Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας είναι ανεξάρτητος αξιωματούχος της Κυπριακής Δημοκρατίας, προϊστάμενος της Νομικής Υπηρεσίας του κράτους.[1] Αποτελεί τον νομικό σύμβουλο της Κυβέρνησης της Κύπρου.[1] Ιεραρχικά είναι ο 3ος ανώτερος θεσμός του κράτους, μετά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Πρόεδρο της Βουλής. Ο θεσμός αυτός προέρχεται από την εποχή της Αγγλοκρατίας, και διατηρήθηκε και μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960 λόγω του Αγγλοσαξονικού δικαίου το οποίο συνεχίζει να υφίσταται στην Κύπρο, όπως και σε άλλα Κοινοπολιτειακά κράτη.
| Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας
| |
|---|---|
| Διορισμός από | Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας |
| Διάρκεια θητείας | Μέχρι το 68ο έτος |
| Δημιουργία | 16 Αυγούστου 1960 |
| Αναπληρωτής | Σάββας Αγγελίδης |
| Ιστοσελίδα | www.law.gov.cy |
Ο θεσμός του Γενικού Εισαγγελέα στην Κύπρο καθιερώθηκε την εποχή της Αγγλοκρατίας από τους Βρετανούς.[2][3] Όταν το 1960 εγκαθιδρύθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία, ο θεσμός του Γενικού Εισαγγελέα και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα κατοχυρώθηκαν με τη συμπερίληψή τους στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας.[2][3]
Αρχικά εισήχθη με τη μορφή του Νομικού Συμβούλου της Κυβέρνησης (Legal Adviser) το 1878. Το 1881 μετονομάστηκε σε Δικηγόρο του Βασιλέως (King’s Advocate) και το 1925 μετονομάστηκε σε Γενικός Εισαγγελέας (Attorney General) όπως ίσχυε και στην Αγγλία.[3] Την περίοδο της Αγγλοκρατίας, ο Γενικός Εισαγγελέας διοριζόταν και υπαγόταν κατά την ενάσκηση των εξουσιών του στον Υπουργό Αποικιών της Μεγάλης Βρετανίας.[3] Επιπλέον, συμμετείχε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο της αποικιακής κυβέρνησης.[3] Επίσης, συμμετείχε και στο Νομοθετικό Συμβούλιο μέχρι το 1931.[3] Οι Γενικοί Εισαγγελείς ήταν κυρίως Βρετανοί δικαστές διορισμένοι στην Κύπρο Ο πρώτος Κύπριος Γενικός Εισαγγελέας ήταν ο Ελληνοκύπριος Σερ Στέλιος Παυλίδης το 1943. Το 1952 τον διαδέχθηκε ο Κρίτων Τορναρίτης Q.C, ο οποίος ήταν και ο πρώτος μετά την ανεξαρτησία. Το 1956, λόγω του αγώνα της ΕΟΚΑ, οι Άγγλοι διόρισαν πάλι Βρετανό Γενικό Εισαγγελέα.
Ο Γενικός Εισαγγελέας διορίζεται από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.[1] Επιλέγεται μεταξύ νομομαθών ανωτάτου επαγγελματικού και ηθικού επιπέδου.[1] Η θητεία του Γενικού Εισαγγελέα ολοκληρώνεται όταν φτάσει στο έτος συνταξιοδότησης (σήμερα είναι το 68ο έτος).[1] Βοηθός του είναι ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας.[1]
Με βάση το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Γενικός Εισαγγελέας και ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας διορίζονται με κοινή απόφαση του Ελληνοκύπριου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Τουρκοκύπριου Αντιπροέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.[2] Ο Γενικός Εισαγγελέας και ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας μπορεί να είναι είτε Ελληνοκύπριοι είτε Τουρκοκύπριοι, αλλά δεν πρέπει να προέρχονται και οι δύο από την ίδια κοινότητα.[2] Ωστόσο, λόγω της αποχώρησης των Τουρκοκυπρίων από την διακυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά τις δικοινοτικές διαταραχές του 1963, δεν εφαρμόζεται αυτή η συνταγματική διάταξη και έτσι και οι δύο θέσεις κατέχονται από Ελληνοκύπριους.[2]
Ο Γενικός Εισαγγελέας είναι ο προϊστάμενος της Νομικής Υπηρεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, μιας ανεξάρτητης υπηρεσίας.[1] Έχει το δικαίωμα να ακούγεται από κάθε δικαστήριο ή δικαστή.[1] Ιεραρχικά προηγείται άλλου προσώπου εμφανιζόμενου ενώπιον οποιουδήποτε δικαστηρίου ή δικαστή.[1]
Αποτελεί τον νομικό σύμβουλο της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Υπουργικού Συμβουλίου και των υπουργών.[1] Επιπλέον, ασκεί και άλλες εξουσίες και εκτελεί και άλλες υπηρεσίες ή καθήκοντα που καθορίζονται ή ανατίθενται σε αυτόν από το σύνταγμα της χώρας ή τον νόμο.[1]
Επιπρόσθετα, έχει το δικαίωμα να κινεί, να διεξάγει, να επιλαμβάνεται και να συνεχίζει ή να διακόπτει οποιαδήποτε διαδικασία ή διατάσσει δίωξη εναντίον οποιουδήποτε προσώπου στην Κυπριακή Δημοκρατία για οποιοδήποτε αδίκημα, κατά την κρίση του προς το δημόσιο συμφέρον.[1] Η εξουσία αυτή μπορεί να ασκείται από το Γενικό Εισαγγελέα είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω υπαλλήλων που υπάγονται σε αυτόν και ενεργούν υπό και σύμφωνα με τις οδηγίες του.[1]
Ακόμη, χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα ώστε μετά από απόφαση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας να μειωθούν, να ανασταλούν ή να μετατραπούν ποινές οι οποίες έχουν επιβληθεί από δικαστήρια της Κύπρου.[1]
Επιπλέον, όλες οι αγωγές οι οποίες εγείρονται από την Κυπριακή Δημοκρατία εναντίον οποιουδήποτε προσώπου, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά σε οποιοδήποτε νόμο, εγείρονται στο όνομα του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, και αγωγές εκ μέρους οιουδήποτε προσώπου κατά της Δημοκρατίας, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά σε οποιοδήποτε νόμο, εγείρονται εναντίον του Γενικού Εισαγγελέα ως εναγόμενου, ο οποίος και εκπροσωπεί την Κυπριακή Δημοκρατία ενώπιον των δικαστηρίων.[1]
Περαιτέρω, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ενεργεί ως αντιπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας σε όλες τις υποθέσεις στις οποίες αυτή είναι διάδικος ενώπιον Διεθνών Δικαστηρίων, όπως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.[1]
Ο Γενικός Εισαγγελέας είναι αυτοδικαίως μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου και επίτιμος πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου, του Πειθαρχικού Συμβουλίου και του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου Συντάξεως Δικηγόρων.[1]
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει όλους τους Γενικούς Εισαγγελείς από την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.[3][4]
| Α/Α | Διατελέσαντες γενικοί εισαγγελείς | Περίοδος |
|---|---|---|
| 1. | Κρίτων Τορναρίτης | 1960 - 1984 |
| 2. | Στέλλα Σουλιώτη | 1984 - 1988 |
| 3. | Μιχαλάκης Τριανταφυλίδης | 1988 - 1995 |
| 4. | Αλέκος Μαρκίδης | 1995 - 2003 |
| 5. | Σόλων Νικήτας | 2003 - 2005 |
| 6. | Πέτρος Κληρίδης | 2005 - 2013 |
| 7. | Κώστας Κληρίδης | 16 Σεπτεμβρίου 2013 – 26 Ιουνίου 2020 |
| 8. | Γιώργος Λ. Σαββίδης | 29 Ιουνίου 2020 - |
Ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελεάς αναπληροί τον Γενικό Εισαγγελέα στην άσκηση των καθηκόντων του σε περίπτωση απουσίας ή πρόσκαιρου κωλύματος αυτού. Έχει την εξουσία και ασκεί τις υπηρεσίες και τα καθήκοντα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του αξιώματος του. Μπορεί να ασκεί εξουσίες και να εκτελεί υπηρεσίες ή καθήκοντα που το σύνταγμα και οι νόμοι έχουν εμπιστευθεί στον Γενικό Εισαγγελέα, υποκείμενος στις οδηγίες του Γενικού Εισαγγελέα.[5][6]
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει όλους τους Βοηθούς Γενικούς Εισαγγελείς από την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.[3][7]
| Α/Α | Διατελέσαντες βοηθοί γενικοί εισαγγελείς | Περίοδος |
|---|---|---|
| 1. | Οκτάϊ Φεριτούν | 1960 - 1963 |
| 2. | Λουκής Λουκαϊδης | 1975 - 1998 |
| 3. | Νίκος Χαραλάμπους | 1998 - 2000 |
| 4. | Πέτρος Κληρίδης | 2000 - 2005 |
| 5. | Άκης Παπασάββας | 2008 - 2013 |
| 6. | Ρίκκος Ερωτοκρίτου | 9 Ιουλίου 2013 – 2 Οκτωβρίου 2015 |
| 7. | Σάββας Αγγελίδης | 29 Ιουνίου 2020 - |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
