Βλάσης Αγτζίδης

Ο Βλάσης Αγτζίδης είναι ιστορικός. Βασικές του σπουδές είναι τα μαθηματικά και οι Η/Υ (Φυσικομαθηματική σχολή πανεπιστημίου Αθηνών) και εξειδικεύτηκε στην ανάλυση και προγραμματισμό μεγάλων συστημάτων.  Εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή στην Ιστορία στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ. Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα επί της Ιστορίας, σχετίζονται με το σοβιετικό Μεσοπόλεμο και την ιστορία του σοβιετικού ελληνισμού, καθώς και με τη διαδικασία μετάβασης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην εποχή των εθνών-κρατών και με την ιστορική εμπειρία του ελληνισμού στη Μικρά Ασία.

Βλάσης Αγτζίδης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Βλάσης Αγτζίδης (Ελληνικά)
Γέννηση	1956[1][2][3]
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Ελληνικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Σπουδές	Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συγγραφέας
δεδομένα

Βιογραφία

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1956 και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και είναι διδάκτορας της Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ. Βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το έργο του Ιστορία της ελληνικής διασποράς στα βορειοανατολικά παράλια του Εύξεινου Πόντου, το 1995, και εύφημο μνεία από το Υπουργείο Εξωτερικών (τον τότε γ.γ. Απόδημου Ελληνισμού και τον υφυπουργό Γρ. Νιώτη) για τον απεγκλωβισμό των Ελλήνων της Αμπχαζίας από την εμπόλεμη περιοχή (1993) και τη συγκρότηση του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ) το 1996»^[4]. Ήταν υποψήφιος βουλευτής των Οικολόγων-Εναλλακτικών στις εκλογές του Απριλίου του 1990 και του Σύριζα στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015^[5]. Επίσης, ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ^[6] στις ευρωεκλογές του 2019.^[7]

Επιστημονικά ενδιαφέροντα & κριτική

Το αντικείμενο της διατριβής του ήταν η σοβιετική, κομματική, ελληνόφωνη εφημερίδα του Καυκάσου «Κόκκινος Καπνάς» (Κόκκινος καπνεργάτης), μέσω της οποίας αναλύονται οι κώδικες επικοινωνίας της, επί του σταλινικού σοβιετικού καθεστώτος.^[8] Επίσης είναι συγγραφέας βιβλίων τα οποία σχετίζονται με την παρευξείνια διασπορά. Το βιβλίο του Μικρά Ασία, ένας οδυνηρός μετασχηματισμός 1908-1923 έλαβε το Α' Βραβείο της Εστίας Νέας Σμύρνης (2016).^[9] Έχει εκδόσει και επιμεληθεί 15 βιβλία.^[10] Από το 1987 αρθρογραφεί σε εφημερίδες (Καθημερινή, Ελευθεροτυπία, Αυγή κ.ά.) και περιοδικά. Eίχε την επιμέλεια των Σελίδων Ιστορίας στην εφημερίδα «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», έως τη στιγμή της παύσης της έκδοσής της. Δίδαξε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης^{[ασαφές]}. Δίδαξε επίσης στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού και  Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το μάθημα για το συλλογικό Τραύμα και τη διαχείριση της Μνήμης.^[11] Από το 2009 επιμελείται του Σεμιναρίου Ιστορίας στο «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» του δήμου Κηφισιάς.^[12]

Έχει αναδείξει και τις διώξεις που υπέστησαν τα μέλη του ΚΚΕ στην ΕΣΣΔ κατά την περίοδο των σταλινικών διωγμών 1937-38.^[13] Για τις ιστορικές του θεωρήσεις έχει επικριθεί ως "αντικομμουνιστής" από τον Ριζοσπάστη^[14][15] . Στην σύγκρουση με το ΚΚΕ ο Αγτζίδης έχει απαντήσει με δημόσια κείμενα.^[16][17] Τα κείμενα αυτά εμπεριέχονται στο συλλογικό έργο Γ.Κόκκινος-Ελ. Λεμονίδου-Βλ. Αγτζίδης, Το τραύμα και οι πολιτικές της μνήμης, Ταξιδευτής, (2010)^[18]

Έχει πάρει μέρος στην ιστορική σύγκρουση για το ζήτημα της Γενοκτονίας των μη μουσουλμανικών λαών από τους Νεότουρκους και τους κεμαλικούς.^[19][20] Έχει ασκήσει δημόσια κριτική στη νεοελληνική ιδεολογία και στην αντιμετώπιση του ελληνισμού της Ανατολής και του προσφυγικού λόγου.^[21]

Εικαστικά

Στα υπόλοιπα ενδιαφέροντά του εντάσσονται η ζωγραφική και η γλυπτική. Το χαρακτηριστικότερο έργο του, που έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως, είναι ο Πόντιος Αντάρτης.^[22] Παρουσίασε σε έκθεση μια σειρά έργων αφαιρετικής μικρο-ζωγραφικής για τα οποία η τεχνοκριτικός Αθηνά Σχινά έγραψε: "Τα «εικονογράμματα»  του Βλάση Αγτζίδη, ακροβατώντας ανάμεσα στον μικρόκοσμο και στην μεγακλίμακα, αιωρούνται στον απροσδιόριστο,κατά τα άλλα, χώρο και στο χρόνο του ονείρου και της πραγματικότητας, εμπεριέχοντας εγγραφές κι ερωτήματα, απορίες κι ομιλήματα από μνήμες και καθημερινότητες των συναντήσεων και συναρτήσεων του «εγώ» και του «εμείς», καθώς μεταιχμιακά αποτυπώνουν στιγμές και διαθέσεις του ατομικού και συλλογικού υποσυνειδήτου."^[23]

Εργογραφία

• Μικρασιατική Καταστροφή. Από τη Λούξεμπουργκ και τον Γληνό στην ήττα και το Τραύμα, Historical Quest, (2019)
• Εμείς και το Ισλάμ. Η συνάντηση του ελληνισμού με τον αραβομουσουλμανικό κόσμο, Πατάκης, (2017)
• Μικρά Ασία, ένας οδυνηρός μετασχηματισμός 1908-1923, Παπαδόπουλος (2015)
• Ο "Κόκκινος Καπνάς" και ο ελληνισμός του Καυκάσου, Εναλλακτικές Εκδόσεις, (2010)
• Έλληνες του Πόντου, 2τομο, Σκάι,(2009)
• Έλληνες του Πόντου, Ελληνικές Εκδόσεις, (2005)
• Οι Νιώτηδες της Κρήτης, Μεταίχμιο, (2000)
• Παρευξείνιος διασπορά, Κυριακίδη Αφοί, (1997)
• Πόντος, Εναλλακτικές Εκδόσεις, (1996)
• Οι άγνωστοι Έλληνες του Πόντου, (επιμ.), Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας, (1995)
• Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Οι συνέπειες για τον ελληνισμό, Ελλοπία, 1992
• Ποντιακός ελληνισμός, Κυριακίδη Αφοί, (1990)

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα

• Οι δρόμοι των Ελλήνων, Polaris, (2010)
• Το τραύμα και οι πολιτικές της μνήμης, με τους Γιώργο Κόκκινο-Έλλη Λεμονίδου,Ταξιδευτής, (2010)
• «Τhe Persecution of Pontic Greeks in The Soviet Union», στο αφιέρωμα The Odyssey of the Pontic Greeks, με τη συμμετοχή των: A. Brayer, P. Mackridge, P. Fann, Μ. Βεργέτη, Α. Ξανθοπούλου-Κυριακού, Α. Καρπόζηλου, Έ. Βουτυρά, Journal οf Refugee Studies, τόμ 4, νο. 4, Oξφόρδη, έκδ. Oxford University Press, (1991)
• «Η Ποντιακή Νεολαία στην Ελλάδα και στην Ε.Σ.Σ.Δ», Β’ Παγκόσμιο Συνέδριο του Ποντιακού Ελληνισμού, Θεσσαλονίκη, Πανελλήνια Ένωση Ποντιακών Σωματείων, (1988)
• "Από το πρώτο πανενωσιακό συνέδριο συνέδριο των Ελλήνων της ΕΣΣΔ", Πανελλήνια Ένωση Ποντίων Αξιωματικών «Αλέξανδρος Υψηλάντης», (1991)
• «Η Μετανάστευση από την πρώην Σοβιετική Ενωση προς την Ελλάδα. Αιτίες και Προοπτικές», Μετανάστες Πόντιοι από την πρώην Σοβιετική Ενωση. Κοινωνική και οικονομική τους ένταξη, επιμ. Κ. Κασιμάτη, με τη συμμετοχή των: Μ. Βεργέτη, Ν. Γλυτσού, Β. Μάου, Α. Ραγκούση, Αθήνα, Πάντειο Πανεπιστήμιο-Γ.Γ.Α.Ε., (1992)
• «Ο πληθυσμός. Σύντομη ιστορική αναδρομή», Αξιολόγηση του Προγράμματος Γλωσσικής και Επαγγελματικής Κατάρτισης Ποντίων Ομογενών από την πρώην ΕΣΣΔ, με τη συμμετοχή των: Μ. Βεργέτη, Εύ. Παπαδάτου, Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού, (1992)
• «Ο Ποντιακός Ελληνισμός της πρώην ΕΣΣΔ», Ζωντανές μνήμες, με τη συμμετοχή των: Α. Βοσκού, Α. Κ. Δανασσή-Αφεντάκη, Ελ. Κούκου, Β. Α. Κύρκου, Ευ. Μουτσόπουλου, Ι. Μαρκαντώνη κ.ά., Γενική Γραμματεία Λαϊκής Επιμόρφωσης (1993)
• «Το κίνημα ανεξαρτησίας του μικρασιατικού Πόντου ως προϋπόθεση της  δημιουργίας αυτόνομων ελληνικών περιοχών στη Σοβιετική Ενωση το μεσοπόλεμο», Μικρασιατική Καταστροφή και Ελληνική Κοινωνία, με τη συμμετοχή των: Π. Κιτρομηλίδη, Γ. Μαυρογορδάτου, Μ. Κουρουπού, Ε. Μπαλτά, Κ. Κωστή, Ε. Κοντογιώργη, Β. Γκιζελή, Μ. Βεργέτη, Σ. Καραβά, Δ. Τομπαϊδη, Ι. Πετροπούλου, Γ. Γιαννακόπουλου, P. Carabott, M. Mazower, Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, τόμ. 9, Αθήνα, (1993)
• «Το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα κατά τη μικρασιατική εκστρατεία και οι ευθύνες του για την ήττα», Η ελληνική ουτοπία, με τη συμμετοχή των: Γ. Ζερβίδη, Θ. Ζιάκα, Σ. Κακουριώτη, Δ. Καλουδιώτη, Γ. Καραμπελιά, Β. Κοροβίνη, Ν. Μανίκα, Γ. Παπαγιαννόπουλου, Θ. Στοφορόπουλου, Π. Προδρόμου, Γ. Σχίζα, Θ. Τζιούμπα, Τ. Φιλανιώτη, Β. Φτωχόπουλου, Εναλλακτικές Εκδόσεις (1993)
• «Οι Έλληνες της πρώην ΕΣΣΔ μετά την περεστρόϊκα», Η ιστορία του ελληνισμού στην πρώην Σοβιετική Ένωση άλλοτε και τώρα, με τη συμμετοχή του Κ. Φωτιάδη, Αθήνα, Εταιρεία Φίλων του Πολεμικού Μουσείου (1993)
• «Τα γεγονότα στην Αμπχαζία και η εμφάνιση ελληνικού προσφυγικού ζητήματος», Η ιστορία του ελληνισμού στην πρώην Σοβιετική Ένωση άλλοτε και τώρα, Εταιρεία Φίλων του Πολεμικού Μουσείου (1993)
• «Οι ιστορικές προϋποθέσεις εμφάνισης του νέου προσφυγικού φαινομένου και η σημασία του ποντιακού ζητήματος σημέρα», Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε μαθητές που κατάγονται από τον Πόντο, με τη συμμετοχή των: Λ. Δελλασούδα, Π. Γούση, Ι. Μαρκαντώνη, Δ. Γεώργα, Fr. P. Minerva, κ.ά., Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων (1994)
• Ο ελληνισμός της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, επιστημονικός υπεύθυνος Σ. Κάτσικας, με τη συμμετοχή των: Δ. Γκρίτζαλη, Σ. Κάτσικα, Α. Παπασταματοπούλου, Υπουργείο Εξωτερικών (1996)
• «Με αφορμή τα Σεπτεμβριανά», Μνήμες Κωνσταντινούπολη-Ίμβρος-Τένεδος 1923-1995, με τη συμμετοχή των: Κ. Σβολόπουλου, Κ. Φωτιάδη, Κ. Δεληκωνσταντή, Στ. Ροϊδη, Στ. Δεκαβάλα, Ν. Σαρρή, Αδ. Ανεστίδη, Άλκ. Κούρκουλα, κ.ά., εκδ. Κυριακίδη (1997)
• Στο Έλληνες της Ρωσίας και της Σοβιετικής Ένωσης, Μετοικεσίες, Οργάνωση και ιδεολογία, επιμ. Ι. Κ. Χασιώτης, με τη συμμετοχή των: Άρτ. Ξανθοπούλου-Κυριακού, Ι. Κ. Χασιώτη, εκδ. University Studio Press (1997)
• «Asie Centrale et Sibirie, territoires de la diaspora«, Les Greques pontiques, M. Bryneau (επιμ.), εκδ. CNRS Editions (1998)
• «Οι προοπτικές για τους Έλληνες στη πρώην ΕΣΣΔ», Ομογενείς από την πρώην Σοβ. Ένωση, Μ. Βεργέτη (επιμ.), εκδ. Κυριακίδη (1998)
• «Το προσφυγικό κύμα του 1939 (Αιτίες και συνθήκες διαμόρφωσης)», Το χρονικό της εγκατάστασης των Ποντίων προσφύγων στη Φθιώτιδα (1939-1999), Ένωση Ποντίων  Φθιώτιδας (1999)
• «Οι ελληνικές κοινότητες στην Κεντρική Ασία», Η διασπορά του ποντιακού ελληνισμού, M. Bryneau (επιμ.), εκδ. Ηρόδοτος (2000)

Επιμέλειες

• Σκιάδης, Γεώργιος, Ιστορία του Κορυδαλλού, Αλέξανδρος [επιμέλεια], (2002)
• Άτλας της ελληνικής διασποράς, Αλέξανδρος [επιμέλεια], (2001)
• Άτλας της ελληνικής διασποράς, Αλέξανδρος [επιμέλεια], (2001)^[24]
• Η Μικρασιατική Τραγωδία. Αυτοβιογραφική μαρτυρία του Μιχαήλ Αγγέλου, [επιμέλεια-εισαγωγή], Ε-Ιστορικά, Ελευθεροτυπία, (2013)
• Η Γενοκτονία στην Ανατολή. Από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο έθνος-κράτος (1908-1923), [επιμέλεια-εισαγωγή], Ε-Ιστορικά, Ελευθεροτυπία, (2013)

Παραπομπές

1. (πολλαπλές γλώσσες) Virtual International Authority File. OCLC. Dublin. 41019806. Ανακτήθηκε στις 25  Μαΐου 2018.
2. NUKAT. n2010167232.
3. Trove. 1159798. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
4. Βλάσης Αγτζίδης στο Hellenic Resources Network, ανάκτηση 2//11/2013
5. «Οι υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ σε Θεσπρωτία και Κιλκίς ηλεκτρονική έκδοση εφημερίδας Αυγή 13 Ιανουαρίου 2015, ανακτήθηκε στις 27/4/2017». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2017.
6. «37.790 συνειδητοί ψήφοι: Ένας προσωπικός απολογισμός για τις ευρωεκλογές».
7. «Βλάσης Αγτζίδης: Ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει αυτό που εμείς επιζητούσαμε για δεκαετίες (audio)». www.avgi.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2019.
8. «Βλάσης Αγτζίδης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2017.
9. «"Το πρώτο βραβείο της Εστίας Νέας Σμύρνης στο βιβλίο «Μικρά Ασία» Ένας οδυνηρός μετασχηματισμός (1908-1923)"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2017.
10. «"Und ich dachte immer"».
11. «3ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2018.
12. «"27 Οκτωβρίου ξεκινά το Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας"».
13. «ΣΤΑΛΙΝ Vs ΚΚΕ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2017.
14. Παρασκευή 25 Δεκέμβρη 2009 - Κυριακή 27 Δεκέμβρη 2009 εφημερίδα Ριζοσπάστης, ηλεκτρονική έκδοση, ανακτήθηκε στις 19/2/2017
15. Η «Καθημερινή» «ξαναχτυπά»: Ο αντικομμουνισμός του κ. Βλ. Αγτζίδη, ανακτήθηκε στις 19/2/2017
16. ««Σταλινολόγοι» και σταλινολάγνοι (A' μέρος)».
17. ««Σταλινολόγοι» και σταλινολάγνοι (Β'μέρος)».
18. «Tο τραύμα και οι πολιτικές της Μνήμης. Ενδεικτικές όψεις των συμβολικών πολέμων για την Ιστορία και τη Μνήμη».
19. «είτε ως ερμηνευτική αφετηρία είτε ως ερμηνευτικό ζητούμενο, η «γενοκτονία» δεν μπορεί παρά να δρα αποπροσανατολιστικά Λάμπρος Μπαλτσιώτης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2017.
20. «Σύγχρονες ερμηνευτικές αντιφωνίες και ιδεολογικές συγκρούσεις».
21. «Genocide, Pontians, Asia Minor : The dark side of the Greek world».
22. «Ένας «πετυχημένος» πίνακας».
23. Αθηνά Σχινά. «Τα «εικονογράμματα» του Βλάση Αγτζίδη».
24. Βιβιλιογραφία στο BiblioNet ανάκτηση 2/11/2013