Remove ads
Αθλητικός σύλλογος στην Ελλάδα From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Γυμναστικός Σύλλογος Απόλλων Σμύρνης[1] είναι ελληνικό αθλητικό σωματείο το οποίο εδρεύει στη Ριζούπολη, συνοικία της Ε΄ Δημοτικής Κοινότητας του Δήμου Αθηναίων. Ιδρυμένος στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας το 1891, κύριος εκφραστής της λαϊκής τάξης της πόλης και των περιχώρων, μετά 30 και πλέον χρόνια ένδοξης αθλητικής παρουσίας στην Ιωνία υποχρεώθηκε κατά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922 να ξεριζωθεί και να μεταφέρει την εδρα του στην Αθήνα, όπου αρχικά εγκαταστάθηκε στον ανοικτό χώρο πίσω από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός.[2] Σύντομα παραχωρήθηκε αντίστοιχος στο Ρουφ, όπου ο Απόλλων έχτισε ιδιόκτητο γήπεδο/ Την απαλλοτρίωση του γηπέδου στο Ρουφ το 1946 ακολούθησε η κατασκευή του ιδιόκτητου Γηπέδου «Γεώργιος Καμάρας» (έως το 2003 Ριζούπολης ή Απόλλωνα) που εγκαινιάστηκε το 1948, χρονιά που κατέκτησε και το πρωτάθλημα Αθηνών και έκτοτε αποτελεί την έδρα του.[3]
Τμήματα του Απόλλωνα Σμύρνης | ||
---|---|---|
Ποδόσφαιρο | Μπάσκετ | Πόλο |
Βόλεϊ (Ανδρών) | Βόλεϊ (Γυναικών) |
Μεταξύ της δεκαετίας του 1930 και το 2000, ο σύλλογος είχε μετονομαστεί σε «Απόλλων Αθηνών» για να επανέλθει στο αρχικό του όνομα Απόλλων Σμύρνης. Το τελευταίο του γήπεδο στη γενέτειρά του, το Στάδιο Απόλλωνος στην συνοικία Μπέλλα Βίστα όπως και τα γραφεία του συλλόγου στην ίδια συνοικία καταστράφηκαν το 1922 κατά την Καταστροφή της Σμύρνης, ενώ από τα ιδρυτικά του μέλη υπήρξε ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος. Ο Απόλλων μαζί με τον Ιωνικό Αστέρα, τον Πανιώνιο και τον Πέλοπα Μελαντίας, είναι από τους μόνους ελληνικούς συλλόγους που ιδρύθηκαν σε μικρασιατικό έδαφος και επιβίωσαν και στην Ελλάδα μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Είναι ο αρχαιότερος εν ενεργεία μικρασιατικός ελληνικός σύλλογος έχοντας ιδρυθεί τουλάχιστον επτά έτη πριν τον Πανιώνιο (συνένωση Ορφέα και Γυμνασίου Σμύρνης το 1898) και με ανεπίσημη ίδρυση το 1888 ή 1889, κάτι που μαρτυρά επιστολή του συλλόγου, τον Ιουνιο του 1890.[4] Μαζί με τον Πανιώνιο ήταν οι δύο μεγάλοι αθλητικοί πυλώνες της Σμύρνης και της Ιωνίας έως το 1922.
Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα αναφέρονται ευάριθμοι αθλητές από τη Σμύρνη, οι οποίοι συμμετείχαν στα "Ολύμπια": αθλητικούς και καλλιτεχνικούς αγώνες που διεξήχθησαν στην Αθήνα με χρηματοδότηση του Ευαγγέλη Ζάππα τα έτη 1859, 1870, 1875 και 1889. Στις αποκληθείσες "Ζάππειες Ολυμπιάδες" διακρίθηκαν τρεις πρωτοπόροι Σμυρνιοί αθλητές:
Ο Απόλλων ιδρύθηκε το 1891 στην ακμάζουσα Σμύρνη από μια ομάδα Ελλήνων.[5] Τα μισά περίπου από τα μέλη του, μεταξύ των οποίων ο Χρυσόστομος Σμύρνης (θα κατακρεουργηθεί από τον τουρκικό όχλο κατά την καταστροφή της Σμύρνης το 1922) και ο Εμμανουήλ Σάμιος, είχαν αποχωρήσει από τον προϋπάρχοντα Ορφέα Σμύρνης (1888) και άλλων που είχαν θητεύσει παλιότερα ως μαθητές στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης.[6] αλλά και οι Ιωάννης Δαμβέργης μαζί με τους Απόστολο Ψαλτώφ, Στέφανο Παπαμιχάλη και Ι.Μακρουλίδη παλιοί μαθητές στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης. Ως χρώματα του συλλόγου επιλέχθηκαν αυτά της ελληνικής σημαίας, για να καταδειχθεί ο αποκλειστικά ελληνικός χαρακτήρας της ομάδας μέσα στην τουρκοκρατούμενη πόλη, και να δείξουν με συμβολικό τρόπο την αταλάντευτη επιθυμία τους για απελευθέρωση και ένωση με την μητέρα πατρίδα, Ελλάδα.
Συχνά οργανώνονται συναυλίες και φιλολογικές συγκεντρώσεις που κύριο σκοπό έχουν να αναπτερώνουν το φρόνημα των Ελλήνων κατοίκων της Σμύρνης και των περιχώρων της. Πρώτο τμήμα του νέου συλλόγου ήταν το Φιλαρμονικό, ενώ δύο χρόνια αργότερα προστέθηκαν το Αθλητικό και το Πεζοπορικό, στα τέλη του 1893. Το αθλητικό τμήμα λαμβάνει μέρος στους πρώτους αγώνες της Σμύρνης το 1894, που οργανώνονται από τους Άγγλους φιλάθλους του Μπουρνόβα, και εκεί οι αθλητές του Απόλλωνα κατέκτησαν τις πρώτες τους πρώτες νίκες. Πολυνίκης αναδείχθηκε μία θρυλική μορφή του σμυρναίικού αθλητισμού και μετέπειτα Ολυμπιονίκης, Θεολόγος Αναστάσογλου, ο καλύτερος ίσως αθλητής που έχει αναδείξει ο Απόλλωνας. Την διοργάνωση των αγώνων συνεχίζουν οι Άγγλοι φίλαθλοι έως το 1903, με την συμμετοχή πάντοτε του Απόλλωνα Σμύρνης.
Γρήγορα ο Απόλλων απέκτησε ιδιόκτητο γήπεδο, όπου προπονούνταν οι αθλητές του και διοργανώνονταν αγώνες. Αρχικά αγωνίζονταν σε αυτό μόνο τα μέλη του, αργότερα όμως διοργάνωνε αγώνες στους οποίους μπορούσαν να λάβουν μέρος και άλλοι σύλλογοι. Έγινε έτσι πόλος έλξης για τους χιλιάδες Έλληνες της Σμύρνης.
Το 1894 το συμβούλιο του γυμναστικού συλλόγου του Απόλλωνα απαρτίζεται από τον πρόεδρο Ματθαίο Προβατόπουλο και τους Θ. Βατίδη, Ιάκωβο Κουλαμπίδη, Γρηγ. Σοφιανόπουλο, Γ. Οικονομίδη, Α. Κουλαμπίδη και Θ. Παπαδημητρίου. Αυτή την εποχή αποκτά και ιδιόκτητο γήπεδο. Αρχικά αγωνίζονταν σε αυτό μόνο τα μέλη του. Αργότερα όμως διοργάνωνε αγώνες στους οποίους μπορούσαν να λάβουν μέρος και άλλοι σύλλογοι.
Το 1880, ο Ιωάννης Δαμβέργης μαζί με τους Απόστολο Ψαλτώφ, Στέφανο Παπαμιχάλη και Ιωάννη Μακρουλίδη, όλοι τότε μαθητές της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης, δημιούργησαν ένα πρόχειρο γυμναστήριο σε κάποιον ανοικτό χώρο, γνωστό με το όνομα "του έρωτα τ΄αλάνι". Αφού άνοιξαν χαντάκια, το περιέφραξαν χρησιμοποιώντας λόγω ελλείψεως χρημάτων σκοινί απλώστρας! Κατόπιν, με σκληρές οικονομίες αγόρασαν και όργανα γυμναστικής. Στο γήπεδο αυτό γυμνάζονταν νέοι απ’ όλη τη Σμύρνη πληρώνοντας μία πεντάρα. Ως ταμίας είχε ορισθεί ο Μακρουλίδης. Το πρωτόγονο αυτό γυμναστήριο αποτέλεσε τον πρόδρομο του αντίστοιχου του Απόλλωνα, αλλά και την κυψέλη για τους μετέπειτα μεγάλους αθλητές του συλλόγου. Γι’ αυτό και τον Ι. Ψαλτώφ, δημιουργό του γυμναστηρίου, αποκαλούσαν παππού του συλλόγου. Αργότερα ο τελευταίος μετακόμισε σε χώρο απέναντι από το Ελληνικό Ορφανοτροφείο, ενώ στη συνέχεια κατασκεύασε μεγάλο και σύγχρονο γυμναστήριο στη συνοικία του Αγίου Τρύφωνα, κοντά στο φημισμένο θέατρο ΤΕΡΨΙΘΕΑ.[6]
Το 1901 ο Απόλλων διοργανώνει τις πρώτες λεμβοδρομίες, ενώ από το 1904 επί της προεδρίας Ν. Σταυρίδη, αναλαμβάνει την διοργάνωση των αθλητικών αγώνων του Μπουρνόβα, παίρνοντας την σκυτάλη από τους προηγούμενους διοργανωτές, που ήταν οι Άγγλοι φίλαθλοι της Σμύρνης. Έτσι, διοργανώνει τα Απολλώνια, τα οποία ήταν η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση της πόλης μέχρι τη Μικρασιατική καταστροφή, αποτελώντας σταθμό στην ιστορία του σμυρναίικου αθλητισμού. Για τους αγώνες μάλιστα αυτούς του 1904, ανακαινίσθηκε πλήρως το στάδιο του Μπουρνόβα από τον αρχιτέκτονα Β. Λίττη και απέκτησε στίβο 400 μέτρων και κερκίδες χωρητικότητας 6.000 θεατών.
Συνολικά έγιναν 10 διοργανώσεις, στις οποίες μετείχαν ομάδες από όλες τις εθνοτικές ομάδες της Σμύρνης πλην της τουρκικής. Η επιτυχία τους ήταν τόσο μεγάλη, που διεξάγονταν υπό την αιγίδα του Τούρκου νομάρχη. Τα Α΄ Απολλώνια ήταν αγώνες αθλητικοί, γυμναστικοί και ποδηλατικοί και διεξήχθησαν στις 6 και 8 Μαϊου του 1904 στο προάστιο Μπουρνόβας με τη συνεργασία και του εκεί αθλητικού ομίλου και με συμμετοχή, εκτός του «Γυμναστικού συλλόγου Απόλλωνα Σμύρνης», του "Α.Ο. Μπουρνόβα», καθώς και της "Αθλητικής ‘Ενωσης Σμύρνης". Τους παρακολούθησαν περίπου 2.000 θεατές που ταξίδεψαν από τη Σμύρνη με ειδικά δρομολόγια του τρένου. Οι δύο ημέρες του προγράμματος περιλάμβαναν πλήρες πρόγραμμα με αγωνίσματα στίβου (δρόμοι, άλματα, ρίψεις), αγώνα ανωμάλου δρόμου 10.000 μ., ποδηλασία 17 χλμ, και χιουμοριστικά αγωνίσματα (τσουβαλοδρομίες κλπ). Το ίδιο έτος αθλητές του πήραν μέρος στο πανελλήνιο πρωτάθλημα στίβου, όπου πρώτευσαν οι Θεολόγος Αναστάσογλου και Ματθαίος Δεσποτόπουλος. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως οι αγώνες αυτοί ήταν υπό την επίβλεψη του νομάρχη Σμύρνης Κιαμήλ πασά.
Από εκείνη την εποχή ξεκινά και η αντιπαλότητα των φίλων του Απόλλωνα με αυτούς του συμπολίτη Πανιωνίου, για το ποια ομάδα έχει τα αθλητικά πρωτεία στη Σμύρνη. Η διαμάχη όμως είχε και κοινωνικές προεκτάσεις, αφού ο Απόλλων υποστηριζόταν κυρίως από τα λαϊκά στρώματα, εν αντιθέσει με τον Πανιώνιο που ήταν η αγαπημένη ομάδα των μεγαλοαστών. Παρά την αντιπαλότητα, οι αθλητές του συμμετείχαν συχνά στους Πανιώνιους Αγώνες κατακτώντας αρκετές πρωτιές. Ο Απόλλων συμμετείχε 14 φορές στους Αγώνες (1898, 1902, 1903, 1905, 1906, 1907, 1908, 1909, 1912, 1913, 1914, 1915, 1918, 1921).
Καθ' όλη αυτήν την περίοδο, πέρα από τα τοπικά πρωταθλήματα, ο Απόλλων συμμετείχε με αποστολές και στους Πανελληνίους Αγώνες που διεξάγονταν στην Αθήνα. Το 1904 συμμετείχε στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα στίβου ανδρών 1904.[7] Επίσης, οι προαναφερόμενοι Αναστασόγλου και Δεσποτόπουλος αναδείχθηκαν ολυμπιονίκες στο πένταθλο κατά τους Μεσοολυμπιακούς του 1906. Οι παράγοντες και οι αθλητές του Απόλλωνα, που πήραν μέρος στη Μεσολυμπιάδα του 1906, επισκέφθηκαν και την Πάρνηθα (υπάρχει μια αναμνηστική φωτογραφία από την εκδρομή), ενώ μια επιστολή του Δ.Σ. του Απόλλωνα προς τον πρόεδρο του πολυνίκη Πανελλήνιου Γ.Σ., το 1906, δείχνει τις αριστες σχέσεις που διατηρούσαν μεταξύ τους, από τότε οι δύο Σύλλογοι Το 1906 έγιναν κοινοί αγώνες στην Σμύρνη μεταξύ των αθλητών του Απόλλωνα και του Πανιωνίου. Σε αυτούς τους αγώνες νικητές αναδείχθηκαν οι αθλητές του Απόλλωνα: Γούναρης, Πατεστίδης και Κ. Αλεξίου. Την ίδια εποχή ο Γυμναστικός Σύλλογος Απόλλωνα Σμύρνης επεδίωξε να αντικατασταθούν οι Απολλώνιοι και Πανιώνιοι αγώνες της Σμύρνης από τους Παμμικρασιατικούς. Η ευγενική όμως αυτή προσπάθεια ναυάγησε εξαιτίας της σφοδρής άρνησης των τότε διοικούντων του Πανιωνίου.
Το 1908 συμμετείχε στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα στίβου ανδρών 1908 στην Αθήνα.[8] Το 1910 με την προτροπή της αγγλικής κοινότητας της Σμύρνης, οργανώθηκε σε σταθερή πλέον βάση το ποδοσφαιρικό τμήμα, το οποίο θα εξελιχθεί σε γνωστότερο του συλλόγου. Ανεπίσημα ο ποδοσφαιρικός Απόλλων υπήρχε ήδη έχοντας δώσει αγώνεσ κόντρα στον αγγλικό ΑΟ Μπουνόβα (1904) και Πανιώνιο. Το 1906 διεκδίησε να εκπροσωπήσει τη Σμύρνη στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1906, αλλά δεν τα κατάφερε στο Ολυμπιακό τουρνουά.
Σύντομα πέτυχε να καταστεί ο μόνιμος πρωταθλητής της περιοχής και το 1920 στελέχωσε με τρεις παίκτες (Αγαμέμων Γκίλης, Δημήτριος Γώτης, Βασίλειος Σάμιος), την ελληνική αποστολή που μετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας το 1920.
Είναι γνωστό πως το Σεπτέμβριο του 1916 διεξήχθησαν οι "Η΄ Πελόπειοι Αγώνες" και ο Απόλλων συμμετείχε με τους συλλόγους του Πέλοπα, του Πανιωνίου, και του Ομίλου Ερετών Σμύρνης.
Το τελευταίο συμβούλιο του Γυμναστικού Συλλόγου Απόλλωνα Σμύρνης, τη μαρτυρική χρονιά της καταστροφής της Σμύρνης από τους Τούρκους το 1922, αποτελούσαν οι: Δ. Μαρσέλλος (πρόεδρος), Ι. Γαρύφαλλος (Γεν.Γραμματέας), Α. Κύρου (ειδ. γραμματέας) και Χατζηθωμάς (ταμίας). Επίσης, στη Σμύρνη παρέμειναν ως αιχμάλωτοι ο Α. και Γ. Κύρου, μέλη του συμβουλίου του Απόλλωνα, καθώς και ο πρωταθλητής στίβου Κρ. Πέρσης, τα ίχνη των οποίων από τότε χάθηκαν.
Φτάνοντας στην Αθήνα το 1922, οι κυανόλευκοι εγκαταστάθηκαν στον περιβάλλοντα χώρο του Ναού του Ολυμπίου Διός, με την επιδίωξη να βρουν κάποια κατάλληλη περιοχή για να εγκατασταθούν μονίμως. Οι ακάματες προσπάθειες τους και ιδιαίτερα του προέδρου Δημήτρη Μαρσέλλου (αλλά και μελών του δ.σ. Απόλλωνος Σμύρνης, όπως ο Ιωάννου) ευοδώθηκαν πολύ σύντομα. Ο Μαρσέλλος υπήρξε σημαντική προσωπικότητα της εποχής και άφησε το αποτύπωμά του όχι μόνο στον αθλητισμό αλλά και στην πολιτική, ως μέλος του κόμματος των Φιλελευθέρων. Έτσι ο Απόλλων ανακοίνωσε την επαναλειτουργία του την 1 Δεκεμβρίου του 1922, στην Αθήνα πλέον.
Τον επόμενο χρόνο (το 1923) βρήκαν και νοίκιασαν ένα οικόπεδο στο τέρμα της συνοικίας Ρουφ, όπου σιγά - σιγά έφτιαξαν ένα γήπεδο με μεγάλους κόπους και αγώνες. Το γήπεδο ολοκληρώθηκε τη σεζόν 1927-28.
Την περίοδο αυτή, λόγω των πολλαπλών οικονομικών προβλημάτων η διοίκηση του Απόλλωνα, το 1929 ζήτησε την ένωση των “ξεριζωμένων” και εγκατεστημένων πλέον στην Αθήνα τριών αθλητικών σμυρναϊκών σωματείων, του Απόλλωνα, του Πανιωνίου και του Πέλοπα, στον σύλλογο με το όνομα Αθλητική Σμυρναϊκή Ένωσις. Η προσπάθειά του όμως αυτή απότυχε επειδή ο Πανιώνιος αρνήθηκε, καθώς ο πρόεδρος του Δημητρός Δάλλας δεν συμφωνεί. Έτσι ο κάθε σμυρναϊκός αθλητικός σύλλογος ακολούθησε τον δρόμο του.[9] Το 1927 έκανε την εμφάνιση της για πρώτη φορά και η ομάδα του μπάσκετ.
Το 1946, η Εταιρία Σιδηροδρόμων απαλλοτρίωσε το γήπεδο του Ρουφ. Στις 10 Φεβρουαρίου 1947 ο σύλλογος άρχισε να κατασκευάζει νέο ιδιόκτητο γήπεδο στη Ριζούπολη, δίπλα στο εργοστάσιο δίσκων της Columbia.[10] Εγκαινιάστηκε το 1948. Τα επίσημα εγκαίνια του γηπέδου με στίβο ολυμπιακών διαστάσεων, σκάμματα αλμάτων και ρίψεων, γηπέδων μπάσκετ και βόλεϊ, αιθουσών πυγμαχίας, πάλης κ.λπ., έγιναν το 1948 από τον πρόεδρο του Απόλλωνα Δ.Μαρσέλλο, που είχε διατελέσει και στα χρόνια της Σμύρνης (1909, 1922) και είχε σημαντική οικονομική συμβολή στην κατασκευή του γηπέδου. Σημαντική στην ανέγερση του γηπέδου ήταν η συμβολή των διατελεσάντων πρωθυπουργών Ν. Πλαστήρα και Σ. Βενιζέλου, καθώς και του Ι. Μοάτσου. Το γήπεδο εγκαινιάστηκε επίσημα στις 17 Οκτωβρίου 1948, παρουσία 10.000 φιλάθλων, με τιμητικό αγώνα ανάμεσα σε μικτή ομάδα των προσφυγικών σωματείων (Απόλλων, Πανιώνιος, ΑΕΚ) και μικτή ομάδα των «γηγενών» Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 ο ποδοσφαιρικός Απόλλων υποβιβάστηκε στη Β' Εθνική για να επανέλθει τη δεκαετία του 1970. Το 1979 ο Κερκυραίος επιχειρηματίας και μετέπειτα πρόεδρος της ΕΠΑΕ Κώστας Αλαμάνος ανέλαβε τη διοίκηση της ΠΑΕ Απόλλων που πλέον έγινε επαγγελματικός. Τον οδήγησε στην Ευρώπη τερματίζοντας πέμπτος το 1994-95 και στον τελικό του Κυπέλλου την επόμενη σεζόν. Αποχώρησε μετά απο 26 χρόνια για να ακολουθήσει μια δύσκολη περίοδος. Το 2000 έπεσε στην Β’ Εθνική και μέχρι το 2007 έφτασε να αγωνίζεται στο Περιφερειακό πρωτάθλημα. Ήρθαν τρία συνεχόμενα πρωταθλήματα απ’ το 2011 ως το 2013, και η επιστροφή στην Α' Εθνική.[11]
Το 1990 το τμήμα μπάσκετ ανήλθε στην Γ' εθνική κατηγορία όπου παρέμεινε για μια σεζόν καθώς κέρδισε την άνοδο. Στη Β' Εθνική αγωνίστηκε από το 1991 ως το 1993. Το 1996 ολοκληρώνεται το Κλειστό Γυμναστήριο δίπλα το Γήπεδο Ριζούπολης.
Το τμήμα Υδατοσφαίρισης που είχε ιδρυθεί το 1908 στη Σμύρνη ανασυστάθηκε με πρωτοβουλία του Χρήστου Αφρουδάκη και του εφοπλιστή Σταμάτη Βελλή, και κέρδισε σύντομα την άνοδο στην Α1. Στις 3 Ιανουαρίου 2020 επέστρεψε στον τόπο όπου γεννήθηκε, με 27 αθλητές συνολικά στην αποστολή, βρίσκονται στη Σμύρνη για προετοιμασία αλλά και φιλική αναμέτρηση, με τοπική ομάδα ESTI Belediye (της οποίας Head Coach ήταν ο Βαγγέλης Πάτερος), σχεδόν 108 χρόνια μετά το τελευταίο αγώνα που έδωσε ο Απόλλων στη γενέτειρά του, πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.[12] Η μεγαλύτερη επιτυχία ήρθε από το συγκεκριμένο τμήμα του πόλο ο Απόλλων ισχυροποιήθηκε και έφτασε την κατάκτηση του Τσάλεντζερ Καπ το 2022-23. Το 2023-24 έφτασε τον τελικό Κυπελλου Ελλάδος, όπου έχασε από τον Ολυμπιακό.
Την ίδια σεζόν το ποδοσφαιρικό τμήμα υποβιβάστηκε για πρώτη φορά στην ιστορία του στο τοπικό πρωτάθλημα, απόρροια της αποχώρησης του μεγαλομετόχου κ.Μονεμβασιώτη το καλοκαίρι του 2023.
Το 1880, ο Ιωάννης Δαμβέργης μαζί με τους Απόστολο Ψαλτώφ, Στέφανο Παπαμιχάλη και Ι. Μακρουλίδη, όλοι τότε μαθητές στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, δημιούργησαν ένα πρόχειρο γυμναστήριο σε κάποιον ανοικτό χώρο, γνωστό με το όνομα "του έρωτα τ΄αλάνι". Αφού άνοιξαν χαντάκια, το περιέφραξαν χρησιμοποιώντας λόγω ελλείψεως χρημάτων σκοινί απλώστρας. Κατόπιν, με σκληρές οικονομίες αγόρασαν ένα μονόζυγο και άλλα όργανα γυμναστικής. Γι’αυτό και τον δημιουργό αυτού του γυμναστηρίου, τον Ι. Ψαλτώφ, τον αποκαλούσαν "παππού" του Απόλλωνα.
Στο γήπεδο αυτό γυμνάζονταν νέοι απ’όλη τη Σμύρνη πληρώνοντας μία πεντάρα. Ως ταμίας είχε ορισθεί ο Μακρουλίδης. Το πρωτόγονο αυτό γυμναστήριο αποτέλεσε τον πρόδρομο του γυμναστηρίου του Απόλλωνα, αλλά και την κυψέλη για τους μετέπειτα μεγάλους αθλητές του συλλόγου. Το 1894 το συμβούλιο του γυμναστικού συλλόγου του Απόλλωνα με τον πρόεδρο Ματθαίο Προβατόπουλο και τους Θ. Βατίδη, Ιάκωβο Κουλαμπίδη, Γρηγ. Σοφιανόπουλο, Γ. Οικονομίδη, Α. Κουλαμπίδη και Θ. Παπαδημητρίου αγοράζει το συγκριμένο γήπεδο για τον Απόλλωνα. Αρχικά αγωνίζονταν σε αυτό μόνο τα μέλη του. Αργότερα όμως διοργάνωνε αγώνες στους οποίους μπορούσαν να λάβουν μέρος και άλλοι σύλλογοι.
Το 1901 ο Απόλλων διοργανώνει τις πρώτες λεμβοδρομίες της Σμύρνης, με τη συμμετοχή του άλλου μεγάλου σμυρναίικού σωματείου, του «Πανιωνίου Γυμναστικού Συλλόγου», ο οποίος ιδρύθηκε το 1898 και προήλθε από την συνένωση των σωματείων Ορφεύς Σμύρνης και Γυμνάσιον Σμύρνης.
Αργότερα ο γυμναστικός σύλλογος «Απόλλωνας Σμύρνης» μετακόμισε σε κάποιον χώρο απέναντι στο ελληνικό Ορφανοτροφείο ενώ στην συνέχεια κατασκεύασε μεγάλο και σύγχρονο κλειστό γυμναστήριο μαζί με ανοιχτό γήπεδο στην συνοικία του Αγίου Τρύφωνα, κοντά στο φημισμένο θέατρο «Τερψιθέα». Aπό το 1910 που ολοκληρώθηκε η κατασκευή του μετά τη μεσολάβηση του Μητρπολίτη Σμύρνης, Χρυσόστομου, άρχισαν να διεξάγονται εκεί οι Απολλώνιοι Αγώνες. Παρά το εξαιρετικά πλούσιο αρχείο του συλλόγου και την αδιάκοπη έρευνα των ανθρώπων του δεν έχει διασωθεί κάποια φωτογραφία από το γήπεδο. Διασώζεται όμως αεροφωτογραφία του Σταδίου Απόλλωνος αλλά και της Σμύρνης από το 1917 (από τη Βρεττανική Πολεμική αεροπορία κατά τους βομβαρδισμούς της πόλης).[13][14] Ο σύλλογος επίσης διέθετε δύο αίθουσες αθλητικών εκδηλώσεων δίπλα στο ιδιόκτητο γήπεδο της Καλλιθέας (Μπελλα Βίστα).
Χαρακτηριστικές είναι οι μαρτυρίες του τότε ποδοσφαιριστή του Απόλλωνα Ε. Ραΐση στο βιβλίο “Μια ζωή σαν μυθιστόρημα (Αθήνα 1987)” αλλά και του Αλέξη Αλεξίου, κατοίκου Σμύρνης, όπως αυτή παρατίθεται στο βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού ( αυτό που αποσύρθηκε), κατά την οποία: “Κοντά στο σπίτι μας βρισκόταν το γήπεδο του αθλητικού ομίλου Απόλλων Σμύρνης, εκεί είχε στρατοπεδεύσει Ελληνικός Στρατός (1919). Η μητέρα μου από ενθουσιασμό και αγάπη για τα νέα παλικάρια μού έδινε και τους πήγαινα, μαζί με άλλα παιδιά, διάφορα εκλεκτά τρόφιμα” (σελ. 101).
Το γήπεδο ποδοσφαίρου ολοκληρώθηκε το 1948. Το 1995 ολοκληρώθηκε και η κατασκευή του ιδιόκτητου κλειστού Γυμναστηρίου, πίσω από τη νότια μικρή κερκίδα του γηπέδου της Ριζούπολης που γκρεμίστηκε για το λόγο αυτό. Εκεί στεγάζονται όλα τα τμήματα του Απόλλωνα έκτοτε.
Οι έδρες αναλυτικά:
Πρώτο έμβλημα του συλλόγου, από το 1894, ήταν οι τρεις δρομείς. Για το ποδοσφαιρικό τμήμα υιοθετήθηκε με την ίδρυσή του το 1910 ο αγκυλωτός σταυρός, πανάρχαιο σύμβολο το οποίο όμως θα αφαιρεθεί πριν ακόμη τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, δεδομένης της ήδη αρνητικής του ταύτισης με τον εθνικοσοσιαλισμό και τον Αδόλφο Χίτλερ. Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, οι φανέλες της ομάδας έφεραν τα αρχικά ΓΣΑ (Γυμναστικός Σύλλογος Απόλλων), ενώ αργότερα καθιερώθηκε το σημερινό έμβλημα με την προτομή του αρχαίου ελληνικού θεού Απόλλωνα, εμπνευσμένο από άγαλμά του ως αρχηγού των μυθικών Μουσών (μουσηγέτη).
Ο ύμνος του Απόλλωνα αποτελεί έναν από τους παλαιότερους ύμνους ελληνικών συλλόγων, είναι σύνθεση του Πέτρου Γιαννακού και αναφέρεται στον θεό Απόλλωνα. Ο πρώτος ύμνος του συλλόγου ήταν ο Πινδαρικός ύμνος προς τον θεό Απόλλωνα: «Κέκλυθ Ελικώνα βαθύδενδρον αί λάχετε Διός εριβρομούου θυγατέρες ευώλενοι μόλετε συνόμαιμον ίνα Φοίοιβον ωδάεισι μέλψητε χρυσοκόμαν.» Ο ύμνος αυτός μεταφράζεται ως εξής : «Ακούστε σεις που κάθεστε στον πυκνόδεντρο Ελικώνα, με τις ωραίες ωλένες θυγατέρες του Δία που ξαποστέλνει τις φοβερές βροντές, ελάτε, να ψάλετε, τον χρυσομάλλη αδελφό Φοίβο.» [15]
Σμύρνη
Δέκα ήταν συνολικά οι πρόεδροι του Απόλλωνα στη Σμύρνη, με τον Δημήτρη Μαρσέλλο να έχει 3 θητείες μέχρι το 1922.
Περίοδος | Πρόεδρος |
---|---|
1891-1893 | Κουλαμπίδης Ιάκωβος |
1893-1894 | Νίκος Κουλμάσης |
1894-1904 | Ματθαίος Προβατόπουλος |
1904-1905 | Νίκος Σταυρίδης |
1905-1907 | Αλέξανδρος Κύρου |
1907-1908 | Νάσσος |
1908-1909 | Γιασεμόπουλος Πλάτων |
1909 | Γιαννίκης Κυριάκος |
1909-1919 | Δημήτρης Μαρσέλλος |
1919-1920 | Ιωάννης Μισσιρ |
1920 | Κατσιβανάκης Πέτρος |
1920-1921 | Μιχαήλ Αργυρόπουλος |
1921-1922 | Νίκος Ρωσσίδης |
1922 | Δημήτρης Μαρσέλλος |
Αθήνα
Ο Δημήτρης Μαρσέλλος, μετέπειτα βουλευτής, συνέχισε και ήταν ο πρώτος πρόεδρος του ΓΣΑ στην νέα προσφυγική εποχή.
Περίοδος | Πρόεδρος |
---|---|
1922-1937 | Δημήτρης Μαρσέλλος |
1937-1947 | Δημήτρης Κουλαμπίδης |
1947 | Μαυρομάτης Χαράλαμπος |
1947-1950 | Δημήτρης Μαρσέλλος |
1950 | Μηχανίδης |
1950-1951 | Ιωάννης Κολλάρος |
1951-1955 | Γιώργος Μαύρος |
1955-1958 | Χρήστος Σολωμονίδης |
1958 | Νίκος Κατράντζος |
1958-1963 | Τσουρουκτσόγλου Ανδρέας |
1963 | Ηλίας Ανδρίτσος |
1963-1965 | Μπελεχάκης Γιώργος Μαλλούχος Ιωάννης ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΛΙΕΡΗΣ Δημήτρης |
1965-66 | Λεβάντης |
1966-1967 | Ηλίας Ανδρίτσος |
1967-1969 | Ιωάννης Κολλάρος |
1969-1970 | Νίκος Κατράντζος |
1970-1971 | Τζόβανος Κωνσταντίνος |
1971 | Βουτσαδόπουλος Μάριος |
1971 | Μπελεχάκης Γιώργος |
1971-1973 | Χρήστος Σολωμονίδης |
1973 | Αρεάλης ΑΝΤΩΝΙΟΣ Βουτσαδόπουλος Μάριος Πλεμμένος Ανδρέας Σοφτας Κίμων |
1973-1974 | Αγγελετόπουλος Γιώργος |
1974-1977 | Σανταμούρης Κωνσταντίνος |
1977-1978 | Μελεμένης Δημήτρης |
1978-1979 | Εμβαλωμένος Ευάγγελος |
1973 | Χρήστος Σολωμονίδης Εμβαλωμένος Ευάγγελος Βασίλης Σουψανάς |
1979-1981 | Δαυιδ Χαράλαμπος |
1981-1983 | Βασίλης Παράσχης |
1983-1985 | Παπαγεωργίου Κωνσταντίνος |
1985-1997 | Νίκας Ευάγγελος |
1997-1998 | Σανταμούρης Κωνσταντίνος |
1998-1999 | Γιώργος Βούλγαρης |
1999-2011 | Αριστείδης Καμάρας |
2011-2013 | Δέδες Κωνσταντίνος [16] |
2015- | Παναγιώτης Κατάβελος |
Στις 29 Ιανουαρίου 2019υπό την προεδρία του Παναγιώτη Κατάβελου ο οποίος είχε και την ιδέα, παρουσιάστηκε η αθλητική και ιστορική βιβλιοθήκη του συλλόγου, εντός του γηπέδου «Γεώργιος Καμάρας» στη Ριζούπολη και συγκεκριμένα στην Αίθουσα Τροπαίων, της Αθλητικής και Ιστορικής Βιβλιοθήκης.[17] Η Αθλητική Βιβλιοθήκη περιλαμβάνει συγγράμματα με την ιστορία του Απόλλωνα, αλλά και άλλων αθλητικών προσφυγικών και μη Σωματείων, όπως και πεζογραφία απ’ όλο το φάσμα του ελληνικού αθλητισμού και της ελληνικής και ξένης αθλητικής λογοτεχνίας (βιογραφίες αθλητών – προπονητών, χρονικά και περιγραφές μεγάλων αθλητικών ελληνικών και διεθνών διοργανώσεων, ιστορία Ομοσπονδιών, αθλητικά μυθιστορήματα, αθλητιατρική και ό,τι άλλο συναφές προς τον αθλητισμό).
Η Ιστορική Βιβλιοθήκη περιλαμβάνει βιβλία, μεταξύ των οποίων αρκετά σπάνια συγγράμματα, με αντικείμενο τη Σμύρνη, την περιοχή της Ιωνίας – Μικράς Ασίας και την εκεί ελληνική αθλητική, πολιτιστική και κοινωνική παρουσία (ιστορία, μαρτυρίες, χάρτες, λαογραφία, λογοτεχνία κ.λ.π.). Την ευθύνη για την παρουσίαση της Βιβλιοθήκης του Γυμναστικού Συλλόγου, είχε το μέλος του Δ.Σ., Ευάγγελος Λαμπρινός, ο οποίος επιμελήθηκε και την έκδοση του εξαιρετικού ημερολογίου του Απόλλωνα Σμύρνης, το οποίο και μοιράστηκε στους περίπου 100 παρευρισκόμενους.
Ύλης αποκλειστικά με θέματα του συλλόγου, όλα δε έκδοσης στην Αθήνα:[21][22]
Τίτλος | Περιγραφή | Έτη έκδοσης | Υπεύθυνοι | Βασικοί συνεργάτες (κατά διαστήματα) |
---|---|---|---|---|
Νέα του Απόλλωνος | εφημερίδα | 1961- ; (περιοδικά) | (ε) Θ. Βέστας | Τ. Αγγελόπουλος, Τ. Χαραλαμπίδης |
Απολλωνιστής | μηνιαία εφημερίδα | 2000- ; | (ε) Γ. Τάγκας (δ) Δ. Νεοφώτιστος (α) Δ. Τρουπής | Χ. Αγγελετόπουλος, Α. Αδράσκελας, Δ. Ζακίνης, Α. Ζάκκας, Κ. Κοζής, Γ. Κουσουνέλος |
Αναγέννηση | εφημερίδα | 2010-2012 (περιοδικά) | (ε) Φιλαθλητικό & Πολιτιστικό (ε) Σωματείο Αναγέννηση (ε) Απόλλωνος Σμύρνης | ; |
Απολλωνιστής! | (δι)μηνιαία εφημερίδα | από το 2014 | (ι) IdeasPrint ΕΠΕ (ε)-(δ) Γ. Τάγκας (σ)-(α) Δ. Κουμουρτζής | Φ. Κωνσταντουδάκης |
Κατηγορία | Τμήματα |
---|---|
Ομαδικά | Ποδόσφαιρο · Μπάσκετ · Βόλεϊ · Πόλο |
Ατομικά | Στίβος · Κολύμβηση · Πυγμαχία · Πάλη · Ποδηλασία · Κωπηλασία |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.