Ίμπρος Χανίων

H Ίμπρος (αναφέρεται και ως Νίμπρος ή Ίμβρος^[1]) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητος του δήμου Σφακίων στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης.

Ίμπρος
Ίμπρος Ίμπρος
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κρήτης
Περιφερειακή Ενότητα	Χανίων
Δήμος	Σφακίων
Γεωγραφία
Νομός	Χανίων
Υψόμετρο	780
Πληθυσμός
Μόνιμος	64
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ονομασία κατοίκων	Ιμπριώτες
Ταχ. κώδικας	730 11
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Γεωγραφία

Το φαράγγι της Ίμπρου

Η Ίμπρος βρίσκεται σε υψόμετρο 780 μέτρων, στο οροπέδιο της Ίμπρου, το οποίο περιβάλλεται από τις κορυφές Τρύπαλι (1.493 μ) ανατολικά και Άστρο (2.218 μ) δυτικά. Απέχει 57 χιλιόμετρα από τα Χανιά, στο δρόμο προς Χώρα Σφακίων. Από το οροπέδιο της Ίμπρου ξεκινάει το φαράγγι της Ίμπρου, μήκους 7 χιλιομέτρων, το οποίο είναι από τα πιο στενά της Κρήτης. Ο δρόμος για τη Χώρα Σφακίων περνάει ψηλά στη δεξιά πλευρά του φαραγγιού, ενώ στο παρελθόν περνούσε μέσα από το φαράγγι.^[1]

Το χωριό χωρίζεται σε τέσσερις συνοικίες, το Δάσος, τα Λεμπιδιανά, το Νιό χωριό και τη Χάλαρα.^[2]

Ιστορία

Ο Ι. Νουχάκης και ο Ιωάνης Ναναδάκης, πρόεδρος της Αρχαιολογικής Εταιρίας Χανίων, αναφέρουν ότι στην ίδια θέση βρισκόταν πόλη με το ίδιο όνομα, όμως ο Στέργιος Σπανάκης αναφέρει ότι δεν έχει εντοπίσει αρχαία πόλη της Κρήτης με αυτό το όνομα.^[1] Στον οικισμό έχουν εντοπιστεί αρχιτεκτονικά μέλη της ρωμαϊκής περιόδου.^[3]

Ο Μιχαήλ Δέφνερ διέσωσε το 1918 τοπική παράδοση σύμφωνα με την οποία τον οικισμό ίδρυσαν εφτά αδέλφια από την Ίμβρο, τα οποία είχαν καταδικαστεί σε θάνατο, αλλά τους δόθηκε χάρη από τη Σουλτάνα υπό τον όρο να φύγουν μακρυά. Τα αδέλφια κατέφυγαν στην Κρήτη και ίδρυσαν το χωριό, δίνοντάς του το όνομα της πατρίδας τους.^[1] Πιθανόν αυτό το συμβάν έλαβε χώρα το 1479.^[4] Ο οικουμενικός πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος γεννήθηκε στην Ίμβρο, επισκέφθηκε το χωριό το 1996.^[2]

Ο οικισμός αναφέρεται από τον Πιέρο Καστροφύλακα στην απογραφή του 1583 ως Nembros με 75 κατοίκους, αλλά δεν αναφέρεται από τον Αντόνιο Τριβάν στον κατάλογο των 20 χωριών των Σφακίων.^[1] Το χωριό καταστράφηκε πολλές φορές (το 1770, το 1821, το 1824 και το 1827). Κατά τη διάρκεια της επανάσταση του 1770, στο χωριό δόθηκε μια από την φονικότερες μάχης της επανάστασης.^[4] Το 1821 πυρπολήθηκε από τον Οσμάν πασά.^[2] Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 κατοικούνταν από 80 χριστιανικές οικογένειες. Το 1867, κατά διάρκεια της επανάστασης του 1866, τα γυναικόπαιδα του χωριού κατέφυγαν σε μια σπηλιά στο φαράγγι της Ίμπρου, όμως ο Ομέρ πασάς τα εντόπισε και τα σκότωσε.^[1]

Στην απογραφή του 1881, η Ίμπρος ήταν έδρα δήμου και μαζί με τον Βρασκά είχαν 388 κατοίκους. Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:

Απογραφή	1900	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός[1]	208	49	189	257	102	72	50	130		51	62

Πιθανή αιτία για τις αυξομειώσεις του πληθυσμού είναι η μετακίνηση των κατοίκων στα νοτιότερα χωριά κατά τη διάρκεια του χειμώνα λόγω του ψύχους.^[2]

Οικονομία

Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και σε μικρότερο βαθμό με την αμπελουργία. Κυριότερα προϊόντα του χωριού είναι τα τυροκομικά είδη, κρασί, τσικουδιά, μέλι και καρύδια. Χάρις στο φαράγγι, στο χωριό υπάρχει και περιορισμένη τουριστική κίνηση.^[2]

Εκκλησίες

Ο ενοριακός ναός είναι αφιερωμένος στην Παναγιά και στις 15 Αυγούστου διοργανώνεται τοπικό πανηγύρι. Στο χωριό βρίσκεται επίσης ο ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, κτισμένος στη θέση παλαιότερου ναού.^[2]

Διοικητικά

Αναφέρεται επίσημα, γραμμένη ως Ίμβρος, το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην κοινότητα Ασκύφου και το 1926 στο ΦΕΚ 81Α - 06/03/1926 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Το όνομά της διορθώθηκε σε Ίμπρος το 1940.^[5] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίηση του Κλεισθένης Ι, μαζί με τον οικισμό Βρασκάς αποτελούν την κοινότητα Ίμπρου που υπάγεται στο δήμο Σφακίων ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 62 κατοίκους.^[6]

Δείτε: Κοινότητα Ίμπρου

Προσωπικότητες

• Μανούσος Πατακός ή Μανούσακας, στρατηγός στην επανάσταση του 1770
• Αναγνώστης Μανουσογιαννάκης, μέλος της Φιλικής Εταιρίας και στρατάρχης Κρήτης
• Εμμανουήλ Μανουσογιαννάκης, στρατηγός κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων
• Χαράλαμπος Πωλογεώργης, οπλαρχηγός των τελευταίων κρητικών επαναστάσεων, υπουργός και βουλευτής στην Κρητική Πολιτεία, από τους πρώτους βουλευτές στο ελληνικό κοινοβούλιο, υπέγραψε μαζί με τον Ελευθέριο Βενιζέλο την ένωση της Ελλάδος με την Κρήτη
• Γεώργιος Πωλογεώργης οπλαρχηγός στον απελευθερωτικό αγώνα της Κρητης το 1821 (Αμάρι, Ρέθυμνο)
• Ρούσσος Πωλογεώργης υπαρχηγός σώματος εθελοντών στον αγώνα της Βόρειας Ηπείρου το 1914
• Αλέξανδρος Πωλογεωργάκης οπλαρχηγός στις Επαναστάσεις του 1821 στην Κρήτη συμμέτειχε  το 1822, με άλλους οπλαρχηγούς στην ανακατάληψη τη Μονή Αρκαδίου(Δεληγιαννάκη, Μανουσέλη, Μαυροθαλασσίτη), στη Μάχη του Κρουσώνα, και στις μάχες στο Θέρισσο και στους Λάκκους
• Νικόλαος Ψαρρός, αρχηγός σώματος εθελοντών κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων
• Κωσταρός Βολουδάκης, στρατιωτικός αρχηγός
• Γεώργιος Ξενουδάκης, ευεργέτης

Παραπομπές

1. Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελίδες 315–316.
2. Φραγκούλη, Αργίνη (1997). Επαρχία Σφακίων. Αθήνα. σελίδες 286–297.
3. «Ίμπρος». Καινοτόμες Υπηρεσίες για την Ανάδειξη και Προώθηση του Πολιτιστικού -Τουριστικού Αποθέματος σε Περιφερειακούς Δήμους της Κρήτης. Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2017.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
4. «Ίμπρος». Δήμος Σφακίων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2017.
5. «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2023.
6. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10901 (σελ. 427 του pdf)