Λεμονένιο
οργανική χημική ένωση, κυκλικός υδρογονάνθρακας / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το λεμονένιο (αγγλ. limonene) είναι υγρή οργανική χημική ένωση, ένας υδρογονάνθρακας που ανήκει στα κυκλικά μονοτερπένια και αποτελεί το κυριότερο συστατικό στο αιθέριο έλαιο που περιέχει ο φλοιός των περισσότερων καρπών εσπεριδοειδών.[1] Πράγματι, το δεξιόστροφο ισομερές της ουσίας, που συναντάται και συχνότερα στη φύση, είναι η ουσία που δίνει την ευωδιά τους στα πορτοκάλια και χρησιμεύει ως αρωματική ουσία στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών.[1][2] Χρησιμοποιείται επίσης στη χημική σύνθεση ως πρόδρομη ένωση για την καρβόνη και ως διαλύτης σε προϊόντα καθαρισμού.[1] Το λιγότερο συνηθισμένο στη φύση αριστερόστροφο ισομερές περιέχεται στα αιθέρια έλαια της μέντας μαζί με τη μενθόλη και έχει οσμή που πλησιάζει εκείνες του πεύκου και του τερεβινθέλαιου. Το λεμονένιο είναι ένα από τα κυριότερα πτητικά μονοτερπένια που ανιχνεύονται στο ρετσίνι των κωνοφόρων (ιδίως των πευκοειδών) και στο πορτοκαλέλαιο.
Λεμονένιο | |
---|---|
Γενικά | |
Όνομα IUPAC | Λεμονένιο |
Άλλες ονομασίες | 1-Μεθυλ-4-προπενυλο-κυκλοεξένιο |
Χημικά αναγνωριστικά | |
Χημικός τύπος | C10H16 |
Μοριακή μάζα | 136,24 amu |
Αριθμός CAS | 138-86-3 (ρακεμ. μίγμα) 5989-27-5 (δεξιόστρ.) 5989-54-8 (αριστερόστρ.) |
SMILES | CC1=CCC(CC1)C(=C)C |
PubChem CID | 22311 (ρακεμ.μίγμα) 43925 (αριστερόστρ.) |
ChemSpider ID | 20939 (ρακεμ. μίγμα) 389747 (δεξιόστρ.) 388386 (αριστερόστρ.) |
Φυσικές ιδιότητες | |
Σημείο τήξης | –74,35 °C (198,80 K) |
Σημείο βρασμού | 176 °C (449 K) |
Πυκνότητα | 0,8411 gr/cm3 |
Διαλυτότητα στο νερό | αδιάλυτο |
Διαλυτότητα σε άλλους διαλύτες | αναμίξιμο με το βενζόλιο, το χλωροφόρμιο, τον διαιθυλαιθέρα, τον CS2 και έλαια , διαλυτό στο |
Δείκτης διάθλασης , nD | 1,4727 (το δεξιόστρ.) |
Εμφάνιση | άχρωμο έως υποκίτρινο υγρό |
Χημικές ιδιότητες | |
Ελάχιστη θερμοκρασία ανάφλεξης | 50 °C (323 K) |
Σημείο αυτανάφλεξης | 237 °C (510 K) |
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). |
Η διεθνής ονομασία του λεμονενίου, limonene, προέρχεται από τη γαλλική λέξη για το λεμόνι (limon)[3] και μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση, καθώς η λέξη lemonene διεθνώς είναι μία από τις ονομασίες μιας άλλης χημικής ενώσεως, του διφαινυλίου.