Μοναστήρι Ιωαννίνων

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Μοναστήρι.

Το Μοναστήρι Κόνιτσας είναι χωριό του Δήμου Κόνιτσας στο νομό Ιωαννίνων της Ηπείρου.^[1][2] Οι κάτοικοι του χωριού ήταν κτίστες επί το πλείστον, οι φημισμένοι μάστορες της πέτρας και έμποροι, οι οποίοι έφθαναν σαν μετανάστες μέχρι τη Βλαχία, τη Ρουμανία, την Αίγυπτο ή αλλού. Με τις εποχικές γεωργικές εργασίες ασχολούνταν, κατά κύριο λόγο, ο γυναικείος πληθυσμός. Το χωριό κατά την απογραφή του 2011 είχε 17 κατοίκους.^[3]

Μόλιστα
Σπίτι στο Μοναστήρι στην είσοδο του χωριού
Μόλιστα Μόλιστα
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Ηπείρου
Περιφερειακή Ενότητα	Ιωαννίνων
Δήμος	Κόνιτσας
Δημοτική Ενότητα	Κόνιτσας
Γεωγραφία
Νομός	Ιωαννίνων
Υψόμετρο	950
Πληθυσμός
Μόνιμος	5
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Μποτσιφαρι
Ταχ. κώδικας	441 00
Τηλ. κωδικός	26550
δεδομένα

Τοποθεσία

Βρίσκεται σε υψόμετρο 950 μέτρα στις δυτικές παρειές του δεύτερου μεγαλύτερου όρους της Ελλάδας του Σμόλικα^[4] και κάτω από την κορυφή "Κλέφτης". Η παλαιά του ονομασία, μέχρι το 1928, ηταν Μποτσιφάρι.^[5] Απέχει από την Κόνιτσα περίπου 15 χλμ. ασφαλτοστρωμένου δρόμου, συγκοινωνία υπάρχει όλο τον χρόνο, ενώ γειτονικά χωριά "μαχαλάδες" είναι η Μεσσαριά (Μόλιστα) και το Γανναδιό. Διαθέτει θέα προς τον Γράμμο και τα Αλβανικά βουνά. Πέρα από τα τρία χωριά, εύκολη είναι η πρόσβαση στην Πυρσόγιαννη (Μαστοροχώρι), Κεράσοβο, Φούρκα και Σαμαρίνα. Επίσης μπορεί κάποιος να πάει προς τον Γράμμο και να φθάσει μέχρι το Ντένισκο.

Φυσικό περιβάλλον

Το χωριό περιβάλλεται από δάσος πεύκων, ελάτων και άλλων δένδρων. Τα τρεχούμενα νερά είναι σχετικά λιγοστά λόγω των σχιστολιθικών πετρωμάτων και της ύπαρξης πολλών κωνοφόρων. Υπάρχουν αρκετές παλιές εκκλησίες στο χωριό και 2-3 εξωκκλήσια στην γύρω δασική περιοχή. Άξια λόγου είναι τα καλντερίμια και οι πετρόκτιστες βρύσες. Η γύρω δασική περιοχή προσφέρεται ιδιαίτερα για ορεινές δραστηριότητες όπως περίπατος-ποδηλασία-ορειβασία-κλπ. Χαμηλότερα από το χωριό κυλάει ο ποταμός Σαραντάπορος για να σμίξει μετά από διαδρομή λίγων χιλιομέτρων με τον Αώο και να περάσουν στην Αλβανία. Η διαδρομή -στην οποία παρεμβάλλεται το χωριό - από Κόνιτσα προς Επταχώρι - Πεντάλοφο) έχει χαρακτηρισθεί ως "ιδιαίτερου φυσικού κάλλους".

Πλησίον του χωριού διέρχονται τα ορειβατικά μονοπάτια "Εθνικό 03" και "Διεθνές Ε6".

Αξιοθέατα

Το τέμπλο της Μονής Εισοδίων Θεοτόκου

Το Μοναστήρι διαθέτει έντονα στοιχεία της παραδοσιακής Ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής. Στη διασταύρωση της Εθνικής Οδού Ιωαννίνων-Κοζάνης που οδηγεί προς τα χωριό και τα γειτονικά του Μεσσαριά και Γανναδιό υπάρχει σχετική ενημερωτική πινακίδα με τίτλο "Traditional stone villages" ή "Πέτρινα χωριά".

Στο χωριό βρίσκεται το μοναστήρι των Εισοδίων της Θεοτόκου με ιστορία αρκετών αιώνων, χωρίς καλόγερους πια, αλλά με αρκετά κειμήλια και ιδιαίτερη αρχιτεκτονική.^[6] Συχνά οι κάτοικοι του χωριού και κάτοικοι άλλων περιοχών και επισκέπτες "ανοίγουν" το μοναστήρι και τελούν λειτουργίες. Στο Μοναστήρι στις 6 Αυγούστου γίνεται παραδοσιακό πανηγύρι.

Επίσης στο διπλανό χωριό Μόλιστα (Μεσαριά) λειτουργεί όλο τον χρόνο παραδοσιακός ξενώνας με όλες τις σύγχρονες ανέσεις.

Πληθυσμός

Το Μοναστήρι κατοικείται από ελάχιστους κατοίκους, κυρίως ηλικιωμένους, ωστόσο το καλοκαίρι ο πληθυσμός αυξάνεται.

Οι απογραφές πραγματικού πληθυσμού (de facto) μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι:

Απογραφή	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	141[7]	143[8]	65[9]	99[10]	108[11]	53[12]	17

Παραπομπές

1. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 22. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 249.
2. house, Wapp-development. «Η επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Κόνιτσας». www.konitsa.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2023.
3. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10574 (σελ. 100 του pdf)
4. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 42. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 309.
5. «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2023.
6. house, Wapp-development. «Η επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Κόνιτσας». www.konitsa.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2023.
7. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 91 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf.
8. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 92 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf.
9. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 90 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf.
10. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 101 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf.
11. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 117 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf.
12. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 116 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf.