Γκανέζος φιλόσοφος, κοινωνιολόγος και πολιτικός From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Κβάμε Νκρούμαχ (Kwame Nkrumah, Νκρόφουλ, Γκάνα, 21 Σεπτεμβρίου 1909 – Βουκουρέστι, Ρουμανία, 27 Απριλίου 1972[12]) ήταν Γκανέζος φιλόσοφος, κοινωνιολόγος και πολιτικός επιστήμονας, ο πρώτος πρωθυπουργός (1957-1960) και πρώτος πρόεδρος (1960-1966) της ανεξάρτητης Γκάνας. Έγινε ευρύτερα γνωστός για τις προσπάθειές του να διαδοθούν οι ιδέες του παναφρικανισμού.
Γεννήθηκε στη Μαντάμ Νιάνιμπα της Χρυσής Ακτής[13][14] (σημερινή Γκάνα). Είχε εθνικότητα νζίμα. Το 1935-1945 έμεινε στις ΗΠΑ. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Λίνκολν. Το 1945-1947 έμεινε στο Ηνωμένο Βασίλειο και συνετέλεσε στη διοργάνωση του πέμπτου παναφρικανικού συνεδρίου στο Μάντσεστερ. Το 1963 του απονεμήθηκε από την ΕΣΣΔ το Βραβείο Λένιν.
Στις 6 Μαρτίου του 1957 ανακηρύχθηκε πρώτος πρωθυπουργός της ανεξάρτητης Γκάνας. Ο διορισμός του χαιρετίστηκε ως "Osagyefo" - που σημαίνει "λυτρωτής" στη γλώσσα Twi.[15] Ακολούθησε γενικά αδέσμευτη πολιτική.
Στις 6 Μαρτίου του 1960 ανακοίνωσε σχέδια για νέο Σύνταγμα, με βάση το οποίο η Γκάνα θα ανακηρυσσόταν σε δημοκρατία. Στις 19, 23 και 27 Απριλίου του 1960 διεξήχθησαν προεδρικές εκλογές και συνταγματικό δημοψήφισμα. Το νέο Σύνταγμα επικυρώθηκε και ο Νκρούμαχ εξελέγη πρόεδρος με 1.016.076 ψήφους έναντι 124.623 για τον υποψήφιο του κόμματος UP, Τζ. Μπ. Ντάνκουαχ.
Την 1η Ιουλίου του 1960 ορκίστηκε πρώτος πρόεδρος της ανεξάρτητης Γκάνας. Επί της προεδρίας του έγιναν σημαντικά αναπτυξιακά έργα στη χώρα, όπως υδροηλεκτρικά φράγματα. Παράλληλα, η κυβέρνησή του μερίμνησε για τον εκσυγχρονισμό του στρατού με νέο εξοπλισμό και εισήγαγε την υποχρεωτική στράτευση. Ωστόσο, στον τομέα της οικονομικής πολιτικής απέτυχε να απεμπλακεί η χώρα του από την εξάρτηση για βοήθεια από το εξωτερικό και στα μέσα της δεκαετίας του 1960 κορυφώθηκαν οι αντιδράσεις εναντίον της κυβέρνησής του με απεργίες. Την 1η Αυγούστου του 1962 πραγματοποιήθηκε απόπειρα δολοφονίας εναντίον του. Στις 12 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, στην Άκκρα, πρωτεύουσα της Γκάνας, 25.000 διαδηλωτές χόρευαν γύρω από φλεγόμενα φέρετρα ζητώντας την καταδίκη σε θάνατο τριών πρώην κυβερνητικών αξιωματούχων, οι οποίοι κατηγορούνταν ως αναμεμιγμένοι στην απόπειρα δολοφονίας[16].
Το 1964 το Σύνταγμα αναθεωρήθηκε και η Γκάνα μετατράπηκε σε μονοκομματικό κράτος, με μοναδικό νόμιμο κόμμα το CPP. Η συνταγματική τροποποίηση εγκρίθηκε σε δημοψήφισμα στις 31 Ιανουαρίου του 1964 με 99,9%, ποσοστό που υποδηλώνει νοθεία.[17]
Στο εξωτερικό, ενίσχυσε στρατιωτικά το αποικιοκρατικό καθεστώς του Ίαν Σμιθ στη Ροδεσία.
Η δυσαρέσκεια για τον Νκρούμαχ μεγάλωσε μετά τη μετατροπή του πολιτεύματος σε μονοκομματική δημοκρατία και τις συλλήψεις πολιτικών. Στις 24 Φεβρουαρίου του 1966, ενώ βρισκόταν σε επίσημη επίσκεψη στο Βιετνάμ, η κυβέρνησή του ανατράπηκε με στρατιωτικό πραξικόπημα. Ορισμένοι υποστήριξαν ότι το πραξικόπημα υποστηρίχθηκε από την CIA.[18][19][20]
Μετά την ανατροπή του, ο Νκρούμαχ δεν επέστρεψε ποτέ στην Γκάνα. Αυτοεξορίστηκε στη Γουινέα, όπου τον φιλοξένησε ο πρόεδρος Σεκού Τουρέ. Τον Αύγουστο του 1971 ασθένησε σοβαρά και μεταφέρθηκε αεροπορικώς στο Βουκουρέστι. Πέθανε από καρκίνο του δέρματος τον Απρίλιο του 1972, σε ηλικία 62 ετών. Η ταφή του έγινε στο χωριό όπου γεννήθηκε, στην Γκάνα. Σήμερα ο Νκρούμαχ θεωρείται ένας από τους πλέον αξιοσέβαστους ηγέτες της αφρικανικής ιστορίας. Το 2000 ψηφίστηκε από τους ακροάτές της διεθνούς υπηρεσίας του BBC ως ο "Αφρικανός της Χιλιετίας".
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
