Κυνοκεφαλία

Το χαρακτηριστικό της κυνοκεφαλίας είναι ένα ευρέως διαπιστωμένο μυθικό φαινόμενο που υπάρχει σε πολλές διαφορετικές μορφές και πλαίσια. Η λέξη κυνοκεφαλία ή κυνοκέφαλος υπονοεί την αναφορά σε ένα ανθρώπινο σώμα με κεφάλι σκύλου. Συχνά, τέτοια πλάσματα έχουν επίσης ανθρώπινη νοημοσύνη. Τα κυνοκέφαλα αυτά όντα είναι γνωστά στη μυθολογία και το θρύλο από πολλά μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της αρχαίας Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Κίνας. Περαιτέρω αναφορές προέρχονται από τη μεσαιωνική Ανατολή και την Ευρώπη. Στο σύγχρονο λαϊκό πολιτισμό οι κυνοκέφαλοι συναντώνται επίσης ως χαρακτήρες σε βιβλία, κόμικς και εικονογραφημένα μυθιστορήματα. Η κυνοκεφαλία γενικά διακρίνεται από τη λυκανθρωπία και τα σκυλιά που μπορούν να μιλούν.

Ένας κυνοκέφαλος. Από το Χρονικό της Νυρεμβέργης (1493).

Αρχαία Ελλάδα και Αίγυπτος

Ο Άνουβις (μουσείο του Λούβρου)

Η κυνοκεφαλία ήταν γνωστή στους αρχαίους Έλληνες από τις απεικονίσεις των Αιγύπτιων θεών, Ντουαμουτέφ (Υιός του Ώρους), Ουπουαούτ (Εκείνος που ανοίγει τους δρόμους) και Άνουβι (ο Αιγύπτιος θεός των νεκρών). Η ελληνική λέξη "κυνοκέφαλοι" προσδιορίζει επίσης έναν ιερό αιγυπτιακό μπαμπουίνο με το πρόσωπο ενός σκύλου.^[1]

Αναφορές κυνοκέφαλων φυλών μπορούν επίσης να εντοπιστούν στην ελληνική αρχαιότητα. Τον πέμπτο αιώνα π.Χ., ο Έλληνας ιατρός Κτησίας, στα Ινδικά του, έγραψε μια αναλυτική αναφορά για την ύπαρξη κυνοκέφαλων στην Ινδία.^[2] Ομοίως, ο Έλληνας ταξιδιώτης Μεγασθένης ισχυριζόταν ότι γνώριζε για κυνοκέφαλους ανθρώπους στην Ινδία που ζούσαν στα βουνά, επικοινωνούσαν με το γαύγισμα, φορούσαν τα δέρματα άγριων ζώων και ζούσαν με το κυνήγι.^[3] Ο Ηρόδοτος αναφέρει ισχυρισμούς από τους αρχαίους Λίβυους ότι τέτοιου είδους πλάσματα κατοικούσαν στα ανατολικά των εδαφών τους, καθώς και ακέφαλοι άνθρωποι και διάφορες άλλες παρατυπίες.^[4]

Η καλύτερη εκτίμηση για τον τόπο όπου έλαβε χώρα η μάχη μεταξύ των Αργοναυτών και των Κυνοκέφαλων είναι η σημερινή Βόρεια Σερβία ή η Νότια Ουγγαρία.^[5]

Παραπομπές

1. Η διωνυμική ονομασία για τον κίτρινο μπαμπουίνο είναι Papio cynocephalus, ενώ το Cynocephalus έχει επίσης υιοθετηθεί ως η ονομασία του γένους ενός ασιατικού ιπτάμενου δενδρόβιου θηλαστικού επίσης γνωστό ως Δερμόπτερο.
2. Κτησίας, Ινδικά §§ 37, 40–3
3. Μεγασθένης, Ινδικά, σε σχέση με τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, Φυσική Ιστορία 7.2: 14–22· Αποσπάσματα XXX. B. Solin. 52. 26–30.
4. Ηρόδοτος. Ιστορίαι. αγγλική έκδοση του A. D. Godley. 4.191.
5. Η Αργοναυτική εκστρατεία.

Δείτε επίσης

• Θηριοκεφαλία, γενικός όρος για τα ανθρώπινης μορφής σώματα με κεφάλια ζώων
• Ούλφχεδναρ, μπερσέρκ που συνδέονται με τους λύκους
• Λυκάνθρωποι, οι οποίοι εμφανίζονται σε αρχαϊκές ελληνικές και άλλες ευρωπαϊκές παραδόσεις.