Αριοβαρζάνης της Φρυγίας

Ο Αριοβαρζάνης, παλαιά περσικά Ariya(u)brdhna· Αριο-Μπαρζάν = η εξύψωση των Αρείων (απεβ. π. 362 π.Χ.) ή Αριοβαρζάνης Α΄ της Κίου από τη Δυναστεία των Φαρνακιδών ήταν Πέρσης σατράπης της Φρυγίας και στρατιωτικός διοικητής. Εξεγέρθηκε ανεξάρτητος και είναι ο πρώτος από τους ηγεμόνες της ελληνικής πόλης της Κίου, από τους οποίους προήλθαν οι βασιλείς τού Πόντου τον 3ο αι. π.Χ.. Ο Οίκος του ήταν πλάγιος κλάδος των Αχαιμενιδών. Έδρα της σατραπείας ήταν το Δασκύλειον και κοντά του ήταν η Κίος.

Αριοβαρζάνης της Φρυγίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	5ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος	362 π.Χ. (πιθανώς)
Συνθήκες θανάτου	θανατική ποινή
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός
Οικογένεια
Τέκνα	Μιθριδάτης της Κίου
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	σατράπης
δεδομένα

Ο Μιθριδάτης σατράπης της Καππαδοκίας ίσως ήταν αδελφός του ή -όπως υποστηρίζει ο Βάλτερ Γιουντάιχ- πατέρας του· ωστόσο ο Μπράιαν Κ. ΜακΤζινγκ αρνείται τη σχέση. Η συγγένεια εκτιμάται από τη διαδοχή· καμία ιστορική πηγή δεν τον αναφέρει ως γιο του.

Έφιππος, θωρακισμένος Πέρσης σατράπης της Φρυγίας επιτίθεται σε Έλληνα ψιλό (δηλ. με ελαφρύ οπλισμό). Σαρκοφάγος στις αρχές τού 4ου αι. π.Χ..

Βιογραφία

Ο Φαρνάβαζος Β΄ της Φρυγίας (άκμασε 413-373 π.Χ.) αναφέρεται ότι μοιράστηκε την εξουσία και την επικράτεια με τους αδελφούς του στα τέλη τού 5ου αι. π.Χ., όταν ο Φαρνάβαζος Β΄ είχε μόλις αναλάβει τη θέση. Ο Μιθριδάτης σατράπης της Καππαδοκίας, ίσως ήταν ένας από αυτούς τους αδελφούς. Επίσης ο Αριοβαρζάνης της Κίου ίσως ήταν ένας από αυτούς.

Ο Αππιανός αναφέρει, ότι ήταν από πλάγιο κλάδο των Αχαιμενιδών. Είναι πολύ πιθανό να είναι ίδιος με τον Αριοβαρζάνη, που περί το 407 απεστάλη από την Περσία στις πόλεις της Ελλάδας και καλλιέργησε φιλία με την Αθήνα και τη Σπάρτη. Ο Αριοβαρζάνης οδήγησε τους πρέσβεις της Αθήνας το 405 π.Χ. στην παραθαλάσσια πόλη του, την Κίο της Μυσίας, αφού πιο πριν ήταν κρατούμενοι για τρία έτη με διαταγές τού Κύρου του νεότερου.

Στο τέλος τού 5ου αι. π.Χ. αναφέρεται ως υποσατράπης στη Μ. Ασία και έπειτα φαίνεται, πως διαδέχθηκε τον μάλλον μεγαλύτερο αδελφό του Φαρνάβαζο Β΄ ως σατράπης της Φρυγίας & Λυδίας. Τις περιοχές τις είχε λάβει ο Φαρνάβαζος Β΄, όταν αναχώρησε για την Αυλή της Περσίας για να νυμφευτεί την Απάμα, κόρη τού Αρταξέρξη Β΄. Έτσι ο Αριοβαρζάνης έγινε κυβερνήτης της επαρχίας της Φρυγίας παρά τον Ελλήσποντο. Ζούσε τη δεκαετία τού 370 π.Χ. και έλαβε υψηλότερες θέσεις στην Περσία. Βοήθησε τον Ανταλκίδα το 388 π.Χ..

Η πρεσβεία στους Δελφούς

Το 369 π.Χ. θα κατείχε υψηλή θέση στην Αυλή, καθώς έστειλε πρεσβεία με αρχηγό τον Φιλίσκο της Αβύδου στην Ελλάδα. Ο Αριοβαρζάνης, τρεις γιοί του και ο Φιλίσκος έγιναν Αθηναίοι πολίτες. Η αξιοσημείωτη αυτή τιμή δηλώνει, πως πρόσφερε σημαντικές υπηρεσίες στην πόλη.

Ο Διόδωρος Σικελιώτης τον αποκαλεί σατράπη της Φρυγίας και ο Κορνήλιος Νέπως σατράπη της Λυδίας, Ιωνίας & Φρυγίας, που εξεγέρθηκε το 362 εναντίον τού Αρταξέρξη Β΄. Ο Δημοσθένης μιλά για τον σατράπη και τους τρεις γιούς του, που έγιναν πρόσφατα Αθηναίοι πολίτες. Τον αναφέρει ξανά το επόμενο έτος και λέει, πως οι Αθηναίοι έστειλαν τον Τιμόθεο στρατηγό προς βοήθειά του· όταν όμως ο Τιμόθεος είδε, πως ο Αριοβαρζάνης ήταν ανοικτά σε εξέγερση εναντίον τού βασιλιά, αρνήθηκε να τον συνδράμει.

Η μεγάλη εξέγερση των σατραπών

Όταν ο αδελφός του Αρτάβαζος Β΄ τού ζήτησε τη σατραπεία, ο Αριοβαρζάνης αρνήθηκε να τη δώσει. Τελικά το 366 π.Χ. ο Αριοβαρζάνης προσχώρησε με μία ανεπιτυχή εξέγερση των σατραπών της δυτικής Μ. Ασίας εναντίον τού Αρταξέρξη Β΄ (Εξέγερση των σατραπών). Αρκετοί σατράπες έλαβαν το μέρος τού Αριοβαρζάνη, όπως ο Μαύσωλος της Καρίας (για λίγο), ο Ορόντης Α΄ της Αρμενίας, ο Αυτοφραδάτης της Λυδίας και ο Δατάμης της Καππαδοκίας. Οι επαναστάτες σατράπες έλαβαν υποστήριξη από τον φαραώ της Αιγύπτου, από την Τέω και μερικές Ελληνικές πόλεις, όπως η Σπάρτη, της οποίας ο βασιλιάς Αγησίλαος Β΄ της Σπάρτης ήλθε με μισθοφόρους για να συνδράμει.

Ο Αριοβαρζάνης άντεξε μία πολιορκία στο Αδραμύττιο το 366 π.Χ. από τον Μαύσωλο και τον Αυτοφραδάτη, ώσπου ο Αγησίλαος Α΄ διαπραγματεύθηκε την απόσυρση των πολιορκητών. Ο Αριοβαρζάνης προδόθηκε από τον γιο του Μιθριδάτη Α΄ της Κίου στον βασιλιά, ο οποίος σταύρωσε τον Αριοβαρζάνη.

Πηγές

• Aristotle, Politics, H. Rackham (translator), Cambridge, MA - London, (1944)
• Demosthenes, Speeches, C. A. Vince & J. H. Vince (translators), Cambridge—London, (1926)
• Diodorus Siculus, Bibliotheca, C. H. Oldfather (translator), Cambridge, MA - London, (1989)
• McGing, Brian C. (1986) "The Kings of Pontus: Some Problems of Identity and Date,". Rheinisches Museum für Philologie, vol. 129 (1986), pp 248..259.
• Nepos, Cornetlius (1866) Lives of Eminent Commanders, John Selby Watson (translator), (1886)
• Smith, William (editor); Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, "Ariobarzanes I", Boston, (1867)
• Xenophon, Cyropaedia, Cambridge, MA - London, (1979–83)
• Xenophon, Hellenica, Cambridge, MA—London, (1985–86)