Περίσσα Θήρας

Η Περίσσα είναι παραθαλάσσιο χωριό της Σαντορίνης, το οποίο βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της, σε απόσταση 13 χιλιομέτρων από τα Φηρά. Με βάση την απογραφή του 2001 έχει 473 κατοίκους. Ανήκει διοικητικά στο τοπικό διαμέρισμα Εμπορείου του δήμου Θήρας. Είναι γνωστή για την μαύρη παραλία της.

Περίσσα Θήρας
Περίσσα Θήρας
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Θήρας
Γεωγραφική υπαγωγή	Σαντορίνη
Πληθυσμός	725 (2021)
Ταχ. κωδ.	847 03
Τηλ. κωδ.	2286
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ιστορία

Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η Περίσσα βρίσκεται στην θέση της αρχαίας πόλης της Ελευσίνας, η οποία αναφέρεται από τον Πτολεμαίο τον Γεωγράφο ως μία από τις πόλεις της Σαντορίνης. Ευρήματα που αποδεικνύουν ότι στην Περίσσα υπήρχε αρχαία πόλη έχουν βρεθεί ήδη από το 1836, κατά την διάρκεια ανασκαφών. Πάνω στα ερείπια της αρχαίας αυτής πόλης οικοδομήθηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους άλλη πόλη, η οποία πρέπει να ήταν ιδιαίτερα πλούσια, κάτι που αποδεικνύεται και από την ύπαρξη εκεί ερειπίων μεγάλης τρίκλιτης βασιλικής της Αγίας Ειρήνης. Η πόλη εκτιμάται ότι έφτασε σε παρακμή κατά την διάρκεια της βασιλείας του Λεόντα Γ του Ίσαυρου. Πιθανότατα η παρακμή της πόλης να σχετίζεται είτε άμεσα με την ηφαιστειακή έκρηξη του 726 στην Παλαιά Καμένη είτε έμμεσα εξαιτίας της συμμετοχής των κατοίκων στην επανάσταση του 727 εναντίον του εικονομάχου αυτοκράτορα ως δείγμα θεϊκής οργής κατά του οποίου θεωρήθηκε η έκρηξη.

Εκκλησίες

Παλαιοχριστιανική Βασιλική της Αγίας Ειρήνης

Η Αγία Ειρήνη.

Στους πρόποδες του Μέσα Βουνού βρίσκονται τα ερείπια της Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής της Αγίας Ειρήνης, η κατασκευή της οποίας χρονολογείται από τα τέλη του 5ου αιώνα, ενώ φαίνεται να υπήρξε και δεύτερη οικοδομική φάση κατά το δεύτερο μισό του 6ου αιώνα. Ήταν τρίκλιτη βασιλική με μήκος μεσαίου κλίτους 25 μέτρα. Η αποκάλυψη της έγινε το 1992 όταν η 2η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων άρχισε εργασίες υποστήλωσης σε μεσοβυζαντινό (8ο με 9ο αιώνα) δίκλιτο ερειπωμένο ναό της Αγίας Ειρήνης που βρισκόταν στο σημείο και για την οικοδόμηση του οποίου είχε χρησιμοποιηθεί το ανατολικό μέρος του μεσαίου κλίτους της βασιλικής. Η πλήρης αποκάλυψη της βασιλικής, της οποίας το δάπεδο βρίσκεται σήμερα σε βάθος 2 μέτρων, θα απαιτήσει αρκετά χρόνια ανασκαφικής δραστηριότητας.^[1]

Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι αυτός είναι ο ναός από τον οποίο προέκυψε το όνομα "Σαντορίνη" για το νησί.

Παναγιά η Κατεφιανή

Σε μια κοιλότητα στην πλαγιά του Μέσα Βουνού, κάπου 200 μέτρα από τους πρόποδες του, βρίσκεται το εκκλησάκι των Γενεθλίων της Θεοτόκου ή Παναγιά η Κατεφιανή. Το όνομα της προέρχεται από την λέξη κατεφιό, που σημαίνει καταφύγιο, γιατί εκεί πηγαίνανε οι κάτοικοι για να προστατευτούν από εχθρικές επιδρομές. Στην Κατεφιανή προστρέξανε και πολλοί κάτοικοι στον καιρό του Κακού, την ηφαιστειακή έκρηξη του 1650, δηλαδή, στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπο.

Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού

Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού είναι μία από τις μεγαλύτερες εκκλησίες της Σαντορίνης και βρίσκεται στην πλατεία της Περίσσας. Η αρχική εκκλησία είχε οικοδομηθεί το χρονικό διάστημα 1835-1840, αλλά καταστράφηκε με τον σεισμό του 1956 και ανακατασκευάστηκε.

Κατά την διάρκεια της ανοικοδόμησης της αρχικής εκκλησίας είχαν αποκαλυφθεί τα ερείπια δύο τρίκλιτων Βασιλικών, τα οποία, δυστυχώς, καταστράφηκαν από τις οικοδομικές εργασίες.^[2]

Παραπομπές

1. «Θέρμου Μ.: "Η Santa Irene της Σαντορίνης" Εφημερίδα Το ΒΗΜΑ 14.04.2001». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2007.
2. Κονταράτος Α. ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ πορεία στον χρόνο. Εκδόσεις Ηλιότοπος. Σαντορίνη 2007