Το Σύμφωνο των Δημάρχων [1] είναι η κυριότερη ευρωπαϊκή κίνηση στην οποία συμμετέχουν τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες δεσμεύονται εθελοντικά να αυξήσουν την ενεργειακή απόδοση και τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις περιοχές τους. Με τη δέσμευσή τους, οι υπογράφοντες το Σύμφωνο σκοπεύουν να επιτύχουν και να υπερβούν το στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μείωση των εκπομπών CO2 κατά 20% έως το 2020.
_logo.jpg){kind=logo}
Μετά την έγκριση, το 2008, της δέσμης μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέπτυξε το Σύμφωνο των Δημάρχων προκειμένου να προωθήσει και να υποστηρίξει τις προσπάθειες που καταβάλλονταν από τις τοπικές αρχές για την εφαρμογή πολιτικών σχετικά με τη βιώσιμη ενέργεια.
Χάρη στα μοναδικά χαρακτηριστικά του, καθώς πρόκειται για τη μοναδική κίνηση του είδους της που κινητοποιεί τοπικούς και περιφερειακούς φορείς γύρω από την εκπλήρωση των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Σύμφωνο των Δημάρχων παρουσιάζεται από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ένα εξαιρετικό μοντέλο πολυεπίπεδης διακυβέρνησης.[2]
Οι υπογράφοντες το Σύμφωνο των Δημάρχων
Οι ευρωπαϊκές τοπικές αρχές όλων των μεγεθών, από μικρές κοινότητες μέχρι πρωτεύουσες και μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές, έχουν το δικαίωμα να ενταχθούν ως Υπογράφοντες το Σύμφωνο των Δημάρχων. [3]
Οι πόλεις, οι κωμοπόλεις και άλλες αστικές περιοχές θα παίξουν κρίσιμο ρόλο στο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, καθώς καταναλώνουν τα τρία τέταρτα της ενέργειας που παράγεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι υπεύθυνες για ένα αντίστοιχο μερίδιο εκπομπών CO2. Οι τοπικές αρχές βρίσκονται επίσης σε ιδανική θέση ώστε να αλλάξουν τη συμπεριφορά των πολιτών και να απαντήσουν στις ερωτήσεις για το κλίμα και την ενέργεια με ολοκληρωμένο τρόπο, κυρίως μέσω του συμβιβασμού δημόσιων και ιδιωτικών συμφερόντων και ενσωματώνοντας τα ζητήματα αναφορικά με τη βιώσιμη ενέργεια στους γενικότερους στόχους για τοπική ανάπτυξη.
Η συμμετοχή στο Σύμφωνο των Δημάρχων αποτελεί μια ευκαιρία προκειμένου οι τοπικές αρχές να ενισχύσουν τις προσπάθειες που καταβάλλονται για μείωση των εκπομπών CO2 στην περιοχή τους, να επωφεληθούν από την ευρωπαϊκή υποστήριξη και αναγνώριση και να ανταλλάξουν εμπειρίες με Ευρωπαίους ομολόγους.
Το Σύμφωνο είναι ανοιχτό σε όλες τις τοπικές αρχές που συγκροτούνται δημοκρατικά και με εκλεγμένους αντιπροσώπους, όποιο μέγεθος κι αν έχουν και σε οποιαδήποτε φάση εφαρμογής των ενεργειακών και κλιματικών τους πολιτικών βρίσκονται. Οι τοπικές αρχές μπορούν να υπογράψουν το Σύμφωνο των Δημάρχων οποιαδήποτε στιγμή, δεν υπάρχει προθεσμία.
Επίσημη ανάληψη υποχρεώσεων
Το πεδίο εφαρμογής του Συμφώνου των Δημάρχων εκτείνεται πολύ πιο πέρα από μια απλή δήλωση προθέσεων. Πράγματι, προκειμένου να επιτύχουν τους φιλόδοξους στόχους για μείωση των εκπομπών CO2 που θέτουν οι υπογράφοντες, δεσμεύονται για μια σειρά μέτρων και δέχονται να υποβάλλουν εκθέσεις και να παρακολουθούνται αναφορικά με τις δράσεις τους. Εντός προκαθορισμένων χρονικών πλαισίων, αναλαμβάνουν επίσημα να εκπληρώσουν τις εξής υποχρεώσεις:
- Να αναπτύξουν επαρκείς διοικητικές δομές, περιλαμβανομένης της κατανομής επαρκών ανθρώπινων πόρων, ώστε να αναλάβουν τις απαραίτητες δράσεις
- Να συντάξουν μια Βασική Απογραφή Εκπομπών
- Να υποβάλουν ένα Σχέδιο Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια εντός ενός έτους από την επίσημη ένταξή τους στην πρωτοβουλία του Συμφώνου των Δημάρχων, συμπεριλαμβανομένων συγκεκριμένων μέτρων που θα οδηγήσουν σε μείωση των εκπομπών CO2 κατά τουλάχιστον 20% έως το 2020
- Να υποβάλλουν έκθεση εφαρμογής τουλάχιστον κάθε δεύτερο έτος από την υποβολή του Σχεδίου Δράσης τους για τη Βιώσιμη Ενέργεια για σκοπούς αξιολόγησης, παρακολούθησης και ελέγχου
Προκειμένου να συμμορφωθούν με την κρίσιμη αναγκαιότητα της κινητοποίησης των τοπικών ενδιαφερόμενων φορέων κατά την ανάπτυξη των Σχεδίων Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια, οι υπογράφοντες αναλαμβάνουν επίσης:
- Να ανταλλάσσουν εμπειρίες και τεχνογνωσία με άλλες τοπικές αρχές
- Να διοργανώνουν Τοπικές Ημερίδες για την Ενέργεια προκειμένου να εγείρουν την ευαισθητοποίηση των πολιτών για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ενεργειακή απόδοση
- Να παρευρίσκονται ή να συνεισφέρουν στην ετήσια τελετή του Συμφώνου των Δημάρχων, στα θεματικά εργαστήρια και στις συναντήσεις των ομάδων συζήτησης
- Να διαδίδουν το μήνυμα του Συμφώνου στα κατάλληλα φόρα και, ιδιαίτερα, να παροτρύνουν άλλους δημάρχους να ενταχθούν στο Σύμφωνο.
Σχέδια δράσης για τη βιώσιμη ενέργεια
Προκειμένου να επιτύχουν και να υπερβούν τους φιλόδοξους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενέργεια και το κλίμα, οι υπογράφοντες το Σύμφωνο των Δημάρχων δεσμεύονται να αναπτύξουν ένα Σχέδιο Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια εντός ενός έτους από την ένταξή τους στην πρωτοβουλία. Το εν λόγω σχέδιο δράσης, το οποίο έχει εγκριθεί από το δημοτικό συμβούλιο, περιγράφει τις δραστηριότητες και τα μέτρα που προβλέπονται από τους υπογράφοντες προκειμένου να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους, με αντίστοιχα χρονικά πλαίσια και ανατεθείσες ευθύνες.
Το ποικίλο υλικό τεχνικής και μεθοδολογικής υποστήριξης (όπως ο «Οδηγός Σχεδίου Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια» και το υπόδειγμα σχεδίου δράσης [4], εκθέσεις αναφορικά με τις υπάρχουσες μεθοδολογίες και εργαλεία κ.λπ.) παρέχει πρακτική καθοδήγηση και σαφείς συστάσεις για τη συνολική διαδικασία ανάπτυξης των Σχεδίων Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια. Βασιζόμενο στις πρακτικές εμπειρίες των τοπικών αρχών και έχοντας αναπτυχθεί σε στενή συνεργασία με το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αυτό το πακέτο στήριξης παρέχει στους υπογράφοντες το Σύμφωνο τις βασικές αρχές και μια ξεκάθαρη και σταδιακή προσέγγιση. Όλα τα έγγραφα μπορούν να μεταφορτωθούν από τη βιβλιοθήκη του ιστότοπου www.eumayors.eu.[5]
Συντονισμός και υποστήριξη
Συντονιστές και υποστηρικτές του Συμφώνου
Οι Υπογράφοντες το Σύμφωνο δεν διαθέτουν πάντοτε τα επαρκή εργαλεία και τους πόρους για να συντάξουν τη Βασική Απογραφή Εκπομπών, να εκπονήσουν το σχετικό Σχέδιο Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια και να χρηματοδοτήσουν τις δράσεις που αναφέρονται στο τελευταίο. Σε αυτό το πλαίσιο, επαρχίες, περιφέρειες, δίκτυα και ομάδες δήμων θα παίξουν κρίσιμο ρόλο βοηθώντας τους υπογράφοντες να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους.
Οι Συντονιστές του Συμφώνου είναι δημόσιες αρχές από διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης (εθνικά, περιφερειακά, επαρχιακά) οι οποίες παρέχουν στρατηγική καθοδήγηση στους υπογράφοντες, όπως και οικονομική και τεχνική υποστήριξη για την ανάπτυξη και εφαρμογή των Σχεδίων Δράσης τους για τη Βιώσιμη Ενέργεια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβαίνει σε διαχωρισμό ανάμεσα στους «Εδαφικούς Συντονιστές», οι οποίοι είναι υπο-εθνικές αποκεντρωμένες αρχές στις οποίες περιλαμβάνονται επαρχίες, περιφέρειες και δημόσιες ομάδες δήμων και στους «Εθνικούς Συντονιστές» στους οποίους περιλαμβάνονται εθνικοί δημόσιοι οργανισμοί, όπως εθνικοί οργανισμοί ενέργειας και υπουργεία ενέργειας.
Οι Υποστηρικτές του Συμφώνου είναι ευρωπαϊκά, εθνικά και περιφερειακά δίκτυα και ενώσεις τοπικών αρχών που αξιοποιούν τις δραστηριότητες άσκησης πίεσης, επικοινωνίας και δικτύωσής τους για να προωθήσουν την πρωτοβουλία του Συμφώνου των Δημάρχων και να υποστηρίξουν τις δεσμεύσεις των υπογραφόντων του.
Γραφείο Συμφώνου των Δημάρχων
Σε καθημερινή βάση παρέχεται βοήθεια σε θέματα προώθησης, τεχνική και διοικητική βοήθεια στους υπογράφοντες το Σύμφωνο και στους ενδιαφερόμενους φορείς από το Γραφείο Συμφώνου των Δημάρχων (CoMO) το οποίο διαχειρίζεται μια κοινοπραξία δικτύων τοπικών και περιφερειακών αρχών, με επικεφαλής το δίκτυο πόλεων Energy Cities και αποτελούμενη από τους οργανισμούς CEMR, Climate Alliance, Eurocities and FEDARENE. Χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το CoMO είναι αρμόδιο για το γενικό συντονισμό της πρωτοβουλίας.
Θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Για να στηρίξει την επεξεργασία και εφαρμογή των Σχεδίων Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια των υπογραφόντων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέβαλε στην ανάπτυξη μηχανισμών χρηματοδότησης που στοχεύουν ιδιαίτερα στους υπογράφοντες το Σύμφωνο των Δημάρχων. Μεταξύ των μηχανισμών χρηματοδότησης βρίσκεται ο μηχανισμός ELENA – Ευρωπαϊκή βοήθεια για τοπικά ενεργειακά προγράμματα, ο οποίος έχει συσταθεί σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για σχέδια μεγάλης κλίμακας και ο μηχανισμός ELENA-KfW, ο οποίος έχει συσταθεί σε συνεργασία με το γερμανικό όμιλο KfW και προσφέρει μια συμπληρωματική προσέγγιση στην κινητοποίηση βιώσιμων επενδύσεων από δήμους μικρού και μεσαίου μεγέθους.
Πέραν της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το Σύμφωνο απολαμβάνει πλήρη θεσμική υποστήριξη, όπως από την Επιτροπή των Περιφερειών, η οποία υποστήριξε την πρωτοβουλία εξ αρχής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όπου πραγματοποιήθηκαν οι δύο πρώτες τελετές υπογραφής και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία βοηθά τις τοπικές αρχές να αξιοποιήσουν τις επενδυτικές προοπτικές τους.
Κοινό Κέντρο Ερευνών
Το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι αρμόδιο για την παροχή τεχνικής και επιστημονικής υποστήριξης στην πρωτοβουλία. Συνεργάζεται στενά με το Γραφείο Συμφώνου των Δημάρχων προκειμένου να εφοδιάζει τους υπογράφοντες με σαφείς τεχνικές κατευθυντήριες οδηγίες και υποδείγματα ώστε να τους βοηθήσει στην τήρηση των δεσμεύσεών τους στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων, αλλά και προκειμένου να παρακολουθεί την εφαρμογή και τα αποτελέσματα αυτών. Επιπλέον, αξιολογεί με αριστεία δράσεις τοπικών πρωτοβουλιών που έχουν υλοποιηθεί και έχουν τέτοιο χαρακτήρα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν παράδειγμα για να μιμηθούν άλλοι τοπικοί φορείς.
Βλ. επίσης
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
