From Wikipedia, the free encyclopedia
Στις 11 Μαρτίου 2011, σημειώθηκε σεισμός στη βορειανατολική Ιαπωνία, μεγέθους 9,0 - 9,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.[1][2] Το επίκεντρο του σεισμού ήταν 130 χιλιόμετρα (81 μίλια) ανατολικά του Σεντάι, στο Νησί Χονσού της Ιαπωνίας. Ο σεισμός συνέβη στις 14:46:23 τοπική ώρα (05:46 UTC) και είχε διάρκεια 6 λεπτά, ενώ η μέγιστη αντιληπτή έντασή του ανήλθε στο επίπεδο IX (9), ήταν δηλαδή «πολύ καταστροφικός», στη 12-βάθμια Κλίμακα Μερκάλι. Σύμφωνα με το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης των ΗΠΑ, το επίκεντρο βρισκόταν σε βάθος 24,4 χμ. (15,2 μίλια). Το επίσημο όνομα του σεισμού, όπως ανακοίνωσε η Μετεωρολογική Υπηρεσία της Ιαπωνίας ήταν «Ο σεισμός στα ανοιχτά της ακτής του Ειρηνικού στο Τόχοκου το 2011» (The 2011 off the Pacific coast of Tohoku Earthquake).[3]
Σεισμός και τσουνάμι στο Σεντάι της Ιαπωνίας το 2011 | |
---|---|
Χάρτης με τα επίκεντρα του κύριου σεισμού και των μετασεισμών του. | |
Τοποθεσία | Ιαπωνία |
Συντεταγμένες | 38.322°N 142.369°E |
Θάνατοι | 15.901 νεκροί και 2.529 αγνοούμενοι |
Σημειώσεις | Ο ισχυρότερος καταγεγραμμένος σεισμός στην Ιαπωνία και ο 4-ος ισχυρότερος καταγεγραμμένος σεισμός στη Γη. |
Σχετικά πολυμέσα |
Ήταν ο ισχυρότερος σεισμός που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ιαπωνία και ο τέταρτος ισχυρότερος σεισμός στον κόσμο από τότε που ξεκίνησε η σύγχρονη τήρηση αρχείων το 1900.[4][5][6] Ο σεισμός προκάλεσε ισχυρά κύματα τσουνάμι που μπορεί να έχουν φτάσει σε ύψη έως και 40,5 μέτρα στο Μιγιάκο στο νομό Ιβάτε του Τοχόκου,[7][8] και το οποίο, στην περιοχή του Σεντάι, ταξίδεψε με ταχύτητα 700 χιλιόμετρα την ώρα[9] και έως 10 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα.[10] Οι κάτοικοι του Σεντάι είχαν μόνο οκτώ έως δέκα λεπτά προειδοποίησης και περισσότεροι από εκατό χώροι εκκένωσης πλημμύρισαν.[9] Το τσουνάμι σάρωσε την ιαπωνική ενδοχώρα και σκότωσε πάνω από 15.000 ανθρώπους, κυρίως λόγω πνιγμού, αν και τα αμβλέα τραύματα προκάλεσαν επίσης πολλούς θανάτους. Η τελευταία έκθεση από την έκθεση της Ιαπωνικής Εθνικής Αστυνομικής Υπηρεσίας επιβεβαιώνει 15.899 θανάτους, 6.157 τραυματισμένους και 2.529 αγνοούμενους σε είκοσι νομούς και μια έκθεση από το 2015 έδειξε ότι 228.863 άνθρωποι ζούσαν ακόμη μακριά από το σπίτι τους στο είτε σε προσωρινές οικίες είτε λόγω μόνιμης μετεγκατάστασης.[11]
Ο σεισμός προκάλεσε τσουνάμι σε πολλές περιοχές της χώρας[12]. Το τσουνάμι ξεκίνησε να διαδίδεται στον Ειρηνικό ωκεανό προς όλες τις κατευθύνσεις, αμέσως μετά τον σεισμό. Ως αποτέλεσμα, εκδόθηκαν άμεσα προειδοποιήσεις για τσουνάμι στη Νέα Ζηλανδία, στην Αυστραλία, στη Ρωσία, στο Γκουάμ, στις Φιλιππίνες, στην Ινδονησία, στη Παπούα Νέα Γουινέα, στο Ναουρού, στη Χαβάη, στις Βόρειες Μαριάνες (ΗΠΑ) και στην Ταϊβάν. Ειδικότερα στις ιαπωνικές ακτές, το ύψος του τσουνάμι έφτασε τα 15 μέτρα, αν και το μέγιστο ύψος που καταγράφηκε ήταν 40,5 μέτρα, και συμπαρέσυρε σπίτια, κτίρια και αυτοκίνητα, κατά τόπους έως και 20 χιλιόμετρα μέσα στο εσωτερικό της στεριάς.
Το τσουνάμι προκάλεσε πυρηνικά ατυχήματα, κυρίως την κατάρρευση επιπέδου 7 σε τρεις αντιδραστήρες στο συγκρότημα πυρηνικών σταθμών Fukushima Daiichi και τις σχετικές ζώνες εκκένωσης έπληξαν εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους.[13][14] Τα καύσιμα εξαντλήθηκαν σε πολλές ηλεκτρικές γεννήτριες. Η απώλεια ηλεκτρικής ενέργειας σταμάτησε τα συστήματα ψύξης, προκαλώντας τη συσσώρευση θερμότητας. Η συσσώρευση θερμότητας προκάλεσε την παραγωγή αερίου υδρογόνου. Χωρίς εξαερισμό, το αέριο συσσωρεύτηκε μέσα στις δομές συγκράτησης του αντιδραστήρα και τελικά εξερράγη. Κάτοικοι εντός ακτίνας 20 χιλιόμετρων του πυρηνικού σταθμού Fukushima Daiichi και 10 χιλιόμετρων από τον πυρηνικό σταθμό Fukushima Daini απομακρύνθηκαν.
Οι πρώτες εκτιμήσεις τοποθέτησαν τις ασφαλισμένες απώλειες από τον σεισμό στα 14,5 έως 34,6 δισεκατομμύρια δολάρια.[15] Η Τράπεζα της Ιαπωνίας προσέφερε 15 τρισεκατομμύρια ¥ (183 δις δολάρια ΗΠΑ) στο τραπεζικό σύστημα στις 14 Μαρτίου σε μια προσπάθεια εξομάλυνσης των συνθηκών της αγοράς.[16] Το εκτιμώμενο οικονομικό κόστος λόγω του σεισμού σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα ήταν 235 δισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την την πιο δαπανηρή φυσική καταστροφή στην ιστορία.[17][18] Σύμφωνα με μια μελέτη του 2020, «ο σεισμός και τα επακόλουθά του οδήγησαν σε μείωση 0,47 ποσοστιαίων μονάδων στην αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ της Ιαπωνίας το έτος μετά την καταστροφή».
Ο κύριος σεισμός σημειώθηκε στο δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό, 130 χιλιόμετρα (81 μίλια) ανατολικά της πόλης Σεντάι στο νησί Χονσού. Το επίκεντρό του ήταν 373 χιλιόμετρα (232 μίλια) από το Τόκιο σύμφωνα με το Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USGS) και το επίκεντρο σε βάθος 24,4 χιλιόμετρα (15,2 μίλια). Ο σεισμός συνέβη στις 14:46:23 τοπική ώρα (05:46 UTC). Η μέγιστη επιτάχυνση εδάφους έφτασε τα 2,99 g (29,33 m/s²).
Πριν τον σεισμό της 11ης Μαρτίου, η σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή είχε αυξηθεί. Στις 9 Μαρτίου είχε σημειωθεί σεισμός μεγέθους 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, σε απόσταση 40 χιλιομέτρων από το επίκεντρο του σεισμού της 11ης Μαρτίου, ενώ είχαν ακολουθήσει 3 ισχυροί μετασεισμοί άνω των 6 Ρίχτερ την ίδια ημέρα.[19]
Αρχικά ο σεισμός της 11ης Μαρτίου αναφέρθηκε ως μεγέθους 7,9 από τη Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USGS). Το μέγεθος του γρήγορα επαναδιατυπώθηκε ως 8,8 και στη συνέχεια σε 8,9.[20] Οι τελικές εκτιμήσεις υπολόγισαν 9,0 - 9,1 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ.[21][22][23] Ο σεισμός έγινε αισθητός ως το Πεκίνο, 2.500 χιλιόμετρα δυτικά.[24]
Με βάση την Κλίμακα Σεισμικής Έντασης της Ιαπωνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (JMA), μία κλίμακα για τη σεισμική ένταση που χρησιμοποιείται στην Ιαπωνία και την Ταϊβάν, ο σεισμός στην πόλη Κουριχάρα της επαρχίας Μιγιάγκι εκτιμήθηκε ως 7 βαθμούς σιντό (震度/しんど, μετάφραση: σεισμική ένταση), που είναι ο μέγιστος βαθμός της κλίμακας. Σε 3 άλλες επαρχίες (Φουκουσίμα, Ιμπαράκι και Τοτσίγκι) εκτιμήθηκε ως 6+, στις Ιβάτε, Γκούνμα, Σαϊτάμα και Τσίμπα ως 6-, ενώ στο Τόκιο ως 5+.[25]
Ο σεισμός σημειώθηκε στην περιοχή της Ιαπωνικής Τάφρου, όπου η Πλάκα του Ειρηνικού βυθίζεται κάτω από την Οχοτσκική Πλάκα. Οι συνηθισμένοι σεισμοί της περιοχής αυτής έφταναν μέγιστο μέγεθος έως και 8 - 8,5 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ και, έτσι, το μέγεθος αυτού του σεισμού ήταν μία έκπληξη για κάποιους σεισμολόγους.[26] Ο συγκεκριμένος σεισμός θεωρείται ο ισχυρότερος σεισμός που έχει σημειωθεί ποτέ στην Ιαπωνία. Η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ υπολογίζει ότι ήταν ο 4-ος μεγαλύτερος σεισμός στον πλανήτη, από την εποχή που ξεκίνησαν οι πρώτες καταγραφές από σεισμογράφους (και μεταγενέστερα από σεισμόμετρα) το 1900.[27]
Πολλαπλές μετασεισμικές δονήσεις (τουλάχιστον 200 μετασεισμοί), αναφέρθηκαν μετά την αρχική δόνηση μεγέθους 9,0 Ρίχτερ, στις 14:46 τοπική ώρα. Μία δόνηση με μέγεθος 7,0 βαθμών αναφέρθηκε στις 15:06 τοπική ώρα, μία με 7,4 στις 15:15 τοπική ώρα και μία με 7,2 στις 15:26 τοπική ώρα. Συνολικά 25 από αυτούς έφτασαν μέγεθος πάνω από 6,0 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ πάνω από 100 είχαν μέγεθος 4,5 και άνω.[28]
Ένας ξεχωριστός σεισμός μεγέθους 6,7 βαθμών (μέτρηση της Ιαπωνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας) συνέβη στις 03:59 την 12 Μαρτίου τοπική ώρα (11 Μαρτίου 18:59 UTC).[29] Το επίκεντρο του ήταν στην επαρχεία Νιιγκάτα, σε βάθος 10 χιλιομέτρων (6,2 μίλια).
Στις 23:30 το βράδυ της 7ης Απριλίου 2011 (17:30 ώρα Ελλάδος) σημειώθηκε νέος σεισμός 7,4 βαθμών Ρίχτερ, στην επαρχία Μιγιάκι στα βορειανατολικά της Ιαπωνίας και το μετεωρολογικό ινστιτούτο της χώρας είχε προειδοποιήσει για κύματα ενός μέτρου, τα οποία αναμενόταν να χτυπήσουν τις ακτές. Το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο ανάφερε ότι ο σεισμός είχε μέγεθος 7,1 βαθμών Ρίχτερ.[30] Ο σεισμός κράτησε για ένα λεπτό, και όπως ανέφερε ο υπεύθυνος του πυρηνικού σταθμού "Φουκουσίμα Ι", ο αντιδραστήρας Νταϊτσί δεν υπέστη βλάβη και ότι οι εργαζόμενοι είναι ζωντανοί, χωρίς όμως να ξέρει αν εκκένωσαν τον σταθμό.[30] Το βάθος του σεισμού βρίσκεται στα 25 μίλια, και ο σεισμός έγινε αισθητός κυρίως στις γειτονικές περιοχές. Το ηλεκτρικό ρεύμα στην Ιχινοσέκι κόπηκε, σύμφωνα με το κρατικό τηλεοπτικό κανάλι NHK, και οι κάτοικοι εκλήθησαν να φύγουν και να μετακινηθούν σε ψηλότερα επίπεδα.[30]
Στις 12 Απριλίου 2011, εκδηλώθηκε νέος μετασεισμός. Σύμφωνα με τη Μετεωρολογική Υπηρεσία της Ιαπωνίας, ο σεισμός 5,8 βαθμών Ρίχτερ είχε ως επίκεντρο την επαρχία της Φουκουσίμα, όπου βρίσκεται ο πυρηνικός σταθμός, ο οποίος προκάλεσε πυρηνική κρίση στη χώρα. Παρόλα αυτά, δεν ανακοινώθηκε προειδοποίηση για τσουνάμι μετά τον σεισμό.[31] Σύμφωνα με την εταιρεία TEPCO, διαχειρίστρια εταιρεία του πυρηνικού σταθμού Φουκουσίμα, δήλωσε ότι οι εργαζόμενοι δεν εκκένωσαν τον χώρο του σταθμού, για να αποτρέψουν «εκτεταμένη πυρηνική καταστροφή». Επίσης ανακοίνωσε ότι ξέσπασε φωτιά στον αντιδραστήρα Νο. 4, και ότι στάλθηκε ειδική μονάδα για την κατάσβεσή της.[32]
Στις 16 Απριλίου, βόρεια της πρωτεύουσας της Ιαπωνίας, Τόκιο, σημειώθηκε νέος σεισμός 5,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Γεωφυσικό Ινστιτούτο USGS δεν υπάρχει κίνδυνος για τσουνάμι.[33] Το επίκεντρο του σεισμού είναι η περιοχή στα νότια της κεντρικής επαρχίας Τοσίτζι, η οποία βρίσκεται 83 χιλιόμετρα βορείως του Τόκιο. Ο σεισμός έγινε στις 05:19 ώρα Ελλάδος. Το βάθος του σεισμού υπολογίζεται από το Αμερικανικό Ινστιτούτο σε 20 χιλιόμετρα και σε 70 χιλιόμετρα σύμφωνα με τη Μετεωρολογική Υπηρεσία της Ιαπωνίας.[34]
Στις 7 Δεκεμβρίου 2012 ένας μεγάλος μετασεισμός μεγέθους 7.3 Mw προκάλεσε ένα μικρό τσουνάμι, και πάλι στις 26 Οκτωβρίου 2013, ένα μικρό τσουνάμι καταγράφηκε μετά από μετασεισμό μεγέθους 7.1 Mw.
Σεισμός μεγέθους 7.1-7.3 έπληξε τα παράλια του Σεντάι. Προκάλεσε ζημιές στους νομούς Μιγιάγκι και Φουκουσίμα, και 185 άτομα τραυματίστηκαν και ένας άλλος σκοτώθηκε.[35]
Κατά τη διάρκεια του σεισμού καταγράφηκε μετατόπιση του βυθού της θάλασσας, κοντά στο επίκεντρο, κατά 24 μέτρα (79 πόδια), 4 φορές μεγαλύτερη από την προηγούμενη παρόμοια μέτρηση στην Ιαπωνία.[36] Αυτή ήταν η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη μετατόπιση μέχρι σήμερα, αλλά πιθανότατα όχι και η μεγαλύτερη που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ, καθώς υπολογίζεται πως ο σεισμός της Σουμάτρας το 2004 θα μπορούσε να έχει μετατοπίσει τον βυθό κατά 30 μέτρα.[37]
Η Αμερικανική Γεωλογική Υπηρεσία ανακοίνωσε πως από τον σεισμό δημιουργήθηκε ρήγμα μήκους 300 χιλιομέτρων, ενώ ο Μπράιαν Ατγουότερ, επιστήμονας της υπηρεσίας δήλωσε πως «η ενέργεια που απελευθερώθηκε από αυτόν τον σεισμό ισοδυναμεί σχεδόν με την παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας σε διάστημα ενός μήνα».[38]
Τμήματα της βορειοανατολικής Ιαπωνίας μετατοπίστηκαν κατά 2,4 μέτρα πιο κοντά στη Βόρεια Αμερική,[39][40] κάνει κάποια τμήματα της ξηράς της Ιαπωνίας ευρύτερα από ό, τι πριν.[40] Οι περιοχές της Ιαπωνίας που βρίσκονται πλησιέστερα στο επίκεντρο παρουσίασαν τις μεγαλύτερες μετατοπίσεις.[40] Οι ακτογραμμές της Ιαπωνίας σε μήκος 400 χιλιομέτρων βυθίστηκαν κατακόρυφα κατά 0,6 μέτρα, επιτρέποντας στο τσουνάμι να ταξιδέψει πιο μακριά και πιο γρήγορα στην ξηρά.[40] Σύμφωνα με μια πρώιμη εκτίμηση, η πλάκα του Ειρηνικού μπορεί να έχει κινηθεί προς τα δυτικά έως και 20 μέτρα,[41] και μια άλλη πρώιμη εκτίμηση υπολόγισε την ολίσθηση σε έως και 40 μ.[42] Στις 6 Απριλίου η ιαπωνική ακτοφυλακή είπε ότι ο σεισμός μετατόπισε τον βυθό κοντά στο επίκεντρο 24 μέτρα και ανύψωσε τον βυθό ανοικτά της ακτής του Νομού Μιγιάγκι κατά 3 μέτρα.[43] Μια έκθεση της Ιαπωνικής Υπηρεσίας για τη Επιστήμη και Τεχνολογία Θάλασσας-Γης, που δημοσιεύθηκε στο Science στις 2 Δεκεμβρίου 2011, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο βυθός στην περιοχή μεταξύ του επίκεντρου και της Ιαπωνικής τάφρου μετακινήθηκε 50 μέτρα ανατολικά-νοτιοανατολικά και ανυψώθηκε περίπου 7 μέτρα ως αποτέλεσμα του σεισμού. Η έκθεση ανέφερε επίσης ότι ο σεισμός προκάλεσε πολλές μεγάλες κατολισθήσεις στον βυθό της πληγείσας περιοχής.
Η ρευστοποίηση του εδάφους ήταν εμφανής σε περιοχές ανακτημένης γης γύρω από το Τόκιο, ιδίως στο Ουραϊσού,[44][45] την Τσίμπα, το Φουναμπάσι, το Ναρασίνο (όλα στο νομό Τσίμπα) και στα Κότο, Εντογκάουα, Μινάτο, Τσούο και Ότα γύρω από το Τόκιο. Περίπου 30 σπίτια ή κτίρια καταστράφηκαν και 1.046 άλλα κτίρια υπέστησαν ζημιές σε διάφορους βαθμούς.[46] Το κοντινό αεροδρόμιο Χανέντα, χτισμένο ως επί το πλείστον σε ανακτημένη γη, δεν υπέστη ζημιά. Στο Οντάιμπα παρατηρήθηκε επίσης υγροποίηση, αλλά η ζημιά ήταν ελάχιστη.[47]
Δύο μέρες μετά τον σεισμό επαναδραστηριοποιήθηκε το ηφαίστειο Σινμοεντάκε, ύψους 1.420 μέτρων, που βρίσκεται στο νησί Κιούσου, αλλά είναι αβέβαιο αν το συμβάν συνδέεται με τον σεισμό της 11ης Μαρτίου.[48] Το ηφαίστειο είχε ενεργοποιηθεί για πρώτη φορά μετά από 52 χρόνια τον Ιανουάριο, αλλά είχε σχεδόν ηρεμήσει 2 εβδομάδες πριν τον σεισμό. Στις 13 Μαρτίου άρχισε ξανά να εκτοξεύει πέτρες και στάχτη που έφταναν σε ύψος 4.000 μέτρων.[49]
Εξαιτίας του σεισμού της 11ης Μαρτίου 2011, η διάρκεια της 24ώρης ημέρας στη Γη μίκρυνε κατά 1,8 μικροδευτερόλεπτα, σύμφωνα με τον γεωφυσικό Ρίτσαρντ Γκρος από τη Jet Propulsion Laboratory της NASA στην Πασαντίνα.[50]
Στην αρχή, ο Γκρος είχε υπολογίσει ότι η διάρκεια της 24ωρης ημέρας στη Γη είχε μικρύνει κατά 1,6 μικροδευτερόλεπτα[51], αλλά αργότερα επανεκτίμησε την κατάσταση σε 1,8 μικροδευτερόλεπτα. «Αλλάζοντας την κατανομή της μάζας της Γης, ο σεισμός της Ιαπωνίας ανάγκασε τη Γη να περιστρέφεται πιο γρήγορα και οδήγησε στη μείωση της διάρκειας της ημέρας κατά 1,8 μικροδευτερόλεπτα», δήλωσε και πρόσθεσε ότι είναι δυνατές περισσότερες βελτιώσεις καθώς θα λαμβάνουμε νέες πληροφορίες για τον σεισμό. Ο προηγούμενος μεγάλος σεισμός στη Χιλή (Φεβρουάριος 2010) είχε προκαλέσει τη μείωση της διάρκειας της ημέρας κατά 1,26 μικροδευτερόλεπτα.[50]
Σύμφωνα με αναφορές από το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας της Ιταλίας, η επίπτωση του σεισμού ήταν τόσο ισχυρή ώστε ο άξονας της Γης μετακινήθηκε κατά 4 ίντσες / 10 εκατοστά.[52] Μία ξεχωριστή έκθεση από τη Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, δήλωσε ότι το νησί Χονσού, το κύριο νησί της Ιαπωνίας, έχει μετατοπιστεί κατά 2,4 μέτρα προς τα ανατολικά.[53]
Ο Δόκτορας Ντάνιελ ΜακΝάμαρα, σεισμολόγος του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης των ΗΠΑ, δήλωσε στη The Huffington Post ότι η καταστροφή άφησε ένα τεράστιο ρήγμα στον πυθμένα της θάλασσας, 217 μίλια σε μήκος και 50 μίλια σε πλάτος.
Η Αρχή Γεωχωρικών Πληροφοριών της Ιαπωνίας ανέφερε καθίζηση εδάφους με βάση το ύψος των σταθμών τριγωνισμού στην περιοχή που μετρήθηκε με GPS σε σύγκριση με τις προηγούμενες τιμές τους από τις 14 Απριλίου 2011.[54]
Οι επιστήμονες λένε ότι η καθίζηση είναι μόνιμη. Ως αποτέλεσμα, οι εν λόγω κοινότητες είναι πλέον πιο ευάλωτες σε πλημμύρες κατά τη διάρκεια παλίρροιας.[56]
Ένα λεπτό πριν γίνει αισθητός ο σεισμός στο Τόκιο, το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για σεισμό, το οποίο περιλαμβάνει περισσότερα από 1.000 σεισμόμετρα στην Ιαπωνία, έστειλε προειδοποιήσεις για επικείμενη ισχυρή δόνηση σε εκατομμύρια. Πιστεύεται ότι η έγκαιρη προειδοποίηση της Ιαπωνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (JMA) έσωσε πολλές ζωές.[57][58] Η προειδοποίηση για το ευρύ κοινό δόθηκε περίπου οκτώ δευτερόλεπτα μετά την ανίχνευση του πρώτου κύματος Ρ ή περίπου 31 δευτερόλεπτα μετά την έναρξη του σεισμού. Ωστόσο, οι εκτιμώμενες εντάσεις ήταν μικρότερες από τις πραγματικές σε ορισμένα μέρη, ειδικά στις περιοχές Κάντο, Κοσινέτσου και Βόρειο Τοχόκου, όπου η προειδοποίηση του πληθυσμού δεν ενεργοποιήθηκε. Σύμφωνα με τη Μετεωρολογική Υπηρεσία της Ιαπωνίας, οι λόγοι για την υποτίμηση περιλαμβάνουν τη χρήση κλίμακας κορεσμένου μεγέθους κατά τη χρήση του μέγιστου πλάτους εισόδου, την αποτυχία να ληφθεί πλήρως υπόψη η περιοχή του υποκέντρου και το αρχικό πλάτος του σεισμού ήταν μικρότερο από αυτό που θα προβλεπόταν από μια εμπειρική σχέση.[59][60][61]
Ο σεισμός προκάλεσε τσουνάμι σε πολλές περιοχές της χώρας. Το τσουνάμι ξεκίνησε να διαδίδεται στον Ειρηνικό ωκεανό προς όλες τις κατευθύνσεις, αμέσως μετά τον σεισμό. Η προειδοποίηση για τσουνάμι που εκδόθηκε από την Ιαπωνία ήταν η πιο σοβαρή στην κλίμακα προειδοποίησης, υπολογίζοντας ότι το κύμα αυτό αναμένεται να είναι έως 10 μέτρα (33 πόδια) υψηλό.[62]
Το τσουνάμι αποδείχθηκε ασύλληπτα πιο καταστροφικό από τον ίδιο το σεισμό, καθώς σε αρκετές ακτές έφτασε τα 15 μέτρα ύψος, αν και το μέγιστο ύψος που καταγράφηκε ήταν 40,5 μέτρα. Συμπαρέσυρε σπίτια, κτίρια, αυτοκίνητα, ακόμα και πλοία, φτάνοντας κατά τόπους έως και 20 χιλιόμετρα μέσα στο εσωτερικό της στεριάς.[63] Το αεροδρόμιο του Σεντάι κυριολεκτικά σαρώθηκε από την πλημμύρα, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να καταφύγουν στα άνω επίπεδα του κεντρικού κτιρίου του αερολιμένα για να σωθούν.[64][65] Η προέλαση του τσουνάμι στην περιοχή του αεροδρομίου μαγνητοσκοπήθηκε από ένα ελικόπτερο του NHK News, παρουσιάζοντας ένα αριθμό αυτοκινήτων στους τοπικούς δρόμους που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από την προσέγγιση των κυμάτων να καταπίνονται από αυτά.
Όπως και ο σεισμός και το τσουνάμι του Ινδικού Ωκεανού του 2004, η ζημιά από το τσουνάμι, αν και πολύ πιο τοπική, ήταν πολύ πιο θανατηφόρο και καταστροφικό από τον πραγματικό σεισμό. Ολόκληρες πόλεις καταστράφηκαν σε περιοχές που επλήγησαν από τσουνάμι στην Ιαπωνία, συμπεριλαμβανομένων 9.500 αγνοουμένων στο Μιναμισανρίκου.[66] Χίλια σώματα είχαν βρεθεί στην πόλη έως τις 14 Μαρτίου 2011.[67]
Μεταξύ των παραγόντων του υψηλού αριθμού θανάτων ήταν το απροσδόκητα μεγάλο ύψος του νερού. Τα τείχη της θάλασσας σε πολλές πόλεις είχαν κατασκευαστεί για να προστατεύουν από τσουνάμι με πολύ χαμηλότερα ύψη. Επίσης, πολλοί άνθρωποι που πιάστηκαν στο τσουνάμι πίστευαν ότι ήταν αρκετά ψηλά ώστε να είναι ασφαλείς.[68] Σύμφωνα με μια ειδική επιτροπή για την πρόληψη καταστροφών που ορίστηκε από την ιαπωνική κυβέρνηση, η πολιτική προστασίας του τσουνάμι είχε ως στόχο να αντιμετωπίσει μόνο τα τσουνάμι που είχαν αποδειχθεί επιστημονικά ότι επανειλημμένα συνέβησαν. Η επιτροπή ενημέρωσε ότι η μελλοντική πολιτική πρέπει να είναι η προστασία από το υψηλότερο δυνατό τσουνάμι. Επειδή τα τείχη του τσουνάμι είχαν υπερκεραστεί, η επιτροπή πρότεινε επίσης, εκτός από την κατασκευή ψηλότερων τειχών τσουνάμι, να διδάξει επίσης στους πολίτες πώς να εκκενώσουν την περιοχή εάν ένα τσουνάμι μεγάλης κλίμακας πρόκειται να συμβεί.[69][70]
Αμέσως μετά τον σεισμό και την εμφάνιση τσουνάμι στις ιαπωνικές ακτές, εκδόθηκαν αμέσως προειδοποιήσεις για τσουνάμι και εκκενώσεις στις ακτές ολόκληρου του Ειρηνικού σε πάνω από 20 χώρες, συμπεριλαμβανομένων και όλη την ακτογραμμή της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής, από την Αλάσκα μέχρι τη Χιλή.
Το Κέντρο Προειδοποίησης του Ειρηνικού εξέδωσε δελτίο προειδοποίησης για τη Ρωσία, τις Φιλιππίνες, την Ταϊβάν, τις Μαριάνες Νήσους, το Γκουάμ, τα Νησιά Μάρσαλ, την Ινδονησία, την Παπούα Νέα Γουινέα, το Ναούρου, τη Μικρονησία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, το Μεξικό, τη Χαβάη και τις ακτές των ΗΠΑ. Ο Ερυθρός Σταυρός εξέφρασε την ανησυχία του ότι τα φονικά κύματα θα ήταν ψηλότερα από ορισμένα νησιά του Ειρηνικού, που κατά συνέπεια κινδύνευαν να καλυφθούν εντελώς από τα νερά. Ευτυχώς όμως, οι φόβοι αυτοί δεν επαληθεύτηκαν.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, εκδόθηκε προειδοποίηση για τσουνάμι για τις παράκτιες περιοχές της Καλιφόρνιας και του Όρεγκον.[71] Η Υπηρεσία Πολιτικής Άμυνας της Χαβάης διέταξε την εκκένωση όλων των παράκτιων περιοχών, συμπεριλαμβανομένης της Χονολουλού. Τα κύματα στη Χαβάη είχαν ύψος ως 1 μέτρο, χωρίς να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές,[72] αλλά συνολικά οι μικροζημιές έφτασαν τα 3 εκατομμύρια δολάρια.[73] Τα πρώτα κύματα έφτασαν στην περιοχή των Δυτικών ακτών 12 ώρες μετά τον κύριο σεισμό. Τέσσερις περιοχές στην Καλιφόρνια κηρύχθηκαν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, καθώς τα κύματα προκάλεσαν ζημιές σε λιμάνια και πλεούμενα, ενώ ένας άνθρωπος στην Καλιφόρνια ο οποίος επιχειρούσε να πάρει φωτογραφίες των κυμάτων παρασύρθηκε από αυτά και αργότερα πιστοποιήθηκε ο θάνατός του.
Στο Μεξικό, τα κύματα έφτασαν το μισό μέτρο.[74] Στο Περού, το κύμα έφτασε το 1,5 μέτρο, ενώ αναφέρθηκαν καταστροφές στις πόλεις Πουέμπλο Νουέβο ντε Κολάν και Πίσκο.[74] Στη Χιλή, τα κύματα έφτασαν 24 ώρες αργότερα, χωρίς να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές. Το ύψος των κυμάτων στο Νησί του Πάσχα, έφτασε το 1,16 μ. πάνω από το κανονικό επίπεδό τους.
Στην ανατολική Κίνα, οι Αρχές προειδοποίησαν τους κατοίκους να απομακρυνθούν από τις παραλίες. Η ακτοφυλακή της Ταϊβάν απομάκρυνε τους κατοίκους της πυκνοκατοικημένης ανατολικής ακτής, καθώς αναμένονταν κύματα ύψους 50 εκατοστών.
Στην Αυστραλία και στη Νέα Ζηλανδία εκδόθηκε αρχικά προειδοποίηση για τσουνάμι, αλλά στη συνέχεια η προειδοποίηση άρθηκε. Παρόμοια κατάσταση συνέβη και στα νησιά Ουόλις, τη Φουτούνα και τη Νέα Καληδονία. Στη νήσο Γκουάμ ο κόσμος απομακρύνθηκε από τις παραλίες και οι ένοικοι των ξενοδοχείων μεταφέρθηκαν σε δωμάτια υψηλότερων ορόφων, μέχρι την άρση του συναγερμού αργότερα εντός της ημέρας. Ανάλογα μέτρα πάρθηκαν και στις Βόρειες Μαριάνες Νήσους.
Περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν από τμήματα της ανατολικής Ρωσίας. Η επιχείρηση εκκένωσης των περιοχών επικεντρώθηκε στη νήσο Σαχαλίνη και στις Νότιες Κουρίλες.[75]
Μετά τα πρώτα κύματα που έφτασαν στις ακτές των Φιλιππίνων, τα οποία ήταν μικρού μεγέθους, οι αρχές της χώρας ανέστειλαν και εκεί τον συναγερμό για τσουνάμι. Στην Ινδονησία τα κύματα έφτασαν το ύψος των 10 εκατοστών, χωρίς να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές, αλλά στην επαρχία Παπούα ένας άνθρωπος σκοτώθηκε όταν παρασύρθηκε από αυτά.[76]
Στην Ιαπωνία, η Εθνική Αστυνομική Υπηρεσία επιβεβαίωσε 15.899 θανάτους, 6.157 τραυματίες και 2.529 αγνοούμενους σε είκοσι νομούς.[77] Επιπλέον, περίπου τρεις χιλιάδες επιπλέον θάνατοι έχουν αναγνωριστεί ως «θάνατοι που σχετίζονται με το σεισμό»,[78][79] και έτσι ο συνολικός αριθμός των θανάτων που προκλήθηκαν από την καταστροφή ανήλθαν σε 19.575 από το Σεπτέμβριο του 2017.[80]
Από τους 13.135 θανάτους που καταγράφηκαν έως τις 11 Απριλίου 2011, 12.143 ή 92,5% οφείλονταν σε πνιγμό. Τα θύματα ηλικίας 60 ετών και άνω αντιπροσώπευαν το 65,2% των θανάτων, με το 24% των συνολικών θυμάτων να είναι στα 70 τους.[81] Όσον αφορά τον Μάρτιο του 2012, τα στοιχεία της ιαπωνικής αστυνομίας έδειξαν ότι το 70% των 3.279 που εξακολουθούν να αγνοούνται ήταν ηλικίας 60 ετών και άνω, συμπεριλαμβανομένων 893 στα 70 τους και 577 στα 80 τους. Από τα συνολικά επιβεβαιωμένα θύματα, 14.308 πνίγηκαν, 667 συνεθλίβησαν ή πέθαναν από εσωτερικούς τραυματισμούς και 145 πέθαναν από εγκαύματα.[82]
Το Save the Children αναφέρει ότι 100.000 παιδιά ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους, μερικά από τα οποία διαχωρίστηκαν από τις οικογένειές τους επειδή ο σεισμός σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρας.[83] 236 παιδιά έμειναν ορφανά στους νομούς Ιβάτε, Μιγιάγκι και Φουκουσίμα από την καταστροφή.[84][85] 1.580 παιδιά έχασαν έναν ή και τους δύο γονείς τους,[86] 846 στο Μιγιάγκι, 572 στο Ιβάτε και 162 στη Φουκουσίμα.[87] Ο σεισμός και το τσουνάμι σκότωσαν 378 μαθητές δημοτικού, γυμνασίου και γυμνασίου και 158 άλλοι αγνοούνται.[88] Ένα δημοτικό σχολείο στο Ισινομάκι, Μιγιάγκι, το δημοτικό Οκάουα, έχασε 74 από 108 μαθητές και 10 από 13 εκπαιδευτικούς και προσωπικό.[89][90][91]
Το τσουνάμι αναφέρθηκε ότι προκάλεσε αρκετούς θανάτους εκτός Ιαπωνίας. Ένας άντρας σκοτώθηκε στην Τζαγιαπούρα της Παπούα της Ινδονησίας καθώς παρασύρθηκε από το τσουνάμι. Ένας άνδρας που λέγεται ότι προσπαθούσε να φωτογραφίσει το επερχόμενο τσουνάμι στις εκβολές του ποταμού Κλάμαθ, νότια της Κρέσεντ Σίτι, Καλιφόρνια, παρασύρθηκε στη θάλασσα.[92] Το σώμα του βρέθηκε στις 2 Απριλίου 2011 στο Όσιαν Μπιτς στο πολιτειακό πάρκο Φορτ Στίβενς, Όρεγκον, 530 χιλιόμετρα προς τα βόρεια.
Ο ισχυρός σεισμός 9,0 - 9,1 βαθμών Ρίχτερ και το τσουνάμι που έπληξαν τις βορειοανατολικές ακτές της Ιαπωνίας, προκάλεσαν το θάνατο πολλών ανθρώπων, αλλά και σοβαρές υλικές ζημιές στις επαρχίες Μιγιάγκι, Φουκουσίμα, Τσίμπα, Ιβάτε και Τόκιο. Ο βαθμός και η έκταση των ζημιών που προκλήθηκαν από τον σεισμό και το συνακόλουθο τσουνάμι ήταν τεράστιες, με τις περισσότερες από τις ζημίες να προκαλούνται από το τσουνάμι. Βιντεοσκοπημένα βίντεο από τις πόλεις που επλήγησαν περισσότερο δείχνουν σωρούς ερειπίων, με σχεδόν καθόλου τμήματα οποιωνδήποτε κατασκευών να παραμένουν όρθια.[93] Οι εκτιμήσεις για το κόστος των ζημιών κυμαίνονται από δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Δορυφορικές φωτογραφίες πριν και μετά των κατεστραμμένων περιοχών δείχνουν τεράστιες ζημιές σε πολλές περιοχές.[94][95] Αν και η Ιαπωνία έχει επενδύσει το ισοδύναμο των δισεκατομμυρίων δολαρίων σε θαλάσσια τείχη κατά του τσουνάμι που καλύπτουν τουλάχιστον το 40% των 34.751 χιλιομέτρων ακτογραμμής και έως 12 μέτρα ψηλά, το τσουνάμι απλώς πέρασε πάνω από την κορυφή μερικών θαλασσίων τειχών, κατεδαφίζοντας μερικά.[96]
Η Εθνική Αστυνομική Υπηρεσία της Ιαπωνίας δήλωσε στις 3 Απριλίου 2011, ότι 45.700 κτίρια καταστράφηκαν και 144.300 υπέστησαν ζημιές από τον σεισμό και το τσουνάμι. Τα κατεστραμμένα κτίρια περιελάμβαναν 29.500 κατασκευές στο νομό Μιγιάγκι, 12.500 στο νομό Ιβάτε και 2.400 στο νομό Φουκουσίμα.[97] Τριακόσια νοσοκομεία με 20 κρεβάτια ή περισσότερα στο Τοχόκου υπέστησαν ζημιές, ενώ 11 καταστράφηκαν πλήρως.[98] Ο σεισμός και το τσουνάμι δημιούργησαν περίπου 24-25 εκατομμύρια τόνοι ερειπίων και μπάζων στην Ιαπωνία.[99][100]
Μια έκθεση της Εθνικής Αστυνομικής Υπηρεσίας της Ιαπωνίας στις 10 Σεπτεμβρίου 2018 ανέφερε 121.778 κτίρια ως «πλήρως κατεστραμμένα», με άλλα 280.926 κτίρια «ημιερειπωμένα» και άλλα 699.180 κτίρια «μερικώς κατεστραμμένα».[101] Ο σεισμός και το τσουνάμι προκάλεσαν επίσης εκτεταμένες και σοβαρές δομικές ζημιές στη βορειοανατολική Ιαπωνία, συμπεριλαμβανομένων σοβαρών ζημιών σε δρόμους και σιδηροδρόμους, καθώς και πυρκαγιές σε πολλές περιοχές, και κατάρρευση ενός φράγματος.[102][103] Ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Ναότο Καν είπε, "Στα 65 χρόνια μετά το τέλος του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, αυτή είναι η πιο σκληρή και πιο δύσκολη κρίση για την Ιαπωνία."[104] Περίπου 4.4 εκατομμύρια νοικοκυριά στη βορειοανατολική Ιαπωνία έμειναν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα[105] και 1,5 εκατομμύρια χωρίς νερό.[106][107]
Το φράγμα άρδευσης Φουτζινούμα στη Σουκαγκάβα διερράγη,[108] προκαλώντας πλημμύρες και παρασύροντας πέντε σπίτια.[109] Οκτώ άνθρωποι αγνοούνταν και τέσσερα πτώματα ανακαλύφθηκαν μέχρι το πρωί.[110][111][112] Σύμφωνα με πληροφορίες, ορισμένοι ντόπιοι προσπάθησαν να επιδιορθώσουν τις διαρροές στο φράγμα πριν καταρρεύσει εντελώς.[113] Στις 12 Μαρτίου επιθεωρήθηκαν 252 φράγματα και ανακαλύφθηκε ότι έξι φράγματα αναχώματος είχαν ρηχές ρωγμές στις κορυφές τους. Η δεξαμενή σε ένα φράγμα βαρύτητα από σκυρόδεμα με βαρύτητα υπέστη μια μικρή μη σοβαρή βλάβη. Όλα τα κατεστραμμένα φράγματα λειτουργούσαν χωρίς προβλήματα. Δεν ήταν δυνατή η πρόσβαση σε τέσσερα φράγματα εντός της περιοχής του σεισμού.[114]
Πυρκαγιές αναφέρθηκαν στο Τόκιο και στις πληγείσες περιοχές, κυρίως στην πόλη Κεσενούμα, όπου φωτιές μήκους αρκετών χιλιομέτρων μαίνονταν σε μεγάλα τμήματα της πόλης. Εικόνες που μεταδόθηκαν από το NHK και είχαν ληφθεί από στρατιωτικό αεροσκάφος απεικονίζουν σπίτια και άλλα κτήρια να καίγονται στην πόλη. Τουλάχιστον 20 άνθρωποι τραυματίστηκαν στο Τόκιο μετά από κατάρρευση ορόφου ενός κτιρίου, ενώ στο Σεντάι ένα ξενοδοχείο κατέρρευσε.
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Χαβάης, υπολογίζεται ότι το τσουνάμι άφησε πίσω του 25 εκατομμύρια τόνους συντριμμιών, εκ των οποίων 4 έως 8 διαλύθηκαν στον ωκεανό και ένα έως δύο επιπλέουν στην επιφάνειά του. Ένα χρόνο μετά το σεισμό και το τσουνάμι, εντοπίστηκε ένα ιαπωνικό ψαράδικο με σημαία από το Χοκκάιντο να πλέει ακυβέρνητο κοντά στη Βρετανική Κολομβία, στον Καναδά.[115] Υπολογίζεται ότι ο κύριος όγκος των συντριμμιών του τσουνάμι θα αρχίσει να ξεβράζεται στη δυτική ακτή της Βόρειας Αμερικής από της Αλάσκα μέχρι τη Καλιφόρνια τον Οκτώβριο του 2012. Ήδη κάποια αντικείμενα που ξεβράστηκαν έχουν επιστραφεί στους ιδιοκτήτες τους, αν αυτοί ζουν.[116]
Οι πυρηνικοί σταθμοί Οναγκάβα, Φουκουσίμα Ι και ΙΙ και Φουκουσίμα Τοκάι έκλεισαν αυτόματα μετά τον σεισμό.[117] Ο πυρηνικός σταθμός Χιγκασιντόρι, επίσης, στη βορειοανατολική ακτή, είχε ήδη κλείσει για την περιοδική επιθεώρηση. Στο σταθμό στην Οναγκάβα ξέσπασε φωτιά, χωρίς όμως να απειληθεί ο αντιδραστήρας του εργοστασίου, με τον πρωθυπουργό Ναότο Καν να δηλώνει ότι δεν υπήρξε διαρροή πυρηνικής ενέργειας εξαιτίας του σεισμού. Στην ομιλία του εξέφρασε τη συμπάθεια του σε όλα τα θύματα, και υποσχέθηκε βοήθεια, δηλώνοντας ότι έχει συσταθεί μία υπηρεσία εκτάκτου ανάγκης.
Το διυλιστήριο πετρελαίου της Cosmo Oil Company, δυνατότητας 220.000 βαρελιών την ημέρα,[118] πήρε φωτιά από το σεισμό στο Ιτσιχάρα, νομός Τσίμπα, ανατολικά του Τόκιο.[119][120] Η φωτιά έσβησε μετά από δέκα ημέρες, τραυματίζοντας έξι άτομα και καταστρέφοντας τις δεξαμενές.[121] Άλλα σταμάτησαν την επεξεργασία για λόγους ασφαλείας και πτώσης του ρεύματος.[122][123] Στο Σεντάι το δυναμικότητας 145.000 βαρελιών την ημέρα διυλιστήριο ιδιοκτησίας JX Nippon Oil & Energy, της μεγαλύτερης εταιρείας διυλιστηρίων στην Ιαπωνία, πήρε επίσης φωτιά από το σεισμό.[118] Οι εργάτες απομακρύνθηκαν,[124] αλλά οι προειδοποιήσεις για τσουνάμι εμπόδισαν τις προσπάθειες κατάσβεσης της φωτιάς μέχρι τις 14 Μαρτίου.[118]
Ένας αναλυτής εκτιμά ότι η κατανάλωση διαφόρων τύπων πετρελαίου μπορεί να αυξηθεί έως και κατά 300.000 βαρέλια την ημέρα (καθώς και LNG), καθώς οι εφεδρικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας που καίνε ορυκτά καύσιμα προσπαθούσαν να αντισταθμίσουν την απώλεια 11 GW της πυρηνικής ισχύος της Ιαπωνίας.[125][126]
Το εργοστάσιο της πόλης για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (lng) στο Σεντάι υπέστη σοβαρές ζημιές και οι προμήθειες σταμάτησαν για τουλάχιστον ένα μήνα.[127]
Οι πυρηνικοί σταθμοί Φουκουσίμα Ντάιτσι, Fukushima Daini, ο πυρηνικός σταθμός Onagawa και πυρηνικοί σταθμοί Τοκάι, αποτελούμενοι από συνολικά έντεκα αντιδραστήρες, έκλεισαν αυτόματα μετά τον σεισμό.[128] Ο σταθμός Higashidōri, επίσης στη βορειοανατολική ακτή, ήταν ήδη κλειστός για περιοδική επιθεώρηση. Απαιτείται ψύξη για την απομάκρυνση της θερμότητας αποσύνθεσης μετά τον τερματισμό ενός αντιδραστήρα δεύτερης γενιάς και για τη συντήρηση δεξαμενών χρησιμοποιημένου καυσίμου. Η εφεδρική διαδικασία ψύξης τροφοδοτείται από γεννήτριες ντίζελ έκτακτης ανάγκης στους πυρηνικούς σταθμούς και στο εργοστάσιο πυρηνικής επανεπεξεργασίας Rokkasho.[129] Στο Φουκουσίμα Ντάιτσι και στο Daini, τα κύματα του τσουνάμι πέρασαν πάνω από τα θαλάσσια τείχη και κατέστρεψαν τα εφεδρικά συστήματα ντίζελ, με αποτέλεσμα σοβαρά προβλήματα στο Φουκουσίμα Ντάιτσι, συμπεριλαμβανομένων τριών μεγάλων εκρήξεων και διαρροής ραδιενέργειας. Μεταγενέστερη ανάλυση διαπίστωσε ότι πολλά ιαπωνικά πυρηνικά εργοστάσια, συμπεριλαμβανομένου του Φουκουσίμα Ντάιτσι, δεν προστατεύονταν επαρκώς από τα τσουνάμι.[130] Πάνω από 200.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν.[131]
Ο μετασεισμός στις 7 Απριλίου προκάλεσε την απώλεια εξωτερικής μονάδας ισχύος στο εργοστάσιο επανεπεξεργασίας Rokkasho και στο πυρηνικό σταθμό Higashidori, αλλά οι εφεδρικές γεννήτριες ήταν λειτουργικές. Ο πυρηνικός σταθμός παραγωγής ενέργειας Onagawa έχασε τρεις από τις τέσσερις εξωτερικές γραμμές τροφοδοσίας του και έχασε προσωρινά τη λειτουργία ψύξης στις δεξαμενές χρησιμοποιημένου καυσίμου για "20 έως 80 λεπτά". Επίσης, διαπιστώθηκε διαρροή "έως 3,8 λίτρων "ραδιενεργού νερού στην Onagawa μετά τον μετασεισμό.[132]
Μια έκθεση της ΔΥΑΕ το 2012 διαπίστωσε ότι ο πυρηνικός σταθμός Onagawa, ο πλησιέστερος πυρηνικός σταθμός στο επίκεντρο του σεισμού και του τσουνάμι του 2011, παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό άθικτος. Οι τρεις αντιδραστήρες της εγκατάστασης έκλεισαν αυτόματα χωρίς ζημιά και όλα τα συστήματα ασφαλείας λειτούργησαν όπως σχεδιάστηκε. Το εργοστάσιο έχει θαλάσσιο τείχος ύψους 14 μέτρων το οποίο άντεξε με επιτυχία στο τσουνάμι.[133]
Ο Επίτροπος Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γκίντερ Έτινγκερ μίλησε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 15 Μαρτίου, εξηγώντας ότι η πυρηνική καταστροφή ήταν μια «αποκάλυψη».[134] Καθώς η πυρηνική κρίση εισήλθε στο δεύτερο μήνα, οι ειδικοί δήλωσαν ότι η Φουκουσίμα Ντάιτσι, ενώ δεν ήταν το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα όλων των εποχών, ήταν το πιο περίπλοκο. Δεν ήταν τόσο κακό όσο η καταστροφή του Τσέρνομπιλ, αλλά ήταν χειρότερο από το ατύχημα του Three Mile Island. Μπορεί να χρειαστούν μήνες ή χρόνια για να μάθουμε πόσο βλαβερή ήταν η απελευθέρωση επικίνδυνων ισοτόπων στην ανθρώπινη υγεία και στον εφοδιασμό τροφίμων και στη γύρω περιοχή.[135]
Μετά τον σεισμό, οι 3 αντιδραστήρες που βρίσκονταν σε κανονική λειτουργία στη μονάδα Φουκουσίμα Ι έκλεισαν αυτόματα. Το σύστημα ψύξης σταμάτησε να λειτουργεί όταν το τσουνάμι έπληξε τη μονάδα, με αποτέλεσμα να σταματήσει η λειτουργία της γεννήτριας που τροφοδοτούσε το σύστημα έκτακτης ψύξης. Αυτό αύξησε τη θερμοκρασία και την πίεση εντός των αντιδραστήρων. Ενώ αρχικά το εφεδρικό σύστημα μπόρεσε να επαναφέρει την πίεση σε κανονικά επίπεδα στους αντιδραστήρες 2 και 3, στον αντιδραστήρα 1 το σύστημα δεν λειτούργησε κανονικά.[136] Τις επόμενες ημέρες τέθηκε εκτός λειτουργίας το σύστημα ψύξης και στους υπόλοιπους αντιδραστήρες.[137]
Στις 12 Μαρτίου σημειώθηκε η πρώτη έκρηξη στο κτήριο που φιλοξενούσε τον αντιδραστήρα 1,[138][139] ενώ νέες εκρήξεις σημειώθηκαν στους υπόλοιπους αντιδραστήρες τις ακόλουθες ημέρες. Η περιοχή κηρύχθηκε σε κατάσταση ανάγκης και διατάχθηκε η εκκένωση των κατοικιών σε ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων καθώς τα επίπεδα ραδιενέργειας που κατέγραψαν οι μετρήσεις ήταν πολύ πιο πάνω από τα επιτρεπτά όρια.[140][141][142][143]
Αργότερα, σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύχθηκε επίσης το κοντινό Φουκουσίμα II σε ακτίνα 3 χιλιομέτρων (1,9 μίλια).[142][143] Στις 13 Μαρτίου, η ΙΑΕΑ ανακοίνωσε πως κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και το πυρηνικό εργοστάσιο της Οναγκάουα, μετά την καταγραφή επιπέδων ραδιενέργειας που ξεπερνούν τα επιτρεπόμενα όρια στη ζώνη κοντά στον πυρηνικό σταθμό.[137]
Αρχικά, στη διεθνή κλίμακα για περιστατικά που αφορούν πυρηνική ενέργεια και ραδιενέργεια (Διεθνής Κλίμακα Πυρηνικών Γεγονότων / INES), από το 1 μέχρι το 7, η έκρηξη στη Φουκουσίμα αξιολογήθηκε ως κατηγορίας 4,[144][145] αλλά αργότερα, μετά την αξιολόγηση των γεγονότων που ακολούθησαν, ανέβασαν αρχικά το επίπεδο στο 5 και τελικά στο 7, τον ανώτατο βαθμό επικινδυνότητας, που μέχρι τότε μόνο το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ το 1986 είχε αξιολογηθεί ως τέτοιο,[146] καθώς η ανάλυση έδειξε ψυκτικό νερό διέρρεε από τους αντιδραστήρες.[147] Μέχρι το καλοκαίρι, ο Αντιπρόεδρος Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, ο επικεφαλής του Οργανισμού Πυρηνικής και Βιομηχανικής Ασφάλειας και ο επικεφαλής του Οργανισμού Φυσικών Πόρων και Ενέργειας είχαν χάσει όλες τις δουλειές τους.[148]
Η διαχειρίστρια εταιρεία του πυρηνικού σταθμού της Φουκουσίμα, TEPCO, ανακοίνωσε ότι, σύμφωνα με υπολογισμούς, ο σταθμός θα αποκατασταθεί πλήρως σε έξι ή εννέα μήνες και πρότεινε ένα σχέδιο αποκατάστασης.[149][150]
Η Ιαπωνία κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά τη βλάβη του συστήματος ψύξης στον Πυρηνικό Σταθμό Fukushima Daiichi, με αποτέλεσμα την εκκένωση των γειτονικών κατοίκων.[151][152][153] Αξιωματούχοι της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Πυρηνικής και Βιομηχανικής Ασφάλειας ανέφεραν ότι τα επίπεδα ακτινοβολίας μέσα στο εργοστάσιο ήταν έως και 1.000 φορές πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα,[154] και ότι τα επίπεδα ραδιενέργειας έξω από το εργοστάσιο ήταν έως οκτώ φορές τα κανονικά επίπεδα.[155] Αργότερα, κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής της Φουκουσίμα Ντάινι, 11 χιλιόμετρα νότια.[156] Αυτό αύξησε τον συνολικό αριθμό των προβληματικών αντιδραστήρων σε έξι.[157]
Ραδιενεργό ιώδιο ανιχνεύθηκε στο νερό της βρύσης στις Φουκουσίμα, Τοτσιγκί, Γκούνμα, Τόκιο, Τσίμπα, Σαϊτάμα και Νιιγκάτα, και ραδιενεργό καίσιο στο νερό της βρύσης στις Φουκουσίμα, Τοτσιγκί και Γκούνμα.[158][159][160] Το ραδιενεργό καίσιο, το ιώδιο και το στρόντιο[161] ανιχνεύθηκαν επίσης στο έδαφος σε ορισμένα μέρη της Φουκουσίμα. Μπορεί να υπάρχει ανάγκη αντικατάστασης του μολυσμένου εδάφους.[162] Πολλά ραδιενεργά σημεία βρέθηκαν έξω από τη ζώνη εκκένωσης, συμπεριλαμβανομένου του Τόκιο.[163] Προϊόντα διατροφής βρέθηκαν επίσης μολυσμένα από ραδιενεργές ύλες σε διάφορα μέρη της Ιαπωνίας.[164] Στις 5 Απριλίου 2011, η κυβέρνηση του Νομού Ιμπαράκι απαγόρευσε την αλιεία αμμοδυτίδων μετά την ανακάλυψη ότι αυτό το είδος μολύνθηκε από ραδιενεργό καίσιο πάνω από τα νόμιμα όρια.[165] Τον Ιούλιο του 2013 βρέθηκαν ελαφρώς αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας σε βόειο κρέας που πωλείται στις αγορές του Τόκιο.[166]
Το δίκτυο μεταφορών της Ιαπωνίας αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα. Πολλά τμήματα της οδού ταχείας κυκλοφορίας Τόχοκου, που εξυπηρετεί τη βόρεια Ιαπωνία, υπέστησαν ζημιές.[167]
Όλες οι υπηρεσίες των σιδηροδρόμων ανεστάλησαν στο Τόκιο, με 20.000 ανθρώπους να καθηλώνονται στους σταθμούς σε όλη την πόλη.[168], μέχρι να επανέλθουν αργότερα[169] Αν και δεν σημειώθηκε κάποιος εκτροχιασμός στο Σινκανσέν, οι υπηρεσίες του σιδηροδρομικού δικτύου ανεστάλησαν.[170], ενώ και το σιδηροδρομικό δίκτυο JR East ανέστειλε τις υπηρεσίες του για το υπόλοιπο της ημέρας[171] Σε τέσσερα τρένα στις παράκτιες γραμμές, αναφέρθηκαν προβλήματα στον έλεγχό τους από τους χειριστές, ενώ ένα τρένο στη γραμμή Σενσέκι διαπιστώθηκε πως είχε εκτροχιαστεί.[172]
Όλα τα λιμάνια της Ιαπωνίας έκλεισαν για λίγο μετά τον σεισμό, αν και αυτά στο Τόκιο και νότια άνοιξαν ξανά σύντομα. Δεκαπέντε λιμάνια βρίσκονταν στη ζώνη καταστροφής. Τα βορειοανατολικά λιμάνια Χατσινόχε, Σεντάι, Ισινομάκι και Οναμάχα καταστράφηκαν, ενώ το λιμάνι της Τσίμπα (που εξυπηρετεί τη βιομηχανία υδρογονανθράκων) και το ένατο μεγαλύτερο λιμάνι εμπορευματοκιβωτίων της Ιαπωνίας στο Κασίμα επηρεάστηκαν επίσης, αν και λιγότερο σοβαρά. Τα λιμάνια στα Χιτατσινάκα, Χιτάτσι, Σόμα, Σιογκάμα, Κεσενούμα, Οφουνάτο, Καμάσι και Μιγιάκο υπέστησαν επίσης ζημιές και έκλεισαν για τα πλοία.[173] Και οι 15 λιμένες άνοιξαν ξανά για περιορισμένη κυκλοφορία πλοίων έως τις 29 Μαρτίου 2011.[174] Συνολικά 319 αλιευτικοί λιμένες, περίπου το 10% των αλιευτικών λιμένων της Ιαπωνίας, υπέστησαν ζημιές.[175] Τα περισσότερα αποκαταστάθηκαν σε κατάσταση λειτουργίας έως τις 18 Απριλίου 2012.[176]
Το λιμάνι του Τόκιο υπέστη ελαφρά ζημιά. Οι επιπτώσεις του σεισμού περιελάμβαναν ορατό καπνό από ένα κτίριο στο λιμάνι με τμήματα των λιμενικών περιοχών να πλημμυρίζουν, συμπεριλαμβανομένης της ρευστοποίησης του εδάφους στο χώρο στάθμευσης της Disneyland του Τόκιο.[177][178]
Πλοίο ναυπηγικής εταιρείας του λιμανιού Ισινομάκι με εκατό ανθρώπους πλήρωμα, παρασύρθηκε από το τσουνάμι στην περιοχή Μιγιάγκι.
Τα αεροδρόμια Ναρίτα και Χανέντα ανέστειλαν τις δραστηριότητές τους μετά το σεισμό[170]. Σοβαρές ζημιές σημειώθηκαν στο αεροδρόμιο του Σεντάι από το τσουνάμι που ακολούθησε τον κύριο σεισμό[64].
Ο σεισμός προκάλεσε σοβαρά προβλήματα και στις τηλεπικοινωνίες.[179][180]
Αμέσως μετά τη σεισμική δόνηση, το χρηματιστήριο του Τόκιο είδε τον δείκτη Nikkei να διολισθαίνει κατά 5%[181]. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας δήλωσε ότι θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα της αγοράς[182][183].
Σημαντικές ήταν και οι ζημιές σε άλλα χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο. Στη Γερμανία ο DAX έχασε 1,2% μέσα σε λίγα λεπτά[184], στο Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng σημείωσε πτώση κατά 1,8%, ενώ ο δείκτης Kospi της Νότιας Κορέας σημείωσε πτώση κατά 1,3%[185]. Μέχρι το τέλος των συναλλαγών την Παρασκευή, ο MSCI Asia Pacific Index υποχώρησε κατά 1,8%[186]. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Eurostoxx 600 έκλεισε στις 275 μονάδες καταγράφοντας απώλειες 0,74%, ενώ ο βιομηχανικός Ντάου Τζόουνς έπεσε 0,2% στις 11.970 μονάδες.
Οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν, παρά τη συνεχιζόμενη κρίση στη Λιβύη και τις αναμενόμενες διαδηλώσεις στη Σαουδική Αραβία. Στη Νέα Υόρκη, το βαρέλι του αργού πετρελαίου υποχώρησε αμέσως κάτω από τα 100 δολάρια (99,01 δολάρια από 100,08 δολάρια από το μεσημέρι), ενώ προσφάτως ξεπερνούσε τα 110.
Στο Χονγκ Κονγκ, ο Υπουργός Οικονομικών Τζον Τσανγκ προειδοποίησε τους επενδυτές να «δώσουν μεγάλη προσοχή», καθώς ο σεισμός μπορεί να έχει ένα βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο στην τοπική χρηματιστηριακή αγορά.
Οι τιμές των μετοχών των μεγαλύτερων ασφαλιστικών εταιρειών Munich Re και Swiss Reinsurance Company παρουσίασαν ζημιές, καθώς εικάζεται ότι μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με απώλειες «κάπου στη σειρά 10 δισεκατομμύρια δολαρίων», ακόμη και μετά από ορισμένα έξοδα που καλύφθηκαν από πρωτογενείς ασφαλιστές της Ιαπωνίας και της κυβέρνησης[187].
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το οικονομικό κόστος των ζημιών στην Ιαπωνία φτάνει στα 4,6 δισεκατομμύρια δολάρια.[188]
Η Standard & Poor's (S&P) υποβάθμισε τις πιστωτικές προοπτικές της Ιαπωνίας από σταθερές σε αρνητικές, λέγοντας ότι «αυτή η πρόβλεψη έγινε εξαιτίας του υψηλού κόστους της ανοικοδόμησης».[189]
«Η S&P θεωρεί ότι το κόστος, το οποίο σχετίζεται με τον καταστροφικό σεισμό της 11ης Μαρτίου, και το τσουνάμι που ακολούθησε, καθώς και τη πυρηνική καταστροφή που ακολούθησε, θα αυξήσει τα δημοσιονομικά ελλείμματα της Ιαπωνίας κατά 3,7% (περισσότερο από ότι έλεγαν οι προηγούμενες εκτιμήσεις) του ΑΕΠ μέχρι το 2013», δήλωσε η εταιρία. Η S&P πρόσθεσε «ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τους πολιτικούς της Ιαπωνίας και την ικανότητα τους να αντισταθμίσουν τα φορολογικά μέτρα στη χώρα τους στο μέλλον. Η εταιρία υπολογίζει ότι το κόστος της ανοικοδόμησης θα φθάσει τα 30 τρισεκατομμύρια γιεν (364 δισεκατομμύρια δολάρια)».[190]
Η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγισε το 2011, σε έκθεση της, ότι η Ιαπωνία θα χρειαστεί 5 χρόνια για να αποκαταστήσει την οικονομία της μετά τον σεισμό. Η Παγκόσμια Τράπεζα αναφέρει ότι, εξαιτίας του σεισμού, υπήρξε πτώση του ΑΕΠ κατά 4% (235 εκατομμύρια δολάρια, 165 εκατομμύρια ευρώ).[191]
Στην έκθεση της, παρόλο που ακόμα είναι πολύ νωρίς για εκτιμήσεις, η Παγκόσμια Τράπεζα αναφέρει ότι ο σεισμός του Κόμπε (1995) απέδειξε ότι η Ιαπωνία διαθέτει τα εφόδια για οικονομική αποκατάσταση μετά από περιβαλλοντικές καταστροφές. Η Παγκόσμια Τράπεζα ανέφερε ότι υπολογίζεται ότι η ανοικοδόμηση θα κυμανθεί μεταξύ 122-235 δισεκατομμυρίων δολαρίων, δηλαδή 2,5-4% επί του ΑΕΠ της Ιαπωνίας. «Ένα μικρό μέρος θα επιβαρυνθεί από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, ενώ το υπόλοιπο από τα νοικοκυριά και την κυβέρνηση», πρόσθεσε.[192]
Η Ιαπωνία ανακοίνωσε τον προϋπολογισμό έκτακτης ανάγκης, ο οποίος ανέρχεται στα 4 τρισεκατομμύρια γιεν (ισοδυναμεί με 33.46 δισεκατομμύρια ευρώ) για να αντιμετωπισθούν οι καταστροφές, οι οποίες προκλήθηκαν από τον σεισμό. Ο προϋπολογισμός έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο της Ιαπωνίας στα τέλη του Απριλίου και θα τεθεί σε ισχύ από τον Μάιο. Επίσης, η ιαπωνική κυβέρνηση δήλωσε ότι «σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο προϋπολογισμός για την ανοικοδόμηση της χώρας θα ανέρχεται στα 25 τρισεκατομμύρια γιεν».[193]
Ο προϋπολογισμός για έκτακτη ανάγκη θα αφορά την παροχή προσωρινής στέγης σε αυτούς που έμειναν άστεγοι εξαιτίας του σεισμού, την αποκατάσταση των υποδομών και τα δάνεια που έχουν σχέση με τις καταστροφές. Ο σεισμός του 2011 στην Ιαπωνία προκάλεσε τον θάνατο ή την εξαφάνιση 27.000 ανθρώπων, καταστροφές στα σπίτια στη βορειανατολική Ιαπωνία και πυρηνική καταστροφή. Την Πέμπτη, 21 Απριλίου, η ιαπωνική κυβέρνηση απαγόρευσε την είσοδο σε μια ζώνη 20 χιλιομέτρων από τον πυρηνικό σταθμό Φουκουσίμα.[194]
Τα Ηνωμένη Έθνη ανακοίνωσαν ότι βρίσκονται σε ετοιμότητα για την αποστολή τουλάχιστον 30 ομάδων διάσωσης στις πληγείσες περιοχές. Έτοιμες να προσφέρουν βοήθεια δήλωσαν Ρωσία και Γαλλία.
Η Ρωσία συγκεκριμένα, σύμφωνα με δηλώσεις του Ρώσου Πρωθυπουργού Βλαντίμιρ Πούτιν, είναι έτοιμη να βοηθήσει την Ιαπωνία, η οποία εξαιτίας του σεισμού 9,0 - 9,1 βαθμών Ρίχτερ καθώς και του τσουνάμι που ακολούθησε, αμφότερα στις 11 Μαρτίου, ζήτησε από τη Ρωσία περισσότερη παροχή ενέργειας[195].
Σε μια έκτακτη συνεδρίαση, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ότι «οι γείτονές μας αντιμετωπίζουν μια τραγωδία... παρά τις διαμάχες μας στο παρελθόν» (όσον αφορά τα νησιά των Κουρίλλων, τα οποία αποτελούν ρωσικό έδαφος, όπως είχε δηλώσει και ο Ρώσος Πρόεδρος). «Η Ιαπωνία είναι στενός μας συνεργάτης για πολλά χρόνια. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να βοηθήσουμε την Ιαπωνία σε αυτή την κατάσταση», πρόσθεσε[196].
Ο Αναπληρωτής Αρμόδιος Ενέργειας του Βλαντίμιρ Πούτιν, Ίγκορ Σέχιν, δήλωσε ότι «μπορούμε να παρέχουμε από 3.000.000-4.000.000 τόνους ενέργειας και πολύ γρήγορα», προσθέτοντας ότι η Ρωσία μπορεί να προμηθεύει με ενέργεια που παράγεται στην Άπω Ανατολή, καθώς και με φυσικό αέριο της Gasprom.[197]
Η τότε Αμερικανίδα Υπουργός Εξωτερικών, Χίλαρι Κλίντον, βρέθηκε στο Τόκιο για διαπραγματεύσεις με τον Ναότο Καν. Η Χίλαρι Κλίντον δήλωσε πως «στόχος του ταξιδιού αποτελεί η έκφραση υποστήριξης προς τους Ιάπωνες μετά τον καταστροφικό σεισμό της 11ης Μαρτίου».[198]
Η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα για την οικοδόμηση των περιοχών που είχαν καταστραφεί κατά τη διάρκεια του σεισμού της 11ης Μαρτίου στην Ιαπωνία. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ιαπωνίας, Τακεάκι Ματσουμότο, δήλωσε ότι η «Ιαπωνία πρόκειται να δημοσιεύσει σχέδιο ανοικοδόμησης και ευελπιστεί σε βοήθεια άλλων χωρών, όπως των ΗΠΑ, για να αρχίσει η εφαρμογή του».[198]
Σύμφωνα με τις ιαπωνικές αρχές, το κόστος των ζημιών στις περιοχές, οι οποίες καταστράφηκαν εξαιτίας του σεισμού, ανέρχεται στα 25 τρισεκατομμύρια γιεν (210 δισεκατομμύρια ευρώ), χωρίς να υπολογίζεται το κόστος από τα ατυχήματα στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα.[198]
Η Σάντρα Μπούλοκ, γνωστή ηθοποιός του Χόλιγουντ, πρόσφερε 1.000.000 δολάρια για τους σεισμοπαθείς της Ιαπωνίας. Η συγκεκριμένη ήταν η μεγαλύτερη δωρεά από τα αστέρια του Χόλιγουντ, ενώ η Μπούλοκ είχε προσφέρει ανάλογα ποσά για τον σεισμό στον Ινδικό Ωκεανό και για τον σεισμό στην Αϊτή.[199] Ο Τσάρλσι Σιν ανακοίνωσε ότι θα προσφέρει ένα δολάριο από το κάθε εισιτήριο των παραστάσεων του. Η δε Lady Gaga συγκέντρωσε 250.000 δολάρια σε 48 ώρες, χάρη σε ένα βραχιόλι που σχεδίασε ειδικά για την Ιαπωνία.[199]
Η Walt Disney Co. ανακοίνωσε ότι θα προσφέρει 2,5 εκατομμύρια δολάρια για να καλυφθούν ανθρωπιστικές ανάγκες στην Ιαπωνία, ενώ η Warner Bros υποσχέθηκε να δώσει τα κέρδη από τις πωλήσεις των DVD και Blu-ray της ταινίας Hereafter.[200]
Το φιλανθρωπικό άλμπουμ «Songs For Japan» (Τραγούδια για την Ιαπωνία) κατάφερε να εξασφαλίσει μέχρι τις αρχές Μαΐου 5 εκατομμύρια δολάρια για τα θύματα του σεισμού και του τσουνάμι στην Ιαπωνία.[201][202] Το άλμπουμ αποτελεί συνεργασία διάφορων μεγάλων δισκογραφικών εταιρειών και κυκλοφόρησε σε μορφή διπλού CD. Η διάθεσή του, ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου στα iTunes και από τις 4 Απριλίου στα δισκοπωλεία.[201] Ο Ερυθρός Σταυρός της Ιαπωνίας έλαβε τον Απρίλιο του 2011, 2 εκατομμύρια δολάρια από διάφορους διάσημους καλλιτέχνες και δισκογραφικές εταιρείες, καθώς και από το iTunes, το οποίο δήλωσε ότι παραιτήθηκε [προσωρινά] από τα πνευματικά δικαιώματα των καλλιτεχνών του. Έως τις αρχές Μαΐου, το άλμπουμ είχε πουλήσει 500.000 αντίγραφα.[202]
Η Υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Κριστίν Λαγκάρντ, ζήτησε τη συνάντηση των Υπουργών Οικονομικών των χωρών των G7 προκειμένου να συζητήσουν τη βοήθεια που θα παραχωρήσουν στην Ιαπωνία, έτσι ώστε αυτή να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση που ξέσπασε εξαιτίας του σεισμού. Παράλληλα, άλλοι Γάλλοι Υπουργοί συμβούλευσαν τους υπηκόους τους στο Τόκιο να αφήσουν τα σπίτια τους.[203]
Η Γαλλίδα Υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι ο λόγος συνάντησης για την Ιαπωνία είναι «να δούμε πώς μπορούμε να συμμετάσχουμε στα θέματα του χρέους τους και πώς μπορούμε να αντιδράσουμε σε χρηματοπιστωτικό επίπεδο».[204]
Την ίδια ώρα, ο Γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, ζήτησε συνάντηση των G20 για να συζητηθούν οι επιλογές στον ενεργειακό τομέα μετά την πυρηνική έκρηξη στον σταθμό Φουκουσίμα. «Χάρη στη συνεδρίαση της Ομάδας των 20, οι Υπουργοί Ενέργειας και Οικονομικών της Γαλλίας θα συζητήσουν για τις επιλογές στον ενεργειακό τομέα του αύριο», δήλωσε μετά ο Σαρκοζί.[205]
Τα επακόλουθα του σεισμού και του τσουνάμι περιελάμβαναν τόσο ανθρωπιστική κρίση όσο και σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο. Το τσουνάμι είχε ως αποτέλεσμα περισσότερους από 340.000 εκτοπισμένους στην περιοχή Τοχόκου και έλλειψη τροφής, νερού, καταφυγίου, φαρμάκων και καυσίμων για τους επιζώντες. Σε απάντηση, η ιαπωνική κυβέρνηση κινητοποίησε τις Δυνάμεις Αυτοάμυνας (υπό την Κοινή Ομάδα Δράσης - Τοχόκου, με επικεφαλής τον Υπολοχαγό Έιτζι Κιμιζούκα), ενώ πολλές χώρες έστειλαν ομάδες έρευνας και διάσωσης για να βοηθήσουν στην αναζήτηση επιζώντων. Οι οργανώσεις βοήθειας τόσο στην Ιαπωνία όσο και σε όλο τον κόσμο ανταποκρίθηκαν, με τον Ιαπωνικό Ερυθρό Σταυρό να αναφέρει 1 $ δισεκατομμύρια σε δωρεές. Ο οικονομικός αντίκτυπος περιλάμβανε τόσο άμεσα προβλήματα, με τη βιομηχανική παραγωγή να αναστέλλεται σε πολλά εργοστάσια, όσο και το μακροπρόθεσμο ζήτημα του κόστους ανοικοδόμησης που εκτιμάται σε 10 τρισεκατομμύρια ¥ (122 δισεκατομμύρια δολάρια). Σε σύγκριση με τον σεισμό του 1995 στο Κόμπε, ο σεισμός στην Ανατολική Ιαπωνία προκάλεσε σοβαρές ζημιές σε ένα εξαιρετικά μεγάλη έκταση.[206]
Τα επακόλουθα της διπλής καταστροφής άφησαν επίσης τις παράκτιες πόλεις και κωμοπόλεις της Ιαπωνίας με σχεδόν 25 εκατομμύρια τόνους συντρίμμια. Μόνο στο Ισινομάκι, υπήρχαν 17 χώροι συλλογής απορριμμάτων με μήκος 180 μέτρα και τουλάχιστον 4,5 μέτρα ύψος. Ένας αξιωματούχος του κυβερνητικού τμήματος διάθεσης απορριμμάτων υπολόγισε ότι θα χρειάζονταν τρία χρόνια για να αδειάσουν.[207] Τον Απρίλιο του 2015, οι αρχές στα ανοικτά των ακτών του Όρεγκον ανακάλυψαν συντρίμμια που πιστεύεται ότι προέρχονται από μια βάρκα που καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του τσουνάμι. Το φορτίο περιείχε, ένα είδος ψαριού που απαντά έξω από τις ακτές της Ιαπωνίας, ακόμα ζωντανό. Η KGW εκτίμησε ότι εκείνη τη στιγμή περισσότερα από 1 εκατομμύρια τόνοι υπολειμμάτων παρέμεναν στον Ειρηνικό Ωκεανό.[208]
Οι σεισμολόγοι ανέμεναν ότι ένας πολύ μεγάλος σεισμός θα έπληττε στο ίδιο σημείο με τον σεισμό του 1923 του Καντό - στην τάφρο Σαγκάμι, νοτιοδυτικά του Τόκιο.[209][210] Η ιαπωνική κυβέρνηση είχε παρακολουθήσει τις κινήσεις των πλακών από το 1976 στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τον λεγόμενο σεισμό Τοκάι, που προβλεπόταν να συμβεί σε αυτήν την περιοχή.[211] Ωστόσο, λαμβάνοντας χώρα 373 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Τόκιο, ο σεισμός του Τοχόκου προκάλεσε έκπληξη στους σεισμολόγους. Ενώ η τάφρος της Ιαπωνίας ήταν γνωστό ότι μπορεί να δημιουργήσει μεγάλους σεισμούς, δεν αναμενόταν να δημιουργήσει σεισμούς πάνω από μεγέθους 8,0.[210][211] Η έδρα για την προώθηση της έρευνας για τους σεισμούς που ιδρύθηκε από την ιαπωνική κυβέρνηση στη συνέχεια επανεκτίμησε τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο σεισμών τύπου τάφρου γύρω από την Ιαπωνία και ανακοινώθηκε το Νοέμβριο του 2011 ότι η έρευνα σχετικά με τον σεισμό του Σανρίκου του 869 έδειξε ότι ένας παρόμοιος σεισμός με μέγεθος Mw 8.4–9.0 συμβαίνει στα ανοικτά των ακτών του Ειρηνικού της βορειοανατολικής Ιαπωνίας, κατά μέσο όρο, κάθε 600 χρόνια. Επίσης, ένας σεισμός-τσουνάμι με κλίμακες μεγέθους τσουνάμι (Mt) μεταξύ 8,6 και 9,0 (παρόμοιος με τον σεισμό του Σανρίκου του 1896, το Mt για τον σεισμό του Τοχόκου 2011 ήταν 9,1-9,4) είχε πιθανότητα 30% να συμβεί εντός 30 ετών.[212][213]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.