From Wikipedia, the free encyclopedia
Το καλλιτεχνικό πατινάζ ή καλλιτεχνική παγοδρομία είναι άθλημα που διεξάγεται σε παγοδρόμιο. Οι αθλητές φορούν παγοπέδιλα και κινούνται κατά μήκος της παγοπίστας εκτελώντας φιγούρες με μουσική υπόκρουση σε κάθε πρόγραμμά τους. Οι αθλητές πατινάρουν είτε ατομικά είτε ομαδικά (κυρίως σε ζευγάρια). Στις διεθνείς οργανώσεις παγοδρομίας ξεχωρίζουν τα ατομικά αγωνίσματα ανδρών και γυναικών, το αγώνισμα ζευγαριών, ο χορός στον πάγο και η συγχρονισμένη παγοδρομία. Ανάλογα με τις ηλικίες των συμμετεχόντων, οι παγοδρόμοι κατηγοριοποιούνται σε αρχάριους (novice), σε μικρούς (junior) και σε μεγάλους (senior).
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Στις διοργανώσεις ενδιάμεσου έως ανώτερου επιπέδου, οι παγοδρόμοι εκτελούν γενικά δύο προγράμματα σε κάθε αγώνισμα: το σύντομο πρόγραμμα (short program / SP), το οποίο έχει μικρή διάρκεια, υποχρεωτικές κινήσεις και συνήθως λειτουργεί ως προκριματικός γύρος ενόψει του τελικού και το ελεύθερο πρόγραμμα (free skate / FS), το οποίο έχει μεγαλύτερη διάρκεια, ελεύθερες κινήσεις και λειτουργεί ως τελικός κάθε αγωνίσματος. Η τελική βαθμολογία κάθε αγωνίσματος προκύπτει από τα αθροίσματα των δύο επιμέρους βαθμολογιών των προγραμμάτων κάθε συμμετέχοντα.
Το άθλημα είναι ευρέως διαδεδομένο στις βόρειες χώρες και ιδίως στα κράτη του Καναδά, των Η.Π.Α., της Ρωσίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιαπωνίας και στα Σκανδιναβικά κράτη. Εποπτεύεται από την Διεθνή Ένωση Παγοδρομίας (International Skating Union - ISU), η οποία διοργανώνει και τα ετήσια πρωταθλήματα καλλιτεχνικής παγοδρομίας, όπως το Παγκόσμιο πρωτάθλημα, το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, το Πρωτάθλημα Τεσσάρων Ηπείρων (Four Continents Figure Skating Championships), το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα συγχρονισμένης παγοδρομίας, καθώς και διεθνή πρωταθλήματα νεότητας. Σε χαμηλότερο επίπεδο, διοργανώνονται και τα εθνικά Πρωταθλήματα από τις αντίστοιχες εθνικές ομοσπονδίες παγοδρομίας, όπως το Πανελλήνιο πρωτάθλημα καλλιτεχνικής παγοδρομίας.
Ορισμένα αγωνίσματα του καλλιτεχνικού πατινάζ είναι αγωνίσματα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτά είναι τα εξής:
Τα τέσσερα παραπάνω αγωνίσματα ενσωματώνονται σε ένα ενιαίο ομαδικό αγώνισμα (team event), όπου αθροίζονται οι βαθμολογίες κάθε έθνους, που προκύπτουν από τις επιμέρους επιδόσεις των τεσσάρων προγραμμάτων. Το ομαδικό αγώνισμα εισήχθη στο Ολυμπιακό πρόγραμμα μόλις το 2014, στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Σότσι.
Υπάρχουν ακόμη άλλες κατηγορίες αγωνισμάτων και παραστάσεων στο πάγο, που δεν ανήκουν στο πρόγραμμα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτά είναι:
Ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα περιλαμβάνει μια ποικιλία από από διάφορα στοιχεία, όπως άλματα, συνδυασμούς αλμάτων, ανυψώσεις (λιφτ), περιστροφές και βηματισμούς.
Τα άλματα εκτελούνται στα αγωνίσματα ανδρών, γυναικών, ζευγαριών και τετράδας, όχι στο χορό στο πάγο. Αναλυτικότερα, τα βασικά άλματα χωρίζονται σε δύο ομάδες:
Συνοψίζοντας,
Τα άλματα μύτης είναι ψηλότερα από τα άλματα κόψης, καθώς οι παγοδρόμοι πιέζουν τη μύτη του παγοπέδιλού τους στον πάγο και η πίεση αυτή δρα ως εφαλτήριο κατά την απογείωση. Μισές περιστροφές δεν μπορούν να επιτευχθούν με τα άλματα μύτης. Τα άλματα κόψης της λάμας πραγματοποιούνται με οποιαδήποτε από τις τέσσερις κόψεις (εσωτερική ή εξωτερική του αριστερού ή δεξιού παγοπέδιλου), με ανύψωση από τον πάγο τεντώνοντας το λυγισμένο γόνατο σε συνδυασμό με την αιώρηση του ελεύθερου ποδιού, κάτι το οποίο απαιτεί τον πολύ καλό έλεγχο της περιστροφής του κορμού, των χεριών και του ελεύθερου ποδιού.
Περαιτέρω, καθένα από τα άλματα αυτά διακρίνονται σε απλά (π.χ. 1Eu), διπλά (π.χ. 2A), τριπλά (π.χ. 3Lz) και τετραπλά (π.χ. 4F), ανάλογα με τις περιστροφές, που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια ενός άλματος. Το όιλερ είναι αποκλειστικά απλό άλμα.
Ειδικά, για τα αγωνίσματα ζευγαριών (ή τετράδας), τα παραπάνω άλματα διακρίνονται σε παράλληλα (side-by-side jumps), όταν εκτελούνται και από τα δύο μέρη των ζευγαριών συγχρόνως και σε πεταχτά (throw jumps), όταν εκτελούνται μόνο από τις γυναίκες με τη βοήθεια των ανδρών, που τις ανασηκώνουν και τις ωθούν με δύναμη στον αέρα, για να κάνουν το άλμα τους. Τα ευκολότερα πεταχτά άλματα είναι τα τόλουπ και τα σάλχο, ενώ τα δυσκολότερα είναι τα πεταχτά τριπλά άξελ.
Οι βασικές αξίες των παραπάνω αλμάτων στις διοργανώσεις, δίνονται στον επόμενο πίνακα:
Άλμα | Απλό | Διπλό | Τριπλό | Τετραπλό |
---|---|---|---|---|
Φλιπ (F) | 0,50 | 1,80 | 5,50 | 11,00 |
Το-λουπ (T) | 0,40 | 1,30 | 4,20 | 9,50 |
Λουτζ (Lz) | 0,60 | 2,10 | 5,90 | 11,50 |
Σάλχο (S) | 0,40 | 1,30 | 4,30 | 9,70 |
Λουπ (Lo) | 0,50 | 1,70 | 4,90 | 10,50 |
Άξελ (A) | 1,10 | 3,30 | 8,00 | 12,50 |
Όιλερ (Eu) | 0,50 | - - - |
Υπάρχουν επίσης αρκετά, απλά μόνο άλματα, που εκτελούνται από κορυφαίους παγοδρόμους ως μεταβατικές κινήσεις ή θεαματικά στιγμιότυπα σε ακολουθίες βηματισμών. Σε αυτά τα άλματα συμπεριλαμβάνονται το μισό το-λουπ (άλμα μπαλέτου), το μισό λουπ, το μισό φλιπ, το άλμα walley, το άλμα waltz, το εσωτερικό άξελ και το άξελ σε ένα πόδι.
Επιπλέον, μια σημαντική κατηγορία αλμάτων είναι το σπλιτ ή σπαστό άλμα (split jump), όπου το ζητούμενο δεν είναι η περιστροφή, αλλά η στάση του αθλητή στον αέρα. Τα περισσότερα σπλιτ άλματα γεννιούνται από μισά εισαγωγικά άλματα, δηλαδή άλματα με μισή περιστροφή στον αέρα, όπως το μισό φλιπ, το μισό λουτζ ή το μισό λουπ. Σπανιότερα, το σπλιτ μπορεί να γίνει με φλιπ ή λουτζ πλήρους περιστροφής, οπότε λέγεται σπλιτ φλιπ ή σπλιτ λουτζ, αντίστοιχα.
Στο παραδοσιακό σπλιτ άλμα (λέγεται και γυναικείο σπλιτ), το ένα πόδι του παγοδρόμου εκτείνεται προς τα μπρος, ενώ το άλλο προς τα πίσω. Μια εναλλακτική επιλογή σπλιτ άλματος είναι το ρωσικό σπλιτ, που μοιάζει με άλμα διασκελισμού, αφού οι παγοδρόμοι εκτείνουν τα πόδια τους προς τα έξω και κάθετα στον κορμό τους, ενώ συχνά αγγίζουν τις άκρες των ποδιών τους σαν μέρος του ρωσικού σπλιτ. Μια παραλλαγή του σπλιτ άλματος, είναι το άλμα stag, το οποίο εκτελείται όπως το κανονικό σπλιτ, με τη διαφορά, ότι το προς τα εμπρός πόδι δεν είναι τεντωμένο, αλλά λυγισμένο, με το άλλο να σπρώχνεται προς τα πίσω. Όταν λυγίζουν και τα δύο πόδια στο άλμα, τότε αυτό συχνά λέγεται διπλό stag. Η πρόκληση του σπλιτ άλματος είναι η επίτευξη μια πλήρους οριζόντιας θέσης σπλιτ ή διασκελισμού στην κορυφή του άλματος, κάτι το οποίο απαιτεί τόσο ευλυγισία του σώματος, όσο και δυνατή εκτίναξη στον αέρα.
Οι περιστροφές (spin) είναι απαραίτητα στοιχεία σε όλα τα Ολυμπιακά αγωνίσματα παγοδρομίας. Οι παγοδρόμοι περιστρέφονται γύρω από τον άξονά τους χωρίς να αφήνουν τον πάγο, όπως στα άλματα. Υπάρχουν τρεις βασικές θέσεις: η όρθια, η καθιστή και η κάμελ (camel) και πολυάριθμες παραλλαγές:
Κατά τη διάρκεια μια περιστροφής, ο παγοδρόμος χρησιμοποιεί το μπροστινό ρόκερ (front rocker) του παγοπέδιλού του, που συχνά αποκαλείται "sweet spot" ή σπιν ρόκερ (spin rocker), δηλαδή το καμπυλωμένο τμήμα της λάμας, που βρίσκεται λίγο πριν τα δοντάκια των δακτύλων. Μια περιστροφή μπορεί να εκτελεστεί στο πίσω ρόκερ (back rocker) της λάμας, όταν γίνεται αλλαγή κόψης της λάμας. Για παράδειγμα, μια οπίσθια stratch περιστροφή θα αντιστρέψει τις κόψεις της λάμας σε μια πρόσθια εσωτερική κόψη. Ένα τέτοιο στοιχείο αλλάζει αρκετά το επίπεδο της περιστροφής.
Ένας παγοδρόμος χρειάζεται μόνο να μπορεί να περιστραφεί σε μια κατεύθυνση, δεξιόστροφη ή αριστερόστροφη. Οι περισσότεροι παγοδρόμοι αρέσκονται στις αριστερόστροφες περιστροφές (όπως και στα άλματα), κάποιοι σε δεξιόστροφες, ενώ μια μικρή μειοψηφία παγοδρόμων μπορούν να περιστρέφονται και με τις δύο φορές. Οι περιστροφές εκτελούνται με οποιοδήποτε από δύο πόδια. Για τους αριστερόστροφους παγοδρόμους, μια περιστροφή στο αριστερό πόδι λέγεται πρόσθια (forward spin), ενώ μια περιστροφή στο δεξί πόδι λέγεται οπίσθια (backspin). Οι αντίθετοι ορισμοί εφαρμόζονται από τους δεξιόστροφους παγοδρόμους. Στο ξεκίνημά του, ένας παγοδρόμος μαθαίνει πρώτα πρόσθιες περιστροφές και, αφού καταφέρει αυτό, τότε μαθαίνουν να εκτελούν και τις οπίσθιες περιστροφές. Κορυφαίοι παγοδρόμοι μπορούν να εκτελούν ορισμένους τύπους περιστροφών επιτυγχάνοντας ένα ρυθμό έξι στροφών ανά δευτερόλεπτο και έως 70 στροφές σε μια μόνο προσπάθεια περιστροφής. Ωστόσο, τέτοιες εμφανίσεις είναι σπάνιες στις σύγχρονες διοργανώσεις παγοδρομίας, καθώς οι περιστροφές αυτές δε λαμβάνουν πρόσθετη βαθμολογική αξία.
Οι περιστροφές κανονικά ξεκινούν από τον πάγο, αλλά μπορούν να ξεκινήσουν από ένα άλμα ή μια ακολουθία αλμάτων, γνωστή ως άλματα αστέρα (star jumps). Οι περιστροφές, που ξεκινούν με ένα άλμα, λέγονται ιπτάμενες περιστροφές (flying spins). Τέτοιες είναι η ιπτάμενη camel, η ιπτάμενη καθιστή περιστροφή (flying sit spin), η πτώση θανάτου (death drop) και η περιστροφή πεταλούδας (butterfly spin). Οι ιπτάμενες περιστροφές μπορούν να εξελιχθούν από πρόσθιες σε οπίσθιες περιστροφές και να εκτελεστούν, επίσης, σαν μέρος μιας ακολουθίας περιστροφών (συνδυασμών περιστροφών).
Στην παγοδρομία ζευγαριών, οι περιστροφές μπορούν να γίνουν παράλληλα, με το ζευγάρι να εκτελεί την ίδια περιστροφή ή συνδυασμό περιστροφών ταυτόχρονα. Επίσης, τόσο στην παγοδρομία ζευγαριών, όσο και στο χορό στον πάγο, υπάρχουν αντίστοιχα οι περιστροφές ζεύγους (pair spins) και περιστροφές χορού (dance spins), κατά τη διάρκεια των οποίων οι παγοδρόμοι, κρατώντας ο ένας τον άλλον, περιστρέφονται γύρω από τον ίδιο άξονα.
Οι ανυψώσεις (lifts) είναι χαρακτηριστικό (και απαιτούμενο) στοιχείο της παγοδρομίας ζευγαριών και του χορού στον πάγο, όπου ο άνδρας ανασηκώνει από τον πάγο την παρτενέρ του. Αναλόγως, κατηγοριοποιούνται σε ανυψώσεις ζευγαριών και ανυψώσεις χορού.
Οι ανυψώσεις ζευγαριών εκτελούνται γενικά πάνω από το κεφάλι του άνδρα. Σύμφωνα με τους τρέχοντες κανονισμούς της ISU για τις διοργανώσεις ανώτερου επιπέδου, ο άνδρας πρέπει να στραφεί πάνω από μία, αλλά λιγότερο από τρεισήμισι φορές. Στην αγωνιστική παγοδρομία ζευγαριών, οι ανυψώσεις πρέπει να συνοδεύονται από κίνηση επάνω στον πάγο, ώστε να βαθμολογηθεί ως τεχνικό στοιχείο (technical elements score - TES). Παρόλα αυτά, στατικές ανυψώσεις περιλαμβάνονται στην χορογραφία. Οι ανυψώσεις ζεύγους ομαδοποιούνται από τα εμπλεκόμενα κρατήματα.
Τα νόμιμα κρατήματα είναι τα εξής:
Οι κριτές προσέχουν την ταχύτητα, την κάλυψη της παγοπίστας, την ποιότητα της θέσης της γυναίκας, τις αλλαγές θέσεων, καθώς και την σταθερότητα και την καθαρότητα των στροφών του άνδρα. Οι παγοδρόμοι μπορούν να αυξήσουν την βαθμολογίας τους εκτελώντας μια δύσκολη είσοδο (όπως μια σπείρα ή το άνοιγμα του αετού (spread eagle position)), μια δύσκολη έξοδο ή να προσθέσουν άλλα στοιχεία, όπως μια διακοπή ή αναστροφή της περιστροφής (λ.χ. από δεξιόστροφη σε αριστερόστροφη) ή την τροπή μιας μεταφορικής ανύψωσης σε περιστροφική. Αυτά τα στοιχεία ανεβάζουν το επίπεδο της ανύψωσης, το οποίο κυμαίνεται από το βασικό έως το επίπεδο 4. Όσο μεγαλύτερο το επίπεδο, τόσο περισσότερους βαθμούς λαμβάνουν οι παγοδρόμοι.
Οι ανυψώσεις συστροφής (twist lifts) είναι μορφές ανυψώσεων ζεύγους, όπου η γυναίκα πετιέται στον αέρα, περιστρέφεται και έπειτα πιάνεται ξανά από τον παρτενέρ της. Ο άνδρας πιάνει την παρτενέρ του από τη μέση της και εκείνη προσγειώνεται στην προς τα πίσω εξωτερική κόψη του πέδιλού της. Η συστροφή πιστώνεται ως δύσκολο επίτευγμα, όταν κάθε πόδι ανοίγει τουλάχιστον κατά 45 μοίρες από τον άξονα του κορμού και τα πόδια είναι τεντωμένα ή σχεδόν τεντωμένα. Η βαθμολογία επηρεάζεται επίσης από το ύψος της συστροφής, τις στροφές, το βηματισμό ή άλλες κινήσεις πριν την εκτέλεση αυτού του στοιχείου, το κράτημα των χεριών της γυναίκας πάνω από το κεφάλι της, μια καθυστερημένη περιστροφή, κ.τ.λ. Και αυτό το στοιχείο κρίνεται σε επίπεδα δυσκολίας.
Οι χορευτές του πάγου δεν τους επιτρέπεται να ανασηκώνουν τις παρτενέρ τους πάνω από το ύψος των ώμων τους. Οι ανυψώσεις χορού χωρίζονται σε σύντομες ανυψώσεις (short lifts) και σε μακριές ανυψώσεις (long lifts). Υπάρχουν πολλές θέσεις, που μπορεί να λάβει η παρτενέρ, προκειμένου να ανεβάσει τη δυσκολία της ανύψωσης. Κάθε θέση επιτρέπεται μόνο μία φορά σε ένα πρόγραμμα, ενώ πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον τρία δευτερόλεπτα, ώστε να προσμετρηθεί.
Οι σύντομες ανυψώσεις (short lifts) μπορεί να διαρκούν μέχρι έξι δευτερόλεπτα σε διοργανώσεις ανώτερου επιπέδου:
Οι μακριές ανυψώσεις (long lifts) μπορεί να διαρκούν μέχρι δέκα δευτερόλεπτα σε διοργανώσεις ανώτερου επιπέδου:
Τόσο στα ζευγάρια, όσο και στον χορό, οι ανυψώσεις, που διαρκούν περισσότερο από όσο επιτρέπεται, λαμβάνουν ποινή αφαίρεσης βαθμών.
Μαζί με τις άλλες μορφές παγοδρομίας, η καλλιτεχνική παγοδρομία είναι μια από τις αμιγώς ανθρωποκίνητες δραστηριότητες, όπου η προς τα πίσω κίνηση είναι αναπόσπαστο μέρος του αγωνίσματος. Η ικανότητα των αθλητών να παγοδρομούν προς τα μπρος ή προς τα πίσω θεωρείται ίσης σημασίας με την ικανότητα μιας καλής μετάβασης μεταξύ των δύο κατευθύνσεων.[1][2]
Οι ακολουθίες βηματισμών (step sequences) είναι ένα απαιτούμενο στοιχείο και για τα τέσσερα Ολυμπιακά αγωνίσματα. Το μοτίβο, που ακολουθούν οι παγοδρόμοι, μπορεί να είναι μια ευθεία, μια κυκλική ή μια οφιοειδής γραμμή. Μια ακολουθία βηματισμών αποτελείται από έναν συνδυασμό στροφών (turns), βήματα (steps), αναπηδήσεις (hops) και αλλαγές κόψεων της λάμας (edge changes). Επιπροσθέτως, τα βήματα και οι στροφές μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μεταβάσεις μεταξύ των στοιχείων.
Οι διάφορες στροφές, που ενσωματώνουν οι παγοδρόμοι στις ακολουθίες βηματισμού, περιλαμβάνουν:
Κινήσεις πεδίου (moves in the field) είναι μια προκαθορισμένη, απαιτούμενη ακολουθία, που επιδεικνύει τις βασικές παγοδρομικές δεξιότητες και τον έλεγχο των κόψεων των διαγωνιζόμενων. Στο πλαίσιο ενός ανταγωνιστικού προγράμματος, περιλαμβάνονται ακολουθίες, που μπορούν να έχουν σπείρες, ανοίγματα αετού, κινήσεις Ina Bauer, υδρολεπίδα (hydroblading) και παρόμοιες κινήσεις κόψεων μαζί με βρόγχους (loops), τουίζλς και διαφορετικά είδη στροφών.
Οι βασικές κινήσεις, που μπορούν να ενσωματωθούν σε μια ακολουθία βηματισμών ή να χρησιμοποιηθούν ως συνδετικά στοιχεία, είναι:
Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς Συγχρονισμένης Παγοδρομίας, όλα τα απαιτούμενα στοιχεία περιγράφονται παρακάτω, θεωρώντας μια ομάδα δεκαέξι παγοδρόμων.
Τα κάτωθι Καλλιτεχνικά στοιχεία, τα οποία θεωρούνται βάση της συγχρονισμένης παγοδρομίας, πρέπει να ταιριάζουν με τη μουσική, ώστε να βελτιωθεί η σύνθεση του προγράμματος:
Στο καλλιτεχνικό στοιχείο συμμετέχουν υποχρεωτικά όλοι οι παγοδρόμοι της ομάδας. Τα καλλιτεχνικά μπλοκ και γραμμές αρχίζουν μόλις η διάταξη σχηματιστεί και ξεκινήσει να κινείται κατά μήκος ή κατά πλάτος του πάγου, με τη συμμετοχή όλων των παγοδρόμων. Οι καλλιτεχνικοί κύκλοι και τροχοί αρχίζουν μόλις η διάταξη σχηματιστεί και ξεκινήσει να περιστρέφεται, με τη συμμετοχή όλων των παγοδρόμων. Τα καλλιτεχνικά στοιχεία τερματίζονται μόλις σπάσει η διάταξη, αρχίζοντας είτε μια μετάβαση προς άλλο στοιχείο, είτε ένα μεταβατικό στοιχείο.
Το δημιουργικό στοιχείο πρέπει να πληρεί τα παρακάτω κριτήρια:
Η ομαδική ανύψωση πρέπει να πληρεί τον ορισμό των ομαδικών ανυψώσεων (όπως περιγράφεται στον Κανόνα 990, παράγραφο 3.a, iv., b.). Το στοιχείο ομαδικής ανύψωσης αρχίζει μόλις σχηματιστεί η ομάδα για την ανύψωση και τερματίζεται μόλις προσγειωθεί ο ανυψωμένος παγοδρόμος. Όλοι οι παγοδρόμοι πρέπει να συμμετέχουν στο στοιχείο ομαδικής ανύψωσης, ωστόσο όσοι δεν συμμετέχουν είτε ως ανυψούμενοι παγοδρόμοι, είτε ως υποστηρίζοντες τους ανυψούμενους παγοδρόμους, οφείλουν στον ίδιο περίπου χρόνο να εκτελέσουν ένα στοιχείο ελεύθερης παγοδρομίας, είτε όλοι το ίδιο είτε ο καθένας διαφορετικό.
Περιλαμβάνει μια σειρά δύο τουλάχιστον twizzle. Το στοιχείο αρχίζει με την είσοδο του πρώτο twizzle και τελειώνει με την ολοκλήρωση του τελευταίου twizzle.
Το μικτό στοιχείο ξεκινά μόλις αναγνωριστεί ο σχηματισμός δύο τουλάχιστον διαφορετικών στοιχείο συγχρονισμένης παγοδρομίας και τερματίζεται με την έναρξη είτε της μετάβασης προς ένα άλλο στοιχείο είτε ενός μεταβατικού στοιχείου. Τα δύο τουλάχιστον διαφορετικά στοιχεία (επιλέγοντας μεταξύ μπλοκ, κύκλων, γραμμών, τομών κ.ά.) πρέπει να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Στις επίσημες διοργανώσεις, η ISU απαγορεύει επί ποινή αφαίρεσης βαθμών την εκτέλεση ορισμένων στοιχείων, που παρουσιάζονταν στο παρελθόν, για λόγους ασφάλειας των συμμετεχόντων. Αυτά τα στοιχεία, όμως, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε άλλες μορφές παραστάσεων στον πάγο, όπως η ακροβατική παγοδρομία, καθώς λόγω της επικινδυνότητάς τους, προσφέρουν συναρπαστικό θέαμα. Μεταξύ των απαγορευμένων στοιχείων συγκαταλέγονται:
Επίσης, στις αθλητικές διοργανώσεις πατινάζ ζευγαριών απαγορεύονται οι ανυψώσεις (lifts) από λάθος κράτημα. Επιτρέπονται μόνο αυτές, όπου ο άνδρας κρατάει (με το χέρι του) την παρτενέρ του από το χέρι της, το μπράτσο της, το σώμα της ή το άνω μέρος του ποδιού της. Με αυτό το πνεύμα, απαγορεύονται οι επόμενες κινήσεις:
Το σύντομο πρόγραμμα της καλλιτεχνικής παγοδρομίας είναι το πρώτο από τα δύο σκέλη του διαγωνισμού, που διεξάγεται πριν το ελεύθερο πρόγραμμα παγοδρομίας. Η διάρκεια του προγράμματος στις διοργανώσεις των ατομικών αγωνισμάτων παγοδρομίας, τόσο για την κατηγορία Junior (εφήβων και νεανίδων), όσο και την κατηγορία Senior (ανδρών και γυναικών) αλλά και των ζευγαριών είναι 2 λεπτά και 40 δευτερόλεπτα με ανεκτή ανοχή 10 δευτερολέπτων. Όσον αφορά τη συγχρονισμένη παγοδρομία (κατώτερης και ανώτερης κατηγορίας), το σύντομο πρόγραμμα διαρκεί 2 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. Από την περίοδο 2014-2015, επιτρέπονται πλέον τα φωνητικά στη μουσική σε όλα τα αγωνίσματα της καλλιτεχνικής παγοδρομίας.
Προηγουμένως, καλούνται πρωτότυπο (original) ή τεχνικό (technical) πρόγραμμα. Το σύντομο πρόγραμμα εισήχθη στο ατομικό αγώνισμα παγοδρομίας το 1973, ως ένα από τα τρία σκέλη του διαγωνισμού μέχρι το 1990, όταν αποβλήθηκε το σκέλος των υποχρεωτικών σχημάτων (compulsory figures), που περιελάμβαναν τη χάραξη ορισμένων σχεδίων στον πάγο ως δείγμα των ικανοτήτων κάθε παγοδρόμου. Στα ζευγάρια, το σύντομο πρόγραμμα εισήχθη στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1963, το Παγκόσμιο του 1964 και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968, ενώ έως τότε εκτελούνταν μόνο το ελεύθερο πρόγραμμα στις διοργανώσεις. Η συγχρονισμένη παγοδρομία είχε πάντα δύο διαγωνιστικά σκέλη, το σύντομο και το ελεύθερο.
Το σύντομο πρόγραμμα απαρτίζεται από επτά υποχρεωτικά στοιχεία για τις κατηγορίες ανδρών, γυναικών και ζευγαριών και από έξι υποχρεωτικά στοιχεία για τη συγχρονισμένη παγοδρομία.
Το σύντομο πρόγραμμα για το ατομικό αγώνισμα ενηλίκων αποτελείται από επτά απαραίτητα στοιχεία, χωρίς δέσμευση ως προς τη σειρά εκτέλεσης αυτών. Οι παγοδρόμοι μπορούν να επιλέξουν την μουσική τους υπόκρουση, με την υποχρέωση να πατινάρουν σε αρμονία με αυτήν.
Συγκεκριμένα, οι άνδρες παγοδρόμοι υποχρεούνται να παρουσιάσουν στο σύντομο πρόγραμμά τους τα ακόλουθα στοιχεία:
Τα αντίστοιχα στοιχεία, που οφείλουν να παρουσιάσουν στο σύντομο πρόγραμμα οι γυναίκες παγοδρόμοι είναι τα επόμενα:
Οι παγοδρόμοι κατώτερης κατηγορίας υποχρεούνται επίσης να παρουσιάσουν επτά στοιχεία, με οποιαδήποτε σειρά, αλλά με παραλλαγές ανά περίοδο. Για παράδειγμα, την περίοδο 2018-2019, οι νέοι άνδρες έπρεπε να παρουσιάσουν:
Την προηγούμενη περίοδο (2019-2020), αντί για διπλό ή τριπλό φλιπ, οι παγοδρόμοι υποχρεούνταν να εκτελέσουν διπλό ή τριπλό λουπ, ενώ αντί για την ιπτάμενη περιστροφή camel, εκτελούνταν ιπτάμενη περιστροφή καθίσματος (sit spin). Αντί για συνδυασμό περιστροφών με μια μόνο αλλαγή του ποδιού, εκτελούσαν περιστροφή layback ή περιστροφή καθίσματος (sit) και περιστροφή camel με μια μόνο αλλαγή στο πόδι. Την περίοδο 2020-2021, οι κατώτερης κατηγορίας παγοδρόμοι εκτελούσαν στο σύντομο πρόγραμμά τους μια ιπτάμενη περιστροφή camel σε οποιαδήποτε θέση στον αέρα (air position), οι έφηβοι εκτελούσαν περιστροφή sit με μια μόνο αλλαγή στο πόδι, ενώ οι νεανίδες πέρα από την περιστροφή layback, μπορούσαν να εκτελέσουν και μια περιστροφή sit χωρίς αλλαγή στο πόδι. Τέλος έφηβοι και νεάνιδες όφειλαν να εκτελέσουν είτε ένα διπλό είτε ένα τριπλό άλμα Λουτζ.
Όπως και στην ατομική παγοδρομία, τα ζευγάρια παγοδρόμων κατώτερης και ανώτερης κατηγορίας υποχρεούνται να παρουσιάσουν επτά στοιχεία με όποια σειρά επιθυμούν, ακολουθώντας με αρμονία την μουσική υπόκρουση της επιλογής τους. Οι απαιτήσεις διαφέρουν από περίοδο σε περίοδο.
Για παράδειγμα, την περίοδο 2018-2019, τα ζευγάρια ανώτερης κατηγορίας, όφειλαν να παρουσιάσουν:
Την επόμενη περίοδο, 2019-2020, τα ζευγάρια όφειλαν να εκτελέσουν οποιαδήποτε λάσο (Lasso) απογείωση ανύψωσης (αντί για χέρι-με-χέρι) και μια προς τα πίσω εσωτερική (αντί για εξωτερική) σπείρα θανάτου. Την περίοδο 2020-2021, εκτελούσαν ξανά την προς τα πίσω εξωτερική σπείρα θανάτου και οποιαδήποτε απογείωση ανύψωσης ισχίου (hip lift take-off).
Την περίοδο 2018-2019, τα ζευγάρια κατώτερης κατηγορίας όφειλαν να εκτελέσουν τα ακόλουθα στοιχεία:
Την επόμενη περίοδο, 2019-2020, έπρεπε να εκτελέσουν οποιαδήποτε λάσο απογείωση ανύψωσης (αντί για χέρι-με-χέρι) και μια προς τα πίσω εσωτερική (αντί για εξωτερική) σπείρα θανάτου. Την περίοδο 2020-2021, εκτελούσαν ξανά την προς τα πίσω εξωτερική σπείρα θανάτου, καθώς και ένα διπλό Λουτζ ή διπλό σόλο Άξελ. Το 2020-2021, όφειλαν να εκτελέσουν ένα διπλό ή τριπλό πεταχτό άλμα Λουπ.
Μόνο οι προδιαγεγραμμένες απογειώσεις ανύψωσης πάνω από το κεφάλι (overhead lift) και σπείρες θανάτου επιτρέπονται. Οι γυναίκες των ζευγαριών παγοδρομίας κατώτερης και ανώτερης κατηγορίας μπορούν να εκτελούν μια απογείωση είτε Λουτζ είτε Φλιπ και επιπλέον να εκτελούν μόνο δύο ή τρεις ελεύθερες περιστροφές στον αέρα. Οι ανώτερης κατηγορίας παγοδρόμοι μπορούν να εκτελούν οποιοδήποτε διπλό ή τριπλό άλμα και πεταχτό άλμα, αλλά οι κατώτερης κατηγορίας παγοδρόμοι εκτελούν μόνο τα προδιαγεγραμμένα. Όσο για τους συνδυασμούς περιστροφών, τα ζευγάρια των παγοδρόμων οφείλουν να πραγματοποιήσουν μόνο μια αλλαγή του ποδιού με όχι λιγότερες από πέντε περιστροφές σε κάθε πόδι και από τα δύο παρτενέρ. Η αλλαγή του ποδιού πρέπει να γίνεται με τρόπο είτε με άλμα είτε με step-over, ενώ τόσο η αλαγγή του ποδιού όσο και η αλλαγή των θέσεων πρέπει να γίνεται είτε ταυτόχρονο είτε ξεχωριστά. Αναφορικά με τις ακολουθίες βηματισμών, αυτές πρέπει να γίνονται μαζί ή σχεδόν μαζί και μπορούν να περιλαμβάνουν οποιοδήποτε άλμα εκτός λίστας. Τα ζευγάρια παγοδρόμων μπορούν να εκτελούν σύντομες στάσεις, εφόσον αυτές βρίσκονται σε συμφωνία με τη μουσική.
Στη συγχρονισμένη παγοδρομία, τόσο στην κατώτερη, όσο και στην ανώτερη κατηγορία, οι παγοδρόμοι εκτελούν το πολύ έξι απαραίτητα στοιχεία, με τη σειρά, που επιθυμούν. Η Διεθνής Ένωση Παγοδρομίας (ISU) επιλέγει και δημοσιεύει κάθε χρόνο για την κατώτερη και ανώτερη κατηγορία τα έξι απαραίτητα στοιχεία, μεταξύ των κάτωθι:
Το ελεύθερο πρόγραμμα της παγοδρομίας διενεργείται μετά το σύντομο πρόγραμμα. Η διάρκειά του για όλα τα αγωνίσματα της ανώτερης και της κατώτερης κατηγορίας είναι, αντιστοίχως, τέσσερα και τριάμισι λεπτά με ανοχή 10 δευτερολέπτων. Τα φωνητικά μαζί με τη μουσική επιτράπηκαν για πρώτη φορά την περίοδο 2014—2015 και στους Ολυμπιακούς, το 2018. Η ελεύθερη παγοδρομία αναπτύχθηκε από την συνένωση των υποχρεωτικών σχημάτων (compulsory figures), που αποτελούσε σκέλος της ατομικής παγοδρομίας μέχρι το 1990 (1999 σε εθνικά πρωταθλήματα) σε ένα συνεκτικό πρόγραμμα.
Σύμφωνα με την ISU, το ελεύθερο πρόγραμμα στην ατομική παγοδρομία ανδρών και γυναικών "αποτελείται από ένα καλά ισορροπημένο πρόγραμμα με στοιχεία ελεύθερης παγοδρομίας, όπως άλματα, περιστροφές, βήματα και άλλες συνδετικές κινήσεις, εκτελεσμένα με τα δύο πόδια τουλάχιστον, σε αρμονία με την μουσική της επιλογής του συμμετέχοντα". Οι παγοδρόμοι έχουν πλήρη ελευθερία να επιλέγουν κάθε στοιχείο παγοδρομίας, που συναποτελούν ολόκληρο το ελεύθερο πρόγραμμα. Όλα τα στοιχεία πρέπει να συνδέονται μεταξύ τους με διαφορετικά βήματα ή άλλες κινήσεις ελεύθερης παγοδρομίας, ωστόσο τα σταυρώματα (crossovers) πρόσθια ή οπίσθια (forward / backward) δεν συνιστούν συνδετικά βήματα. Οι παγοδρόμοι οφείλουν να χρησιμοποιούν ολόκληρη την επιφάνεια του πάγου.
Μια καλά ισορροπημένη, ελεύθερη, ατομική παγοδρομία τόσο για τους άνδρες, όσο και για τις γυναίκες της ανώτερης κατηγορίας, πρέπει να αποτελείται από τα ακόλουθα στοιχεία:
Οι παγοδρόμοι κατώτερης κατηγορίας (άνδρες και γυναίκες) έχουν τις ίδιες απαιτήσεις εκτός από τη χορογραφική ακολουθία. Εάν ένας παγοδρόμος εκτελέσει περισσότερα στοιχεία από όσα προδιαγράφονται, μόνο η πρώτη του προσπάθεια (αν προβλέπεται μία μόνο εκτέλεση) ή οι πρώτες προσπάθειες έως τον επιτρεπόμενο αριθμό εκτελέσεων (αν προβλέπονται περισσότερες από μια εκτελέσεις) προσμετρώνται στην τελική βαθμολογία του προγράμματός του (λ.χ. μια δεύτερη ακολουθία βηματισμών ή το όγδοο άλμα δεν βαθμολογούνται ακόμη και εάν εκτελέστηκαν καλύτερα από μια προηγούμενη προσπάθεια).
Σύμφωνα με την ISU, το ελεύθερο πρόγραμμα στην παγοδρομία ζευγαριών "αποτελείται από ένα καλά ισορροπημένο πρόγραμμα, συντεθειμένο και εκτελεσμένο σε αρμονία με την μουσική της επιλογής του ζευγαριού, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα". Επίσης, μια καλή ελεύθερη παγοδρομία, κατά την ISU, θεωρείται εκείνη που περιλαμβάνει τόσο ατομικά στοιχεία (είτε "παράλληλα" (γνωστό ως shadow skating) είτε "συμμετρικά" (γνωστό ως mirror skating)), όσο και τυπικές κινήσεις παγοδρομία ζευγαριών, όπως οι περιστροφές ζευγαριών (pair spins), οι ανυψώσεις (lifts), τα υποβοηθούμενα άλματα (partner assisted jumps), οι σπίρες (spirals) και άλλες παρόμοιες κινήσεις, "που συνδέονται μεταξύ τους αρμονικά από βηματισμούς και άλλες κινήσεις".
Μια καλά ισορροπημένη, ελεύθερη, παγοδρομία ζευγαριών της ανώτερης κατηγορίας, πρέπει να αποτελείται από τα ακόλουθα στοιχεία:
Το ελεύθερο πρόγραμμα παγοδρομίας ζευγαριών στην κατώτερη κατηγορία αποτελείται από τα ακόλουθα στοιχεία:
Εάν τα ζευγάρια εκτελέσουν περισσότερες προσπάθειες στοιχείων από όσα προδιαγράφονται, μόνο η πρώτη προσπάθεια (ή ο προβλεπόμενος αριθμός προσπαθειών) προσμετράται στην τελική τους βαθμολογία.
Μια καλά ισορροπημένη, ελεύθερη, συγχρονισμένη παγοδρομία πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία και άλλες συνδετικές κινήσεις, που να αντανακλούν το χαρακτήρα της μουσικής, που επιλέγουν οι ομάδες και/ή εκφράζει μια ιστορία, ένα θέμα ή μια ιδέα, που επιλέγεται επίσης από την ομάδα. Η ISU από τα επόμενα 14 στοιχεία για το ελεύθερο πρόγραμμα επιλέγει και δημοσιεύει κάθε χρονιά τα 10 για την κατώτερη κατηγορία και τα 11 για την ανώτερη κατηγορία. Τα στοιχεία αυτά είναι τα εξής:
Αυτά τα στοιχεία πρέπει "να συνδέονται μεταξύ τους αρμονικά με μια ποικιλία μεταβάσεων και να εκτελούνται με τα δύο πόδια τουλάχιστον". Άλλα στοιχεία μπορούν να προστεθούν στο ελεύθερο πρόγραμμα, αλλά θεωρούνται ως χορογραφία και/ή μεταβατικά μέρη.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.