Ανδρομέδα (Ευριπίδη)

Ανδρομέδα (αρχ. Ἀνδρομέδα) ονομάζεται μία χαμένη τραγωδία του Ευριπίδη, βασισμένη στον μύθο της Ανδρομέδας, που διδάχθηκε το 412 π.Χ. μαζί με την Ελένη. Η Ανδρομέδα εικάζεται πως είναι η πρώτη τραγωδία, στην οποία απεικονίζεται ο έρωτας ενός νέου άνδρα επί σκηνής. Αν και δεν έχει διασωθεί ολόκληρη, αρκετά αποσπάσματα έχουν διασωθεί, όπως και αρκετές αρχαίες πηγές που αναφέρονται στο έργο.

Ανδρομέδα (Ευριπίδη) Ἀνδρομέδα
Συγγραφέας	Ευριπίδης
Πρωτότυπος τίτλος	Ἀνδρομέδα
Τοποθεσία πρώτης παράστασης	Αρχαία Αθήνα
Γλώσσα πρωτότυπου	αρχαία ελληνικά
Είδος	Τραγωδία
δεδομένα
π σ ε

Υπόθεση

Το έργο ξεκινούσε με μία διαλογική σκηνή, ανάμεσα στην αιχμάλωτη Ανδρομέδα και την Ηχώ της. Εξομολογούνταν πως ο πατέρας της, Κηφέας, την έδεσε σε έναν βράχο, έτσι ώστε να την κατασπαράξει ένα θαλάσσιο τέρας, ως θυσία στον Ποσειδώνα. Ο χορός του έργου αποτελούνταν από παρθένες. Μετά την πάροδο, εμφανίζεται ο Περσέας με φτερωτά σανδάλια στα πόδια και έχει μόλις σκοτώσει την Μέδουσα. Στην όψη της αιχμάλωτης Ανδρομέδας, ο Περσέας πιστεύει πως είναι άγαλμα και αναφέρει πως είναι θαυμάσιος καλλιτέχνης αυτός που την φιλοτέχνησε. Στη στιχομυθία που ακολουθεί, ο Περσέας περνάει συναισθηματικά από τον θαυμασμό που νιώθει για την ομορφιά της και τον οίκτο για την τύχη της, στον έρωτα. Έπειτα αναφέρεται στον Θεό Έρωτα και πως "εάν προκαλέσει τέτοιο έρωτα στους θνητούς θα υμνηθεί, ειδάλλως θα ξεχαστεί". Ένας αγγελιοφόρος μεταφέρει την νίκη του Περσέα με το τέρας.

Το έργο περιείχε επίσης σκηνές στις οποίες ο Περσέας αφηγούνταν τον άθλο του με την Μέδουσα, καθώς επίσης και τον διχασμό της Ανδρομέδας ανάμεσα στο να παντρευτεί τον Περσέα ή να επιστρέψει στους γονείς της. Το έργο φαίνεται πως τελείωνε με την Αθηνά ως από μηχανής θεό, που προέβλεπε το γάμο του Περσέα και της Ανδρομέδας και την βασιλεία τους στις Μυκήνες.

Πρόγονοι

Ο Σοφοκλής είχε γράψει επίσης μια τραγωδία αφιερωμένη στην Ανδρομέδα, από την οποία σώζονται ελάχιστοι μόνο στίχοι. Ακόμα, στη χαμένη τραγωδία του Δανάη (περίπου το 425 π.Χ.), ο Ευριπίδης διηγούταν την γέννηση του Περσέα, ενώ στην χαμένη τραγωδία του Δίκτυς (431 π.Χ., μαζί με την Μήδεια), αφηγούταν τον άθλο του Περσέα και της Μέδουσας.

Μεταγενέστερες αναφορές

Οι περισσότερες πληροφορίες για το έργο πάρθηκαν από μεταγενέστερες πηγές, όπως την Βιβλιοθήκη του Ψεύδο-Απολλόδορου.

Το έργο σατιρίστηκε από τον Αριστοφάνη. Στο έργο του Θεσμοφοριάζουσες, ο ποιητής Ευριπίδης, ο οποίος είναι ο ήρωας του έργου, πρέπει να σώσει τον συγγενή του, ο οποίος πίαστηκε επ' αυτοφώρω ντυμένος γυναίκα στην γιορτή Θεσμοφόρια στα οποία μετείχαν αποκλειστικά γυναίκες. Έτσι, ο τραγικός ποιητής, αναγκάζεται να ντυθεί σαν τον Μενέλαο στην τραγωδία του Ελένη, δηλ. με κουρέλια. Αφού εκδιωχθεί επιστρέφει σαν Περσέας, ενώ ο συγγενής του δεμένος, συνομιλεί με την Ηχώ. Έτσι ο Αριστοφάνης παρωδεί τις δύο αυτές τραγωδίες, Ελένη και Ανδρομέδα.

Επίσης, στην κωμωδία Βάτραχοι, ο θεός Διόνυσος αναφέρει πως μόλις δίαβασε την Ανδρομέδα, κυριεύθηκε με λαχτάρα για τον Ευριπίδη.

Είναι επίσης γνωστό και πως ο Μέγας Αλέξανδρος μπορούσε να ερμηνεύσει από στήθους ένα κομμάτι από την Ανδρομέδα.