ομαδικό άθλημα From Wikipedia, the free encyclopedia
Το ράγκμπι ή ράγκμπι φούτμπολ (αγγλικά: rugby football) αποτελεί μία μορφή ποδοσφαίρου που αναπτύχθηκε στο δημόσιο σχολείο του Ράγκμπι στο Γουόρικσιρ, ως μία από τις πολλές παραλλαγές του ποδοσφαίρου που παίχτηκαν σε δημόσια σχολεία της Αγγλίας τον 19ο αιώνα.[1] Τα δύο κυριότερα είδη στα οποία διακρίνεται είναι το ράγκμπι γιούνιον και το ράγκμπι λιγκ. Αν και στο ράγκμπι λιγκ χρησιμοποιήθηκαν αρχικά κανόνες του ράγκμπι γιούνιον, σήμερα αποτελούν δύο εντελώς ξεχωριστά αθλήματα.
Το Ράγκμπι αποτελεί μετεξέλιξη της μορφής ποδοσφαίρου που παιζόταν στις αρχές του 19ου αιώνα στο φημισμένο ιδιωτικό σχολείο (rugby school) που υπάρχει ακόμη και σήμερα στην ομώνυμη πόλη της Αγγλίας. Το σχολείο του Ράγκμπι, όπως και άλλα φημισμένα σχολεία της ίδιας κατηγορίας (λ.χ. Ίτον, Γουίντσεστερ) είχε τους δικούς του ιδιαίτερους κανόνες που δεν ήταν γραπτοί, αλλά είχαν καθιερωθεί στην πράξη από τους μαθητές. Ιδιαιτερότητα του ποδοσφαίρου του Ράγκμπι ήταν ότι ο παίκτης μπορούσε να πιάσει την μπάλα με τα χέρια και να τρέξει, κρατώντας την, προς το αντίπαλο τέρμα. Το πιάσιμο της μπάλας με τα χέρια δεν ήταν, τότε, ιδιαίτερα ασυνήθιστο, αλλά οι άγραφοι κανόνες που τηρούνταν στα άλλα σχολεία όριζαν ότι, αν έπιανε τη μπάλα με τα χέρια, ο παίκτης μπορούσε μόνον να σουτάρει (στήνοντας τη μπάλα ή αφήνοντάς την να πέσει στο έδαφος και κλοτσώντας την καθώς αναπηδούσε) και όχι να προχωρήσει προς το αντίπαλο τέρμα. Στα τέλη του ΙΘ΄ αιώνα διαδόθηκε η πληροφορία ότι ο πρώτος που, παίζοντας ποδόσφαιρο στο σχολείο του Ράγκμπι, παραβίασε τους παραδοσιακούς κανόνες τρέχοντας με την μπάλα προς το τέρμα (κάτι που, υποτίθεται, οδήγησε στη γέννηση μιας νέας μορφής ποδοσφαίρου) ήταν ο τότε μαθητής του σχολείου Γουίλιαμ Γουέμπ Έλις. Αυτό υποτίθεται ότι έγινε το 1823, γι’ αυτό και το 1923 γιορτάστηκε η «εκατονταετηρίδα» του αθλήματος.
Ο Γουίλιαμ Γουέμπ Έλις ήταν υπαρκτό πρόσωπο και το 1823 ήταν πράγματι μαθητής στο Ράγκμπι. Ωστόσο, ποτέ στην διάρκεια της ζωής του δεν διεκδίκησε την «πατρότητα» του αθλήματος ούτε φαίνεται ν’ ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο, μετά την αποφοίτησή του από το σχολείο. Όταν διαδόθηκε η ιστορία της υποτιθέμενης επινόησης, από τον ίδιο, του αθλήματος, στα τέλη του ΙΘ ΄αιώνα, αυτός είχε προ πολλού πεθάνει. Υπάρχουν, πάντως, μαρτυρίες μαθητών που φοίτησαν πριν το 1823 που επιβεβαιώνουν ότι τότε δεν θεωρούνταν αποδεκτό να τρέχει κανείς κρατώντας τη μπάλα προς το αντίπαλο τέρμα, καθώς και άλλες μαρτυρίες, που ξεκινούν από το την δεκαετία του 1830, από τις οποίες προκύπτει ότι περίπου τότε άρχισε να διαδίδεται η πρακτική του τρεξίματος προς το αντίπαλο τέρμα με τη μπάλα στο χέρι. Δεν είναι απίθανο, λοιπόν, να υποθέσουμε ότι η πρακτική αυτή ξεκίνησε κάπου στην δεκαετία του 1820, χωρίς όμως να είναι δυνατό να επιβεβαιωθεί ότι ο πρώτος που το έκανε ήταν ο Έλις.
Σε κάθε περίπτωση, οι κανόνες του ράγκμπι κωδικοποιήθηκαν γραπτώς για πρώτη φορά μόλις το 1845. Εντωμεταξύ, το άθλημα του ποδοσφαίρου, με την ευρεία έννοια, άρχισε να γνωρίζει διάδοση στην Αγγλία, καθώς πρώην μαθητές σχολείων συνέχισαν να παίζουν και μετά την αποφοίτησή τους, ενώ φοιτούσαν στο Πανεπιστήμιο ή και αργότερα. Επειδή κάθε σχολείο είχε τους δικούς του κανόνες, έγινε προσπάθεια κωδικοποίησης ενός μεικτού συστήματος, που θα ήταν αποδεκτό από όλους. Οι απόφοιτοι άλλων σχολείων δέχθηκαν αυτό το μεικτό σύστημα που μετεξελίχθηκε στο σημερινό άθλημα του ποδοσφαίρου (Association Football / Soccer). Έτσι, οι ιδιαίτερες μορφές ποδοσφαίρου που παιζόταν σε άλλα ιδιωτικά σχολεία της Αγγλίας, δεν εξαφανίστηκαν μεν (παίζονται από τους μαθητές ακόμη και σήμερα) αλλά δεν γνώρισαν καμία ευρύτερη διάδοση. Αντίθετα, οι απόφοιτοι του Ράγκμπι και, γενικότερα, οι θιασώτες του ποδοσφαίρου που παιζόταν σ’ αυτό το σχολείο δεν συμμετείχαν σ’ αυτή την κοινή προσπάθεια και έτσι το «ποδόσφαιρο του Ράγκμπι» ή, πιο απλά, Ράγκμπι αποτελεί, μέχρι σήμερα, ιδιαίτερο άθλημα.
Φυσικά, από τον ΙΘ΄ αιώνα μέχρι σήμερα έχουν γίνει πολλές αλλαγές στους κανονισμούς του, ωστόσο πολλά από τα χαρακτηριστικά του αρχικού παιχνιδιού, όπως είναι το πιάσιμο της μπάλας με το χέρι, η διεκδίκηση της μπάλας που βρίσκεται στο έδαφος από παίκτες και των δύο ομάδων που σπρώχνουν ο ένας τον άλλο με τους ώμους και το σώμα (σκραμ ή ρακ), τα δοκάρια σε σχήμα Η, το οφσάϊντ κλπ., έχουν διατηρηθεί.
Σταθμός στην εξέλιξη του αθλήματος απετέλεσε η ίδρυση της Ομοσπονδίας Ράγκμπι (Rugby Football Union - Ένωση Ποδοσφαίρου του Ράγκμπι) το 1871. Είχε προηγηθεί η άρνηση ορισμένων σωματείων που έπαιζαν ράγκμπι να μετάσχουν στην Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (Football Association).
Άλλος σημαντικός σταθμός ήταν η υιοθέτηση αυστηρών κανόνων κατά του επαγγελματισμού, στα τέλη του ΙΘ΄ αιώνα. Αυτό οδήγησε σε σχίσμα, αφού οι οπαδοί του επαγγελματισμού που κυριαρχούσαν στη Βόρεια Αγγλία, αποχώρησαν από την RFU το 1895 και ίδρυσαν τη Βόρεια Ένωση (Northern Union), η οποία το 1922 μετονομάστηκε σε «Σύνδεσμο του Ράγκμπι» (Ράγκμπι Λιγκ - Rugby League). Ανάλογο σχίσμα δημιουργήθηκε και στην Αυστραλία το 1908. Οι οπαδοί του επαγγελματισμού υιοθέτησαν ορισμένες αλλαγές στους κανόνες που είχαν σαν αποτέλεσμα να θεωρείται το ράγκμπι λιγκ διαφορετικό σπορ από το πρώην ερασιτεχνικό, που από το όνομα της δικής του ομοσπονδίας ονομάζεται ‘ράγκμπι γιούνιον’. Μεταξύ των άλλων, τα δύο αθλήματα διακρίνονται και από τον αριθμό των παικτών, αφού στο γιούνιον κάθε ομάδα έχει 15 παίκτες και στο λιγκ 13. Μέχρι το 1995 που το γιούνιον παρέμενε, τυπικά, ερασιτεχνικό, συνέβαινε συχνά παίκτες να το εγκαταλείψουν και να γίνουν επαγγελματίες παίζοντας λιγκ. Από το 1995 και μετά υπάρχει και η αντίστροφη δυνατότητα, με παίκτες ν’ αλλάζουν, μερικές φορές περισσότερες από μία φορά στη διάρκεια της καριέρας τους, «κώδικα» παιχνιδιού
Το Ράγκμπι Λιγκ είναι σήμερα δημοφιλές στην Αγγλία (ιδίως Βόρεια) και στην Αυστραλία (ιδίως στην πολιτεία της Νέας Νοτίου Ουαλίας) και, σε μικρότερο βαθμό και στη Νέα Ζηλανδία. Το Ράγκμπι Γιούνιον είναι ιδιαίτερα δημοφιλές σε ολόκληρη τη Μ. Βρετανία (Αγγλία, Σκοτία, Ουαλία), στην Ιρλανδία, στη Γαλλία (ιδίως νοτιοδυτική), τη Ν. Αφρική, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, ενώ σημαντική δύναμη σε παγκόσμιο επίπεδο θεωρούνται και η Αργεντινή και, σε μικρότερο βαθμό, η Ιταλία, το Φίτζι, η Σαμόα, η Τόγκα και η Γεωργία. Στις Η.Π.Α. και στον Καναδά το ράγκμπι εξελίχθηκε στην κυρίαρχη μορφή ποδοσφαίρου από τα τέλη του ΙΘ΄ αιώνα, αλλά υιοθετήθηκαν αρκετές αλλαγές στους κανονισμούς, με αποτέλεσμα ο κώδικας ποδοσφαίρου που παίζεται στις Η.Π.Α. και στον Καναδά να θεωρείται εντελώς διαφορετικό άθλημα, που έγινε γνωστό με τα ονόματα «αμερικανικό ποδόσφαιρο» και «καναδικό ποδόσφαιρο», αντίστοιχα. Στις χώρες αυτές παίζεται σήμερα και ράγκμπι γιούνιον, χωρίς όμως να μπορεί να συναγωνιστεί σε δημοφιλία τον κυρίαρχο στην κάθε μιά από τις χώρες αυτές κώδικα ποδοσφαίρου. Πάντως, εθνικές ομάδες από αυτές τις δύο χώρες συμμετέχουν στα παγκόσμια κύπελλα ράγκμπι γιούνιον.
Από τους κανόνες του ράγκμπι (αλλά και ενός άλλου κώδικα, του Κελτικού ποδοσφαίρου / Gaelic football) προέρχονται εν μέρει και με πολλές τροποποιήσεις, και οι κανόνες ενός άλλου αθλήματος (αυστραλιανό ποδόσφαιρο) που παίζεται στην Αυστραλία (ιδίως στην πολιτεία της Βικτώριας).
Μετά από έναν αιώνα ερασιτεχνισμού, το 1995 το Ράγκμπι γιούνιον εγκατέλειψε και επισήμως τους σχετικούς κανόνες και αποδέχεται και αυτό τον επαγγελματισμό.
Το ράγκμπι υπήρξε ολυμπιακό άθλημα από το 1900 ως το 1924. Διεξήχθη μόνο σε τέσσερις ολυμπιάδες (1900, 1908, 1920, 1924), με συμμετοχή δυο-τριών χωρών κάθε φορά. Έτσι αποσύρθηκε από το πρόγραμμα των επόμενων ολυμπιάδων. Επανήλθε στο Βερολίνο το 1936 ως άθλημα επίδειξης με τη συμμετοχή τεσσάρων χωρών και έκτοτε δεν εντάχθηκε ξανά, παρά τις ενέργειες που έχουν γίνει προς τη Δ.Ο.Ε. Ο κώδικας Rugby Sevens έχει ήδη συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2016 και του 2020.
Σημαντικές διεθνείς διοργανώσεις είναι οι εξής:
Η πρώτη ελληνική ομάδα ράγκμπι φέρεται να δημιουργήθηκε στο Χαρτούμ το 1932 από Έλληνες στο Σουδάν. Μάλιστα στον πρώτο της αγώνα, τον Φεβρουάριο του 1932, εναντίον της αγγλικής ομάδας του τάγματος του Χαρτούμ, που διεξήχθη στο Rugby Ground του Dordon College, επικράτησε με 3-2. Την ομάδα αποτελούσαν οι Διακίδης, Κασσάρ Λ., Παπαδόπουλος, Μαυρέλης, Καρβουνόπουλος, Κωνσταντινίδης, Ρηγόπουλος, Σιτινάς, Μαγκλιβέρας Σπύρος (αρχηγός), Κασσάρ Π., Μαγκλιβέρας Ε.[a 1], Αδάμ, Βαλσαμάκης, Σαβαΐδης και Καλούμενος.[2][3]
Στην Ελλάδα το άθλημα έχει μικρή διάδοση. Εποπτεύεται από την Ομοσπονδία Χειροσφαιρίσεως Ελλάδος μετά την κατάργηση του δικαιώματος διαχείρισης του Ράγκμπι από την Ελληνική Ομοσπονδία Ράγκμπι μετά από οικονομικές και κανονιστικές παρατυπίες . Η Ελληνική Ομοσπονδία Ράγκμπι (ΕΟΡ), ιδρύθηκε το 2001 και άνηκε στη Διεθνή Ομοσπονδία Ράγκμπι (IRB), διεθνή έκφραση του ράγκμπι γιούνιον (15 παικτών). Η εθνική ομάδα ράγκμπι ανδρών συγκροτήθηκε το 2005 και μετείχε στην κατηγορία 3C της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας (FIRA). Αποβλήθηκε από τα πρωταθλήματα της Rugby Europe όταν η Ομοσπονδία απώλεσε την Ειδική Αθλητική Αναγνώριση από τη ΓΓΑ.
Η Ελληνική Ομοσπονδία Ράγκμπι διοργανώνει τα εξής πρωταθλήματα:
Το Νοέμβριο 2014 - 2023, η ηγεσία του Υφυπουργείου Αθλητισμού, αφαίρεσε από την Ε.Ο.Ρ. την ειδική αθλητική αναγνώριση και το άθλημα υπήχθη υπό την αρμοδιότητα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Χειροσφαίρισης.
Το Νοέμβριο του 2002 έγινε η πρώτη προσπάθεια δημιουργίας ομάδας ράγκμπι λιγκ (13 παικτών) στην Ελλάδα από τον ελληνοαυστραλό Κόλιν Μυλωνά (Colin Mylonas). Το 2003 δημιουργήθηκε άτυπη ελληνική εθνική ομάδα ράγκμπι λιγκ, στηριγμένη σε Έλληνες μετανάστες από την Αυστραλία, η οποία έγινε μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ράγκμπι Λιγκ (RLIF) και έδωσε διάφορα διεθνή ματς στο έδαφος της Αυστραλίας. Το 2006 δόθηκε το πρώτο διεθνές ματς σε ελληνικό έδαφος, όπου η άτυπη εθνική ομάδα, νίκησε τη Σερβία. Ακολούθως, έγινε προσπάθεια δημιουργίας ελληνικού πρωταθλήματος. Όμως, δεν έγινε εφικτό να ιδρυθούν τέσσερις σύλλογοι στην Ελλάδα, ο ελάχιστος αριθμός που απαιτείται ώστε να διεξαχθεί πρωτάθλημα και να αναγνωριστεί ομοσπονδία από την ευρωπαϊκή αντίστοιχη. Επίσης, δεν ιδρύθηκε επίσημη Ομοσπονδία από τα ελληνικά δικαστήρια. Έτσι, η προσπάθεια ατόνησε και η ομάδα που ασκούσε το άθλημα, οι Κολοσσοί Ρόδου, εντάχθηκαν στην ΕΟΡ, που προωθεί το ράγκμπι γιούνιον (15 παικτών).
Το καλοκαίρι του 2011 σχηματίστηκε νέα άτυπη Εθνική Ομάδα, αποτελούμενη από αθλητές των Κολοσσών Ρόδου και των Ιπποτών Ρόδου και αγωνίστηκε εναντίον ομάδας Φοιτητών της Αγγλίας (Pioneers). To 2012, εμφανίστηκαν δύο νέες ομάδες στην περιοχή του Πειραιά, ο Προμηθέας Νίκαιας και η ΑΕΚ Κοκκινιάς και έγινε προσπάθεια δημιουργίας πρωταθλήματος και Ομοσπονδίας. Σήμερα η ομοσπονδία διοργανώνει το Πρωτάθλημα Ελλάδας ράγκμπι λιγκ ανδρών.
Από το 2013 λειτουργεί η Ελληνική Ομοσπονδία Ράγκμπι Λιγκ (αναγνωρισμένη από τα Ελληνικά δικαστήρια). Η επίσημη πλέον Εθνική Ομάδα Ράγκμπι Λιγκ, έχει δώσει έξι αγώνες ως σήμερα.
1 | 27/10/2013 | Βουδαπέστη Ουγγαρίας | Ουγγαρία - Ελλάδα | 0-90 | Φιλικό |
---|---|---|---|---|---|
2 | 28/6/2014 | Πέμπροκ Μάλτας | Μάλτα - Ελλάδα | 18-32 | RLEF Euro C |
3 | 11/10/2014 | Ασπρόπυργος Αττικής | Ελλάδα - Τσεχία | 68-16 | RLEF Euro C |
4 | 17/10/2014 | Βελιγράδι Σερβίας | Βοσνία/Ερζεγοβίνη - Ελλάδα | 4-58 | Ημιτελικός Βαλκανικού Κυπέλλου |
5 | 19/10/2014 | Βελιγράδι Σερβίας | Σερβία - Ελλάδα | 22-50 | Τελικός Βαλκανικού Κυπέλλου |
6 | 17/10/2015 | Νίκαια Αττικής | Ελλάδα - Ισπανία | 4-76 | RLEF Euro C |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.