζέφ Ινιάς Γκιγιοτέν (Guillotin 1738-1814), ο οποίος στη Συνέλευση των Τάξεων 1789 πρότεινε πρώτος τη χρήση της ως "ανώδυνο θάνατο". Αργότερα η Νομοθετική επιτροπή ανέθεσε στο γιατρό Λουί να το μελετήσει και να κατασκευάσει το μηχάνημα το οποίο αρχικά ονομάστηκε λουϊζόν ή λουϊζέτ (Louison, Louisette). Τελικά η χρήση του υιοθετήθηκε στις 20 Μαρτίου 1792 διατηρώντας όμως το όνομα του πρώτου εισηγητή. Ο αποκεφαλισμός γινόταν με το πέσιμο βαρειάς λοξής λεπίδας που γλιστρούσε απότομα ανάμεσα σε δύο ορθοστάτες και ο θάνατος ήταν ακαριαίος.

Μεταφερόμενη λαιμητόμος (Μουσείο της Σκωτίας).

Το μηχάνημα αυτό ήταν ήδη γνωστό και σε χρήση στη Νότια Γαλλία καθώς και στην Ιταλία από τον 16ο αι. που έφερε το όνομα μανναία (mannaia).

Η πρώτη εκτέλεση με λαιμητόμο έγινε στις 25 Απριλίου 1792 στη Γαλλία. Και ενώ αρχικά σχεδιάστηκε για την εκτέλεση κοινών εγκληματιών μετά 4 μήνες από την πρώτη χρήση της καθιερώθηκε ως μέσον θανάτωσης πολιτικών καταδίκων και αντιπάλων. Στην περίοδο της Τρομοκρατίας, κατά τη Γαλλική Επανάσταση (1793-94), εκτελέστηκαν στη λαιμητόμο περισσότερα από 4.000 άτομα. Ως ποινή, η Γαλλική Δημοκρατία την κατάργησε μόλις στις 9 Οκτωβρίου 1981.

Στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε επίσης ως τις αρχές του 20ού αιώνα. Ήρθε με τους Βαυαρούς σε δυο τύπους: μόνιμη και μεταφερόμενη (σε τρεις φόρτους). Η μόνιμη ήταν στημένη στις φυλακές του Παλαμηδιού, στο Ναύπλιο, ενώ η μεταφερόμενη συνοδεία χωροφυλάκων και δημίων χρησιμοποιήθηκε ανά την επικράτεια. Με γκιλοτίνα εκτελέστηκε ο δολοφόνος του Πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη, Κώστας Γερακάρης, το 1906.

Πρόσωπα που πέθαναν στην γκιλοτίνα (επιλεγμένος κατάλογος)

• Λουδοβίκος ΙΣΤ', Βασιλιάς της Γαλλίας
• Μαρία Αντουανέτα, Βασίλισσα
• Αντουάν Λοράν Λαβουαζιέ, χημικός
• Ζαν Σιλβέν Μπαγί, αστρονόμος
• Αντρέ Σενιέ (ποιητής)
• Ολέμπ ντε Γκουζ, φεμινίστρια
• Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος, Γάλλος επαναστάτης και δικηγόρος
• Ζωρζ Ζακ Νταντόν, ρήτορας και επαναστάτης
• Σαιν Ζιστ, πολιτικός
• Μαντάμ ντι Μπαρί, ευγενής
• Μαντάμ Ρολάν, συγγραφέας
• Σαρλότ Κορντέ, δολοφόνος του Μαρά
• Αλέξανδρος ντε Μπωαρναί, πρώτος σύζυγος της Ιωσηφίνας Τασέρ ντε Λα Παζρί
• Ζωρζ Κουτόν, πολιτικός

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Γκιλοτίνα

wiktionary logo

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:   γκιλοτίνα

• The Guillotine Headquarters Αρχειοθετήθηκε 2011-07-19 στο Wayback Machine. -- περιέχει φωτογραφικό υλικό και άλλες πληροφορίες.