Κλασικός φιλελευθερισμός
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο κλασικός φιλελευθερισμός είναι μια πολιτική φιλοσοφία και ιδεολογία που εντάσσεται στον φιλελευθερισμό, με κύρια έμφαση στην προάσπιση της ελευθερίας του ατόμου μέσω του περιορισμού της ισχύος του κράτους. Η φιλοσοφία αυτή εμφανίστηκε ως απάντηση στη βιομηχανική επανάσταση και την αστικοποίηση του 19ου αιώνα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ[1]. Προάγει τα ατομικά δικαιώματα με περιορισμένη κρατική εξουσία υπό κράτος δικαίου, την ατομική περιουσία και την πίστη στην οικονομική πολιτική του laissez-faire[2][3][4]. Ο κλασικός φιλελευθερισμός έχει κτιστεί πάνω σε ιδέες που αναδύθηκαν ήδη από το τέλος του 18ου αιώνα, όπως αυτές των Άνταμ Σμιθ, Τζων Λοκ, Ζαν-Μπατίστ Σε, Τόμας Ρόμπερτ Μάλθους και Ντέηβιντ Ρικάρντο. Συνετέλεσε στην ψυχολογική κατανόηση της ατομικής ελευθερίας, των αντικρουόμενων θεωριών του Φυσικού Δικαίου και του Ωφελιμισμού και στην πίστη στην πρόοδο[5].
Τόσο ο σύγχρονος αμερικάνικος συντηρητισμός και ο κοινωνικός φιλελευθερισμός αποσπάστηκαν από τον κλασικό φιλελευθερισμό στις αρχές του 20ού αιώνα. Εκείνη την εποχή οι συντηρητικοί υιοθέτησαν τα πιστεύω του κλασικού φιλελευθερισμού αναφορικά με την προστασία των οικονομικών αστικών ελευθεριών. Αντιστρόφως, οι κοινωνικά φιλελεύθεροι (ή σοσιαλφιλελεύθεροι) υιοθέτησαν την πίστη του κλασικού φιλελευθερισμού στην υπεράσπιση των κοινωνικών αστικών ελευθεριών. Καμία ιδεολογία δεν υιοθέτησε αμιγή την πίστη του κλασικού φιλελευθερισμού ότι η κυβέρνηση υπάρχει για να προστατεύει και τις κοινωνικές και τις οικονομικές αστικές ελευθερίες. Ο συντηρητισμός μοιράζεται την ιδεολογική συμφωνία επί του περιορισμού της κυβερνητικής παρέμβασης στην ικανότητα των πολιτών να πωλούν τα προϊόντα, τις υπηρεσίες ή την εργασία τους σε οποιονδήποτε επιλέγουν χωρίς κανένα περιορισμό, εκτός των σπάνιων περιπτώσεων στις οποίες διακυβεύεται η γενική κοινωνική ευημερία[6]. Ένα παράδειγμα σχετικά με τις πεποιθήσεις του κοινωνικού φιλελευθερισμού στο θέμα του ρόλου της κυβέρνησης βρίσκεται στη θεωρία του Τόμας Χομπς ότι η κυβέρνηση δημιουργήθηκε από τα άτομα, προκειμένου αυτή να προστατεύει το ένα από το άλλο[7].