Ανοσοθεραπεία

Η ανοσοθεραπεία είναι ιατρική θεραπευτική μέθοδος που βασίζεται σε διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού για τη θεραπεία ορισμένων τύπων καρκίνου (μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες για τον καρκίνο, όπως η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία).^[2][3] Χρησιμοποιείται επίσης στην αντιμετώπιση και άλλων παθήσεων, όπως στην πρόληψη των αλλεργιών.^[4]

Οι κύριες κατηγορίες ανοσοθεραπείας^[1]: * Αναστολείς σημείων ελέγχου * Ογκολυτικοί ιοί * Εμβόλια κατά του καρκίνου * Κυτοκίνες * Τ-κύτταρα με χιμαιρικό υποδοχέα έναντι αντιγόνων επιφανείας (CAR). Άλλες εξίσου σημαντικές κατηγορίες περιλαμβάνουν: * Μονοκλωνικά αντισώματα * Ανοσοτροποποιητές

Ο μηχανισμός δράσης της ανοσοθεραπείας περιλαμβάνει τη διέγερση ή ενίσχυση των φυσικών αμυνών του ανοσοποιητικού συστήματος ώστε να λειτουργεί πιο έντονα ή πιο έξυπνα για να βρει και να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα. Αυτό πραγματοποιείται μέσω της κατασκευής ουσιών σε ένα εργαστήριο που είναι ακριβώς όπως τα συστατικά του ανοσοποιητικού συστήματος.^[1]

Σε διάφορα πειράματα και κλινικές μελέτες, έχει βρεθεί ότι η ανοσοθεραπεία έχει ασύγκριτα πλεονεκτήματα σε σχέση με την παραδοσιακή αντικαρκινική θεραπεία, η οποία μπορεί να παρατείνει την επιβίωση του ασθενούς. Ωστόσο, η ανοσοθεραπεία έχει εμφανή πολυπλοκότητα και αβεβαιότητα. Μπορεί επίσης να προκαλέσει σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες λόγω υπερδραστήριου ανοσοποιητικού συστήματος. Πιο αποτελεσματικά και με λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες φάρμακα ανοσοθεραπείας βρίσκονται ακόμη σε πειραματικό στάδιο.^[5]

Γενικά, οι παρενέργειες της ανοσοθεραπείας μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία.^[6] Αυτό εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου, το πρόγραμμα θεραπείας ανοσοθεραπείας, το στάδιο του καρκίνου και τη συνολική υγεία του ασθενούς.^[7] Οι πιο κοινές παρενέργειες που συναντώνται στις περισσότερες ανοσοθεραπείες είναι δερματικές αντιδράσεις στο σημείο της βελόνας, γαστρεντερικές διαταραχές (π.χ. διάρροια ή κολίτιδα), αναπνευστικά προβλήματα, ενδοκρινικές διαταραχές (π.χ. υποθυρεοειδισμός ή επινεφριδιακή ανεπάρκεια), και συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη (π.χ. πυρετός, ρίγη, κόπωση).^[7] Ορισμένοι τύποι ανοσοθεραπείας μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές ή θανατηφόρες αλλεργικές και φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Όμως, αυτές οι αντιδράσεις είναι σπάνιες.^[6] Η αντιμετώπιση των παρενεργειών πολλές φορές γίνεται με τη χρήση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, όπως τα στεροειδή.^[7]

Κατηγορίες ανοσοθεραπείας για τον καρκίνο

Υπάρχουν διάφορες κύριες κατηγορίες ανοσοθεραπείας που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου και πολλές είναι υπό έρευνα.^[1]

• Αναστολείς σημείων ελέγχου: Αυτά τα φάρμακα αφαιρούν τα «φρένα» από το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο το βοηθά να αναγνωρίζει και να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα.
• Θεραπεία Τ-κυττάρων με χιμαιρικό υποδοχέα έναντι αντιγόνων επιφάνειας (CAR): Αυτή η θεραπεία παίρνει μερικά Τ-κύτταρα από το αίμα ενός ασθενούς, τα αναμιγνύει με έναν ειδικό ιό που κάνει τα Τ-κύτταρα να μαθαίνουν πώς να προσκολλώνται στα καρκινικά κύτταρα και στη συνέχεια τα δίνει πίσω στον ασθενή ώστε να μπορούν να βρουν, να προσκολληθούν και να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα.
• Κυτοκίνες: Αυτή η θεραπεία χρησιμοποιεί κυτοκίνες (μικρές πρωτεΐνες που μεταφέρουν μηνύματα μεταξύ των κυττάρων) για να διεγείρουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος να επιτεθούν στα καρκινικά κύτταρα.
• Ανοσοτροποποιητές: Αυτή η ομάδα φαρμάκων γενικά ενισχύει μέρη του ανοσοποιητικού συστήματος για τη θεραπεία ορισμένων τύπων καρκίνου.
• Εμβόλια κατά του καρκίνου: Τα εμβόλια είναι ουσίες που εισάγονται στο σώμα για να ξεκινήσει μια ανοσολογική απόκριση έναντι ορισμένων ασθενειών. Συνήθως πιστεύουμε ότι δίνονται σε υγιή άτομα για να βοηθήσουν στην πρόληψη λοιμώξεων. Όμως ορισμένα εμβόλια μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη ή στη θεραπεία του καρκίνου.
• Μονοκλωνικά αντισώματα (mAbs ή MoAbs): Πρόκειται για κατασκευασμένες (εργαστηριακά) εκδόσεις πρωτεϊνών του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα mAbs μπορούν να είναι πολύ χρήσιμα στη θεραπεία του καρκίνου, επειδή μπορούν να σχεδιαστούν για να επιτίθενται σε ένα πολύ συγκεκριμένο τμήμα ενός καρκινικού κυττάρου.
• Ογκολυτικοί ιοί: Αυτή η θεραπεία χρησιμοποιεί ιούς που έχουν τροποποιηθεί σε εργαστήριο για να μολύνουν και να σκοτώνουν ορισμένα κύτταρα όγκων.

Παραπομπές

1. «Treating Cancer with Immunotherapy | Types of Immunotherapy». www.cancer.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2024.
2. «What is immunotherapy?». www.cancerresearchuk.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2024.
3. «What Is Immunotherapy? | Immunotherapy for Cancer». www.cancer.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2024.
4. Durham, Stephen R.; Shamji, Mohamed H. (2023-05). «Allergen immunotherapy: past, present and future» (στα αγγλικά). Nature Reviews Immunology 23 (5): 317–328. doi:10.1038/s41577-022-00786-1. ISSN 1474-1741. https://www.nature.com/articles/s41577-022-00786-1.
5. Tan, Shuzhen; Li, Dongpei; Zhu, Xiao (2020-04-01). «Cancer immunotherapy: Pros, cons and beyond». Biomedicine & Pharmacotherapy 124: 109821. doi:10.1016/j.biopha.2020.109821. ISSN 0753-3322. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332220300111.
6. «Side Effects of Immunotherapy - NCI». www.cancer.gov (στα Αγγλικά). 24 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2024.
7. «Immunotherapy Side Effects». Cancer Research Institute (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2024.