Άμηστρις

Η Άμηστρις (περσικά: Amāstrī-, «δυνατή γυναίκα»)^[1] ήταν σύζυγος του Ξέρξη Α' και μητέρα του Αρταξέρξη Α'.^[2]

Άμηστρις
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	6ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος	5ος αιώνας π.Χ.
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Ξέρξης Α' της Περσίας
Τέκνα	Δαρείος (γιος του Ξέρξη Α΄) Υστάσπης Αρταξέρξης Α΄ της Περσίας Rhodogune Αμυτίς
Γονείς	Otanes
Αδέλφια	Φαιδύμη
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Βασιλική σύζυγος
δεδομένα

Είναι γνωστή για την κακή φήμη που απέκτησε στις αρχαίες ελληνικές ιστορικές πηγές.^[3][4][5] Είναι ενδεικτική η ιστορία, που αναφέρει ο Ηρόδοτος για την εξωσυζυγική σχέση, που διατηρούσε ο Ξέρξης με την Αρταΰντη, τη γυναίκα του Μασίστη. Η Άμηστρις, όταν αντιλήφθηκε για την εξωσυζυγική σχέση του άνδρα της, για να τον εκδικηθεί βασάνισε την Αρταΰντη με τη βοήθεια σωματοφυλάκων του Ξέρξη. Έκοψαν τη μύτη, τα χείλη, τα αυτιά, τη γλώσσα και τους μαστούς της Αρταΰντης, και έπειτα την έστειλαν σπίτι κατακρεουργημένη («ἡ Ἄμηστρις μεταπεμψαμένη τοὺς δορυφόρους τοὺς Ξέρξεω διαλυμαίνεται τὴν γυναῖκα τὴν Μασίστεω· τούς τε μαζοὺς ἀποταμοῦσα κυσὶ προέβαλε καὶ ῥῖνα καὶ ὦτα καὶ χείλεα καὶ γλῶσσαν ἐκταμοῦσα ἐς οἶκόν μιν ἀποπέμπει διαλελυμασμένην»).^[6] Η βαρβαρότητα αυτής της πράξης υποδηλώνει την έντονη ερωτική αντιζηλία, που ένοιωθε η Άμηστρις.^[7]

Η Άμηστρις ήταν κόρη του Οτάνη, ενός από τους εφτά ευγενείς που σκότωσαν τον μάγο μιμητή του Πέρση βασιλέα Σμέρδι το 522 π.Χ. Μετά απ' αυτό, ο Δαρείος Α' ανέβηκε στον θρόνο. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Οτάνης τιμήθηκε με βασιλικούς γάμους. Ο Δαρείος παντρεύτηκε την κόρη του Οτάνη, Φαδυμία, ενώ ο Οτάνης παντρεύτηκε την αδερφή του Δαρείου, η οποία γέννησε την Άμηστρι.

Όταν ο Δαρείος πέθανε το 486 π.Χ, η Άμηστρις παντρεύτηκε τον διάδοχο του θρόνου, Ξέρξη. Ο Ηρόδοτος περιγράφει την Άμηστρι ως αιματηρό δεσπότη:

Περσικὸν δὲ τὸ ζώοντας κατορύσσειν, ἐπεὶ καὶ Ἄμηστριν τὴν Ξέρξεω γυναῖκα πυνθάνομαι γηράσασαν δὶς ἑπτὰ Περσέων παῖδας ἐόντων ἐπιφανέων ἀνδρῶν ὑπὲρ ἑωυτῆς τῷ ὑπὸ γῆν λεγομένῳ εἶναι θεῷ ἀντιχαρίζεσθαι κατορύσσουσαν.

Ηρόδοτος, Ιστορίαι, Πολύμνια 114

Η προέλευση της ιστορίας είναι ασαφής, καθώς από ιστορικές αναφορές γνωρίζουμε ότι οι ανθρωποθυσίες ήταν απαγορευμένες στην περσική θρησκεία. Επίσης, καθώς οι περισσότερες πηγές είναι ελληνικές και επειδή η Ελλάδα ήταν αντίπαλος της Περσίας, είναι πιθανό πως οι περισσότερες πηγές δεν είναι ακριβείς.

Διάσημες περιγραφές

Η Άμηστρις είναι χαρακτήρας στην όπερα Serse του Τζώρτζ Χάντελ (George Frideric Handel). Στην όπερα, η Αμάστρε (ιταλική μεταφορά του ονόματος Άμηστρις) ετοιμάζεται να παντρευτεί τον Ξέρξη (Serse), ο οποίος ωστόσο ερωτεύεται μια άλλη γυναίκα, την οποία επιθυμεί να παντρευτεί. Στο τέλος της όπερας, ωστόσο, ο Ξέρξης μετανιώνει για τις σκέψεις του και ζητά από την Άμηστρι να τον παντρευτεί.^[8]

Η Άμηστρις βρήκε τον δρόμο της στο λαϊκό πολιτισμό μέσω του manga Fullmetal Alchemist, η ιστορία του οποίου διαδραματίζεται στη χώρα της Αμήστριος. Το Fullmetal Alchemist αναφέρεται στον Ξέρξη ως την πόλη στη μεγάλη έρημο μεταξύ της Αμήστριος και του Ξίνγκ (Xing).

Παραπομπές

1. «"Amestris" in Encyclopedia Iranica». Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2014.
2. Smith, William (1867). «Amestris (I)». Στο: William Smith, επιμ. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1. Boston: Little, Brown and Company, σσ. 137. http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/0146.html. Αρχειοθετήθηκε 2005-07-29 στο Wayback Machine. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2005. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2016.
3. Ηρόδοτος, Ιστορίαι, Πολύμνια 61-144 και Καλλιόπη 108-113
4. Κτησίας, Περσικά, c. 20. 30. ed. Lion
5. Πλούταρχος, Αλκιβιάδης, σελ. 123
6. «Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας». Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2020.
7. Δεληγιώργης, Κωνσταντίνος (2015). Γυναικείες μορφές στον Ηρόδοτο, Λογοτεχνική διάπλαση και επιδράσεις. Αθήνα: ΕΚΠΑ, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλολογίας. σελ. 156-158.
8. Deutsche Oper am Rhein: Xerxes (2015)

Πηγές

• Amestris του Jona Lendering
• Νικολετσέα Γεωργία, Η γυναίκα στον Ηρόδοτο:Μυθοπλασία και Πραγματικότητα, εκδόσεις: Το δόντι, Πάτρα 2018, ISBN 9789609772921.
• Δεληγιώργης Κωνσταντίνος, Γυναικείες μορφές στον Ηρόδοτο, Λογοτεχνική διάπλαση και επιδράσεις, ΕΚΠΑ, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλολογίας, Αθήνα 2015, σελ. 142-186 (διδακτορική διατριβή)