Αβάν-γκαρντ

Η πολιτογραφημένη σήμερα διεθνής έκφραση αβάν-γκαρντ, που προέρχεται εκ της γαλλικής γλώσσας (avant-garde), αρχικά ήταν στρατιωτικός όρος που σήμαινε εμπροσθοφυλακή (βαγγάρντ). Με αυτή τη σημασία χρησιμοποιήθηκε περίπου από το 15ο μέχρι το 19ο αιώνα.

Από τις αρχές του 20ού αιώνα, με την έκφραση αυτή αποδίδεται κυρίως κάθε πρωτοποριακή ή και πειραματική ιδέα ή εφαρμογή σε όλα τα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας και κυρίως στους χώρους της τέχνης, του πνεύματος ακόμα και στη πολιτική. Ως έννοια ταυτίζεται με κάθε τι τολμηρό, που θεωρητικά προηγείται της εποχής ως θαυμαστός προάγγελος μελλοντικής εφαρμογής ή αποδοχής. Βέβαια υπό αυτή την άποψη δεν είναι και λίγες οι περιπτώσεις που με τον πρωτοποριακό χαρακτήρα της, η έκφραση αυτή να θεωρείται και επαναστατική σε μια κρατούσα κατάσταση και να έρχεται σε ρήξη με παραδοσιακές ιδεολογίες και ακολουθούμενες αρχές, χαρακτηριζόμενη ακόμη και ως ανορθόδοξη ή εξτρεμιστική.

Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα ομάδες καλλιτεχνών, συγγραφέων κ.λπ. που αμφισβητούν την ακολουθούμενη ιδεολογική και καλλιτεχνική «ορθοδοξία» (στάτους κβο, status quo), πρωτοπορώντας σε νέες αρχές ή και πειραματικές ιδέες και εφαρμογές, να χαρακτηρίζονται ομοίως ως «αβανγκάρντες» ή «αβανγκαρντιστές», γινόμενοι πολλές φορές και δέκτες χαρακτηρισμού εκκεντρικότητας ή εκζήτησης.

Το ρεύμα αυτό των αβαγκαρντιστών χαρακτηρίζεται διεθνώς ως Αβαγκαρντισμός ή Βαγκαρντισμός (vanguardism) που είναι ταυτόσημος με τον μοντερνισμό ή και ειδικότερα με τον «μετα-μοντερνισμό» (post-modernism).

Σχετικά άρθρα

• Κονστρουκτιβισμός
• Τζων Κέιτζ
• Μαρσέλ Ντυσάν
• Γκυ Ντεμπόρ
• Avant-garde metal

Πηγές

• "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα" τ.1ος, σ.51
• Osborne, Harold. "Avant-garde." The Oxford Companion to Western Art. Ed. Hugh Brigstocke. Oxford Art Online. 2009