Βίλλι Μύντσενμπεργκ

Ο Βίλχελμ "Βίλλι" Μύντσενμπεργκ, ήταν κομμουνιστής και πολιτικός ακτιβιστής. Γεννήθηκε στην Ερφούρτη το 1889 και πέθανε το 1940 στο Σαιντ-Μαρσεγίν της Γαλλίας. Ο Μύντσενμπεργκ ήταν ο επικεφαλής της Νεαρής Κομμουνιστικής Διεθνούς την περίοδο 1919-1920 και ίδρυσε τον φιλανθρωπικό και προπαγανδιστικό οργανισμό Εργατική Διεθνής Βοήθεια το 1921. Ήταν ο κύριος προπαγανδιστής του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας κατά την εποχή της Βαϊμάρης, αλλά αργότερα απογοητεύτηκε από τον κομμουνισμό εξαιτίας της Μεγάλης Εκκαθάρισης του Ιωσήφ Στάλιν τη δεκαετία του 1930. Καταδικασμένος από τον Στάλιν σε εξορία και συλληφθείς για προδοσία^[8], ο Μύντσενμπεργκ άφησε το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας και στο Παρίσι έγινε αρχηγός της γερμανικής προσφυγικής αντιφασιστικής και αντισταλινικής κοινότητας ώσπου αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Γαλλία λόγω της εισβολής των Ναζί το 1940. Έχοντας συλληφθεί και φυλακιστεί από την κυβέρνηση Νταλαντιέ στη Γαλλία, δραπέτευσε από στρατόπεδο συγκέντρωσης αλλά βρέθηκε νεκρός μερικούς μήνες αργότερα σε ένα δάσος κοντά στην κοινότητα του Σαιντ Μαρσεγίν στη Γαλλία^[9].

Βίλλι Μύντσενμπεργκ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Willi Münzenberg (Γερμανικά)
Γέννηση	14  Αυγούστου 1889[1][2][3] Ερφούρτη[4]
Θάνατος	21  Οκτωβρίου 1940[1] ή 22  Ιουνίου 1940[5] Σαιν-Μαρσελέν
Αιτία θανάτου	απαγχονισμός
Συνθήκες θανάτου	ανθρωποκτονία
Κατοικία	Βερολίνο
Χώρα πολιτογράφησης	Γερμανικό Ράιχ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γερμανικά[6]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	παραγωγός ταινιών πολιτικός εκδότης δημοσιογράφος άποψης[7]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Κομουνιστικό Κόμμα Γερμανίας και Young Socialists Switzerland
Οικογένεια
Σύντροφος	Babette Gross
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μέλος του Ράιχσταγκ της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (έως 1933)
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφία

Τα πρώτα χρόνια

Ο Βίλλι Μύντσενμπεργκ γεννήθηκε το 1889 στην Ερφούρτη της Σαξονίας και όντας γιος ταβερνιάρη, ο Μύντσενμπεργκ μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια. Όταν ήταν ακόμη νεαρός, μπλέχτηκε σε συνδικάτα και το Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας. Όταν το κόμμα διασπάστηκε το 1914 ανάμεσα στη μετριοπαθή πλειονότητα και τη ριζοσπαστική μειονότητα, πάνω στο ζήτημα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, ο Μύντσενμπεργκ πήγε με την πλευρά των ριζοσπαστών.

Ο Μύντσενμπεργκ ήταν ο επικεφαλής της Διεθνούς Κομμουνιστικής Νεολαίας και ο αντιπρόσωπος της στο δεύτερο παγκόσμιο συνέδριο της κομμουνιστικής διεθνούς το 1920^[10]

Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου, ο Μύντσενμπεργκ συχνά επισκέπτονταν τον Βλάντιμιρ Λένιν στο σπίτι του στη Ζυρίχη της Ελβετίας. Το 1918, ο Μύνσενμπεργκ ήταν ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας.

Πολιτική καριέρα

Το 1924, ο Μύντσενμπεργκ εκλέχθηκε βουλευτής και μπήκε στο κοινοβούλιο. Υπηρέτησε ως μέλος του μέχρι την απαγόρευση του ΚΚΓ(KPD)το 1933. Ο Βίλχελμ ήταν ένας από τους ελάχιστους αρχηγούς του κόμματος που προέρχονταν από την εργατική τάξη, γεγονός που ήταν αιτία τεράστιας περηφάνιας για τον Μύντσενμπεργκ.

Κατά την περίοδο της Βαϊμάρης, ο Μύντσενμπεργκ είχε αποκτήσει τη φήμη ενός υπέροχου προπαγανδιστή. Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήταν να μαζέψει χρήματα και τροφή για τα θύματα του Ρώσικου Λιμού του 1921. Μέσω του διάσημου Βερολινέζικου οργανισμού του, τη Διεθνή Εργατική Βοήθεια, ο Μύντσενμπεργκ κατάφερε να στείλει εκατομμύρια δολάρια στη Σοβιετική Ένωση την περίοδο του λιμού^[11]. Το 1924 δημοσίευσε την εφημερίδα Arbeiter-Illustrierte-Zeitung, η οποία έγινε η πιο ευρέως αναγνωσμένη σοσιαλιστική εικονογραφημένη εφημερίδα στη Γερμανία^[12]. Επιπλέον, ο Μύντσενμπεργκ εργαζόταν μαζί με την Κομιντέρν και τη σοβιετική μυστική αστυνομία (γνωστή ως Τσέκα την περίοδο 1917-1922) με σκοπό να διαδώσει τον κομμουνισμό παγκοσμίως.

Με σκοπό να διευρύνει την επιρροή της κομιντέρν, ο Μύντσενμπεργκ ίδρυσε πολυάριθμους οργανισμούς-βιτρίνες τους οποίους ονόμαζε "κλαμπ των αθώων^[13]. Αυτοί οι οργανισμοί, όπως οι Φίλοι της Σοβιετικής Ρωσίας, ο παγκόσμιος συνασπισμός ενάντια στον ιμπεριαλισμό και η Διεθνής Εργατική βοήθεια, επιφανειακά αφιερώθηκαν σε μια αδιαμφισβήτητα καλοήθη πράξη όπως η βοήθεια στα θύματα του λιμού, τον αντί-ιμπεριαλισμό η την παγκόσμια ειρήνη, ωστόσο στην πραγματικότητα ο Μύντσενμπεργκ τους ίδρυσε για να βοηθήσει όσο το δυνατόν περισσότερο την υποστήριξη προς τους φιλελεύθερους και τους μετριοπαθείς σοσιαλιστές, με απώτερο σκοπό να υπερασπίσει την Μπολσεβίκικη Επανάσταση. Όπως είπε σε ένα μετέπειτα μέλος της κομιντέρν, "αυτοί οι άνθρωποι έχουν την πεποίθηση πως αυτό το κάνουν από μόνοι τους. Πρέπει πάση θυσία να διατηρήσουν αυτήν την πεποίθηση". Αυτοί οι οργανισμοί-βιτρίνα επίσης βοήθησαν να χρηματοδοτηθεί η απόκτηση της "Εμπιστοσύνης Μύντσενμπεργκ", ενός οργανισμού που είχε στην κατοχή του πολλές μικρές εφημερίδες, οι οποίες δημοσίευαν σπίτια, κινηματογράφους και θέατρα σε περιοχές ολόκληρου του κόσμου. Ο Μύντσενμπεργκ, συχνά αναφέρεται ως ο "κόκκινος εκατομμυριούχος", επειδή είχε στην κατοχή του μια λιμουζίνα και ένα κομψά επιπλωμένο διαμέρισμα.

Μετά που διηύθυνε σωστά την υπόθεση της Κομιντέρν Σάκο και Βεράττι το 1925, ο Μύντσενμπεργκ έγινε επικεφαλής του συνασπισμού ενάντια στον ιμπεριαλισμό που δημιουργήθηκε στις Βρυξέλλες το 1927. Αυτός ο συνασπισμός στη συνέχεια έκανε ένα συνέδριο το οποίο συμπέρανε πως οι Ναζί έκαψαν οι ίδιοι το Ράιχσταγκ το 1933. Εμποδιζόμενος να μπει στη Βρετανία το 1934 λόγω του συμπεράσματος του συνεδρίου, ο Μύντσενμπεργκ περιόδευσε στις ΒΑ και τις ΚΑ Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής βγάζοντας λόγους μαζί με τον σπουδαίο Ουαλλό εργάτη Ανορίν Μπέβαν, την Μπάμπετ Γκρος και τον δικηγόρο τους σοσιαλιστικού κόμματος, Κουρτ Ρόσενφιλντ. Μιλώντας σε μεγάλα συλλαλητήρια σε χώρους όπως το Μάντισον Σκουέρ Γκάρντεν και το Κολισέο Μπρονξ, εμφανίστηκε μαζί με τους Σίνκλαιρ Λιούις και Μάλκολμ Κόουλι^[14].

Στο τέλος του 1934, η επιρροή του Μύντσενμπεργκ έφτασε στον αντίποδα όταν ο δικός του μηχανισμός της Κομιντέρν έστειλε τον Έγκον Κις στην αυστραλιανή διάσκεψη του Κινήματος ενάντια στον πόλεμο και τον φασισμό. Η επίσκεψη ενός άγνωστου Τσέχου συγγραφέα στην Αυστραλία κανονικά θα έπρεπε να είναι χαμηλών τόνων, ωστόσο πόλωσε την αυστραλιανή κοινωνία όταν η συντηρητική κυβέρνηση των Λύονς ανακήρυξε τον Κις ανεπιθύμητο κάτοικο ή επισκέπτη, και επιχείρησε να τον διώξει από την Αυστραλία. Ανίκανη να αποδείξει πως ο Κις ήταν κομμουνιστής, η υπόθεση της κυβέρνησης γρήγορα κατέρρευσε και ο Κις έγινε ένας δημοφιλής ομιλητής διαδίδοντας το μήνυμα της Κομιντέρν. Στη συνέχεια, επιχειρήθηκε η δημιουργία ενός ενιαίου μετώπου ενάντια στον φασισμό στην Αυστραλία, που τελικά όμως δεν κατέληξε πουθενά.

Ο Μύντσενμπεργκ έστειλε τον Τσέχο συγγραφέα Έγκον Κις στην Αυστραλία όπου έβγαλε λόγο μπροστά σε κοινό 18.000 θεατών λέγοντας τους τις-από πρώτο χέρι- εμπειρίες του για το πόσο επικίνδυνο ήταν το καθεστώς του Αδόλφου Χίτλερ στη Γερμανία

Ο Μύντσενμπεργκ ανέθεσε στον βοηθό του και συνάδελφο του πράκτορα της Κομιντέρν, Ότο Κατζ, να ταξιδέψει στις ΗΠΑ με σκοπό να κερδίσει υποστήριξη για ποικίλα σοβιετικά και αντιναζιστικά θέματα. Ο Κατζ έφτασε στο Χόλυγουντ, και τον Ιούλιο του 1936 δημιούργησε τη Χολυγουντιανή αντιναζιστική συμμαχία με την Ντόροθι Πάρκερ^[15].Πολλοί καλλιτέχνες και συγγραφείς στις ΗΠΑ θέλησαν να γίνουν μέλη του Λαϊκού μετώπου, την Αντιναζιστική συμμαχία και άλλες σχετικές οργανώσεις όπως η Συμμαχία των Αμερικάνων συγγραφέων. Κινηματογραφικοί αστέρες όπως ο Πολ Μούνι, ο Μέλβιν Ντάγκλας και ο Τζέιμς Κάγκνεϋ συμφώνησαν να χρηματοδοτήσουν τη χολυγουντιανή αντιναζιστική συμμαχία^[16].

Ο Μύντσενμπεργκ ζούσε κατά διαστήματα στο Παρίσι από το 1933 μέχρι το 1940. Εκείνη την περίοδο παντρεύτηκε τη δικηγόρο Μπάμπετ Γκρος, ωστόσο χώρισαν λίγο μετά τον γάμο τους. Υπήρχε η υποψία πως κατά τη διάρκεια της εξορίας του, ο Μύντσενμπεργκ ίσως είχε σημαντικό ρόλο στην πρόσληψη του Κιμ Φίλμπι για να δουλέψει για τη Σοβιετική Ένωση, αλλά δεν υπήρχε απόδειξη για αυτό. Το επιχείρημα πάνω στο οποίο βασίζεται αυτή η θεωρία, είναι πως ο Φίλμπι προσλήφθηκε να δουλέψει για τους σοβιετικούς μέσω μιας οργάνωσης-βιτρίνα του Μύντσενμπεργκ, την "Παγκόσμια κοινωνία στήριξης των θυμάτων του γερμανικού φασισμού", που είχε την έδρα της στο Παρίσι.

Μετέπειτα ζωή

Μέχρι το 1936, ο Μύντσενμπεργκ παρέμενε πιστός στην εξωτερική πολιτική του Ιωσήφ Στάλιν και τους σκοπούς της. Στα τέλη του 1936, ο σύντροφος του και εξόριστος Γουόλτερ Ούλμπριχτ, που είχε χωρίσει τoυς δρόμους του με τον Μύντσενμπεργκ λόγω της άρνησης του τελευταίου να εκτελέσει τη διαταγή του Στάλιν και να διαλύσει το ΚΚΓ, τον κάλεσε να δεχτεί την προσφορά του βούλγαρου κομμουνιστή ηγέτη Γκεόργκι Δημητρώφ. Η προσφορά ήταν να γίνει κάτοικος Μόσχας και να αναλάβει άλλες αποστολές της Κομιντέρν^[17]. Ο Μύντσενμπεργκ αρνήθηκε, λέγοντας μάλιστα πως δεν θα μπορούσε να πάει στη Σοβιετική Ένωση εκτός και αν διαβεβαιώνονταν οτι θα μπορούσε να εγκαταλείψει τη Μόσχα όταν θα ήταν έτοιμος. Επίσης ανησυχούσε πως οι χειρισμοί πάνω στις κινήσεις του καθώς θα βρίσκονταν στη Μόσχα και οι αναπόφευκτες καθυστερήσεις να πάρει άδεια για να επισκεφθεί άλλους θα εμπόδιζαν σε μεγάλο βαθμό τη δουλειά του. Πιθανό να υποπτεύθηκε πως θα ενοχοποιηθεί και θα εκκαθαριστεί στις ίδιες σταλινικές εκκαθαρίσεις εξαιτίας των ίδιων του των οργανισμών παραπληροφόρησης που προηγουμένως προσπάθησε να συγκαλύψει μέσω δηλώσεων προπαγάνδας. Ο Ούλμπριχτ φαίνεται πως ήξερε ποια ήταν η μοίρα του Μύντσενμπεργκ σε περίπτωση που αυτός θα επέστρεφε στη Μόσχα, αφού επικοινωνούσε συνεχώς με ανθρώπους σε αυτήν. Αναφορές έγραφαν για "απόκλιση του Μύντσενμπεργκ από τη σταλινική ορθοδοξία". (Ένας από τους συνεργάτες του Ούλμπριχτ σύμφωνα με ισχυρισμούς δήλωσε σε έναν πυρήνα του κόμματος πως: "Αν ο Μύντσενμπεργκ επέστρεφε στη Μόσχα, θα είχε δολοφονηθεί άμεσα". Στο Παρίσι, ο Ούλμπριχτ αποκάλυψε στον Όττο Κλέπερ, τον Γερμανό νομικό και πρώην Πρώσσο υπουργό οικονομίας πως:"Τον στέλνουμε στη Μόσχα, άρα έχει εκκαθαριστεί"^[18].

Σύντομα μετά την παράκληση του προς τον Μύντσενμπεργκ να επισκεφτεί τη Μόσχα, ο Ούλμπριχτ ταξίδεψε στη δημοκρατική Ισπανία, όπου η δουλειά του ήταν να βρίσκει τους "άπιστους" Γερμανούς κομμουνιστές (ή οποιονδήποτε που δεν ήταν απόλυτα πιστός στον Στάλιν) οι οποίοι πολεμούσαν μαζί με τους δημοκρατικούς. Αυτοί οι "άπιστοι" είτε επέστρεφαν στη Σοβιετική Ένωση και δικάζονταν είτε εκτελούνταν στη στιγμή^[19]. Από την Ισπανία ο Ούλμπριχτ ταξίδεψε κατευθείαν στο Παρίσι, όπου-εν μέσω διαμαρτυρίας απο μερικά μέλη της επιτροπής-άρχισε να εκκαθαρίζει την επιτροπή του λαϊκού μετώπου από άτομα που δεν ήταν πιστοί στον Στάλιν^[20]. Σε λιγότερο από δύο χρόνια "Πρακτικά, όλοι οι αρθρογράφοι και συγγραφείς που ήταν πρόθυμοι να δουλέψουν με την Κομιντέρν και τον εκδότη του Βίλλι Μύντσενμπεργκ θα εξοριστούν ή θα εκτελεστούν από την Εν-Κα-Βε-Ντε".

Ο Mύντσενμπεργκ άρχισε να περιθωριοποιείται από τις πράξεις των σταλινιστών αντιπάλων του, και σε ένα γράμμα του προς τον Γκεόργκι Δημητρώφ τον Οκτώβριο του 1937 απείλησε να αποκαλύψει κάθε λεπτομέρεια της μυστικής δουλειάς του για την Κομιντέρν στο κοινό με σκοπό να δείξει πως κατηγορούνταν λανθασμένα. Στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας, που αναδιοργανόνωνταν για να ικανοποιήσει το σταλινικό δόγμα, ο Μύντσενμπεργκ επισήμως καταδικάστηκε σαν προδότης που απέκλεινε από τις γραμμές του μαρξισμού-λενινισμού. Ο Μύντσενμπεργκ απάντησε καταρρίπτοντας κάθε προσπάθεια εκδίωξης του από το κομμουνιστικό κίνημα, και οι διαμαρτυρίες του και τα επιχειρήματα του ήταν γεμάτα πικρία και σφοδρότητα. Στα τέλη του 1938 ο πρόεδρος του ΚΚΓ Βίλχελμ Πικ συνόψισε σε μια συνάντηση της αρχηγίας του κόμματος πως "Ο τρέχων κίνδυνος δεν είναι ο Τροτσκισμός, αλλά ο Μύντσενμπεργκ". Άγνωστο στον Μύντσενμπεργκ και τους ηγέτες του ΚΚΓ, η μοίρα του είχε ήδη καθοριστεί το 1937 από τον Στάλιν. Αυτή τη χρονιά ο Δημητρώφ σημείωσε στο ημερολόγιο του μια ιδιωτική συζήτηση με τον Στάλιν που είχε ως κύριο τον Μύντσενμπεργκ, στην οποία ο Στάλιν ισχυρίστηκε πως "Ο Μύντσενμπεργκ είναι Τροτσκιστής. Αν έρθει στη Μόσχα, θα τον συλλάβουμε. Βρες μου τρόπο με τον οποίο θα τον δελεάσουμε να έρθει εδώ"^[21].

Έχοντας διαγραφεί από το ΚΚΓ λόγω χαλκευμένων κατηγοριών, ο Μύντσενμπεργκ άρχισε ανοιχτή αντιπαράθεση με τον Στάλιν. Ένα τελευταίο άρθρο για τον αναίσχυντο προπαγανδιστή στην εφημερίδα της κομιντέρν di internazionale προειδοποίησε:"Η ακλόνητη αποφασιστικότητα μας να ενώσουμε τους αντιφασίστες, η αίσθηση του καθήκοντος προς τον γερμανικό λαό μας υποχρεώνει να τον προειδοποιήσουμε για τον Μύντσενμπεργκ. Είναι ένας εχθρός".

Πίσω στο Παρίσι, ο Μύντσενμπεργκ έγινε ένας κανονικός ηγέτης του γερμανικού προσφυγικού αντιφασισμού, και δεδηλωμένος αντισταλινιστής. Η νέα του εφημερίδα,Die Zukunft, ήταν ο νοητός πρόδρομος της Encounter και άλλων εφημερίδων για τον Ψυχρό Πόλεμο. Ο Μύντσενμπεργκ συνέχισε να δουλεύει για όλες τις αντιφασιστικές υποθέσεις στη δυτική Ευρώπη, όπου είχε σημαντικό ρόλο στην οργάνωση της στρατολόγησης και την απόκτηση σοβιετικών όπλων για τους εθελοντές των Διεθνών Ταξιαρχιών, οι οποίοι θα πολεμούσαν στην πλευρά των δημοκρατικών στον Ισπανικό Εμφύλιο.

Αλλά ο χρόνος του λιγόστευε. Οι στενότεροι συνεργάτες του στην οργάνωση Καρλ Ραντεκ, Χάινζ Νιούμαν και αμέτρητοι άλλοι συνελήφθησαν και είτε εκτελέστηκαν είτε δούλευαν μέχρι θανάτου στα γκούλαγκ. Η Μάργκαρετ Μπούμπερ-Νιούμαν, η σύζυγος του Χάινζ Νιούμαν και η αδερφή της Μπάμπετ Γκρος, συζύγου του Μύντσενμπεργκ, συνελήφθησε και φυλακίστηκε στην Καραγκάντα. Η Εν-Κα-Βε-Ντε τελικά κανόνισε να παραδοθεί στον Χίτλερ το 1940, γεγονός που ακούσια της έσωσε τη ζωή. Αφού πέρασε τον πόλεμο στη σχετική ασφάλεια του στρατοπέδου συγκέντρωσης Ράβενσμπρουκ, δραπέτευσε κοντά στο τέλος του πολέμου, βρίσκοντας ασφάλεια στα Αγγλο-Αμερικάνικα στρατεύματα ακριβώς μπροστά στα προωθημένα σοβιετικά στρατεύματα.

Θάνατος

Τον Ιούνιο του 1940, ο Μύντσενμπεργκ έφυγε από το Παρίσι, όπου έκανε αντιναζιστικές αναμεταδώσεις μέσω ραδιοφώνου, με σκοπό να αποφύγει την πρόοδο των ναζί. Καθώς βρίσκονταν στα νότια της Γαλλίας, φυλακίστηκε από την κυβέρνηση Νταλαντιέρ στο στρατόπεδο Σαμπαράν, ένα στρατόπεδο-φυλακή που βρίσκονταν μέσα στο μεγάλο δάσος Σαμπαράν κοντά στην κοινότητα Ρόιμπον στη ΝΑ Γαλλία. Εκεί, ένας συγκρατούμενος του, άγνωστος στον Μύντσενμπεργκ και τους συντρόφους του (πιθανό να ήταν ο Γερμανός κομμουνιστής πρόσφυγας ονομάτι Χάινζ Χίρθ), κέρδισε τη φιλία του και του πρότεινε να δραπετεύσουν οι δυο τους μέσα στο χάος του Άρμισταις^[22]. Κάποιες πηγές υποστηρίζουν πως αυτός ο άγνωστος κομμουνιστής ήταν τελικά πράκτορας του Λαυρεντιύ Μπερία της Εν-Κα-Βε-Ντε. Ο Μύντσενμπεργκ συμφώνησε, και έπειτα αυτός, ο ξένος και μερικοί συντρόφοι του Μύντσενμπεργκ κατευθύνθηκαν προς τα νότια, δηλαδή προς τα ελβετικά σύνορα. Ο Μύντσενμπεργκ εξαφανίστηκε λίγες μέρες αργότερα.

Στις 17 Οκτωβρίου 1940, κοντά στο Σαιντ-Μαρσεγίν, Γάλλοι κυνηγοί ανακάλυψαν το πτώμα του Μύντσενμπεργκ μερικώς αποσυντιθέμενο στη βάση μιας βελανιδιάς^[23]. Η αρχική αναφορά των εφημερίδων έλεγε πως ο Μύντσενμπεργκ στραγγαλίστηκε με καλώδιο^[24][25] ωστόσο άλλες πηγές έλεγαν πως ο θάνατος προήλθε από ένα κολλάρο στραγγαλισμού, όπλο που φτιάχνεται από δεμένα καλώδια^[26]. Το πτώμα βρέθηκε να αναπαύεται στα γόνατα του, ενώ ένα δεμένο καλώδιο κρεμόταν από το κρανίο του. Η έρευνα της αστυνομίας για τις συνθήκες του θανάτου του, συμπεριλαμβανομένης της αναφοράς του ιατροδικαστή^[27]. Ωστόσο, μερικοί μάρτυρες, όπως ο Βάλεντιν Χάρτιγκ και ο Χανς Σίμσεν αναφέρπυν πως ο Μύντσενμπεργκ είχε καλή ψυχολογία κατά τη διάρκεια της φυλάκισης του, αλλά και κατά τις πρώτες μέρες της δραπέτευσης του. Έπειτα έχασαν την επαφή με τον σύντροφο τους^[28]. Αυτό τείνει να αποδείξει την υπόθεση πως ο Μύντσενμπεργκ δολοφονήθηκε εκ προθέσεως, είτε από πράκτορες της Εν-Κα-Βε-Ντε είτε από μέλη του κόμματος που εκτελούσαν τις διαταγές του Στάλιν^[29].

Μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, μέλη του κύκλου του Μύντσενμπεργκ που είχαν επιβιώσει και από τη Μεγάλη Εκκαθάριση του Στάλιν και από τον πόλεμο ήταν στενά παρακολουθούμενοι από την Abteilung Personalpolitik του Socialistische Einheitspartei Deutschland (SED), την προκάτοχο της Στάζι δηλαδή. Το πιο σημαντικό μέλος από αυτά που επέστρεψε στο Παρίσι, ήταν η πρώην σύζυγος του Μπάμπετ Γκρός, που από το 1940 και έπειτα ζούσε στο Μεξικό με τον πρώην Πρώσσο υπουργό οικονομικών Όττο Κλέπερ, τον οποίο παντρεύτηκε όταν επέστρεψε στο Παρίσι το 1947.Πράκτορες του SED ανέφεραν πως η Γκρος διέδιδε φήμες οτι ο Μύντσενμπεργκ δολοφονήθηκε από πράκτορες της Εν-Κα-Βε-Ντε.

Άλλη μια εκδοχή του θανάτου είναι πως δολοφονήθηκε από Γερμανούς πράκτορες που δούλευαν για την Γκεστάπο, η οποία διείσδυσε στην οργάνωση του το 1939. Ένα από τα πιο σημαντικά ντοκουμέντα της Στάζι, είναι ένα γράμμα που αναφέρεται σε πληροφορίες που αποκτήθηκαν από τα αρχεία της προπολεμικής οργάνωσης Deutschen Institut für Militärgeschichte στο Πότσδαμ. To γράμμα γράφτηκε από τον επικεφαλής του Haupabteilung I, γενικό στρατηγό Κλάινγιουνγκ, προς τον Έριχ Μάιλκε, που την περίοδο εκείνη ήταν υπουργός ασφάλειας του κράτους. Ο Κλάινγιουνγκ τον πληροφόρησε στις 10 Ιουνίου 1969 ότι υπήρχαν αποδείξεις πως ένας μυστικός πράκτορας της Γκεστάπο με το κωδικό όνομα ”V 49” διείσδυσε στην οργάνωση του Μύντσενμπεργκ το 1939. Η ταυτότητα του πράκτορα "V 49" παραμένει άγνωστη.

Παραπομπές

1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 119693212. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
3. (Αγγλικά) SNAC. w67385j9. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
5. (Αγγλικά) Internet Movie Database. Ανακτήθηκε στις 20  Οκτωβρίου 2019.
6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119693212. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
7. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/150106. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
8. Koch, Stephen, Double Lives: Stalin, Willi Münzenberg and the Seduction of the Intellectuals, New York: Enigma Books (2004), Revised Edition, pp. 14, 20, 77, 90-91, 333, 362
9. Mora, Henri, Les vérités qui dérangent parcourent des chemins difficiles, 29 Septembre 2008 (retrieved 26 July 2011), p. 2: "On le retrovera mort une corde autour de cou, au pied d'un chêne, le 17 Octobre 1940 (selon le rapport de gendarmerie), dans le bois de Caugnet entre
10. Ο Μύντσενμπεργκ ήταν απογοητευμένος καθώς το δεύτερο παγκόσμιο συνέδριο δεν πήρε θέση για το ζήτημα του κινήματος της κομμουνιστικής νεολαίας λόγω ανεπάρκειας χρόνου και κάλεσε σε μια ανεπίσημη συνδιάσκεψη με σκοπό τη συζήτηση του ονομαζόμενου "Νεανικού ερωτήματος" στις 7 Αυγούστου 1920. Δείτε: John Riddell (ed.), Workers of the World and Oppressed Peoples, Unite!: Proceedings and Documents of the Second Congress, 1920. In Two Volumes. New York: Pathfinder Press, 1991; vol. 2, pg. 773.
11. McMeekin, Sean, The Red Millionaire: A Political Biography of Willi Münzenberg, Moscow's Secret Propaganda Tsar in the West, 1917-1940, New Haven, CT: Yale University Press (2004), p. 128
12. Kasper Brasken: Willi Münzenberg und die Internationale Arbeiterhilfe (IAH) 1921 bis 1933: eine neue Geschichte
13. Wilford, Hugh, The Mighty Wurlitzer: How the CIA Played America, Harvard University Press, 2008; pp. 12-13
14. From Scottsboro to Munich: Race and Political Culture in 1930s Britain, by Susan Dabney Pennybacker, pages 216-217
15. Caute, David, The Fellow Travellers: Intellectual Friends of Communism, Revised edition, New Haven: Yale University Press (1988)
16. Doherty, Thomas, Hollywood's Censor: Joseph I. Breen and the Production Code Administration, New York: Columbia University Press, 2007; pp. 206-207
17. Dimitrov, Georgi, The Diary of Georgi Dimitrov, 1933-1949, Yale University Press, 2003.
18. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
19. Wistrich, Robert S., Who's Who in Nazi Germany (see entry for Ulbricht, Walter), Routledge Press, 2nd ed., 1995; p. 265
20. Fuegi, John, Brecht and Company: Sex, Politics and the Making of the Modern Drama, Grove Press, 2002; p. 354.
21. Bayerlein, Bernhard H. (ed.), Georgi Dimitroff: Tagebücher 1933–1943 (Ger.), Berlin: Aufbau-Verlag, 2000; p. 165.
22. Willi Münzenberg, Un Homme Contre: Actes, Colloque International, La Bibliothèque Méjanes, Institut de l'image, Aix-en-Provence (March 1992), pp. 179-181
23. McMeekin, Sean, pp. 304-305, 369-370
24. Gross, Babette, Willi Münzenberg: A Political Biography, East Lansing: Michigan State University Press (1974), p. 4
25. Survey, Stanford CA: Stanford University, International Association for Cultural Freedom, Congress for Cultural Freedom, Issues 54-57 (1965), pp. 86-88.
26. Gruber, Helmut Gruber, Willi Münzenberg: Propagandist for and against the Comintern, International Review of Social History 10, (1965), pp. 188-210.
27. McMeekin, Sean, pp. 304-306:Δεν εξετάστηκε από τον ιατροδικαστή η σπονδυλική στήλη του πτώματος ούτε το δεμένο καλώδιο για να οριστεί η τραυματική δύναμη που χρησιμοποιήθηκε για να προκαλέσει τον θάνατο του Μύντσενμπεργκ, ένας ορισμός που θα αποτελούσε στοιχείο αν ο θάνατος του Μύντσενμπεργκ ήταν δολοφονία η αυτοκτονία.
28. McMeekin, pp. 369-370:Μόνο ένας ψευδομάρτυρας, ο Χάινζ Χίρθ, ο οποίος έκθεσε πρώτος την εκδοχή του για το θάνατο του Μύντσενμπεργκ το 1945 σε μια ειδική αναφορά του προς το μεταπολεμικό ΚΚΓ, υποστήριξε πως ο τελευταίος υπέφερε από νευρικές διαταραχές. Ο Χίρθ, ο οποίος δήλωσε πως έμεινε με τον Μύντσενμπεργκ με σκοπό να τον παρακολουθεί, είπε πως αυτός έστω και αργοπορημένα αναγνώρισε πως είχε αποκλείνει από τις γραμμές του κόμματος, ομολογώντας πως έκανε τεράστια λάθη τα οποία δεν μπορεί με κανένα τρόπο να διορθώσει, και άρχισε να κλαίει ασταμάτητα. Ο Χίρθ υποστήριξε πως την επόμενη μέρα βρήκε το πτώμα του Μύντσενμπεργκ να κρέμεται από ένα δέντρο
29. Robert Conquest, The Great Terror: A Reassessment. New York: Oxford University Press, 1990; p. 402.

Εξωτερικοί συνδέσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Βίλλι Μύντσενμπεργκ

• Jacoby, Russell, Willi the Red, The Nation, 29 January 2004
• Koch, Stephen, Lying for the truth: Münzenberg & the Comintern, To νέο κριτήριο, ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2011
• Mora, Henri, Les vérités qui dérangent parcourent des chemins difficiles, retrieved 27 July 2011