Ανδρέας Α΄ της Ουγγαρίας

Ο Ανδρέας Α΄ ο λευκός ή καθολικός (ουγγρ.: András/Endre Ι Fehér or Katolikus, 1010 /1015 πριν τις 1060 ή 1061) από τον Οίκο των Αρπάντ ήταν βασιλιάς της Ουγγαρίας (1046-60). Ανήκε σε νεότερο κλάδο τού Οίκου και έζησε εξόριστος· έπειτα από 15 έτη στην εξορία, ανέβηκε στον θρόνο κατά την εκτεταμένη επανάσταση των παγανιστών Ούγγρων. Ενδυνάμωσε τη θέση τού Χριστιανισμού στην Ουγγαρία και υπεράσπισε με επιτυχία την ανεξαρτησία του έναντι της Γερμανίας.

Ανδρέας Α΄ της Ουγγαρίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1015 (περίπου)[1]
Θάνατος	1060[2][3] Zirc[4]
Αιτία θανάτου	πτώση από άλογο
Τόπος ταφής	Tihany Abbey
Χώρα πολιτογράφησης	Ουγγαρία
Θρησκεία	Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Μεσαιωνικά Λατινικά[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός
Αξιοσημείωτο έργο	Constitutiones ecclesiasticae[6]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	politician before the emergence of political parties
Οικογένεια
Σύζυγος	Αναστασία του Κιέβου[7][8]
Τέκνα	Αδελαΐδα της Ουγγαρίας Σολομών της Ουγγαρίας[9] Γεώργιος, γιος του Ανδρέα Α΄ της Ουγγαρίας Δαβίδ πρίγκιπας της Ουγγαρίας
Γονείς	Βαζούλ και (Emöke) de Tatonyi[10]
Αδέλφια	Μπέλα Α΄ της Ουγγαρίας Λεβέντε
Οικογένεια	Οίκος των Άρπαντ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	βασιλιάς της Ουγγαρίας (1047–1060)[2]
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Οι προσπάθειές του για να τον διαδεχθεί ο γιος του Σολομών επέφεραν την εξέγερση τού αδελφού του Μπέλα Α΄, ο οποίος τον εκθρόνισε με βία το 1060. Ο Ανδρέας Α΄ υπέφερε σοβαρούς τραυματισμούς κατά τη διαμάχη και απεβίωσε, πριν ο αδελφός του στεφθεί βασιλιάς.

Βιογραφία

Ήταν γιος τού Βαζούλ δούκα της Νίτρα (σύμφωνα με το Χρονικό τού Ζάγκρεμπ και τον Βίο τού Αγ. Γεράρδου). Το Εικονογραγημένο Χρονικό και άλλες μεσαιωνικές πηγές αναφέρουν, ότι ήταν γιος τού Βαζούλ από τη σχέση του με μία κόρη από τη γενιά των Τάτονυ, που τού έκανε τους γιούς του και πως "δεν ήταν τέκνα νόμιμου γάμου". Άλλη παράδοση της εποχής, που διατηρήθηκε στα περισσότερα χρονικά, θεωρεί τους τρεις πρίγκιπες τέκνα τού αδελφού του Λαδισλάου τού φαλακρού, ωστόσο οι ιστορικοί της εποχής μας απορρίπτουν αυτό. Συμφωνούν στο ότι ήταν γιος τού Βαζούλ και μίας παλλακίδας του από τη γενιά των Τάτονυ. Ο ιστορικός Γκυούλα Κριστό εκτιμά, ότι ο Ανδρέας Α΄ ήταν ο δεύτερος από τους τρεις γιους τού Βαζούλ και πως γεννήθηκε περί το 1015.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε π. το 1038 την Αναστασία των Ρουρικιδών, κόρη του Γιαροσλάβ Α΄ τού Σοφού, μεγάλου πρίγκιπα τού Κιέβου και είχε τέκνα:

• Αδελαΐδα π. 1040-1062, παντρεύτηκε τον Βρατίσλαο Β΄ των Πρεμυσλιδών δούκα, μετά βασιλιά, της Βοημίας.
• Σολομών 1053-1087, βασιλιάς της Ουγγαρίας.
• Δαβίδ π. 1054-μετά το 1094.

Από μία παλλακίδα του από την κώμη Πιλισμαρότ (ίσως Ρωσίδα, κυρία των τιμών της συζύγου του) είχε ένα φυσικό τέκνο:

• (νόθος) Γεώργιος, θρυλείται ότι μετέβη στη Σκωτία και έγινε ο προγεννήτωρ της οικογένειας Ντρουμμόντ, αλλά δεν είναι γενικά αποδεκτό αυτό από τους λογίους.

Πηγές

• "Herman of Reichenau, Chronicle" (2008). In Robinson, I. S. Eleventh-Century Germany: The Swabian Chronicles. Manchester University Press. pp. 58–98. ISBN 978-0-7190-7734-0.
• Simon of Kéza: The Deeds of the Hungarians (Edited and translated by László Veszprémy and Frank Schaer with a study by Jenő Szűcs) (1999). CEU Press. ISBN 963-9116-31-9.
• The Hungarian Illuminated Chronicle: Chronica de Gestis Hungarorum (Edited by Dezső Dercsényi) (1970). Corvina, Taplinger Publishing. ISBN 0-8008-4015-1.
• "The Laws of King Ladislas I (1077–1095): Book Three". In The Laws of the Medieval Kingdom of Hungary, 1000–1301 (Translated and Edited by János M. Bak, György Bónis, James Ross Sweeney with an essay on previous editions by Andor Czizmadia, Second revised edition, In collaboration with Leslie S. Domonkos) (1999). Charles Schlacks, Jr. Publishers. pp. 15–22. ISBN 1-884445-29-2. OCLC 495379882. OCLC 248424393. LCCN 89-10492. OL 12153527M. (ISBN may be misprinted in the book as 88445-29-2).

Παραπομπές

1. Márta Font: «I. András és Bölcs Jaroszlav». σελ. 609.
2. Zsuzsa Gáspár, Jenő Horváth: «Királyok könyve» (Ουγγρικά) Officina Nova. Βουδαπέστη. 1997. σελ. 24. ISBN-10 963-548-580-8.
3. «Magyar életrajzi lexikon». (Ουγγρικά) Magyar életrajzi lexikon. Akadémiai Kiadó. Βουδαπέστη. 1967. ABC00003/00278. Ανακτήθηκε στις 31  Μαρτίου 2023.
4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 10243347X. Ανακτήθηκε στις 14  Αυγούστου 2015.
5. Corpus Corporum. Andreas_Hungarorum. Ανακτήθηκε στις 27  Αυγούστου 2020.
6. Andreas_Hungarorum.
7. «Kindred Britain»
8. p22131.htm#i221310. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
9. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
10. Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Andrew I of Hungary της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).