Ουκρανός πολιτικός From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Βίκτορ Φέντοροβιτς Γιανουκόβιτς (Ουκρανικά: Віктор Федорович Янукович, Ρωσικά: Виктор Фёдорович Янукович, 9 Ιουλίου 1950, Γιενάκιγιεβε, Περιφέρεια Ντονέτσκ, Ουκρανική ΣΣΔ, ΕΣΣΔ) είναι Ουκρανός πολιτικός. Διετέλεσε Πρόεδρος της Ουκρανίας από τον Φεβρουάριο του 2010 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2014, ύστερα από την αποπομπή που επέλεξε το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας. Ο ίδιος θεωρεί ότι ακόμα κατέχει το αξίωμα του Προέδρου της Ουκρανίας, καθώς δεν πραγματοποιήθηκε αντικατάστασή του όπως προβλεπόταν από το σύνταγμα της χώρας. Στο παρελθόν είχε υπηρετήσει και ως Πρωθυπουργός της Ουκρανίας από το Νοέμβριο του 2002 εώς τον Ιανουάριο του 2005, καθώς και από τον Αύγουστο του 2006 εώς και τον Δεκέμβριο του 2007.
Ο Γιανουκόβιτς υπηρέτησε, επίσης, ως Κυβερνήτης της Περιφέρειας Ντόνετσκ από το 1997 έως το 2002. Το 2004, ύστερα από την πρώτη του θητεία ως Πρωθυπουργός, συμμετείχε στις προεδρικές εκλογές για την ανάδειξη του αντικαταστάτη του απερχόμενου Προέδρου Λεονίντ Κούτσμα. Οι καταγγελίες νοθείας υπέρ του Γιανουκόβιτς κατά την εκλογική διαδικασία οδήγησαν στην Πορτοκαλί Επανάσταση, το τέλος της οποίας βρήκε νέο Πρόεδρο της χώρας τον αντίπαλό του, Βίκτορ Γιούστσενκο. Ο Γιανουκόβιτς συνέχισε να διοικεί το κόμμα του, το Κόμμα των Περιφερειών, και αναδείχθηκε για δεύτερη φορά ως πρωθυπουργός μεταξύ του 2006 και του 2007 υπό τον πρόεδρο Γιούστσενκο. Το 2007 τον διαδέχθηκε στη θέση η Γιούλια Τιμοσένκο. Στις 3 Μαρτίου 2010, ο Γιανουκόβιτς μετέφερε την ηγεσία του κόμματος στον Μικόλα Αζάροβ.
Ο Γιανουκόβιτς έλαβε ξανά μέρος στις Προεδρικές Εκλογές του 2010. Κέρδισε τις περισσότερες ψήφους στον πρώτο γύρο, τον Ιανουάριο του 2010, και αντιμετώπισε την Τιμοσένκο στο δεύτερο γύρο των εκλογών. Ο Γιανουκόβιτς κέρδισε και τον δεύτερο γύρο με 48,95% των ψήφων έναντι 45,47% της Τιμοσένκο και ανεδείχθη νέος Πρόεδρος της Ουκρανίας τον Φεβρουάριο του 2010.
Τον Νοέμβριο του 2013 ο Γιανουκόβιτς απέρριψε τη συμφωνία σύνδεσης της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπέρ μιας νέας δανειακής συμφωνίας διάσωσης με τη Ρωσία και στενότερες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Η απόφασή του οδήγησε στη διαμαρτυρία των φιλοευρωπαϊστών Ουκρανών, μέσω μαζικών διαδηλώσεων με επίκεντρο την πλατεία Ανεξαρτησίας στο Κίεβο, οι οποίες έγιναν γνωστές με τον όρο Ευρωμαϊντάν. Στους μήνες που ακολούθησαν, με συνεχείς προσπάθειες καταστολής των διαδηλωτών από την αστυνομία της χώρας, οι διαδηλώσεις μετατράπηκαν σε φονικές συγκρούσεις, με δεκάδες Ουκρανών να χάνουν τη ζωή τους. Τα γεγονότα οδήγησαν στην καθαίρεση του Γιανουκόβιτς από το αξίωμα του Προέδρου, στις 22 Φεβρουαρίου 2014.
Γεννήθηκε στις 9 Ιουλίου 1950 στην πόλη Γιενάκιγιεβε της περιφέρειας (όμπλαστ) του Ντονέτσκ, το οποίο τότε ανήκε, όπως και η υπόλοιπη Ουκρανία, στη Σοβιετική Ένωση. Η μητέρα του ήταν Ρωσίδα νοσοκόμα, η οποία πέθανε όταν ο Γιανουκόβιτς ήταν δύο ετών, ενώ ο πατέρας του Πόλωνο-Λευκορώσος οδηγός τρένων. Σπούδασε μηχανική στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Ντόνετσκ. Στα νεανικά του χρόνια αντιμετώπισε προβλήματα με τον νόμο, κατηγορούμενος για ληστεία και επιθέσεις. Μετά την αποφοίτησή του, το 1980, έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης. Το 2001 έλαβε τον τίτλο μάστερ πάνω στο Διεθνές Δίκαιο από την Ουκρανική Ακαδημία Εξωτερικού Εμπορίου. Το 2003 έγινε μέλος του Κόμματος των Περιφερειών.
Τον Νοέμβριο του 2002, μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού της Ουκρανίας Ανατόλι Κινάχ, ο τότε Πρόεδρος της Ουκρανίας Λεονίντ Κούτσμα όρισε αντικαταστάτη τον Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Δεκεμβρίου του 2004 επικράτησε των αντιπάλων του και παρέμεινε στη θέση του Πρωθυπουργού.
Τον Νοέμβριο του 2004 έλαβε μέρος ως υποψήφιος στις Προεδρικές εκλογές. Τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν έδιναν στον Γιανουκόβιτς ποσοστό 49,61% έναντι 46,61% του αντιπάλου του, Βίκτορ Γιούστσενκο. Η ανακήρυξη επέφερε ένταση, με τα δύο στρατόπεδα (φιλορώσοι και φιλοδυτικοί) να αλληλοκατηγορούνται για πραξικόπημα. Ο Γιανουκόβιτς προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο, αμφισβητώντας το αποτέλεσμα.[7] Οι διαμαρτυρίες που ακολούθησαν, γνωστές ως «Πορτοκαλί Επανάσταση», έφεραν τελικά νικητή των εκλογών τον Γιουστσένκο.
Τελικά η πρώτη περίοδος της πρωθυπουργία του έλαβε τέλος το 2005. Τον διαδέχτηκε η Γιούλια Τιμοσένκο. Ωστόσο, ο Γιανουκόβιτς έμελλε να επιστρέψει στον πρωθυπουργικό θώκο, το 2006. Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας και ηγέτης της «Πορτοκαλί Επανάστασης» Βίκτορ Γιούστσενκο τον πρότεινε ως πρωθυπουργό, έπειτα από συμφωνία με την οποία τερματίστηκε το πολιτικό αδιέξοδο των τελευταίων τεσσάρων μηνών, τον Αύγουστο του 2006. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε το διορισμό του Γιανουκόβιτς στην πρωθυπουργία, στις 4 Αυγούστου 2006.Τον διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία η Γιούλια Τιμοσένκο, το 2007. Το Μάιο του 2007 ο Γιανουκόβιτς με τον Γιούστσενκο συμφώνησαν στη διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών στις 30 Σεπτεμβρίου.[8]
Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, ο οποίος διεξήχθη στις 17 Ιανουαρίου 2010, ο Γιανουκόβιτς προηγήθηκε με 35,32% των ψήφων ο έναντι 25,05% για την πρωθυπουργό Γιούλια Τιμοσένκο.[9] Την πέμπτη θέση κατέλαβε ο απερχόμενος πρόεδρος, Βίκτορ Γιουστσένκο, με 5,45% των ψήφων. Ο δεύτερος γύρος διεξήχθη στις 7 Φεβρουαρίου.[10] Νικητής αναδείχθηκε ο Γιανουκόβιτς λαμβάνοντας 48,95% έναντι 45,47%, για την Τιμοσένκο.[11] Η αντίπαλός του δεν παραδέχθηκε την ήττα της και υποσχέθηκε να προσβάλει δικαστικώς τα αποτελέσματα των εκλογών. Ωστόσο, στις 14 Φεβρουαρίου 2010 ο Γιανουκόβιτς ανακηρύχθηκε επίσημα από την κεντρική εκλογική επιτροπή της χώρας με διαφορά 3,48% από την αντίπαλό του (ή 888.000 ψήφων) νικητής των εκλογών.[12] Η ορκωμοσία του Γιανουκόβιτς έγινε στις 25 Φεβρουαρίου 2010.
Οι διαδηλώσεις του Ευρωμαϊντάν ξεκίνησαν το Νοέμβριο του 2013 όταν Ουκρανοί πολίτες απαίτησαν την έναρξη διαπραγματεύσεων για να ενταχθεί η χώρα τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις 21 Νοεμβρίου εκείνης της χρονιάς, ο πρόεδρος Γιανουκόβιτς αποφάσισε να ενδυναμώσει τους δεσμούς με τη Μόσχα και να αποχωρήσει από τη συμφωνία για την ένταξη στην ΕΕ. Οι διαδηλώσεις κλιμακώθηκαν και πήραν το χαρακτήρα κινήματος, έπειτα από τον τραυματισμό πολλών φοιτητών στη διάρκεια αντικυβερνητικής διαδήλωσης, στις 30 Νοεμβρίου. Οι διαδηλωτές αρνήθηκαν να φύγουν από την πλατεία αν δεν ικανοποιούνταν τα αιτήματά τους για αλλαγή του Συντάγματος και για την παραίτηση του Γιανουκόβιτς.
Η αστυνομία κινήθηκε προς την καταστολή των διαδηλώσεων του κόσμου και οι κινητοποιήσεις κλιμακώθηκαν σε πολιτική εξέγερση. Έπειτα από την υπογραφή νόμων από τον πρόεδρο στις 16 Ιανουαρίου 2014 (γνωστών ως Νόμων Εναντίον των Διαδηλώσεων), οι διαδηλωτές κατέλαβαν πολλά κυβερνητικά κτήρια σε πολλές επαρχίες.
Η αντιπολίτευση απέρριψε την προσφορά του προέδρου να συμμετάσχει στην κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Μικόλα Αζάροβ παραιτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου.
Το Φεβρουάριο ο Γιανουκόβιτς διέταξε μια χωρίς προηγούμενο στη μετασοβιετική ιστορία της χώρας κινητοποίηση της αστυνομίας με σκοπό την εκκένωση της Πλατείας Ανεξαρτησίας.[13] Οι συνομιλίες με την αντιπολίτευση απέτυχαν και στις 18 Φεβρουαρίου σκοτώθηκαν 28 άτομα συμπεριλαμβανομένων και 7 αστυνομικών, ενώ 335 τραυματίστηκαν σε συγκρούσεις στο Κίεβο. Νέες συγκρούσεις ξέσπασαν στις 20 Φεβρουαρίου.[14]
Ο Γιανουκόβιτς εγκατέλειψε το Κίεβο και κατέφυγε στο Χαρκίβ, αρνούμενος να παραιτηθεί και χαρακτηρίζοντας "πραξικόπημα" τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις.[15] Μετά από αυτό, το Κοινοβούλιο κήρυξε τον Γιανουκόβιτς έκπτωτο και στη θέση του ανέλαβε χρέη προέδρου ο πρόεδρος της βουλής Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ, μέχρι τις έκτακτες προεδρικές εκλογές.[16]
Στις 24 Φεβρουαρίου εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης εναντίον του Γιανουκόβιτς με την κατηγορία της "μαζικής δολοφονίας πολιτών"[17][18]. Στις 28 Φεβρουαρίου ο έκπτωτος πρόεδρος μίλησε σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε στη ρωσική πόλη Ροστόφ επί του Ντον, κατά την οποία απήλλαξε τον εαυτό του από τις κατηγορίες και απέδωσε τις ευθύνες στους αντιπάλους του.[19]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
