Αμφιφανείς αστέρες

Ως αμφιφανείς αστέρες και κατ' επέκταση αμφιφανείς αστερισμοί, χαρακτηρίζονται αντίστοιχα οι αστέρες και οι αστερισμοί που κατά τη διάρκεια του 24ώρου μπορούν περιορισμένα να παρατηρηθούν, δηλαδή μόνο για κάποιο χρόνο που βρίσκονται πάνω από τον ορίζοντα του τόπου παρατήρησης. Οι κύκλοι απόκλισής τους τέμνουν αυτόν και επομένως παρουσιάζουν ημερινό και νυκτερινό τόξο. Οι αμφιφανείς αστέρες αποτελούν την ενδιάμεση κατάσταση των χαρακτηριζομένων αειφανών και αφανών αστέρων. Συνεπώς αμφιφανείς αστέρες είναι όσοι έχουν ομώνυμη ή ετερώνυμη απόκλιση ${\displaystyle \delta }$, αλλά όμως μικρότερη των ${\displaystyle 90^{\circ }-\phi }$.

Έτσι από μεν το ζενίθ θα διέρχονται οι αστέρες των οποίων η απόκλιση (${\displaystyle \delta }$) είναι ομώνυμη του πλάτους (${\displaystyle \phi }$), του παρατηρητή, και ίση προς αυτό, ενώ από το ναδίρ, λόγω συμμετρίας, θα διέρχονται οι αστέρες των οποίων η απόκλιση (${\displaystyle \delta }$) είναι ίση και ετερώνυμη του πλάτους (${\displaystyle \phi }$).

Σημειώνεται ότι αστέρες μηδενικής απόκλισης λέγονται εκείνοι που κινούνται επί του ουράνιου ισημερινού (όπως ο Ήλιος στις ισημερίες) που ανατέλλουν ακριβώς στην Ανατολή και δύουν ακριβώς στη Δύση με ίσο ημερινό και νυκτερινό τόξο δηλαδή 12 ώρες υπέρ και 12 ώρες υπό τον ορίζοντα. Εξ αυτού γίνεται αντιληπτό ότι οι αμφιφανείς που έχουν απόκλιση ομώνυμη του πλάτους του παρατηρητή, παρουσιάζουν ημερινό τόξο μεγαλύτερο του νυκτερινού και αντίθετα με ετερώνυμο πλάτος μεγαλύτερο το νυκτερινό έναντι του ημερινού.